انگار تو تاتر باستانیancient greece یونان نشسته بودم و داشتم نمایش بی‌نظیرشونو تماشا می‌کردم‌.اینکه سوفوکل حدود ۵۰۰ سال قبل از مسیح همچین هنری رو ابداع کرده باشه و انقدر هم قشنگ و تاثیرگذار به قلم آورده باشه باورنکردنیه.خیلی لذت بردم و خیلی دلم میخواد به زبان اصلی هم بخونمشون.

پ‌ن:فقط اولین نمایشنامه ۵ستاره داشت دوتای دیگه که یجورایی مکمل و سرگذشت اولی بودن به اندازه‌ی اولی خوب نبودن و ۳ستاره داشتن.

عجب شاهکاری!
هر چیز را زکاتی است و زکات عقل اندوهی است طویل (تذکره‌الاولیا)
سه گانه فوق‌العاده سوفوکلس (سوفوکل)، ماجرای جنگ آدمی با تقدیر است. ماجرای مردان و زنانی که تاوان دانستن‌شان را می‌دهند. ادیپوس که بنا بر پیشگویی شومی فرسنگ‌ها در کودکی از والدینش جدا شده؛ بر طریق شوم سرنوشت نزد آنان و به تبای باز می‌گردد. اما چگونه و به چه نحو؟ این مرد دانا، این پاسخگوی معمای ابوالهول، شهر آبا و اجدادی را نجات می‌دهد. پله پله بیشتر می‌داند و با هر دانستن، رولی که خدایان برایش در نمایش عالم نوشته‌اند را بهتر بازی می‌کند. دریغ که نمی‌داند چه سرنوشت شومی در انتظار اوست. هر بار که دری از حقایق به روی وی باز می‌شود؛ او را محنتی عظیم‌تر فرا می‌گیرد.
ادیپوس (ادیپ) مرد خردمندی است که پنجه در چنگال سرنوشت برده است. آدمیزادگانی که بازیچه جنگ‌های خدایان گشته‌اند. این سه گانه روایت عاقبت شوم یک خاندان است. خاندان‌شاهی که سنگینی گناه را از اولین‌شان یعنی کادموس، بر گردن دارند. جنگ ما بین نیرویی از پیش مقهور و دعوا بر ظفری از پیش معین است. آدمی بازیچه اختلافات خدایان است. همچون که جد ادیپوس، به فرمان خدایگانی گوش داد و این غضب خدای دیگری را جلب کرد و برای همیشه او را نفرین نمود.
ادیپوس ملغمه ای از نیروی خرد و تاریکی است. در نمایشنامه اول این ترکیب به خوبی نمایان است...
سه گانه افسانه های تبای، شامل سه نمایشنامه ادیپوس شهریار، ادیپوس در کلنوس و آنتیگونه است. رخدادهایی که در پی هم رخ می‌دهند. گرچه سوفوکلس به این ترتیب نمایشنامه ها را ننوشته است اما به خاطر رعایت ترتیب داستانی، به این شکل در کتاب چیده شده اند. (گفتنی است که سوفوکلس ابتدا آنتیگونه سپس ادیپوس شهریار و در آخر ادیپوس در کلنوس را نوشت)
نمایشنامه اول و سوم هر دو شاهکار هستند و نمایشنامه دوم از این جهت مهم است که این دو را به یکدیگر متصل می‌کند.
در مورد آنتیگونه ترجیح می‌دهم به طور مستقل در مجلد جدایی که به ترجمه آقای دریابندری هست بنویسم.
این کتاب را از دست ندهید. گرچه شاید ترجمه گاهی ثقیل بنماید و کلمات دور از ذهن. اما خواندن نثر آقای مسکوب فوق‌العاده است. هم‌چنین مقدمه شاهرخ مسکوب در ابتدای کتاب و متن بومار، با عنوان آنتیگونه و لذت تراژیک، راهنمای خوبی برای فهم و تعمق در این اثر جاودانه است.

I enjoyed rereading this set of plays. This edition sets the stage by giving an introduction before each play. The plays dive into the themes of fate, guilt, civil disobedience and family ties, and other historical Greek motifs.

There were text notes after the plays and a Greek persons/mythological/geographical glossary to help with the who/what/where questions. I enjoyed rediscovering this trilogy for a second time. I originally read them when I was in high school and remember them being interesting. I would recommend it for anyone to read. Thanks!

Excellent edition of the Oedipan Cycle by Grene & Lattimore.

The three plays in which Sophocles sets forth the unhappy fate of Oedipus and his descendants are characterized by profound dramatic compression and unfailingly incisive insights into human character. And as presented for modern audiences by the renowned translator Robert Fagles, the plays Oedipus the King, Oedipus at Colonus, and Antigone speak to modern audiences with the same power that they possessed when they were originally staged at Athens’ Theatre of Dionysus in the 5th century B.C.

Aside from inspiring Sigmund Freud’s psychoanalytic concept of the “Oedipus complex,” Oedipus the King is a classical tragedy that also works as the world’s first detective story. Oedipus, king of Thebes, has been a hero to his people ever since he ended the monstrous Sphinx’s hold over the city by solving the Sphinx’s riddle. According to Apollodorus, the dialogue (not included in Sophocles' play) went something like this:

SPHINX: Which creature has one voice, and yet becomes four-footed, and then two-footed, and then three-footed?
OEDIPUS: Man -- who crawls on all fours as a baby, then walks on two feet as an adult, and then uses a walking stick in old age.
SPHINX: [throws herself from top of high hill to her death]

Now, many years later, the city of Thebes is afflicted by plague; and in response to the Theban people’s pleas for help, King Oedipus has sent Creon, the brother of his wife Jocasta, to ask Apollo’s oracle at Delphi why the city is cursed with plague. Creon returns from Delphi with the oracle’s verdict: the city is polluted. The murderer of Oedipus’ predecessor Laius still lives in Thebes, the oracle says, and must be expelled before Thebes can be freed from the plague.

Small wonder that, in 429 B.C. when the play is thought to have premiered, plague was on Sophocles’ mind, and on the minds of the Athenian people generally. Two years before, the Peloponnesian War between Athens had begun. The war’s first year had ended with a devastating plague outbreak; among the bubonic illness’s many victims was Pericles, the city’s wise and eloquent leader. It is more than understandable that Sophocles and his audience would both be drawn to a story about people seeking leadership in the midst of a devastating outbreak of plague.

Oedipus, a man of action, begins seeking information regarding the murderer of Laius, and, in a moment of supreme dramatic irony, pronounces a grim curse against the unknown killer: “Whoever he is…let that man drag out/his life in agony, step by painful step -- /I curse myself as well…if by any chance/he proves to be an intimate of our house,/here at my hearth, with my full knowledge,/may the curse I just called down on him strike me!” (p. 172). Oedipus has no idea that he has just condemned himself.

At the suggestion of a leading Theban citizen (the choragos or choral leader for the play), Oedipus summons the blind prophet Tiresias. When Tiresias is reluctant to speak, Oedipus loses his temper, mocks Tiresias for being blind, and accuses Tiresias of plotting to help seize power. Tiresias, getting angry himself, makes a fateful statement in response: “So,/you mock my blindness? Let me tell you this./You with your precious eyes,/you’re blind to the corruption of your life….All unknowing/you are the scourge of your own flesh and blood…and the double lash of your mother and your father’s curse/will whip you from this land one day…darkness shrouding/your eyes that now can see the light!” (p. 183) The whole play is filled with this sort of dramatic irony.

Oedipus comes to seem more and more unbalanced, accusing Creon, without evidence, of seeking to usurp the throne of Thebes. Oedipus’ wife, the queen Jocasta, intervenes, and tries to reassure Oedipus, telling him that “An oracle came to Laius one fine day…and it declared/that doom would strike him down at the hands of a son,/our son, to be born of our own flesh and blood. But Laius…was killed by strangers,/thieves, at a place where three roads meet” (p. 201). Jocasta’s words, meant to reassure Oedipus, only make him more afraid; for he once killed a man after a quarrel at a place where three roads meet.

Oedipus also reveals that in Corinth, where he grew up as the son of King Polybus and his wife Merope, he was told at a feast by a drunken guest that he was not his father’s son. Troubled by the accusation, Oedipus traveled to Delphi to consult the oracle, and heard the following dreadful prophecy: “You are fated to couple with your mother, you will bring/a breed of children into the light no man can bear to see -- /you will kill your father, the one who gave you life!” (p. 205) Oedipus fled Corinth that day, determined to avoid the dreadful prophecy; his path took him toward Thebes, where he overcame the Sphinx and won the hand of Jocasta. He starts to sense that, in trying to flee his fate, he has raced towards it.

Jocasta has heard the same prophecies; and while they wait for the shepherd who was assigned to kill the baby child of Jocasta and Laius, she tells her own story of terrifying prophecy: “Apollo was explicit:/my son was doomed to kill my husband…my son,/poor defenseless thing, he never had a chance/to kill his father. They destroyed him first” (p. 208).

A messenger from Corinth brings what seems like news that would make the curse moot: King Polybus has died. But the messenger also reveals that many years ago, he gave the baby Oedipus to Polybus, having accepted the baby from another shepherd. And, sure enough, that other shepherd, now an old man, once he has been brought to court and threatened with torture, reveals that he took a baby from Jocasta, under orders to kill the child; but he could not bring himself to do so, and therefore he gave the baby to the messenger.

Through this backwards-in-time progression, gathering evidence from Creon and Tiresias and Jocasta and the messenger and the shepherd, Oedipus has confirmed that he murdered his father and married his mother. He blinds himself and sends himself into exile, and the choragos, echoing the Athenian lawgiver Solon, cautions the audience that one should “count no man happy till he dies, free of pain at last” (p. 251).

Oedipus at Colonus is, of these plays, the one that most often goes unread, but it provides a helpful link between the events of Oedipus the King and Antigone. The blind Oedipus, cast out of Thebes by his own sons Eteocles and Polyneices, has wandered the world as a blind beggar for years. Accompanied by his daughter Antigone, he has now arrived at the grove of the Furies at Colonus. The legendary hero-king Theseus of Athens, who (unsurprisingly) is usually depicted quite sympathetically in Athenian drama, offers welcome and refuge to Oedipus. Moved by Theseus’ kindness, Oedipus reflects, “Oh Theseus,/dear friend, only the gods can never age,/the gods can never die. All else in the world/almighty Time obliterates, crushes all/to nothing” (p. 322). The Athenian audience of the time would no doubt have detected the new note of humility in the once arrogant Oedipus.

Creon, angling to take over the rule of Thebes, pretends to sympathize with Oedipus but in fact keeps trying to solidify his power, seeking to make off with Oedipus’ daughters Ismene and Antigone. Theseus is having none of that, telling Creon, “You have come to a city that practices justice,/that sanctions nothing without law” (p. 341). Creon insolently responds that he had thought better of the Athenians, that “they’d never harbor a father-killer…worse,/a creature so corrupt, exposed as the mate,/the unholy husband of his own mother” (p. 343). Quick to judge, never able to let go of the past, Creon will face his own comeuppance in time.

Meanwhile, Oedipus’ sons Eteocles and Polyneices, once ruling Thebes together, have had a falling-out; Eteocles has become sole king, and has sent Polyneices into exile. Polyneices seeks out his estranged father and begs Oedipus to relent in his curse against his sons, pointing out that, now that Polyneices is himself an exile, “We share the same fate” (p. 363). But Oedipus rejects his faithless son, becoming a bit of a Teiresias-style prophet himself when he prophecies that Eteocles and Polyneices, brothers turned enemies, will kill one another when Polyneices raises an army of Argive mercenaries and makes war against Thebes: “Die!/Die by your own blood brother’s hand – die! – /killing the very man who drove you out” (p. 363).

Clearly, Oedipus still has much of his old spirit; but it seems that time and suffering have taken away much of his former arrogance, leaving a humbler man with what an Athenian audience of the time would have regarded as a proper reverence for the gods. Accordingly, he is granted the sort of apotheosis characteristic of a hero’s destiny: a messenger reports that when Theseus accompanied Oedipus to the place where everyone thought Oedipus would die, “we turned/in a moment, looked back, and Oedipus – /we couldn’t see the man – he was gone – nowhere!” (p. 381). Theseus indicates that he will keep forever the secret of the place from which Oedipus departed this world, stating that Oedipus told him “that if I kept my pledge/I’d keep my country free of harm forever” (p. 388). Oedipus at Colonus ends on a note of foreboding, as Antigone and Ismene leave Colonus for Thebes, hoping against hope that they can keep their brothers Eteocles and Polyneices from plunging the Theban people into all the horrors of civil war.

Antigone shows a woman’s strength under the most difficult circumstances imaginable; accordingly, it may have been the most challenging, of all these plays, for Sophocles’ original Athenian audiences, with their unexamined assumptions regarding male domination in their society. By the time of the play’s beginning, the attempts of Antigone and her sister to prevent civil war have proven unavailing; the Theban civil war has already taken place. Polyneices’ rebel army of Argive mercenaries, led by the “Seven Against Thebes,” has been defeated, and the warring brothers Eteocles and Polyneices have killed one another in battle.

Creon now rules as king of Thebes, and he has ordained that, while Eteocles is to receive an honourable burial as a man who defended his city, Polyneices’ body is to be left out on the plain, to rot and be eaten by animals – a terrible profanation, and an offence against the gods. The Chorus of Theban elders express the Athenian audience’s likely sensibilities at Creon’s cruel and impious act when they declare that “Numberless wonders/terrible wonders walk the world but none the match for man” (p. 76).

It soon emerges that someone has performed the customary burial ceremonies over the exposed body of Polyneices; Creon is outraged by this open defiance of his royal command. Antigone, caught by sentries performing the rituals, readily admits to what she has done, citing as her reason for disobeying Creon’s directive her adherence to higher, divine laws: “These laws – I was not about to break them,/not out of fear of some man’s wounded pride,/and face the retribution of the gods” (p. 82). Creon orders Antigone’s execution and that of her sister Ismene, but Antigone scornfully rejects Ismene’s wish to share her sister’s fate, as the fearful Ismene refused to join with Antigone in performing the burial ceremonies over the body of Polyneices.

Creon’s son Haemon, betrothed to Antigone, pleads for the life of his fiancée, but in vain; Creon ordains that Antigone shall be buried alive, put into a tomb under the earth. The blind prophet Teiresias calls upon Creon to turn from his destructive and impious path, pointing out the unnatural, morally inverted quality of Creon’s actions: “[Y]ou have thrust/to the world below a child sprung for the world above,/ruthlessly lodged a living soul within the grave – /then you’ve robbed the gods below the earth,/keeping a dead body here in the bright air,/unburied, unsung, unhallowed by the rites” (p. 115).

Creon at first remains stubborn, accusing Teiresias of taking bribes and being a prophet-for-hire; Teiresias angrily tells Creon that the Furies are ready “to strike you down with the pains that you perfected!” (p. 115). Once Teiresias has gone, Creon finally rethinks his prideful ways and resolves to set Antigone free. But his change of heart comes too late: the despairing Antigone has killed herself. Haemon, finding his beloved dead in the tomb, first raises his hand in anger against his father but then turns his anger against himself, taking his own life and joining Antigone in death. Creon’s wife Eurydice, hearing of the death of her beloved son, likewise commits suicide. Creon, lamenting his fatal pride – “Ohhh, so senseless, so insane…my crimes,/my stubborn, deadly --” (p. 124) -- is left an empty shell of a man, longing for death. It is left to the Chorus to sum up a key theme not just of Antigone, but of the Theban trilogy generally:

“Wisdom is by far the greatest part of joy,
And reverence toward the gods must be safeguarded.
The mighty words of the proud are paid in full
with mighty blows of fate, and at long last
Those blows will teach us wisdom.” (p. 128)

The grim trilogy sets forth with particular force the ancient Greek idea that hubris (fatal pride) can lead to hamartia, the fatal action that causes one to fall from greatness. As set forth in poetic modern English by the great translator Robert Fagles of Princeton University, with a helpful introduction and notes by Bernard Knox from Harvard University’s Center for Hellenic Studies, this Penguin Books edition of Sophocles’ Theban plays is a great way to get to know one of the most important dramatic trilogies ever written.

نثر زیبا و وزین شاهرخ مسکوب، لذت خوندنش رو چندین برابر کرد.

Oidipous Epi Kolōnōi = Oedipus Tyrannus Coloneus and Antigone = The Theban Plays, Sophocles

Oedipus at Colonus is one of the three Theban plays of the Athenian tragedian Sophocles. It was written shortly before Sophocles' death in 406 BC.

تاریخ نخستین خوانش: روز بیست و ششم آگوست سال1974میلادی

عنوان: سه نمایشنامه : اودیپوس شاه، اودیپوس در کولونوس، آنتیگون؛ اثر: سوفوکلس؛ مترجم: محمد سعیدی؛ زیرنظر احسان یارشاطر؛ تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، نخستین بار سال1334، در196ص؛ موضوع: داستانهای نویسندگان یونان - سده پنجم پیش از میلادی

عنوان: افسانه های تبای؛ اثر: سوفوکلس؛ ترجمه شاهرخ مسکوب؛ مشخصات نشر تهران، خوارزمی، سال1352، در376ص، شابک9644870328؛ چاپ دوم سال1356، چاپ چهارم سال1385، موضوع: ادیپ، نمایشنامه، اساطیر یونان، سده پنج پیش از میلاد

افسانه های «تبای»، آثار ماندگار نگارگر نامدار «یونانی (آتنی)»، «سوفوکلس» هستند؛ در یادداشتی کوتاه، در ابتدای کتاب، چنین آمده (نمایشنامه‌ های: «ادیپوس شهریار»، «ادیپوس در کلنوس»، و «آنتیگونه»، پیش از این با عنوانهای: «ادیپ شهریار»، «ادیپ در کلنوس»، و «آنتیگون»، جداگانه به چاپ رسیده‌ اند؛ این سه نمایشنامه، بر اساس اسطوره‌ ی دودمان «لابداسید»ها نوشته شده، و دوره‌ ای از سرگذشت افسانه‌ ای خاندان شاهی شهر «تبای» را، می‌نمایانند؛ موضوع هر سه نمایشنامه، به هم پیوسته، و مراحلی از پایان سرنوشت یک خانواده است؛ از همین‌ روی این‌بار، هر سه نمایشنامه در یک مجلد، و به نام «افسانه های تبای» به چاپ می‌رسد.)؛ پایان نقل

داستان نخست «اودیپ شهریار»: «اودیپ» از خاندان «لابداسید» است، که به نفرین خدایان گرفتارند، و همه به مرگی جانکاه میمیرند؛ هاتفان به «لائیوس»، پدر «اودیپ» میگویند، که بر فرزند وی، مقدّر شده است، که پدر خود را بکشد، و مادرش را، به زنی گیرد؛ آنگاه که «اودیپ» زاده میشود، از آنجا که پدر و مادر، نمیخواهند دست به خون پسرشان، بیالایند، وی را در دور دست، بر کوه «کیتاریون» رها میکنند، تا خود بمیرد؛ شبانی او را، از مرگ نجات میدهد، و به «کورنیتوس»، نزد «پولیبوس» شهریار میبرد؛ «اودیپ»، در آنجا بزرگ میشود، و از تقدیر خود آگاه میگردد؛ وی چون پدرخوانده و مادرخوانده اش را، والدین واقعی خود، میپنداشتند، از «کورنیتوس» میگریزند، تا سرنوشت شوم خود را تغییر دهند؛ در راه شهر «تبای»، به «لائیوس»، پدر راستین و ناشناخته ی خود، میرسد، و در نبردی او را میکشد، و در برخورد با اژدهایی، به نام «ابوالهول»، به معمّای او را پاسخ میدهد، و مردمان را، از مصیبتی بزرگ میرهاند، و مردمان، به شکرانه ی آن، او را پادشاه میکنند، و شهبانو «مادر اودیپ» همسر او میشود؛ پس از سالها فرمانروایی عادلانه، طاعون، بر شهر «اودیپ» فرو میآید؛ مردمان شهر، برای رهایی از چنگال «طاعون»، در برابر کاخِ پادشاه گرد میآیند، و درمان میخواهند؛ هاتف معبد میگوید: «گناهکاری در شهر هست که خون بیگناهی را ریخته است، و تا او مجازات نشود، طاعون شهر را رها نخواهد کرد»؛ «اودیپ» به تدریج پی میبرد، که او چوپان زاده نیست، و فرزند «لائیوس» است، که به دست «اودیپ»، کشته شده است، و با ملکه ی او ازدواج کرده است؛ پس از این کشف دردناک، مادر خود را، به دار میآویزد، و «اودیپ» خود را نابینا میکند، و بر اثر این جنایت، از زادگاه خود دور میشود

داستان دوم: «اودیپ در کولونی»: پیرمرد نابینا، همراه دخترش «آنتیگون»، به یکی از حومه های شهر «آتن» پناه میبرد، و دیگر اعتمادی به خیر نیروی خدایان، و انسانها ندارد؛ «ایسمینه» دختر «اودیپ»، به آنجا میآید، و خبر میدهد، که بنا بر گفته ی هاتفِ معبد «دِلفی»، خدایان، «اودیپ» را بخشیده اند، و گفته اند: گور «اودیپ» هرجا باشد، آنجا از خشم خدایان در امان خواهد بود؛ از سوی دیگر، بین فرزندان «اودیپ»، بر سر پادشاهی ستیز درمیگیرد، و فرزند بزرگتر، مغلوب و تبعید میشود؛ او که پدر خود «اودیپ» را، از شهر بیرون رانده بود، اکنون برای طلبِ بخشش، نزد پدر میآید و تمنّای گذشت دارد؛ «اودیپ»، فرزند را نمیبخشد، و او را ناامید، باز میگرداند؛ «اودیپ» پیش از مرگ، از پادشاه «آتن» میخواهد، که جای گور او را، از همه پنهان بدارد، و جز به جانشینانش، به کسی نشان ندهد، و آرام میمیرد

داستان سوم: «آنتیگونه»: پس از مرگ «اودیپ»، فرزندانش «اته اکلس»، و «پولونیکس»، هر دو به دست هم کشته میشوند؛ «کرئون» فرزند کوچک «اته اکلس» را، به خاک میسپارد، ولی اجازه نمیدهد، جسد «پولونیکس» را، به خاک بسپارند؛ خواهران او «آنتیگونه» و «ایسمینه» تصمیم میگیرند، هرطور شده، جسد برادر را، به خاک بسپارند؛ اندکی بعد، «ایسمنه»، از ترس پادشاه، خواهرش را، تنها رها میکند، و «آنتیگونه» با پذیرش خطر، به تنهایی برادرش را، دفن میکند؛ «کرئون» دستور میدهد، مجازات مرگ، درباره ی «آنتیگونه»، اجرا شود؛ «هایمن»، فرزند «کرئون»، عاشق «آنتیگونه» است، و میکوشد، پدر را، از تصمیم خود، باز دارد؛ «کرئون» خواسته ی فرزند را، نمیپذیرد، و پیشگویی هاتف را نیز، به چیزی نمیخرد؛ «هایمن» نزد «آنتیگونه» میرود؛ «آنتیگونه» خود را، حلق آویز کرده است؛ «هایمن» نیز، دشنه ای در قلب خود، فرو میبرد؛ همسر «کرئون» نیز، خود را میکشد، و بدینگونه، دودمانی فدای استبداد، و خودسری «کرئون» میشود

این سه نمایشنامه، در واقع، صحنه های دیگرگونه ی یک ماجرا هستند؛ «اودیپ»، خواهان دانایی است، و عشق به دانایی در وی، چیزی برتر، و بیرون از اراده ی اوست؛ انگیزه ی جستجوی «اودیپ»، برای شناختن راستی، عشق به جماعت است، و آرزوی بهروزی آنان در آن خواسته است؛ نیز شناخت راستی، تقدیر اوست، و پیروزی او، در تسلیم نشدن است، نه در تسلیم کردن

نمایش «آنتیگونه»، تأکیدی بر اهمیت عشق، در زندگی جمعی است؛ عشق هرچند موضوعی انفرادیست، اما بدون آن، جامعه، شادابی و حرکت خود را، از دست میدهد؛ زیرا سرچشمه، و انگیزه ی بسیاری از اعمال ما در جامعه، عشق است؛ اخلاق، وامدار عشق است؛ فرمان خدایان، در پرتو عشق، اجرا میشود؛ حکومت، با نیروی عشق، پایدار و سالم میماند؛ تعادل جهان، با عشق تحقّق مییابد؛ «عشق فرزند» به پدر و مادر، «عشق خواهر» به برادر، «عشق زن» به مرد، و برعکس، همگی مضمون اصلی تراژدی (غمنامه)های «سوفوکل» است

تاریخ بهنگام رسانی 15/11/1399هجری خورشیدی؛ 11/11/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی

i miss anne carson.

این کتاب را سال‌ها پیش خواندم، زمانی که به روانکاوی فروید-لکانی بسیار علاقه داشتم و به خاطر نظریۀ «عقده اُدیپ» فروید سراغ این کتاب رفتم و از خواندن آن به شدت لذت بردم، به گونه‌ای که در طول یکی دو هفته هر کدام از سه نمایشنامه را چندین بار خواندم! بعدها که با نیچه آشنا شدم و ستایش او از یونان باستان و فرهنگ تراژیک یونان باستان و به ویژه نمایش‌نامه نویس‌های بزرگ آن دوران را دیدم و با تحلیل‌های نیچه از تراژدی و فرهنگ تراژیک یونان بایتان آشنا شدم بیش از پیش به ارزش واقعی این نمایش‌نامه‌ها پی بردم و دوست داشتم که بار دیگر این کتاب و البته دیگر نمایش‌نامه‌های تراژیک یونان باستان را بخوانم، باشد که این آرزو برآورده شود

دنیای تراژدی اُدیپوس، دنیای دوگانه ی ناهمساز خدایان و آدمیان است که هر یک قوانین خاص خود را دارند.از هم جدا و بیگانه اند و آنگاه که به هم برخورند، آدمیانند که باید به اراده ی خدایان سر فرود آورند. انسان سلاحی است که با آن ، خدایانِ دشمن خوی ، جان یکدیگر را زخمگین می کنند.
جهانی که ما در آن به سر میبریم، سرشار از خدایانِ ناسازگار است که با هم سر آشتی ندارند.چنین انسانی در چنین دنیای ناسازگاری نه تنها نمی تواند دور و مبرا از گناه به سر بَرد، بلکه با گناه همزاد است....
اُدیپوس چون از اراده ی شوم خدایان درمورد خودش آگاه میشود، به آن گردن نمی نهد و می کوشد تا خواست خود را به انجام رساند.اما تقدیر او جاندار، متحرک و آرام ناپذیر است و علیرغم تلاش ادیپوس برای فرار از آن، سرانجام تقدیر ضربه ی کاری خود را بر او وارد میکند...
بر درِ شهر تبای ، ابولهولِ بالداری است که خونخوار مردم تبای است ؛ بر سنگی نشسته و پرسشی سه گانه دارد.می پرسد: آن چیست که در بامداد چهارپای، در نیمروز دوپای و شامگاهان با سه پای میرود؟
این چیستانِ تقدیر است و جز ادیپوسِ رازگشا کسی از عهده ی حل آن برنمی آید.او پاسخ میدهد: جواب، انسان است در خُردی و جوانی و پیری... و ابولهول چون رازش گشوده می شود جان میسپارد و مردم شهر توسط ادیپوس از مصیبتی بزرگ میرهند...
افسانه ی ادیپوس به ما یادآور میشود که کسی را از پرسش ابوالهول گریز نیست.باید پاسخ را یافت. تقدیر آدمی در همین پرسش و پاسخ، در اندیشیدن به خویش، و شناخت خود است.ادیپوس نگاهِ آسمان کاوِ ما را با رمز و کنایه، از دنیای خدایان، به جهان باطن خودمان باز میگرداند و میگوید تقدیرتان را در اینجا بجویید...در وجود خود...هیچ کس چون او ما را به جنگ با تقدیر برنمی انگیزد و از این نظرگاه، پیروز ادیپوس است و مغلوب، تقدیر... چون او دست به نبردی زده که جرأتِ گیرو دار در آن، خود بزرگترین پیروزی است...

افسانه‌های تبای٬ نام کتابی‌ست نوشته‌ی سوفوکلس که از ۳ تراژدی به نام‌های: ادیپوس شهریار٬ ادیپوس در کلنوس و آنتیگنه تشکیل شده که هر کدام از آن‌ها بصورت جداگانه نیز چاپ و منتشر گردیده‌اند اما موضوع هر ۳ تراژدی بر اساسِ اسطوره‌ی دودمانِ لابداسیدها نوشته شده و دوره‌ای از سرگذشتِ افسانه‌ایِ خاندانِ شاهیِ شهرِ تبای را می‌نمایانند. کتاب توسط آقای شاهرخ مسکوب ترجمه و توسط انتشارات خوارزمی چاپ و منتشر گردیده است٬ از ترجمه‌ی بسیار دقیق و روان ایشون که بگذریم باید به مقدمه و مؤخره بسیار زیبای نویسنده اشاره کنم که من تا به امروز در کتابی نخوانده‌ام که یک مترجم انقدر دقیق و مسلط در مورد داستان مطلب بنویسد.

در مورد داستان سعی کردم به جزئیات ورود نکنم که خواننده خودش جهت خواندنِ آن اقدام کند اما چون یک مقدار کامل در مورد داستان نوشته‌ام و ممکنه برای بعضی از دوستان اسپویل محسوب گردد این قسمت را از دید عموم پنهان می‌کنم که تنها اگر دوست داشتید آن را مطالعه و با مختصری از این ۳ تراژدی آشنا شوید و سپس به خواندن آن اقدام کنید.

در شهر تبای فرمانروایی به نام لائیوس به همراه همسرش یوکاسته حکومت ‌می‌کنند٬ لائیوس به شکلی که در کتاب می‌خوانیم از پیش‌گویی باخبر می‌شود که بدست فرزندش کشته خواهد شد و با همسر او ازدواج خواهد کرد و قوم و شهر او توسط خدایان نفرین خواهد شد٬ لائیوس پس از آنکه فرزندش بدنیا می‌آید او را به یکی از غلامان خود می‌سپارد که پسرش (ادیپوس) را به کوهی برده و او را بکشند٬ اما بعدها می‌خوانیم که غلام او دل کشتن ادیپوس را نداشته و به چوپانی می‌سپارد و آن چوپان نیز او را نزد فرمانروای شهر خود(پولیبوس و همسر او مروپه ) می‌برد و ادیپوس در آنجا بزرگ می‌شود و آن دو را پدر و مادر خود می‌داند بی آنکه بداند آن‌ها پدر و مادر واقعی او نیستند. در گذر زمان در محلی او پدر واقعی خود را بی آنکه بداند و بشناسد می‌کشد و به شرح داستان به شهر زادگاه خود (تبای) می‌رسد و به شکل جالبی که در کتاب می‌خوانیم مردم شهر بخاطر علم و آگاهی که ادیپوس از خود نشان می‌دهد او را شهریار و فرمانروای شهر خود انتخاب می‌کنند و ملکه(یوکاسته یعنی مادرِ واقعیِ او) را به او هدیه می‌دهند و او با ازدواج با مادرِ خود صاحب ۴ فرزند ۲پسر و ۲دختر به نام‌های (پولونیکس و اته‌اکلس) و (ایسمنه و آنتیگنه) می‌گردد٬ ادیپوس همانطور که در کتاب می‌خوانیم با اطلاع از اینکه او گرفتارِ چه نفرینِ شومی گردیده و پدر خود را کشته و سپس با مادر خود ازدواج کرده و از او فرزندانی آورده و مادر او که حال همسر اوست خودکشی کرده٬ چشمان خود را با سنجاق کور کرده و فرمانروای جدید شهر که در اصل دایی اوست و در حال حاضر در عین حال برادر زن اوست به کمک فرزند بزرگ ادیپوس یعنی پولونیکس که شهریارِ جدید تبای است او را از شهر اخراج و به تبعید می‌فرستند. در افسانه دوم٬ ادیپوس به همراه دخترش آنتیگنه به آتن و فرمانروای عادل و توانمند‌ آنجا یعنی تسئوس روی می‌آوردند و از او درخواست پناهندگی می‌کنند٬ همانطور که در داستان خواهیم خواند کرئن(دایی و برادر زن ادیپوس) که متوجه شده با تبعید ادیپوس خشم خدایان را برافروخته به آتن می‌آید و خواستار برگرداندن ادیپوس به نزدیکی شهر و زندانی کردن اوست تا همانجا به مرگ طبیعی بمیرد تا از خشم خدایان دور بماند اما موفق به آن نمی‌شود٬ در همین دوران فرزند کوچک ادیپوس در شهر خود در کودتایی بر علیه برادر بزرگ خود قدرت را بدست گرفته و برادر خود را تبعید کرده و پولونیکس پس از ارسال‌هایی پیام‌هایی خواهان دیدار با پدر در آتن است و این دیدار که با مخالفت ادیپوس همراه بود نهایتا با درخواست تسئوس انجام می‌گیرد که می‌فهمیم برادر بزرگ‌تر پس از تبعید ازدواج کرده و با جمع کردن لش��ری از جاهای مختلف خواهان حمله به تبای و کشتن برادر کوچکتر و بدست گرفتن شهر است٬ نهایتا ادیپوس در آتن در محضر فرمانروای عادل آن یعنی تسئوس جان می‌دهد. در افسانه‌ی سوم می‌فهمیم در جنگ بین ۲ برادر هر دو کشته شده‌اند٬ شهریار جدید کرئن دستور می‌دهد جسد برادر کوچکتر فرانروا و شهریار شهر به خاک سپرده و عبادت گردد و جسد برادر بزرگتر که حمله کرده در بیابان لخت و عریان انداخته تا طعمه درندگان قرار گیرد٬ آنتیگنه با شوریدن در مقابل دستور دایی خود که فرمانروای جدید شهر است جسد برادر خود را به خاک می‌سپارد او که هم‌اکنون معشوقه‌ی پسردایی خود هایمن(فرزند کرئن) نیز است به عنوان خرابکار و خائن به فرمانروا زندانی و تبعید می‌شود٬ کرئن دچار غضب خدای مرگ (هادس) می‌شود و می‌فهمد پسر او به تبعیدگاه عشق خود(آنتیگنه) رفته و او را حلق آویز یافته٬ به آنجا می‌رود و در مقابل دیدگان او هایمن با خنجری به سینه خود می‌کوبد و می‌میرد و وقتی کرئن جسد فرزند به بغل به کاخ بر می‌گردد خبر دار می‌شود همسر او نیز خود را کشته است و ...

سطر سطر این کتاب خواندنی‌ست٬ بی نهایت زیبا و دوست داشتنی٬ خواندن این کتابِ بی‌نظیر را که پر از پند و عبرت است و با لذتِ آشنایی با برخی از خدایانِ‌ یونان (خدای مرگ٬ خدای دریا٬ خدای جنگ و ...) همراه است به همه‌ی دوستانم پیشنهاد می‌کنم.

I thoroughly enjoyed this translation of Sophocles Theban plays. Robert Fagles placed the plays in the order written, rather than in their dramatic chronology. At first I thought this was strange, but I followed his lead and read 'Antigone' first. Now, after reading Oedipus the King and Oedipus at Colonus, I have a much greater feeling for Antigone's suffering and a much better understanding of Creon's perspective as well. Now I'm ready to re-read Antigone better armed with the facts of their respective histories.

Beyond that, what can I say about Sophocles? He treats these myths with genius skills, contemporary mastery of his times and a deep understanding of his fellow Athenians. An amazing accomplishment and an important work for any serious student of drama or literature to read deeply and repeatedly.


The Thug perspective:

https://www.youtube.com/watch?v=dMD18...

***************

2015 reread:

Everything I said above and then some. The more Greek drama I read, the more I understand the sources and obsessions of western literature.