رواية مدهشة


“كان هناك شخص واحد يمكنه أن يفهمني، لكنه كان بالتأكيد، الشخص الذي قتلته”.

إرنستو ساباتو.

Izvrstan portret jednog moralnog patuljka, patetične kukavice, sebičnog mizantropa, paranoičnog slabića... Čoveka kome biste najradije pljunuli u lice i zadovoljno ga prepustili na prevaspitanje Sonnyju Corleoneu:

https://www.youtube.com/watch?v=_OEhi...

The significance of Sabato's title is one that I intuited even before it was clarified by the author.
The novel begins abruptly :
" - Suffice it to say that I am Juan Pablo Castel, the painter who killed Maria Iribarne".

The protagonist has obviously, something in common with Meursault - the character from Camus's " Stranger" : cynicism, isolation, contempt for all those unable to understand him.
The narration is simple, everything being told at the first person, in the form of a confession.
Maria's killer, arrested, lays out on paper the context that led to the tragic outcome. Moreover, I think it is a last desperate gesture to find someone who understands him. Although a lucid novel, "The Tunnel" - tells the story of an obssesion, that of Juan for Maria.

It all starts at an exposition in '46, when Juan is enchanted by a woman who - looking at a painting of his - seems to be paying attention to a detail ignored by other spectators. The meeting with Maria has, for Juan, a providential value, which means that it must make sense.
The painter confesses that he needs her, at which point she will replay with a question :

" - For what ? "
I did not answer at the moment.
For what, indeed ?
Until then, I hadn't asking myself the question, very clearly ".

The lack of logic, however, does not give up on Juan. The gesture at the end of novel, is , from this perspective - a suicidal one.
Killing the only being who can understand him - destroyes the last bridge that still conects him to the world.
The meaning of the title, therefore, is a transparent one, each being is isolated in its tunnel.
Rarely do the tunnels intersect, and only for a moment, they will move away from each other, again.
However, Sabato is not a pessimist, but only raises to an alarm :

" The purpose of the artist is to offer warnings, by depicting human anguish in the narrow circle of existence.
There are people who do not write easily, but with inward tears.
That is why the work of art has value not only as a testimony, but has also the power to express the artist's deepest anxieties ".

One of the first things I did after coming back home from my summer trip, is grabbing Ernesto Sabato's Tunnel for the second time. I had first read it in early 2008. It was in my head throughout the summer. I felt that I have missed the book and I need to re-read it. By it, I mean its mood, its characters, its amiable yet aggressive narrative style.

The Tunnel is simply a great novella. It talks about one of the main reasons behind literary production: human loneliness and the search for a connection with the eternal. The main character is a painter, Juan Pablo Castel, who gets obsessed with one of his gallery's visitors, Maria. This obsession with Maria takes up most of the pages and is tiring for us readers, yet so intense that it becomes contagious.

Life or existence to Juan Pablo is like Maria, and he doesn't seem to understand it. In one instant he is laying his head on her lap by the shore "like a baby." In another, he is violently grabbing her arm to get her to confess about something that his doubt created. And, finally, in another instance he murders her. (dont worry this is not a spoiler, it is actually the first line of this book.)

This crazy relationship and this obsession is all in Juan Pablo's head and heart and in his confusion. It is the tunnel that he has created or was born into. A tunnel that is parallel to everything and never seems to intersect with anything but his loneliness.

With all this being said, the main attraction of the novella, for me, is its impeccable enthusiasm. Imagine, for example, Albert Camus' The Stranger, Meursault, but with all the enthusiasm. I can say that Sabato's Juan Pablo Castel is Camus' Meursault but in the opposite direction, with an overdose of enthusiasm towards his loneliness and confusion instead of Meursault's lethal apathy.

After reading this book for the second time, I feel energized, enthusiastic, and in the same time melancholic. The exact feelings that I wanted to remind myself of.

پیش از هر چیز به‌نظرم مقدمه مترجم را جدی نگیرید‌ هر کس جزئیات تجربه‌های درونی زندگی را بازگو کرد لزوما اگزیستانسیالیست از نوع سارتر و کامو نیست، گرچه شباهت‌هایی داشته باشد. از متوسط بودن ترجمه هم که بگذریم، با توجه به محتوای داستان احتمالا با اثر پرسانسوری روبرو هستیم

من دو بعد در اثر می‌بینم، بدون تلاش برای لو دادن داستان. یک بعد روان‌کاوانه که تلاش می‌کند درونیات انسانی را با تمرکز بر تناقض‌های کلام و عمل انسان موشکافی کند، و دیگری برخی جنبه‌های وجودی در مواجهه با تنهایی مغرورانه که فرد را در مقابل جامعه قرار می‌دهد. و اثر راهش را آنجا از اگزیستانسیالیسم جدا می‌کند که بجای پرداختن به وضع وجودی و مواجهه‌اش با دنیا در قالب تصاویری زنده و تجربه زیسته، تاکید بسیاری بر کلام دارد، حرف و حرف و حرف. گفتگوهای پرشمار بین دو کاراکتر اصلی که در لحظات اندکی حس شگرف تجربه‌هایی وجودی می‌دهد، مانند صحنه نشستن در کنار آب و خیره شدن به زیبایی که در کلام نمی‌گنجد و عدم پایداری آن، و علم به بازگشت به همان زندگی راکد نوعی رنج اگزیستانسیال تحمیل می‌کند.

از خوانند‌ه‌ی اراجیفم نه، من از خودم بیزارم
اگر علاقه‌ای به جنون در ادبیات ندارید از این کتاب فاصله بگیرید.
مدت‌هاست که اینجا ننوشتم و نمی‌دونم چند کتاب از سنم گذشته، بگذریم...
همیشه به دنبال فضایی برای ارضاء سرگردانی‌های روحم بودم، تا به تونل ورودی افکار ساباتو و سه‌گانه‌اش (تونل، قهرمانان و گور‌ها و فرشته ظلمت) که میشه بهش گفت: دروازه‌ی مالیخولیا رسیدم.
همان اول کار که هم زمان با ساباتو ناخوداگاه فریاد زدم «من خوان پابلو کاستل هستم نقاشی که ماریا ایریبارنه را کشت»
من؟ ارنستو؟ یا خوان کاستل‌؟در آخر کتاب همه‌ی این‌ها بودم
وارد تونل ذهن ساباتو شدم،
« خوان پابلو کاستل» کسی که ماریا را به طور کامل برای خودش می‌خواست، با ذهن مریض و پر تشویش، می‌خواهد برای خودش ماریا‌ی مقدسی بسازد اما خود را از هر چیزی مبرا می‌داند.
جایی در کتاب اشاره می‌کند« گاهی وقت‌ها می‌شود که یک نفر احساس می‌کند ابر مرد است،و فقط بعد پی می‌برد که او هم پست و خیانتکار و شریری بیش نیست»
خوان پابلو ، تحقیر می‌شود
خوان پابلو نادیده گرفته می‌شود
و این بدترین آفت برای شخصیت پارانوئید هست
چراغ جنونش روشن می‌شود
و ماریای مقدسش... آه

“¿O sería yo el monstruo ridículo? [...] ¿Y no sería yo el imbécil, el ridículo hombre del túnel y de los mensajes secretos?”

Hace un par de días, un booktuber del que disfruto mucho ver su contenido me hizo darme cuenta que desde octubre del año pasado no había leído a ningún autor latinoamericano, lo cual no es tan extraño al estar tan a gusto en mi zona de confort con los autores que usualmente leo. Sin embargo, quise hacer algo al respecto y decidí darme esa oportunidad leyendo esta novela de Ernesto Sábato. Vaya librazo que me vine a encontrar.

De entrada, Juan Pablo Castel es uno de los personajes que más he detestado en mi vida como lector, sea dicho por todas sus acciones a lo largo de la historia, y en algunas ocasiones por sus ideales y reflexiones. No obstante, me encantó la forma de escribir del autor, eso que me hizo sentir se lo debo totalmente a que uno termina conociendo a su personaje, y logra adentrarte en su mente que al finalizar el libro consigues saber todo lo necesario de él.

Me gustó además que la obra diera inicio con el final:
“Bastará decir que soy Juan Pablo Castel, el pintor que mató a María Iribarne; supongo que el proceso está en el recuerdo de todos y que no se necesitan mayores explicaciones sobre mi persona.”
Esas primeras líneas son tan directas, crudas, y claramente conocidas que ya forman parte del inconsciente colectivo (al menos a eso atribuyo que ya sabía cómo empezaba antes de leerla).

Sencillamente es una novela que disfruté mucho leer, más por su narrativa que por la historia en sí misma, y habiendo leído a un autor de este calibre, de algún modo me indica que debo poner la mira en más autores de este lado del charco.

One of the giants of Latin American literature, Ernesto Sábato (1911-2011) lived most of his life in Buenos Aires, Argentina and periodically committed his own manuscripts to the flames, noting in one interview with wry satisfaction how fire is purifying. Fortunately, in addition to many essays, three of his novels survive. Before commenting on The Tunnel, his first novel written in 1948, some observations on his other two:

On Heroes and Tombs, Sábato’s dark, brooding 500 pager includes an entire hallucinogenic, mindbending section, Report on Blind People. The novel also features young Martin and the object of his obsessive love, Alejandra, a reclusive young lady who deals with serious bouts of madness. With every page turned, a reader is led ever further down murky, winding corridors of memory and imagination. Not an easy read.

And Sábato’s second full-length novel, The Angel of Darkness is even darker and more brooding, where Sábato himself takes on the role of main character and first-person narrator. In one outlandish scene, Sábato has a nightmare where he shows up on his wedding day as groom wearing only his underwear, marrying a television celebrity with blind Jorge Luis Borges standing in as best man. I mention Borges’s blindness since this novel also involves a search for a Society of the Blind rumored to be responsible for all the world’s ills. With its unique combination of magical realism and philosophic reflections, I judge this as one of the greatest novels ever written. However, on this point, I am an army of one since nearly all critics and readers cite this work as dense, heavy and overly cerebral.

Turning to The Tunnel, Juan Pablo Castel, first-person narrator of Sábato’s short novel, is a painter who becomes obsessed with a young woman who has a particular appreciation for a scene in one of his paintings. And although The Tunnel is the same length as Camus’s The Stranger and both are considered works of existential alienation, the obsessive Castel is a universe away from Meursault’s indifference. And to whom may we compare Castel? For my money, narrators in Tommaso Landolfi’s tales of obsession – aristocratic and condescending down to their toes, looking at their fellow humans, even those educated and cultured, or, perhaps, especially those educated and cultured, as a rabble of vulgar, ugly, gluttonous, gross morons.

Back to Castel’s obsession for the young woman. The opening line of the novel: “It should be sufficient to say that I am Juan Pablo Castel, the painter who killed Maria Iribarne.” Hi sits in the room where he is locked up and writes down how once he set eyes on Maria Iribarne he was driven mad by desire. This is one compelling story. Once I started reading, I couldn’t put the book down until I finished. My sense is Sábato wanted his reader to do exactly that – read in one sitting to get the full emotional and psychic impact of Castel’s obsession.

At one point Castel relates a nightmare where he is in an unfamiliar house surrounded by friends and one sinister stranger. We read, “The man began to change me into a bird, into a man-size bird. He began with my feet: I saw them gradually turning into something like rooster claws. Then my whole body began to change, from the feet up, like water rising in a pool. . . . but when I began to speak it was at the top of my voice. Then I was amazed by two facts: the words I wanted to say came out as squawks, screeches that fell on my ears as desperate and alien, perhaps because there was still something human about them, and, what was infinitely worse, my friends did not hear the squawking, just as they had not seen my enormous bird-body.” This nightmare foreshadows a scene in The Angel of Darkness where Sábato walks down a street in Buenos Aires, having been transformed into a half-blind, barely aware, four foot bat.

The theme of blindness pops up continually. Maria Iribarne’s husband is blind. During one emotionally charged conversation, Castel accuses Maria of ‘deceiving a blind man’. At another point, Castel conveys how he was blinded by the painful glare of his own shyness and at still another, how his blindness prevented him from seeing a flaw in an idea. And, turns out, we can see how Castel’s obsession made him blind when it came to Maria. For example, the following exchange where Castel first converses with her:

The hardness in her face and eyes disturbed me. “Why is she so cold?” I asked myself. “Why?” Perhaps she sensed my anxiety, my hunger to communicate, because for an instant her expression softened, and she seemed to offer a bridge between us. But I felt that it was a temporary and fragile bridge swaying high above an abyss. Her voice was different when she added:
“But I don’t know what you will gain by seeing me. I hurt everyone who comes near me.”

¡Que maravillosa pieza de literatura! Nunca pensé que El Túnel tuviera este efecto en mi, la escritura de Sabato es como ninguna otra: angustiosa, deprimente, ilustrativa y engatusadora a partes iguales.

El personaje de Castel ciertamente tiene problemas psicologicos muy marcados (no soy psicóloga pero ¿puede ser TOC y episodios de neurosis?) que lo llevan a sobre analizar todo y crear escenarios hipotéticos que sólo contribuyen a convertirlo en un monstruo lleno de celos enfermizos, deprimido y finalmente un asesino.
Durante toda la lectura decía que hombre tan increíblemente loco pero no puedo parar de leerlo porque me encanta jaja (ya saben todos que disfruto mucho de un buen protagonista con problemas)

Este es un libro que lo empiezas y no lo sueltas hasta que lo termines, me he quedado con ganas de leer más cosas de este genio Sabato, si tienen sugerencias por favor díganmelas que necesito más de su escritura. Se ha convertido en uno de mis libros favoritos

ارنستو ساباتو ، تونل را با شرح یک مرگ شروع کرده و در پایان کتاب هم به همین روایت مرگ باز گشته است ، او در میانه داستان دلایل و چگونگی آن را شرح داده است . نویسنده حجم نسبتا وسیعی از احساسات و عواطف راوی هنرمند داستان را ترسیم کرده ، دامنه احساساتی که خشم ، شک و تردید و عشق شدید را در بر گرفته .

خطر فاش شدن داستان

ساباتو نقاش هنرمند ، یعنی خوان پابلو کاستل را به صورت کامل و با جزییات به تصویر کشیده ، خوان پابلو فردی وسواسی ایست که نگاهی تحقیرآمیز و از بالا به مردم دارد ، از نگاه او اطرافیانش همگی پلید ، فرومایه ، احمق و طماع هستند . نویسنده کمتر به کاراکتر ماریا پرداخته و همین سبب مرموزتر و البته جذاب تر شدن او شده .
خوان پابلو و ماریا رابطه پیچیده ای را با هم شروع می کنند ، هنرمند حس می کند که تنها ماریاست که ارزش هنر او را درک می کند و او را می فهمد ، خوان پابلو خواستار یگانگی با ماریاست ، امری که با عشق بازی حاصل نمی شود . خوان پابلو جمع اضداد است ، او به دنبال عشق حقیقی ایست اما در حقیقت همان خصوصیات خوان پابلو همانند خودپسندی و غرور است که مانع کامیابی و رسیدن او به عشق شده است .
در پی عشقی کامل رفتن و البته ذهن مجنون خوان پابلو ، سرانجام ماریا را در نگاه هنرمند نقاش متهم کرده و خوان پابلو خود حکم مرگ ماریا را اجرا می کند . پابلو در پایان احساس می کند که دارد تاوان می پردازد ، تاوان قانع نبودن به آن بخش از ماریا که او را موقتا از تنهایی نجات می داد . فوران غرور ، شوق و شور افزون شونده به این که ماریا فقط مال او باشد باید به خوان پابلو هشدار می داد که راه و مسیر او خطابوده و خودپسندی و غرور سمت و سوی آن را تعیین کرده است .
هنر ساباتو را می توان در گرفتار و درگیر کردن خواننده در ذهن پیچیده خوان پابلو دانست ، ذهنی که از شدت وسواس و بدگمانی می توان آنرا مجنون دانست ، خوان به جای تلاش برای خارج شدن از حصار خود می کوشد تا دیگران را هم در دنیای محدود خود حصر کند . شاید از نگاه او تنها یک تونل است که وجود دارد ، تونل او

خوآن پابلو کاستل میگفت که سراسر زندگی اش در یک تونل با دیواره های شیشه ای سپری شده و ماریا ایریبارنه فقط برای لحظاتی از پشت شیشه برایش قابل دیدن،اما غیرقابل لمس بوده؛من اما دو تونل دیدم, با فاصله ی کوتاهی بین این دو . تونل اول،که با به دنیا آمدن کاستل شروع شد،تونلی که اجازه داد نفس بکشد،قدم بزند و بزرگ شود اما خفقان و مسمومیتی که در هوای تونل پراکنده بود ،تونلی که به خورشید نه گفته بود،همه ی آنچه و آنکه در بیرون بود را طور دیگری نشان میداد؛نه اینکه هرکدام از بیرونی ها با هم متفاوت باشند،اما کاستل فقط می فهمید که خودش از آنها نیست؛جوری که آدمی قاشق را نزدیک دهانش میبرد و غذا میخورد،دویدن های آدمها لب ساحل،دورهمی های چه اعیان و چه فقرا در مجالس همه و همه جز تهوع و بیزاری چیزی برای کاستل به ارمغان نمی آورد.گفتیم که زنده ماند و بزرگ شد اما ((بیگانه))وارد تونل شد و ((بیگانه))هم تونل را ادامه داده بود ، نمی دانم بیگانه از نوعِ کامو یا بیگانه ی هالیوودی/فضایی . تا اینکه نوبت آن تابلو در آن نمایشگاه در آن ساعتی که ماریا آمد شد. تابلویی که همه ی آن دیگران، آن بیرونی ها به پیش زمینه اش می نگریستند و در این همسان بودن،تفاوت خود با کاستل را مدام بهش گوشزد میکردند،ماریا به آن پس زمینه توجه داشت؛زنی تنها که از پنجرۀ خانه ای ساحلی به افق خیره شده بود،خیره شدنی به درازای ابدیت. اینجا از تونل اول خارج شد.هوای تازه در سینه اش دمید.دیواره های تونل دیگر بین آسمان و چشمهایش حایل نمی شدند.سابقاً تصور داشت که از پیوند با جهان برون محروم نشده بلکه هرگز پیوندی نداشته که قطع بشود اما اکنون آنرا حس میکرد. دنبال بازی های پسربچه ها،راه رفتن مردم در خیابان،برگ زردی روی سنگفرش،حتی صدای اگزوز ماشینی که تازه روشن شده بود همه از رنگ و بو و طعم خاصی که برایش تا به حال ناشناخته بود، بودند. و این دلیلی جز این نداشت که "فقط او بود که تابلوهای مرا می فهمید" و آن ((او))را پیدا کرده بود؛ اما باید با این واقعیت کنار می آمد که حتی موقعی که اولین بار ماریا را دیده بود،شمارش معکوس برای ورود به تونل دوم -تونلی که مثل همان تونل اول بود-آغاز شده و چاره ای جز این نداشت.وقتی شانه به شانه روی علفها دراز میکشیدند و باریکه های نور غروب تنشان را خط میزد هم ذهن کاستلو به آنجا میرفت که این نامیرایی،این ابدیت عشق او و ((او))سرابی بیش نیست . اگر عمری را در بیابانِ بی آب و علف گذرانده ماریا برای او تنها جرعه ای از آب است و نه آبشاری که از ازل تا ابد پابرجا باشد. گذرا بودنش آزارش میداد و البته این حقیقت که شاید ماریا نخواهد دستش را بکشد و از چاهِ دوزخیِ تنهایی بیرونش بیاورد ؛ ماریا را طوری میخواست که فقط و فقط از آن خودش باشد و تعلقی مطلق به او ، اما آیا ماریا اینطور میخواست؟ طوری رفتار میکرد که انگار همین را میخواست؟ و اینگونه سرازیری هولناکی کاستل را به سوی تونل دوم پرت میکرد و تکه های روحش را با دست اندازهای بیشمار می خورد و می تراشید

اما رابطه ی عاشقانه تمام آن چیزی نیست که جوهر قلمِ ساباتو در تونل را میسازد. پیش بینی ناپذیریِ بشر،سرکشی همواره اش از نظام مندی های عقلانی و حساب کتابها، نقب زدن به اعماق روح و ذهن در پس هر کاری که ازش سر میزند و کلماتی که انگار روی کاغذ نقره داغ شده و دست خواننده را میسوزانند، همگی این رمان آرژانتینی را خواندنی میسازند

پی نوشت : حتی بعد از خواندنش تصمیم گرفتم کتابهایی از طرفدارانش ، نظیر گراهام گرین و توماس مان را هم بخوانم . و حالا حس میکنم این بریده
... از متن "یادداشت های زیرزمینی" ارتباط ملموسی با حال و هوای کتاب داشت
یک چیز دیگر هم بود که عذابم می داد،
و آن اینکه هیچکس شبیه من نبود
و من هم شبیه کسی نبودم.
من تنهام و آنها با هم،
این چیزی بود که در فکرم می گذشت.

.. وأن هناك، في جميع الأحوال، نفق واحد فقط، مظلم وموحش، نفقي أنا، النفق الذي أمضيتُ فيه طفولتي وصباي وعمري كلّه.

- ساباتو