...
Show More
Δεν κρύβω πως αγαπώ την ανάλαφρη γραφή της Isabel Allende, πολύ περισσότερο όταν καταπιάνεται με πράγματα τόσο γνώριμα σ' αυτήν όπως οι ιστορίες και απ' ό,τι φαίνεται, η κουζίνα. Σε κάποια παράλληλη διάσταση θα μπορούσε να είναι η θεία μου απ' το Σαντιάγκο (πρώτη ξαδέρφη της θείας απ' το Σικάγο) που κάθεται στο τζάκι και διηγείται ιστορίες. Αν περιμένετε κάτι αντίστοιχο σε σύλληψη με το υπέροχο Σαν νερό για ζεστή σοκολάτα, θα απογοητευτείτε· είναι κάτι ανάμεσα σε βιβλίο μαγειρικής και ερωτικό εγχειρίδιο (η Βέφα Αλεξιάδου συναντά την Ειρήνη Χειρδάρη) διανθισμένο με αφηγηματικά παρελκόμενα, όμως πολύ επιμελημένο και με ωραιότατη εικονογράφηση. Ηθικό δίδαγμα: η συγγραφέας ή έχει λίμπιντο που χτυπάει κόκκινο ή ΟΛΑ είναι αφροδισιακά εκτός απ' τις λειχήνες και τα βρύα.
Κι εδώ έρχεται η πρώτη από τις δύο ενστάσεις μου, η οποία μου φαίνεται και πιο δικαιολογημένη. Όσο κι αν απολαμβάνω τη ύφος και το χιούμορ, δε βρήκα κάτι που δεν έχω ξαναδιαβάσει σε κάποιο προηγούμενο βιβλίο της. Ίσως μοιάζει αναπόφευκτο όταν πιάνεις το δέκατο έκτο έργο του ίδιου συγγραφέα κι ειδικά όταν δεν υπάρχει ένας κεντρικός νοηματικός άξονας αλλά πόσες φορές θα μας πει για τη γιαγιά της που δεν ανήκε σ' αυτόν τον κόσμο, τη μάνα της που ήταν πολύ ωραία γυναίκα, το "θείο Ραμόν" που δεν ήταν, τον άντρα της που έζησε επικίνδυνη νιότη και τα πιάτα που συνόδευαν όλα τα παραπάνω; Από ένα σημείο και μετά καταντά κουραστικό. Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν το Σπύρο στους Απαράδεκτους και τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Το δεύτερο σημείο που κατά κάποιο τρόπο συνδέεται με το πρώτο είναι στάση της απέναντι στα δύο φύλα. Η Allende αποτελεί μία από τις πιο επιφανείς εκπροσώπους του φεμινιστικού κινήματος στον κόσμο, κάτι που είναι προς τιμήν της. Ήδη στις πρώτες 80 σελίδες του βιβλίου συναντάμε (υπερβολικά πολλές για να περάσουν απαρατήρητες) ατάκες που καταγγέλλουν την καταπίεση της γυναίκας. "Θα έπρεπε μήπως να τις περιορίσει;" θα ρωτήσει κάποιος. Όχι ακριβώς. Δε μας λέει κάτι καινούριο ή κάτι που δεν ισχύει.
Εκατομμύρια γυναικών έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης ανά τους αιώνες, σε πολλά μέρη του κόσμου συνεχίζουν να υποφέρουν ακόμα και σήμερα, και ναι, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο για να έρθουν τα πράγματα σε μία ισορροπία. Όμως δύο λάθη δεν κάνουν ένα σωστό και μία αδικία δε διορθώνεται από μία νέα αδικία από την ανάποδη. Κι όταν μας λέει πως η αστυνομία έψαξε για το ακρωτηριασμένο μέλος του John Bobbitt (ξέρετε, τον άντρα της Lorena) ενώ αν "ήταν γυναικείο το μέλος προφανώς και δε θα έμπαιναν καν στον κόπο" κι όλα αυτά με μια ειρωνική διάθεση απέναντι στο θύμα, συγγνώμη αλλά ξεπερνάμε τα όρια και φτάνουμε στο σημείο της εμμονής, αν όχι της μισανδρίας. Για κάποιο λόγο (κοινωνική δικαιοσύνη; δείγμα θάρρους;) η συγγραφέας δικαιολογεί και σχεδόν εξυμνεί την άσκηση βίας όταν την υφίσταται άνδρας από χέρι γυναίκας, κάτι που έχουμε ξαναδεί στο Ινές, ψυχή μου και που με είχε ενοχλήσει και τότε· και για τους προφανείς λόγους αλλά και γιατί τη θεωρώ πολύ καλύτερη από τέτοια φτηνά κόλπα.
Κι εδώ έρχεται η πρώτη από τις δύο ενστάσεις μου, η οποία μου φαίνεται και πιο δικαιολογημένη. Όσο κι αν απολαμβάνω τη ύφος και το χιούμορ, δε βρήκα κάτι που δεν έχω ξαναδιαβάσει σε κάποιο προηγούμενο βιβλίο της. Ίσως μοιάζει αναπόφευκτο όταν πιάνεις το δέκατο έκτο έργο του ίδιου συγγραφέα κι ειδικά όταν δεν υπάρχει ένας κεντρικός νοηματικός άξονας αλλά πόσες φορές θα μας πει για τη γιαγιά της που δεν ανήκε σ' αυτόν τον κόσμο, τη μάνα της που ήταν πολύ ωραία γυναίκα, το "θείο Ραμόν" που δεν ήταν, τον άντρα της που έζησε επικίνδυνη νιότη και τα πιάτα που συνόδευαν όλα τα παραπάνω; Από ένα σημείο και μετά καταντά κουραστικό. Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν το Σπύρο στους Απαράδεκτους και τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Το δεύτερο σημείο που κατά κάποιο τρόπο συνδέεται με το πρώτο είναι στάση της απέναντι στα δύο φύλα. Η Allende αποτελεί μία από τις πιο επιφανείς εκπροσώπους του φεμινιστικού κινήματος στον κόσμο, κάτι που είναι προς τιμήν της. Ήδη στις πρώτες 80 σελίδες του βιβλίου συναντάμε (υπερβολικά πολλές για να περάσουν απαρατήρητες) ατάκες που καταγγέλλουν την καταπίεση της γυναίκας. "Θα έπρεπε μήπως να τις περιορίσει;" θα ρωτήσει κάποιος. Όχι ακριβώς. Δε μας λέει κάτι καινούριο ή κάτι που δεν ισχύει.
Εκατομμύρια γυναικών έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης ανά τους αιώνες, σε πολλά μέρη του κόσμου συνεχίζουν να υποφέρουν ακόμα και σήμερα, και ναι, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο για να έρθουν τα πράγματα σε μία ισορροπία. Όμως δύο λάθη δεν κάνουν ένα σωστό και μία αδικία δε διορθώνεται από μία νέα αδικία από την ανάποδη. Κι όταν μας λέει πως η αστυνομία έψαξε για το ακρωτηριασμένο μέλος του John Bobbitt (ξέρετε, τον άντρα της Lorena) ενώ αν "ήταν γυναικείο το μέλος προφανώς και δε θα έμπαιναν καν στον κόπο" κι όλα αυτά με μια ειρωνική διάθεση απέναντι στο θύμα, συγγνώμη αλλά ξεπερνάμε τα όρια και φτάνουμε στο σημείο της εμμονής, αν όχι της μισανδρίας. Για κάποιο λόγο (κοινωνική δικαιοσύνη; δείγμα θάρρους;) η συγγραφέας δικαιολογεί και σχεδόν εξυμνεί την άσκηση βίας όταν την υφίσταται άνδρας από χέρι γυναίκας, κάτι που έχουμε ξαναδεί στο Ινές, ψυχή μου και που με είχε ενοχλήσει και τότε· και για τους προφανείς λόγους αλλά και γιατί τη θεωρώ πολύ καλύτερη από τέτοια φτηνά κόλπα.