"The Trial" is funny. If you read it as a comedy, it's not only more entertaining, it's far more frightening. Dark Comedy. The moral of the story, to elaborate a cliche', is that it's only futile to resist when you have no idea what you're resisting. We never know what K did wrong, and neither did he, and the whole thing is just an absurd mystery that trips itself up sentence by sentence. There are banana peels strewn all over this book and the slapstick is existential rather than vaudevillian. It's like an instructional cartoon shown in purgatory.

Crazy and weird but oh, such a masterpiece. I read it a long time ago but I can still remember some scenes (the one with the horse, with the cupboard). When I visited Prague I went to Kafka museum and was impressed by his life journey. Recommended to check when in Prague.

محاکمه، اثری درباره مرگ است؛ به این عنوان یک شاهکار و در مقایسه با مسخ، بی اندازه بهتر، عمیقتر و اثرگذارتر است. «استعاره زنده»* ای که کافکا برای طرح مرگ به مثابه دادگاهی بدون امکانِ فرار به کار گرفته، آنچنان نیرومند است که پیچیدگی های مرگ (و از آن مهمتر مواجهه ما با مرگ) را به خوبی به داستان می کشد. به قول «ناباکوف»** اگر «جنایت و مکافات» داستان درگیری راسکلنیکوف با مکافاتِ برآمده از جرم اوست، «محاکمه» پای خود را فراتر میگذارد: ژوزف کِی، به مکافاتی مبتلاست که هیچ جرمی پشت آن واقع نیست

پیرنگ داستان
داستان درباره کارمند بانکی به نام «ژوزف کِی (یا ک.)»، است که روزی متوجه می شود از طرف دادگاه متهم شده است. او ابتدا سعی می کند به این اتهام بی محلی کند، به تدریج تصمیم می گیرد تمام زندگی اش را وقف مبارزه علیه این اتهام کند و دست آخر، خود را تسلیم دستور دادگاه می کند: دستوری که حتی امکان دفاعی پشت آن برای کِی وجود نداشت

چرا «کی؟»ر
چند تفسیر درباره دلیل این نامگذاری دیده ام. یکی اینکه «کِی.» نشان از بی نامی شخصیت دارد؛ او یکی مانند همه است و آنچه برای او رخ داده، ویژه او نیست، بلکه برای همه است. دیگری تفسیری است منتسب به «ماکس برود»، دوست صمیمی و مسئول گردآوری آثار کافکا که معتقد است «کِی.» اشاره ای است به ابتدای نام خود کافکا، که نوعی حدیث نفس او را نشان می دهد. اتفاق رایجی است که رد پای زندگی شخصی نویسنده را در آثارش پیدا کنند. اما سومین و بهترین تفسیر را در اثری از «جورجیو آگامبن»*** خواندم: «در قانون رومی [...] متهم کننده دروغین را با داغ حرف کِی**** بر پیشانی تنبیه میکردند»ر
این تفسیر دقیق (از آنجایی که کافکا بخاطر آمادگی برای حرفه وکالت قطعا از آن باخبر بوده است) با تفسیر اول قابل جمع است و بنظر من جمع این دو، بهترین تفسیر از «کِی.» است: در طول رمان می بینیم که هیچ اتهام مشخصی علیه «کِی.» وجود ندارد. این خود اوست که به خود اتهام وارد کرده است و این کار عبثی نیست که شخص «کِی.» انجام داده باشد. تلاش هر کسی است که از وجود دادگاه مطلع می شود و مذبوحانه می خواهد از درون دادگاه و قاضی های آن آگاه شود. به این ترتیب «محاکمه» یک تراژدی نیست، برخلاف نظر آگامبن یک کمدی هم نیست، بلکه یک آیرونی است؛ به این معنا که طنز تلخ نهفته در آن (تهمت زدن علیه خویشتن و محاکمه به واسطه همان تهمت) از خود قهرمان بر آمده است*****ر

کشیش زندان
داستان های کلاسیک دو ویژگی دارند، یکی ریتم کند آنهاست و دیگری تو-در-تو بودن آنها. ریتم کند بخاطر سرعت پایین حوادث است و دو علت دارد: توصیفات فراوان و یا دیالوگ های طولانی؛ تو-در-تو بودن نیز تنها یک دلیل دارد: نویسنده در حال بیان مطالب مهمی است که نمی تواند از آنها دل بکند. این بخش های تو-در-تو یا به اصطلاح فنی تر، این حوادث اپیزودیک، گاه اهمیتی به اندازه کل اثر دارند. از جمله معروف ترین حوادث اپیزودیک، داستان «مفتش اعظم» در برادران کارامازوف داستایوفسکی است که نقدهای بسیاری را متوجه خود کرده است
محاکمه نیز یکی از همین بخش های اپیزودیک عالی را دارد: داستان «مرد روستایی و دربان» که در بخش «در کلیسا» و از زبان کشیش زندان روایت می شود و شروح مختلف داستان توسط خود کشیش آن را جذابتر میکند. ژوزف کِی. که تا آن زمان تنها به چند وکیل «کلاش» و قاضی دون پایه برخورده بود، هیچگاه نتوانسته بود تصویر رساتری از دادگاه در ذهنش تصور کند. حال با داستان کشیش، دربانِ درِ دادگاه را می بیند که خودش معتقد است «تنها یکی از چند دربان و ضعیف ترین آنها»ست. در این داستان، معلوم نیست مرد روستایی کل عمر فریب خورده است، یا دربان، یا هردو، یا هیچ کدام: چرا که هیچ یک از در، داخل نشده اند و تنها اوصاف مهیب «درون» را شنیده اند. اگر این دربان «پیامبر» یا به تعبیر دقیقتر «رسولی از جانب پیامبر» دادگاه باشد، آنگاه اهمیت اینکه کدام یک فریب خورده اند مشخص می شود

مثل سگ!ر
فکر می کنم پس از مقایسه کافکا و داستایوفسکی، خوب است «محاکمه» را با «مرگ ایوان ایلیچ» هم مقایسه کنیم. ایوان، دست آخر مرگ را می پذیرد، و پس از پذیرفتن مرگ ترس خود را از دست می دهد. اما کِی. در فصل پایانی، پس از لحظه ای مقاومت، تسلیم می شود، محو می شود، می گذارد دو مامور دادگاه کارشان را بکنند و هنگامی که حکم در حال اجراست، فقط می گوید «مثل سگ!»... کِی. مثل یک سگ کشته می شود. این پوچی، چیزی جز آن چیزی است که تولستوی برای ایوان رقم می زند. پوچی تلخ مرگ کِی. همان چیزی است که امثال «صادق هدایت» را شیفته کافکا میکند: دست آخر، زمانی که مرگ فرا می رسد، ما نه آمیخته با عظمت مرگ، بلکه با دنائتی مثل یک سگ تسلیم مرگ می شویم

درباره ترجمه
من میخواستم ترجمه «علی اصغر حداد» را بخوانم، به دو دلیل: یکی اینکه حداد از متن آلمانی ترجمه کرده است اما «امیر جلال الدین اعلم» از ترجمه انگلیسی؛ و دیگری اینکه ویراستاری نشر ماهی را بیشتر از نیلوفر می پسندم. اما بهرحال در کتابخانه مرکزی فقط ترجمه اعلم بود. ترجمه اعلم ویراستاری نیاز داشت. شکسته شدن و نقص ترجمه در آن زیاد دیده می شد (مثل اینکه «در دادگاه» را «تو دادگاه» ترجمه کرده و گاه جمله ها را در هم ریخته بازگردانده است) اما بهرحال توانسته بود داستان را منتقل کند



توضیحات
*اصطلاحی است از پل ریکور در کتابی به همین نام که خلاصه مدعایش این است که استعاره های زنده، که نسبت های نو و مولدی بین مفاهیم برقرار می کنند، پیچیدگی های زندگی و کنش انسانی را بهتر و بیشتر روشن می کنند
** سخنرانی ترجمه نشده ای از ولادیمیر ناباکوف درباره «مسخ» به صورت آنلاین وجود دارد که این گفته را از آن برداشته ام
*** فصل سوم از کتاب «عریانی ها»ی جورجیو آگامبن به نام «کِی.» که توسط پروشات باغداساریان ترجمه شده و بصورت آنلاین در دسترس است
**** ابتدای Kalumniator که در لاتین قدیمی به معنای تهمت زننده بود
***** برای آگاهی از دسته بندی داستان ها و رمان ها بر اساس ویژگی قهرمانهای ان می توانید به «آناتومی نقد» نورتروپ فرای یا جلد دوم «زمان و روایت» پل ریکور مراجعه کنید که هر دو ترجمه شده اند

1η δημοσίευση, Book Press:
https://bookpress.gr/kritikes/xeni-pe...

Οι βιογράφοι, μετά λόγου γνώσεως, μας εξηγούν ότι το λεξιλόγιο του Κάφκα είναι σχετικά φτωχό, καθότι τα Γερμανικά (γλώσσα της μητέρας του) τα διδάχθηκε. Οι φράσεις του δουλεμένες και κοφτές, δεν διαθέτουν την παραληρηματική ορμή άλλων ομοτέχνων του, εκείνο το κατευναστικό μουρμουρητό που διατρέχει τη σελίδα, μικροί παραπόταμοι που οδηγούν σε έναν πολύβουο εντυπωσιακό καταρράκτη, αφήνοντας ενεό τον αναγνώστη. Τίποτα από αυτά δεν θα βρει ο αναγνώστης στα λιγοστά κείμενα του Κάφκα. Και δεν θα τα βρει διότι τίποτα από αυτά δεν χρειάζεται για να περιγράψει τον Εφιάλτη που μόνο εκείνος ήξερε να υφαρπάζει από το πουθενά και να τον μετουσιώνει, να τον σκηνοθετεί με λέξεις σε σελίδες και, τελικά, σε μυθιστορήματα.

Η Δίκη είναι ένα εφιαλτικό βιβλίο και σε αυτό συγκλίνουν όσοι αναγνώστες και κριτικοί το έχουν προσεγγίσει από διαφορετικά μετερίζια. Σε τι ακριβώς συνίσταται αυτός ο εφιάλτης που χάριν ευκολίας χρησιμοποιείται παντού όπου, υπό τη γενικόλογη έννοια του «Καφκικού» ύφους; Ας δούμε τον ορισμό του: «Ο όρος εφιάλτης χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα όνειρο που προκαλεί μια δυνατή δυσάρεστη αισθηματική αντίδραση σε αυτόν που το βιώνει. Η αντίδραση συνήθως είναι φόβος ή τρόμος, προκαλεί ακόμα και αισθήματα πόνου, πνιγμού και θανάτου».
Ήδη βρισκόμαστε βαθιά στην, αρνητικά φορτισμένη, ονειρική επικράτεια της Δίκης. Τα ως άνω συμπτώματα βιώνει εξ αντανακλάσεως ο αναγνώστης σχεδόν από τα αρχικά κεφάλαια, μεσούντος του βιβλίου, και οδηγούμενος προς την ολοκλήρωσή του.

Περί Εφιάλτη επομένως, με όλες του τις προεκτάσεις και παραφυάδες, όπως όμως αυτές κανονικοποιούνται υφολογικά εντός του κειμένου. Άρα εν αρχή, ο χώρος, το πλαίσιο δράσης και κίνησης, για να ξεκινήσει το ταξίδι στην άκρη της νύχτας. Δωμάτια διαμερισμάτων πολυκατοικιών, σκοτεινοί, απρόσωποι και δυσπρόσιτοι χώροι, στενά κλιμακοστάσια, πατάρια και σοφίτες που παραπέμπουν συχνά σε ποντικότρυπες και στημένες φάκες, ένα σκηνικό εγκλεισμού. Η κίνηση εντός τους είναι σχεδόν πάντα βεβιασμένη και προβληματική, τα εμπόδια παρεμβάλλονται σωρηδόν, η αρχιτεκτονική λες και έχει βαλθεί να συνθλίψει τόσο τον πρωταγωνιστή όσο και τους λοιπούς ενοίκους.
Συμπληρωματικά, η ατμόσφαιρα συμβάλλει ενεργά στον εφιάλτη. Ο αέρας εντός των χώρων είναι στάσιμος, ταγγός, ξοδεμένος και βρόμικος, δυσχεραίνοντας τον ήρωα στην επαφή του με εκείνα τα πρόσωπα τα οποία θεωρεί κρίσιμα για την ευκταία διεκπεραίωση της υπόθεσής του. Η ανάσα βγαίνει σπαστά, καθώς ο Κ. κινείται θαρρείς μέσα σε φωλιές ζώων κι όχι σε ενδιαιτήματα ανθρώπων. Το υλικό του εφιάλτη ξεδιπλώνεται εκ νέου: κίνηση σαν σε αμμώδες έδαφος, αγκομαχητό, δυσφορία, αποτελούν τις άμεσες ενδείξεις.

Μα και η επαφή με τους άλλους, εξίσου εφιαλτική. Ο Γιόζεφ Κ. κατηγορείται, όλοι πλέον ξέρουμε την ιστορία, για κάποιο έγκλημα που -κατά τα φαινόμενα- δεν διέπραξε και μια ωραία πρωία έρχονται στην οικία του να τον συλλάβουν. Παρεμπιπτόντως, να θυμίσω, έτσι ξεκίναγε και το άλλο του αριστούργημα η «Μεταμόρφωση», με τον ανύποπτο Gregor Samsa να ξυπνά μεταμορφωμένος σε έντομο. Και στις δύο περιπτώσεις, το γεγονός δεν εξηγείται ποτέ, δεν έχει ουδεμία σημασία για τον συγγραφέα και φυσικά ούτε για τον αναγνώστη. Δεν υπάρχει πριν, όπως δεν υπάρχει και μετά για τους πρωταγωνιστές – τα πάντα υφίστανται στο μεσοδιάστημα του εφιάλτη τους, της θλιβερής πορείας τους προς το τέλος. Και εμείς μαζί παίρνουμε την πρώτη εισπνοή στην αρχή της ιστορίας, την κρατάμε όσο διαρκεί η ανάγνωση και εκπνέουμε στο τέλος.

Τα πρόσωπα που εμφανίζονται και συνοδεύουν τον εφιάλτη που βιώνει ο Κ. είναι αρκούντως… εφιαλτικά. Συνήθως εισβάλλουν στο παρόν του, επιβάλλουν την παρουσία τους, διαγκωνίζονται, διασταυρώνουν τα ξίφη τους και αποσύρονται στις πλέον ακατάλληλες στιγμές. Η παρουσία τους είναι παρεμβατικά λεκτική: λογομαχούν, ερίζουν, προκαλούν, επιτίθενται και υποχωρούν. Ταυτόχρονα όμως, κι εδώ βρίσκεται ακόμα ένα κλειδί ερμηνείας, η παρουσία τους είναι και φυσική, σωματική. Ο Κ. εξαρχής σχεδόν υπόκειται σε φραστική αλλά και σωματική βία, έστω π��εση. Οι ασφυκτικοί χώροι συμβάλλουν ως προς αυτό. Τα άτομα με τα οποία έρχεται σε επαφή τον αγγίζουν, τον σπρώχνουν, τον χτυπούν ενίοτε. Ακόμα όμως κι όταν η επαφή δεν είναι τόσο άμεση, ο ίδιος βρίσκεται κεκλεισμένων των θυρών, με την υπόνοια της φυσικής βίας να επικρέμεται ως Δαμόκλειος σπάθη.

Ως παράδειγμα το κεφάλαιο όπου οδηγείται στους επάνω ορόφους ενός κτηρίου, στους οποίους βρίσκονται οι Γραμματείες του Δικαστηρίου είναι απόλυτα ενδεικτικό. Ο ήρωας στριμώχνεται εντός ενός ασφυκτικού κλοιού, διεμβολίζοντας τα σώματα, ένα συμπαγές τείχος που ανοίγει και κλείνει κατά βούληση, εγκολπώνοντας το θύμα του, προκειμένου στη συνέχεια να το αποβάλει. Επιπλέον, η σωματική επαφή αποκτά διαστάσεις πρωτόγονες και βασανιστικές όποτε εμπλέκονται γυναίκες (οι ψυχαναλυτικές ερμηνείες οργιάζουν επ’ αυτού). Όλες οι γυναικείες παρουσίες είναι ευνουχιστικές, είτε είναι αγαπητές και προσεγγίζουν ερωτικά ή μη τον ήρωα είτε είναι ουδέτερες, αρνητικές, οπότε η απειλή και η συνακόλουθη απόρριψη αποτελούν μονόδρομο.
Συγκεκριμένα, η εικόνα που δημιουργείται στον αναγνώστη είναι εκείνη του θηρευτή που καραδοκεί προκειμένου να αρπάξει το θύμα του. Ο ιστός υφαίνεται σταδιακά και μια γιγάντια αράχνη κρύβεται στα σκοτεινά αναμένοντας τους σπασμούς του εγκλωβισμένου για να εμφανιστεί. Η σεξουαλικότητα, παρούσα στο έργο αυτό, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του εφιάλτη, λειτουργεί ως όπλο περισσότερο, ως φόβητρο και εργαλείο ελέγχου, καθώς το θηλυκό έντομο είναι έτοιμο να σύρει το θύμα στη φωλιά του (ή βεβαίως σύρεται το ίδιο, υφαρπαζόμενο).

Εν μέσω δεκάδων θεματικών και σκέψεων τις οποίες γεννά αέναα κάθε επανάγνωση του κειμένου, ας σταθώ σε τρεις ενδεικτικούς σταθμούς στην πορεία του ήρωα της Δίκης. Πρώτος σταθμός ο δικηγόρος που αναλαμβάνει την υπόθεσή του, δεύτερος ο ζωγράφος και τελικός ο ιερέας του Καθεδρικού. Ο καθένας από αυτούς έχει τη λειτουργία του, προάγοντας την εξέλιξη ή, συχνότερα, εφιαλτικά παρεμποδίζοντάς την περαιτέρω.
Ο δικηγόρος ως δημόσιος λειτουργός και συλλειτουργός στην απονομή της δικαιοσύνης, ταυτόχρονα παραστάτης και σύμβουλος (κατά πώς μας λένε τα βιβλία) γνωρίζει τον νόμο, οπότε είναι εκείνος που θα επιχειρήσει να φέρει σε αίσιο τέλος την υπόθεση του Κ. Κι αν αυτός είναι ο ρόλος του δικηγόρου, ο…Καφκικός δικηγόρος κάνει ό,τι μπορεί για να τον καταπατήσει, πιστός στο πνεύμα του εφιάλτη που διαπερνά εξ ολοκλήρου το έργο αυτό. Καμία αρωγή, καμία έγνοια για την κατάσταση του πελάτη, πλην μόνο συμβουλές και υπεκφυγές, αλλά ταυτόχρονα χειραγώγηση και απειλές (όταν ο ίδιος απειληθεί να παραμεριστεί, ως μοναδικός υπεύθυνος εντεταλμένος). Ο νομικός διαθέτει μηδενική αίσθηση του δικαίου, απλά λειτουργεί ως φερέφωνο, ως ενεργούμενο μιας πανταχού παρούσας καίτοι αόρατης εξουσίας (ακούμε ήδη τα ηχηρά ποδοκροτήματα του Φουκώ από το θεωρείο).

Ο δεύτερος είναι ο ζωγράφος, τουτέστιν ο καλλιτέχνης. Ο Κ. τον επισκέπτεται στο ατελιέ του τρέφοντας την ελπίδα, η οποία προφανώς αποβαίνει ατελέσφορη, ότι θα σταθεί αρωγός στην υπόθεσή του. Ό χώρος, ξανά, αποπνικτικός, ωθεί στη λιποθυμία τον δύστηνο ήρωα, καταπνίγοντας εν τη γενέσει όποια γλίσχρα ελπίδα αλληλεγγύης. Η οποία δεν μπορεί βεβαίως να εκπορευθεί από κάποιον ο οποίος φιλοτεχνεί πορτρέτα δικαστών (κατώτερων, πάντα, διότι η θεϊκή υπόσταση του Ανώτερου Δικαστηρίου δεν δύναται να εκπέσει στην καλλιτεχνική αναπαραγωγή της από ήσσονος σημασίας άτομα, παραπέμποντας στην ύβρη), ευτελίζοντας το λειτούργημά του, την ίδια του την ύπαρξη. Πολλώ δε μάλλον, όταν όλως τυχαίως πίσω από το κρεβάτι του ζωγράφου κρύβεται μικρή είσοδος μέσω της οποίας η εξουσία με τη μορφή του εκάστοτε φιλοτεχνούμενου δικαστή εισέρχεται ανά πάσα στιγμή στον χώρο, υπερπηδώντας τον χαμερπή καλλιτέχνη, διαλύοντας τις ψευδαισθήσεις (μας) περί καλλιτεχνικής ελευθερίας και λοιπών αφελών σκέψεων στο πλαίσιο της Εφιαλτικής Δημοκρατίας του Κάφκα.

Ο τρίτος, και σημαντικότερος, σταθμός λαμβάνει χώρα εντός του Καθεδρικού, όπου ο Κ. έρχεται σε επαφή με τον ιερέα (αυτοπροσδιορίζεται ως βοηθός ιερέας των φυλακών), ο οποίος μάλιστα τον εντοπίζει όσο περιηγείται άσκοπα στον ναό, τον καλεί και τον καθηλώνει. Στον εφιαλτικά άδειο από ανθρώπους και Θεό χώρο λαμβάνει χώρα μια συζήτηση που, κατά τη γνώμη μου, έχει τέτοιο αντίκτυπο και σημασία όσο το κεφάλαιο του «Μεγάλου Ιεροεξεταστή» στους «Αδελφούς Καραμάζοφ» του Ντοστογιέφσκι. Γνωστότερη στα λογοτεχνικά δρώμενα ως «Μπροστά στον Νόμο», σε πρώτο επίπεδο λειτουργεί ως παραβολή και δευτερευόντως ως αίνιγμα. Οι επαΐοντες διδάσκουν ότι οι ρίζες της παραβολής φτάνουν αρκετά βαθιά ως την Torah, την Cabbalah, τον Ωριγένη και άλλα ενδιαφέροντα.

Εκείνο όμως που μπορώ να συνεισφέρω στη συζήτηση είναι το πώς επενέργησε σ’ εμένα ως αναγνώστη. Εκ πρώτης, ο ιερέας σπεύδει να απεκδυθεί την όποια μεταφυσική του υπόσταση, ως διαμεσολαβητής μεταξύ Θεού και ανθρώπου. Μεταξύ της κοσμικής και υπερκόσμιας εξουσίας, επιλέγει την οδό του ανθρώπινου νόμου. Όταν δε μέσω της παραβολής αναφέρεται στον Νόμο και στο πώς ο πιστός αποκλείεται από την είσοδο εντός των Πυλών του, ανακύπτουν πλείστα ερωτήματα. Το αποτέλεσμα, σε κάθε περίπτωση, και αυτό έχει σημασία, είναι ότι ο άνθρωπος παραμένει εσαεί αποκλεισμένος αφενός από την όποια Γνώση, αφετέρου από την επιθυμητή Λύτρωση (παρεμπιπτόντως και την ελπίδα).

Η συζήτηση επάνω στην παραβολή που ακολουθεί μεταξύ του Κ. και του ιερέα αδυνατεί να οδηγηθεί σε κατάληξη. Παραπέμπει περισσότερο σε σχολιασμό ιερών κειμένων, ερμηνευτική, όπου οι επίδοξοι μελετητές επιχειρούν να ομφαλοσκοπήσουν, επιχειρηματολογώντας ασκόπως περί των διαγραμμάτων, συγκαλύπτοντας, παρά πασχίζοντας να κατανοήσουν το διακύβευμα και αλλήλους. Δικολαβίστικα επιχειρήματα διαστρέφουν την ουσία, με τους αντιδίκους να παραμένουν εξίσου απομακρυσμένοι ο ένας από τον άλλον και τελικά από την αλήθεια.

Καθόλου τυχαία, ο ιερέας ξεκινάει την παραβολή με τη φράση «πλανάσαι ως προς το δικαστήριο». Η λέξη «πλάνη» αποδεικνύεται καθοριστική όσον αφορά την αδυναμία κατανόησης του Νόμου. Ο άνθρωπος πλανάται, αδυνατεί να κατανοήσει, παραμένοντας ως το τέλος… πλάνητας. Δεν πλανάται όμως μόνο ως προς τη Δίκη, ως προς τον Νόμο, όπως γίνεται προφανές. Πλανάται ως προς την ίδια του την ύπαρξη, μέρος της οποίας είναι ο Νόμος και το Δικαστήριο. Η πλάνη του είναι καθολική, αναπόφευκτη και διαρκής. Τον ακολουθεί από τη γέννηση, σε όλη του τη ζωή και τον συνοδεύει στην τελευταία του κατοικία. Πλανάται περιπλανώμενος, ξένος και αποσυνάγωγος.

Η αίσθηση ματαιότητας κυριαρχεί επί παντός, καθώς ο Κάφκα ηθελημένα εμπαίζει αφενός τους εκπροσώπους των εξουσιών (δικηγόρος, καλλιτέχνης, ιερέας) και αφετέρου την αδυναμία του ήρωά του που πελαγοδρομεί εν μέσω αυτών, αναζητώντας λύσεις, διεξόδους από τον λαβύρινθο στον οποίο είναι εσαεί κεκλεισμένος. Η ουσία παραμένει λυπηρά ξεκάθαρη: βασανιστικός και αγωνιώδης αποκλεισμός σε όλα τα επίπεδα, από παντού κι απ’ όλους.
Αυτό είναι το σκηνικό του εφιάλτη που έχει στήσει ο συγγραφέας και ετούτη είναι η ανθρώπινη συνθήκη. Στον κόσμο που έπλασε ο λογοτέχνης το έντομο δεν θα ξεφύγει ποτέ από το κεχριμπάρι, και ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει την αργή κάθοδο του Κ. μέχρις ότου κατανοήσει πως η ζωή την οποία διαβάζει στις σελίδες αυτές δεν διαφέρει ουσιαστικά από τη δική του. Τότε μόνο θα έχει πραγματικά κατανοήσει το διακύβευμα της Δίκης (του/μας).

Δεν πρόκειται να σταθώ εδώ σε όλες εκείνες τις αναλύσεις περί «επικαιρότητας» της Δίκης, περί «καταγγελίας» του ολοκληρωτισμού, περί σαφούς «πολιτικής αλληγορίας» κι όλα τα συναφή. Δεν θα ήθελα να τις αποκλείσω παντελώς, αλλά θεωρώ ότι υποτιμούν το έργο, καθώς το αποστειρώνουν, περιορίζοντάς το και προσφέροντας εύκολες απαντήσεις σε απαιτητικά και περίπλοκα ερωτήματα περί τέχνης και ύπαρξης. Δευτερευόντως -βαρύτατο αμάρτημα αυτό- επιτελούν…κοινωνικό έργο. Η σκοπιμότητα εδώ είναι συνειδητή και καταγεγραμμένη: αναγνώστη/τρια διαβάζοντας αυτό το βιβλίο θα έχεις επιτύχει κάτι απτό και μετρήσιμο, κοινωνικά χρήσιμο, καθότι η αμιγώς αναγνωστική, αισθητική απόλαυση είναι καθαρά ατομική υπόθεση (τουτέστιν ύποπτη). Εφόσον όμως συνδέσεις την ανάγνωση με το όφελος, αυτόματα η παρασιτική κατάσταση απομόνωσης (σε ένα δικό σου δωμάτιο, όπως σοφά έγραφε η Β. Γουλφ) απενοχοποιείται, καθίσταται μετρήσιμη κι άρα συνέχεια και επίρρωση της παραγωγικής διαδικασίας. Το Ανώτατο Δικαστήριο (ναι, αυτό τη «Δίκης») θα είναι υπερήφανο για σένα!
Ευτυχώς για όλους μας το καλλιτεχνικό όραμα του Κάφκα ξεπερνά τις όποιες ευκολίες ταύτισης με παροδικές και πεπερασμένες αναλύσεις, διευρύνοντας το εσωτερικό μας τοπίο με μοναδικό τρόπο. «The -isms go, the -ist dies, art remains!»


Ολοκληρώνοντας με την αναπόφευκτη αλλά όχι λιγότερο ενοχλητική παρένθεση περί χρηστικών κοινωνικο-πολιτικών ερμηνειών, επανέρχομαι στο βιβλίο, το οποίο έχοντας πλέον ολοκληρώσει και ξεμπερδέψει με τις πλάνες και τους πλανεμένους, οδηγείται στο τέλος του. Περιττό βεβαίως να τονιστεί ότι ο Δικαστής δεν θα εμφανιστεί ποτέ (μία ακόμα Σιωπή, όπως μετέπειτα στο έργο του Μπέργκμαν), η εξουσία του, το Δικαστήριο δεν θα λάβει ποτέ και πουθενά χώρα. Απομένει η τελική κρίση, η ποινή του θανάτου για έναν ήρωα εγκαταλελειμμένο από Θεό και ανθρώπους, από τον Νόμο και τους εντεταλμένους του.

Ο αναγνώστης και ο πρωταγωνιστής έχουν πλέον κουραστεί από τις ματαιώσεις. Όταν δεν προσφέρεται καμία διέξοδος, τότε η τελική έξοδος που προσφέρει το Μεγάλο Πουθενά φαντάζει ως Η λύση. Ο Κάφκα έχει σταματήσει να αγωνιά για τον ήρωά του. Η αφήγησή του δεν κλιμακώνεται, δεν οδηγείται σε κρεσέντο με χρήση κατάλληλων αφηγηματικών μέσων που στόχο τους έχουν να επιτείνουν την ένταση και να εμπλέξουν συναισθηματικά τον αναγνώστη.
«Την παραμονή των τριακοστών πρώτων γενεθλίων του…». Έτσι ξεκινάει το ακροτελεύτιο κεφάλαιο, ως να μη συνέβη κάτι ιδιαίτερο, ως η κατάληξη αυτή να είναι η μόνη λογική, η μόνη πρέπουσα για έναν άνθρωπο δίχως επώνυμο.

Κι όμως, αυτή είναι η πρώτη φορά στο βιβλίο όπου ο ήρωας βγαίνει συνοδευόμενος σε εξωτερικό χώρο (όπως εξάλλου στο τελικό κεφάλαιο της Μεταμόρφωσης), στον καθαρό αέρα, έστω κι αν αυτό είναι το μακάβριο τοπίο ενός λατομείου, μακριά από τα ασφυκτικά, πνιγηρά δωμάτια. Η έξοδος αυτή θα είναι και η τελική. Οδηγείται στην εκτέλεσή του, κάτω από τον έναστρο ουρανό, το παγερά αδιάφορο για την ύπαρξή του σύμπαν. Μια απέλπιδα ματιά σε ένα φωτεινό παράθυρο κάπου μακριά, μια κινούμενη ανθρώπινη μορφή στο φως - ίσως βοήθεια; Μάταιες σκέψεις. Από τον εφιάλτη αυτόν δεν ξυπνάει ποτέ κανείς, παρά μόνο νεκρός.

Ο Γιόζεφ Κ., ο Άνθρωπος, θα αποχωρήσει μοναχικά «σαν το σκυλί» (σκέφτεται εκπνέοντας), όπως εξάλλου ήρθε σ’ αυτόν τον κόσμο, με κυρίαρχο συναίσθημα εκείνο της ντροπής να τον κατακλύζει. Μα κι αυτό άσκοπο, διότι τίποτα δεν επιβιώνει, δεν συνεχίζεται, δεν έχει σημασία. Εκτός από την ύστατη Πλάνη, δώρο του Δημιουργού σε εμάς: τις σελίδες του βιβλίου του. Μικρό κερί να φωτίζει στο σκοτάδι.

https://fotiskblog.home.blog/2021/05/...

The Trail is absurd, ridiculus, hideous, preposterous, illogical, ludicrus, nonsensical, confusing, and generally horrible. To sum it up with one word, kofkaesque.

Maybe it would make more sense and read smoother if you learned german first and then read it, as for me, i'm officially swearing off translated books.

Nivo užasnosti do koga Kafka doseže u repriznim čitanjima je samo višestruko košmarnija.
Čista jeza: u svakom mogućem smislu, obliku i značenju. Či - sta!

5 αστεράκια, αν είχε παραπάνω θα τα έβαζα!
Πρώτη φορά μπαίνω τόσο βαθιά σε ένα βιβλίο. Ζω ότι ζει ο πρωταγωνιστής, αγωνιώ για την εξέλιξη της δίκης του αλλά συγχρόνως όλα αυτά που διαδραματίζονται αν και παράλογα μου φαίνονται τόσο οικεία.
Αριστούργημα!

I have just written a long and very painful review of this book and it has disappeared but all the shelves I put it on have remained. How can that happen?

(Book 701 from 1001 Books) - Der Prozess = The Trial, Franz Kafka

The Trial is a novel written by Franz Kafka between 1914 and 1915 and published posthumously in 1925.

One of his best-known works, it tells the story of a man arrested and prosecuted by a remote, inaccessible authority, with the nature of his crime revealed neither to him nor to the reader.

Heavily influenced by Dostoyevsky's Crime and Punishment and The Brothers Karamazov, Kafka even went so far as to call Dostoyevsky a blood relative.

Like Kafka's other novels, The Trial was never completed, although it does include a chapter which brings the story to an end.

محاکمه - فرانتس کافکا، انتشاراتیها (نیلوفر، فرخی، نگارستان، ماهی، نیلا، کوله پشتی، ...) تاریخ نخستین خوانش: در سال 1975میلادی

عنوان: محاکمه؛ نویسنده: فرانتس کافکا؛ مترجم: حسینقلی جواهرچی؛ تهران، انتشارات فرخی، 1353؛ در 216ص؛ موضوع: داستانهای نویسندگان آلمان - سده 20م

عنوان: محاکمه؛ نویسنده: فرانتس کافکا؛ مترجم: امیرجلال الدین اعلم؛ تهران، کتابسرا، 1370، در 342ص؛ تهران، نیلوفر، 1370؛ در 342ص؛ چاپ هفتم 1387؛ چاپ یازدهم 1395؛

عنوان: محاکمه؛ نویسنده: فرانتس کافکا؛ مترجم: منوچهر بیگدلی خمسه؛ تهران، نگارستان کتاب، چاپ دوم 1395؛ در 314ص؛

عنوان: محاکمه؛ نویسنده: فرانتس کافکا؛ مترجم: علی اصغر حداد؛ تهران، ماهی، 1388؛ در 271ص؛ چاپ ششم 1393؛ شابک 9789649971544؛

مترجمهای دیگری که محاکمه را ترجمه کرده اند، خانمها و آقایان: «حمید احیاء، تهران، نیلا، 1392، در 100ص؛ شابک: 9786001221026»؛ «سارا رحیمی، تهران، قاصدک صبا، 1389، در 283ص؛ شابک 9786005675016»؛ «محمد رمضانی؛ تهران، کوله پشتی، 1391، در310ص؛ شابک 9786006687087»؛ «کامل روزدار، تهران، اشاره، 1395؛ در 504ص؛ شابک 9789648936902»؛

صبح روز تولد سی سالگی «جوزف کا» صندوقدار بانک، ناگهان سر و کله‌ ی دو مرد ناشناس، از سازمانی ناشناس، در آپارتمانش پیدا می‌شود؛ دو مرد که به او می‌گویند: بازداشت است، و نمی‌تواند از آپارتمانش خارج شود، و دادرسی در جریان است؛ آن‌ها مطالبی نیز درباره‌ ی لباس‌ها، و وسایلش به «جوزف» می‌گویند، و از او می‌خواهند، آن‌ها را به انبار تحویل ندهد؛ مدتی بعد «جوزف»، برای دادرسی به آدرسی تحت عنوان دادگاه، فراخوانده می‌شود، که در واقع یک اتاق زیر شیروانی است، جایی که انگار همه «جوزف کا.» را می‌شناسند...؛

این‌ جمله‌ها را «فرانتس کافکا»، در یکی از نامه‌های شخصی خویش بنگاشته اند؛ و شاید بهترین توصیفی‌ باشد که می‌توان برای رمان «محاکمه» نوشت، رمانی که سال‌ها پس از انتشار نیز، هنوز حرف‌هایی برای گفتن دارد: (مدام می‌کوشم چیزی بیان ناشدنی را بیان کنم، چیزی توضیح ناپذیر را توضیح بدهم، از چیزی سخن بگویم که در استخوان‌ها دارم، چیزی که فقط در استخوان‌ها تجربه پذیر است؛ چه بسا این چیز در اصل همان ترسی است که گاهی درباره‌ اش گفتگو شد، ولی ترسی تسری یافته به همه چیز، ترس از بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین ترس، ترسی شدید از به زبان آوردن یک حرف؛ البته شاید این ترس فقط ترس نیست، اشتیاق چیزی است فراتر از هر چه که موجب ترس می‌شود)؛

رمانی ناتمام از «فرانتس کافکا» است، که نخستین بار در سال 1925میلادی، چاپ شد؛ از مشهورترین آثار ایشانست؛ داستان مردی که، به دست حاکمی خارج از صحنه، و دور از دسترس، به جرمی که ماهیت جرم، در طی داستان نیز برای خوانشگر، مشخص نمی‌شود، دستگیر و مجازات می‌شود؛ همانند سایر آثار «کافکا»، محاکمه هم کامل نشد، اگرچه فصلی دارد، که در آن، داستان به سرانجام هم می‌رسد؛ پس از درگذشت «کافکا»، دوست و فعال ادبی اش «ماکس برود»، نوشته‌ ها را برای چاپ آماده کردند؛ برای دانستن اینکه چه کسانی به جای «ک» تصمیم میگیرند، و سرانجام چه میشود بهتر است کتاب را خود بخوانید؛

نقل از متن: (سر و صدایی شبیه شکستن ظروف چینی، از سرسرا شنیده شد، و همه گوش تیز کردند، «کا.» گفت: «می‌روم ببینم چه شده»، و آهسته بیرون رفت، طوری که انگار به دیگران فرصت می‌دهد مانع رفتنش شوند؛ همین که وارد سرسرا شد، و کوشید راه را در تاریکی پیدا کند، دستی کوچک، بسیار کوچک‌تر از دست «کا.»، روی دستش که هنوز دستگیره را می‌فشرد، قرار گرفت، و آهسته در را بست؛ پرستار در انتظارش بود؛ با صدایی فروخورده گفت: «چیزی نشده، من فقط برای بیرون کشیدن شما بشقابی را به دیوار کوبیدم.»، «کا.» دستپاچه گفت: «من هم به شما فکر می‌کردم.»؛ پرستار گفت: «چه بهتر. بیایید»؛ پس از چند گام به دری از شیشه‌ ی مات رسیدند؛ پرستار جلوتر از «کا.» در را باز کرد؛ گفت: «بیایید تو.»؛ آنجا اتاق کار وکیل بود؛ در نور مهتاب که فقط مربع‌هایی کوچک، از کف اتاق را در برابر سه پنجره‌ ی بزرگ روشن می‌کرد، اینطور پیدا بود، که در اتاق میز و صندلی‌هایی سنگین و قدیمی، چیده شده است؛ پرستار گفت: «از این طرف»، و به صندوقچه‌ ای تیره با پشتی منبت کاری شده اشاره کرد)؛ پایان

تاریخ بهنگام رسانی 30/05/1399هجری خورشیدی؛ 11/05/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی

Kafka is tough.
Kafka doesn’t play and he doesn’t take prisoners.
His "in your grill" message of the cruel, incomprehensibility of life and the powerlessness of the individual is unequivocal, harsh and applied with the callous dispassion of a sadist.

Life sucks and then you die, alone, confused and without ever having the slightest conception of the great big WHY.

Fun huh?

Finishing The Trial I was left bewildered and emotionally distant, like my feelings were stuck looking out into the middle distance not really able to focus or provide me with any input. I felt numb and a bit soul-weary and I can’t say I enjoyed the feeling.

That said, should you read this?

Absolutely and without question. Kafka’s insight and ability to plumb the depths of the mysteries of existence, dark and gloomy as his answers (or lack thereof) may be, is something to behold. His work…is…brilliant.

Reading it made me feel at times awed and at other times incredibly stupid. Awed occurred when I would catch a glimpse of the deeper meaning that he was trying to convey through his prose. In those moments I would try desperately to create a sturdy mental foothold from which to explore Kafka’s next idea.

Unfortunately…Stupid, which happened more often, would occur when that next Kafkaesque lesson would bounce off my thick head, making me lose my tenuous foothold and go sliding back down Mount Ignorance. It was a difficult summit to reach and I was I'll-equipped.

Still, the moments of clarity and flashes of insight were more than enough to make this an experience I intend to repeat until I get it right…or at least die trying.

THE STORY:

“Someone must have traduced Joseph K., for without having done anything truly wrong, he was arrested one fine morning.” Like Gregor Samsa in The Metamorphosis, we are introduced to Kafka’s protagonist after the damage has been done. We are not observing a downfall, it has occurred. We are witnesses to the aftermath, the clean up.

Joseph K, an officer of a prestigious bank discovers he has been accused of a crime the nature of which he is never told. We follow him from situation to situation as his desire to learn the nature of his offense leads only to more confusion and greater strife. He is meant to remain in ignorance. “I see, these books are probably law books, and it is an essential part of the justice dispensed here that you should be condemned not only in innocence but also in ignorance.”

THOUGHTS:

So many themes are present here that it is hard to keep it all straight in my head. On the surface, we have a skillful attack on totalitarianism and the evil of a mindless bureaucracy fueled by momentum and accountable to no one as it grinds up the individual as grease for its continued motion. This alone is frightening enough and Kafka’s images of oppressive inertia unquestioned routine are tiny snapshots or hell itself.

However, there seemed to be so much more that Kafka was saying, so many more levels on which his dark secular benediction could be understood. The System as life itself and the bureaucracy as fate and man’s useless struggle against the forces arrayed against him by the universe. Kafka also delivers a blistering rebuke of religion in the form of a parable in the Cathedral. I’m still trying to get me tiny brain entirely wrapped around this one, but the sense of sadness and crushing hopelessness of the story was still a gut punch.

n  ‘Everyone strives to attain the Law,' answers the man, 'how does it come about, then, that in all these years no one has come seeking admittance but me?' The doorkeeper perceives that the man is nearing his end and his hearing is failing, so he bellows in his ear: 'No one but you could gain admittance through this door, since this door was intended for you. I am now going to shut it.’n

And later in this same conversation, “it is not necessary to accept everything as true, one must only accept it as necessary.”

Still, as somber and dreary as the story is there are moments that are so brilliantly written that I actually found myself smiling despite the overall tone of the story. The Painter’s lecture to K about the difference strategies and processes involved in seeking among “actual acquittal,” “apparent acquittal” and “protraction” was nothing short of genius. In fact, given that the novel is only 200+ pages, I think those 15-20 pages are worth reading the entire novel.

Overall, I am very satisfied to have finally read this as a personal exercise rather than a school-enforced trauma. I got a lot out of this. There were chunks of the book that I found slow and plodding, probably because I was stuck at the base of Mount Ignorance and didn’t absorb the ideas Kafka was dishing. Still, it did make for some dry reading time as Kafka’s writing is not ear-pleasing enough that you can simply enjoy the prose. His prose is good, but it is more a functional delivery system for his mind-rupturing ideas than for the beauty of the words themselves.

Thus, for the moment, and given my imperfect understanding of all that Kafka had to say in this brilliant novel, I am going to say 4 stars. 4 stars full of staggering intellect and multi-layered, nuanced insight into “what it’s all about” delivered with the skill of a surgeon.

I’ll be in the recovery room for a while.

HIGHEST POSSIBLE RECOMMENDATION.

«Alguém deve ter difamado Joseph K., pois que numa linda manhã foi preso sem ter cometido qualquer crime.»

Sou uma simples leitora: vou lendo e pensando sobre o que leio na certeza que há modos contraditórios de se gostar de obras consagradas, como por exemplo, «O Processo».
Nas páginas 178 e 179 de «O Escritor Fantasma» de Philip Roth lemos:
«Os sótãos e armários de Kafka, as águas-furtadas escondidas onde proferem as acusações, as portas camufladas, tudo aquilo que ele sonhou em Praga foi para ela [Anne Frank], a vida real em Amesterdão. Aquilo que ele inventou, ela sofreu-o. Lembra-se da primeira frase de O Processo? (..) Podia ser a epígrafe do livro dela. “Alguém havia de ter difamado Anne F., porque certa manhã, sem ter feito nada de mal, foi detida”.»
Anne Frank nada fez de mal, apenas era judia.

Joseph K., vítima duma força julgadora, uma instância suprema que decreta sentenças obscuras , é descrito numa linguagem absurda, insensível, que nos dificulta a interpretação e nos deixa somente interrogações em capítulos de complexa leitura.
Há neglicência, indiferença, corrupção, suborno, culpa, medo, opressão, conjura, ambientes sórdidos, advogados violentos, juízes corruptos organizados numa hierarquia de carrascos.
A justiça é comumente representada por uma estátua onde são visíveis os aspectos que a devem caracterizar: cegueira, pois deve ser isenta e imparcial; balança, pois deve ter discernimento para avaliar as provas apresentadas; espada, para exercer o poder de decisão.
Neste livro, porém, a representação é distinta e impede uma sentença justa. Um acutilante ataque à justiça e uma pergunta: Por que razão do absolutamente nada, se fabrica uma enorme culpa?


«Se for sensível a estes assuntos, facilmente se aperceberá de como os acusados são, em regra, atraentes. É um fenómeno extraordinário, quase uma lei natural. (..) Estes casos não são como os vulgares casos de crime: a maioria dos réus continuam a exercer as suas profissões e, se estiverem nas mãos de um bom advogado, os seus interesses quase nada sofrem.»

Should be required reading in law school. The concept of someone having to face the power of the legal system with no recourse to find out what the charges against them are is a litmus test for totalitarianism. The story of Josef K. is a cautionary tale that should have a much wider reading given the current geopolitical situation today.