Ο Ηλίθιος είναι ακόμα ένα αριστούργημα του μεγάλου ψυχογράφου Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Για κάποιους αναγνώστες ίσως είναι από τα κορυφαία του, για μένα πλέον είναι ότι καλύτερο έχω διαβάσει από τον μεγάλο Ρώσο λογοτέχνη…

Ο Ντοστογιέφσκι δημιουργεί με την πένα του έναν αθάνατο όσο και ιδιόρρυθμο ήρωα. Τον πρίγκιπα Μίσκιν. Έναν επιληπτικό νεαρό Ρώσο, αφελή και ανιδιοτελή, καλοκάγαθο και με ανεπτυγμένη την ενσυναίσθηση σε σημείο που να θεωρείται “ηλίθιος”. Σχεδόν παγιδευμένος σε μια κοινωνία άγνωστη γι’ αυτόν, ο Μίσκιν θα έρθει σε επαφή με διάφορους χαρακτήρες οι οποίοι παρόλο που διακατέχονται από πάθη και υστεροβουλία, όταν τον πλησιάζουν και τον γνωρίζουν καλύτερα φαίνεται πως “δανείζονται” λίγη από την υπέρμετρη καλοσύνη του.

Ο νεαρός πρίγκιπας θα βρεθεί άθελα του σχεδόν ανάμεσα από δυο γυναίκες. Την πανέμορφη αλλά με σκοτεινό παρελθόν Ναστάζια Φιλίπποβνα και στην νεαρή κακομαθημένη αριστοκράτισσα Αγλαΐα Επαντσινα. Αν και σαν χαρακτήρες αυτοί του Μίσκιν και της Ναστάζιας Φιλίπποβνα φαίνεται να είναι σε μεγαλύτερη αρμονία, εν τούτοις προσωπικά θεωρώ πως ο πρίγκιπας πραγματικά ερωτεύτηκε την Αγλαΐα… Η αγάπη του προς την νεαρή αριστοκράτισσα είναι αγνή ενώ αντίθετα φαίνεται πως για την μοιραία Ναστάζια νοιώθει κάτι σαν οίκτο. Εκτιμώ πως ο Μίσκιν περισσότερο ήθελε να βοηθήσει την Ναστάζια ως προς την ηθική της κατάπτωση παρά να την κάνει γυναίκα του από έρωτα.
Σε αυτό το ερωτικό τρίγωνο, θα έρθει να προστεθεί και ένας μοχθηρός τύπος ονόματι Ραγκόζιν, ο οποίος είναι ερωτευμένος με την Ναστάζια Φιλίπποβνα και είναι αποφασισμένος να κάνει τον παν για να μην την χάσει. Όλα αυτά θα καταλήξουν σε ένα συγκλονιστικό φινάλε, σχεδόν μυθικό, αντάξιο της φήμης και του συγγραφέα αλλά και του βιβλίου.

Ο Ντοστογιέφσκι φτάνει στο βάθος της ψυχής κάθε χαρακτήρα. Ίσως να ήταν από τους μοναδικούς λογοτέχνες (θα έβαζα τον Καζαντζάκη και τον Ντίκενς κάπου εκεί) που μπορούσε να δημιουργήσει σε ένα έργο τόσους πολλούς χαρακτήρες και ουσιαστικά να μην “παραμελήσει” κανέναν. Όλοι οι χαρακτήρες που πλαισιώνουν τον ηλίθιο πρίγκιπα έχουν πάθη, ελαττώματα, ατέλειες και εν τέλει αυτά τους καταστρέφουν. Ο πρίγκιπας είναι ένας άγιος; Ίσως ένας Χριστός όπως τον φαντάστηκε ο Ντοστογιέφσκι, ο οποίος θα προσπαθήσει να μεταδώσει ένα ανώτερο μήνυμα καλοσύνης για το οποίο κανένας δεν είναι έτοιμος.
Μέσα από τους ήρωές του, ο συγγραφέας ασκεί κριτική στην κοινωνία, αναθεματίζει τις προλήψεις και προσπαθεί να ερμηνεύσει με τον δικό του τρόπ�� τα πάθη των ανθρώπων καθώς και τον Θείο Λόγο. ‘Ένα δια βίου ανάγνωσμα που σίγουρα δεν αποκαλύπτει όλα τα μυστικά του με μια μόνο ανάγνωση…
5/5 αστερακια...

ΥΓ1: Ο Ραγκόζιν για μένα ήταν ο πιο συμπαθής ήρωας του βιβλίου. Ο δε έρωτας του με την Ναστάζια Φιλίπποβνα, μπαίνει στο πάνθεον των πιο φλογισμένων παθών της λογοτεχνίας. Ο Ραγκόζιν ήταν ο μόνος που δεν συμβιβάστηκε… Που δεν έκανε βήμα πίσω κι ας ήξερε πως θα καταστραφεί…

ΥΓ2: Χωρίς να μειώνει καθόλου την αξία του βιβλίου, θεωρώ πως η εμμονή του Ντοστογιέφσκι με τον Χριστιανισμό και την θρησκεία κάπου με κούρασε.

ΥΓ3: Νομίζω πως στο τέλος ο συγγραφέας αδίκησε την Αγλαΐα. Δεν της άξιζε τέτοια κατάληξη…

A Russian Don Quixote?
In mid-19th century Russia when Dostoyevsky wrote The Idiot, it was the heyday of the thoughts of the Slavophiles who suggested a dichotomy between Russia and the West, the former being more spiritual, pure, and harmonious, the latter being more material, unfaithful, and cynical. In The Idiot, Dostoyevsky portrayed a dichotomy within Russia itself. Myshkin, the Idiot and simultaneously a man of great intelligence, is distinguished from the Russian society. Even though everyone more or less recognizes the good nature in him, everyone is unable to understand him and eventually see him as an enemy. Myshkin, on the other hand, is able to understand others, sympathize with them, and see through them the way they themselves cannot. Myshkin the idiot especially has the capability to understand and care for other socially awkward, rejected, derailed, or insane people, such as Nastassya, Rogozhin, and Hippolite. And in return these people, Rogozhin in particular, have more capability than the rest of the society to understand him. I don't think the character of Myshkin is strictly good or Christlike. He is more undefinable, more unintentionally harmful, more pathological than that. The Idiot not only presents to the reader a complicated moral world, but also a equally complicated and seductive aesthetic world: Myshkin is in this sense a Russian Don Quixote.

"I'll just mention that of the beautiful people in Christian literature Don Quixote stands as the most complete. But he is only beautiful because he is ridiculous at the same time." (Quoting Dostoevsky's letter to Sonya to whom The Idiot is dedicated)

There are many reviews of this book making out that Prince Myshkin was Christ-like, a truly good man who lived for the moment. A holy idiot, or more accurately, wholly idiot indeed is what he really was. Why did they think Dostoyevsky entitled the book, The Idiot if he meant 'The Man who was Innocent and Really Good" or "The Man who was like Jesus"? The title wasn't any kind of irony, it was about an idiot.

Prince Myshkin had spent years in a sanitarium for his epilepsy and returns to Russia where he trusts untrustworthy people, falls for all their plots where he is the patsy, and falls in love with a rather uppity girl who returns his affections and then when it comes to the moment, chooses another woman for all the wrong reasons and thereby ends up rejected by both.

He is the very definition of an idiot, he never, ever learns and what intelligence he has he doesn't put to working out the truth of a situation and what he should do to benefit himself. He always falls for the next plot, the next plan, the next person with a glint in their eye for how they can use him to further their own ends. And he goes just like a lamb to the slaughter.

Sadly, the debacle, written in a time when not even the word 'neurology' had been invented, let alone the science, is rather idiotic. On getting drawn into a crime committed by a man mad in every sense, crazy and angry, his epilepsy degenerates into a mental illness so deep he crosses over into another land. Bye bye gentle idiot. I was glad to read of you, I'm glad I didn't know you.

I’ve been trying to review this book for over a week now, but I can’t. I’m struggling with something: How do I review a Russian literature classic? Better yet, how do I review a Russian literature classic without sounding like a total dumbass? (Hint: It’s probably not going to happen.)

First I suppose a short plot synopsis should be in order:

The Idiot portrays young, childlike Prince Myshkin, who returns to his native Russia to seek out distant relatives after he has spent several years in a Swiss sanatorium. While on the train to Russia, he meets and befriends a man of dubious character called Rogozhin. Rogozhin is unhealthily obsessed with the mysterious beauty, Nastasya Filippovna to the point where the reader just knows nothing good will come of it. Of course the prince gets caught up with Rogozhin, Filippovna, and the society around them.

The only other Dostoevsky novel I’ve read was Crime and Punishment, so of course my brain is going to compare the two. Where Crime and Punishment deals with Raskolnikov’s internal struggle, The Idiot deals with Prince Myshkin’s effect on the society he finds himself a part of. And what a money-hungry, power-hungry, cold and manipulative society it is.

I admit that in the beginning and throughout much of the novel I felt intensely protective of Prince Myshkin. I got pissed off when people would laugh at him or call him an idiot. Then towards the end of the novel, I even ended up calling him an idiot a few times. Out loud. One time I actually said “Oh, you are an idiot!” But then I felt bad.

Poor Prince Myshkin. I think he was simply too good and too naïve for the world around him.

Now here is where my thought process starts to fall apart. There’s just so much to write about that I can’t even begin to write anything. There were so many themes that were explored in the novel such as nihilism, Christ as man rather than deity, losing one’s faith, and capital punishment among other things. And I haven’t even mentioned Dostoevsky’s peripheral characters yet, which, like those in Crime and Punishment, are at least as interesting, if not more interesting than the main characters. My favorite character was Aglaya Ivanovna. She was so conflicted with regard to her feelings about the prince and loved him in spite of herself. I had mixed feelings toward Ganya. I mostly disliked him, but I grew to like him more towards the end. The entire novel was much like a soap opera, but a good soap opera, if that makes sense.

Well, at this point I’ve been moving paragraphs around for far too long, and I realize there’s no way this review will do the book any justice. I wanted to write about the symbolism of the Holbein painting and how I love that in both Dostoevsky books I've read he references dreams the characters have, but I just have too many questions and not enough answers. Instead I'll just say that it was truly an excellent read and definitely worth your time.

Terminei O Idiota com um nó na garganta.
Fui reler a opinião do André e fiquei de lágrimas nos olhos.
Li a pequena biografia de Dostoievski, na badana da minha edição, e...
"Em 1849, quando escrevera já uma dúzia de contos, foi preso e condenado à morte. A pena foi substituída à última hora por cinco anos de trabalhos forçados numa prisão siberiana."
Se a pena não tivesse sido substituída, não haveria Crime e Castigo, Os Irmãos Karamázov, O Idiota e tantas outras obras criadas por um Génio, que eu tive o privilégio de ler, na minha juventude, e que contribuíram para a formação da leitora (pessoa?) que sou hoje; uma idiota dirão muitos mas, infelizmente, muito diferente do Grandioso Príncipe. Míchkin, um anjo solitário, que acredita que a generosidade, o amor pelos outros e a beleza do mundo são o caminho para a felicidade.

Não sei se soube ler O Idiota como ele merece, mas sei que sou muito pouco para escrever sobre ele.

"É melhor ser infeliz e saber do que feliz e viver...como um parvo."

ابله شاید یکی از جنون‌آمیزترین کارهای داستایفسکی باشه، کتابی که داستایفسکی کم‌تر شخصیت‌ها و کارهاشون رو تحلیل روانی می‌کنه و بیشتر خودش رو با جنون اون‌ها همراه می‌کنه.
‏جالب‌ترین بخش‌ ابله برای من اون بازی‌هایی بود که داستایفسکی با نقاشی مسیح مرده‌ی هولباین کرده بود. در واقع داستایفسکی انقدر به این نقاشی علاقه داشته که یه کپی ازش رو توی موزه‌ش هم گذاشتن.
ردپای تصویر مسیح، مریم مجدلیه و شیطان هم مثل همه‌ی کارهای دیگه‌ی داستایفسکی اینجا هم دیده می‌شه. شباهت پرنس میشکین به آلیوشا، هیپولیت و راگوژین به ایوان، ناستاسیا به گروشنکا و آگلایا به لیز هم خیلی جالب توجهه.

شاید پیش از این هم اشاره کرده باشم، یکی از نکاتی که داستایوفسکی را به خصوص در رمان‌های بلندش، در میان نویسندگان دیگر و نویسندگان هم عصر خود (از جمله تولستوی) برجسته می‌کند، توجه زیاد او به روان آدمی و مسائل فلسفی (و گاهی سیاسی) است.
گاهی هنگام خواندن کتاب‌های داستایوفسکی -و به خصوص این کتاب- به این فکر می‌افتم که شاید داستان در نظر داستایوفسکی صرفاً بستری برای ارائه‌ی نظرات روانشناسی- فلسفی او بوده است.(این فرضیه احتمالاً نادرست است!) یعنی گاهی انگار اهمیت این مسائل از خودِ پیرنگ داستان بیشتر می‌شود. جای تعجب ندارد که بسیاری از نظریات روانشناسی یا روانکاوی که در زمان داستایوفسکی و حتی بعد از او مشهور شده‌اند، می‌توانند در تفسیر شخصیت‌های داستان‌های داستایوفسکی و رفتارشان به کار روند.
علاقه‌ی داستایوفسکی به روان آدمی، حتی به توصیف شخصیت‌های داستان هم کشیده می‌شود. یعنی جدای از توصیف ویژگی‌های ظاهری که معمولاً بیشتر نویسندگان روس در آن مهارت دارند، داستایوفسکی از ویژگی‌های روانشناختی هم در توصیف شخصیت‌ها استفاده می‌کند. مثلاً به این توصیف ساده و کوتاه در این کتاب نگاه کنید:
n  

نینا الکساندروونا زنی ۵۰ ساله به نظر می‌رسید که چهره‌ای لاغر و نزار داشت و حلقه‌ای سیاه تیره دور چشم‌هایش را فرا گرفته بود و بیمار و دردمند می‌نمود. ولی سیما و نگاه نسبتاً مطبوعی داشت. از همان اولین کلماتش پیدا بود که زنی جدی و حقیقتاً محترم است. با وجود ظاهر دردمندش احساس می‌کردی که رأیی صائب و اراده‌ای استوار دارد. لباسش بسیار ساده و فقیرانه و تیره رنگ بود و به تن‌پوش پیرزنان می‌مانست، اما برخورد و گفتار و به طور کلی رفتارش حکایت از آن می‌کرد که روزگار بهتری را نیز دیده است.

n
از مسائل فلسفی در رمان‌های داستایوفسکی نباید غافل شد. داستایوفسکی معمولا خواننده را با یک یا چند پرسش فلسفی یا دو راهی اخلاقی مواجه می‌کند. مثلا در «جنایت و مکافات»،شاید مهمترین پرسشِ فلسفی «مفهوم عدالت و جنایت» باشد، یا در «قمارباز» باید به «وسوسه‌ی قمار» توجه کرد.
علاقه‌ی نویسنده به استفاده از مسائل روانشناختی، فلسفی، اخلاقی، و سیاسی در داستان، مثل شمشیر دو لبه است. افراط در چنین کاری باعث می‌شود کتاب از حالت داستانیِ خود خارج شود و تبدیل شود به کتابی پر از نصیحت‌های اخلاقی یا پیچیدگی‌های فلسفی که خواننده را خسته می‌کند. بسیارند نویسندگانی که کوشیده‌اند از چنین روشی در کتاب خود استفاده کنند و به موفقیت داستایوفسکی دست نیافته‌اند. در واقع این یکی از هنرهای بزرگ داستایوفسکی است که توانسته در داستان‌هایش این تعادل دلنشین را بین داستان و پیام‌های غیرداستانی، برقرار کند.
همه‌ی این‌ها را گفتم که به اینجا برسم که به نظرم موفق‌ترین رمان‌های داستایوفسکی آن‌هایی‌اند که نویسنده توانسته این تعادل را به بهترین شیوه پیاده کند: تعادلی بین یک داستانِ جذاب و خواندنی و عمقِ روانشناختی-فلسفی.
به هرحال، به نظرم این تعادل در «ابله» در بهترین حالتِ ممکن نیست.
پرنس میشکین در قامت ابله
در این کتاب ما با جامعه‌ای فاسد و در حال سقوط مواجهیم. جامعه‌ی روسیه‌ی قرن نوزدهم، از نظر داستایوفسکی گرفتار در امواج طوفانی ماتریالیسم، آتئیسم و مدرنیته.
جامعه‌ای که برای مردمش دروغ، ریا و حیله‌گری عادی شده، عشق با هوس آمیخته، ثروت‌اندوزی به هر قیمتی، تبدیل به ارزشِ اصلیِ زندگی شده و انگار درستکاری به فراموشی سپرده شده است.
طبیعی است که در چنین جامعه‌ای «ساده‌دلی» به «ساده‌لوحی» تعبیر می‌شود و «راستگویی» و «مهربانی» را «حماقت» می‌نامند.
و تعجبی ندارد که شخصیت اصلی ما، «پرنس میشکین» با کیفیت مسیحاییش، که به تازگی از خارج به جامعه‌ی روسیه بازگشته و صاف و ساده‌دل است، ابله نامیده می‌شود، حتی اگر از بقیه داناتر باشد.
n  

پرنس واقعاً هوش و بصیرت فوق‌العاده‌ای دارد و همه چیز را می‌فهمد، با وجود همه‌ی این‌ها ابله است. در این هیچ تردیدی نیست.

n
تصویری از یک زندگانی
بسیاری از ماجراهایی که داستایوفسکی در این کتاب، مثل دیگر کتاب‌هایش آورده، ماجراهای واقعی است که یا تجربیات شخصیِ اوست یا ماجراهای که او خوانده یا شنیده.
مثلاً آورده‌اند که خود داستایوفسکی به بیماری صرع مبتلا بوده، شبیه به پرنس میشکین.
یا تجربه‌ای که پرنس میشکین از مشاهده‌ی یک زندانی محکوم به اعدام ارائه می‌کند، تجربه‌ای است که خودِ داستایوفسکی پشت سر گذاشته است:
n  

این شخص یک بار همراه محکومان دیگری به روی سکوی اعدام رفته بود و حکم اعدامش را خوانده بودند جرمش سیاسی بود و قرار بود تیربارانش کنند. ۲۰ دقیقه بعد حکم یک درجه تخفیفِ مجازاتش را خواندند. ولی خوب، در فاصله میان قرائت دو حکم، یعنی ۲۰ دقیقه یا دست کم ربع ساعت، با این یقین زنده بود که چند دقیقه‌ی دیگر به مرگی فوری خواهد مُرد. نمی‌دانید چقدر دوست داشتم که گاهی وقتی احساس‌های آن زمان را به خاطر می‌آورد، حرف‌هایش را بشنوم و بارها از او خواهش کردم که خاطراتش را برایم بازگو کند و او همه‌ی احوال خود را با روشنی عجیبی به یاد داشت و می‌گفت که هرگز جزئیات این دقایق را فراموش نخواهد کرد. می‌گفت هیچ چیز در این هنگام برای او تاب‌رباتر از این فکر مدام نبود که: چه می‌شد اگر نمی‌مردم؟ چه می‌شد اگر زندگانی به من باز داده می‌شد؟ آن وقت این زندگی برایم بی‌نهایت می‌بود و این بی‌نهایت مال من می‌بود. از هر دقیقه‌ی آن یک قرن می‌ساختم و یک لحظه از آن را هدر نمی‌دادم. حساب هر دقیقه‌ی آن را نگه می‌داشتم تا یکیشان را تلف نکنم. می‌گفت که این فکر عاقبت به چنان خشمی مبدل شد که می‌خواست هرچه زودتر تیربارانش کنند.

n
نگاه نویسنده به گناه
گرچه فضای مسیحیِ ارتودکس در آثار بسیاری از نویسندگان روس، شامل داستایوفسکی و تولستوی وجود دارد، اما در این میان تفاوت‌های ظریفی هم دیده می‌شود. در مورد گناه، به خصوص گناه‌هایی همچون خیانت، روابط جنسی ناپسند در آیین مسیحی، و روسپی‌گری، تولستوی چنین گناه‌هایی را عامل سقوط شخصیت‌های داستان می‌داند (مانند آنا کارنینا) و آن‌ها را تنبیه می‌کند.
در مقابل، داستایوفسکی در بسیاری از آثارش معتقد است ارزش آدمی فراتر از آن است که با چنین گناه‌هایی تباه شود. ارتکاب چنین گناه‌هایی ممکن است نتیجه‌ی زندگی در شرایط دشوار محیطی باشد و نباید در مورد چنین شخصیت‌هایی قضاوت کرد. راهِ توبه در آثار داستایوفسکی معمولاً باز است.
چنین وضعیتی را در بیشترین حالت در «جنایت و مکافات» در شخصیت «سونیا» دیده‌ایم که گرچه روسپی است، اما تا حد قدیس بالا می‌رود و ستایش می‌شود.
در این کتاب هم با «ناستازیا فیلیپوونا» مواجهیم که در نوجوانی، قربانیِ هوسرانی‌های دیگران شده و جامعه به او نگاهِ «زن بدکار» دارد. در حالی که شخصیت او را نمی‌توان منفی در نظر گرفت و نویسنده به ما نشان می‌دهد او در باطن انسان پاکی است(گرچه عاقبتِ خوشی ندارد):
n  

این زن سیاه‌روز عمیقاً یقین دارد که زنی بسیار سیاهکار و فاسدترین زن دنیاست. وای، آبرویش را نریزید. سنگ رسوایی به او نیندازید. او از آگاهی به آلودگی و ننگی که سزاوارش نبوده، زیر بار گناهی که نکرده، بیش از حد رنج برده است. آخر گناهش چیست؟

n
باز هم این عشق هزار رنگ
در «ابله» ما حداقل با سه نوع عشق نسبت به ناستازیا مواجهیم:
• عشق دروغین با طمع دست یافتن به ثروت و افتخار که در قالب شخصیت «گانیا» نمایش داده می‌شود و سرانجام آن تحقیر و پوچی است.
• عشق شهوانی و غریزیِ «راگوژین» که باعث جنون و نابودی می‌شود.
• عشق مسیحیِ راستین در قالب «پرنس میشکین». بخشی از تلاش‌های نویسنده در این کتاب برای نمایش زیبایی و اهمیت این نوع عشق است.
ایرادات و انتقادات
داستایوفسکی خودش در یکی از نامه‌هایش به این موضوع اشاره کرده که داستان را با عجله نوشته و داستان بیش از حد در هم پیچیده شده و در بعضی جاها خوب از آب درنیامده است. او نوشته از ایده‌ی رمانش حمایت می‌کند، اما از خود رمان نه!
اولین احساسِ من هم بعد از خواندن کتاب دقیقاً این بود: «کتابی که میتوانست شاهکار باشد. کاش نویسنده ایده‌های درخشانش را بهتر پیاده کرده بود.»
به راستی ایده‌های درخشان نویسنده و لایه‌های پیچیده‌‌ی فکری، کتاب را به اثری شگفت‌انگیز تبدیل کرده، اما به نظرم «ابله» بهترین اثر داستایوفسکی نیست و نمی‌توان از ایرادات آن گذشت:
• ایراد اول اینکه همچون بسیاری از آثار کلاسیک، کتاب به نظرم ایجازِ لازم را ندارد و زیاده‌گویی دارد. در زمانه‌ی پرسرعتِ ما، می‌شود به راحتی دویست- سیصد صفحه را از این رمان هزار صفحه‌ای حذف کرد و مدعی شد به محتوا و پیام کتاب، لطمه‌ای وارد نشده است.
بعضی از شخصیت‌ها و خرده داستان‌هایشان اصلاً معلوم نیست چه نقشی در مسیر داستان دارند و بدون آن‌ها هم تغییر خاصی در داستان ایجاد نمی‌شد.
به همین دلیل است که اگرچه به نظرم داستان در حد یک شاهکار آغاز می‌شود و پایانی درخشان دارد، ولی در میانه‌ی کتاب، به خاطر همین زیاده‌گویی‌ها، افت می‌کند و از ریتم می‌افتد.
• ایراد دوم اینکه در مجموع به نظرم داستان «ابله» انسجام بعضی دیگر از شاهکارهای داستایوفسکی را ندارد. در بسیاری از آثار داستایوفسکی، ما یک داستانِ اصلی یا یک هسته‌ی مرکزی داریم که تمام کتاب و خرده داستان‌هایش را به هم مرتبط می‌کند. این هسته‌ی مرکزی را می‌شود در «جنایت و مکافات» به قتل رسیدن پیرزن دانست و در «قمارباز»، افتادن در دام قمار.
اما در «ابله» نمی‌توانم داستانی را به عنوان داستان اصلی معرفی کنم، در واقع کتاب از خرده داستان‌هایی تشکیل شده که می‌شود آن‌ها را در مجموع، «ماجراهای پرنس میشکین» نامید و پیرنگِ یگانه و واضحی وجود ندارد. تعادلی که در ابتدای یادداشتم آن را هنر بزرگ داستایوفسکی نامیدم، در این کتاب ضعیفتر است و به داستان کمی حالت نصیحت‌گونه داده است.
***
پی‌نوشت: شاید در حال حاضر، رمان‌نویسی همچون داستایوفسکی سراغ نداشته باشم که هرچه راجع به او و کتاب‌هایش می‌نویسم، احساس می‌کنم کم است و هنوز حق مطلب ادا نشده! با این حال بسیاری از مطالبِ ناگفته در بقیه‌ی ریویوها گفته شده و خودِ کتاب هم نقد خوبی در انتها دارد. پس دیگر بس است!

The Idiot is a remarkable literary feat; a true accomplishment. It not only shows and represents true human complexity, but it births it, both in the inner workings of its passionate characters, and in the overall story. It's replete with patient, mind testing issues that spring the reader’s level of understanding back-and-fourth; yet its emotional intensity is felt throughout. It speaks truth of our striving human conditions; our emotions which only know the truth of their existence in the moment; yet it is a true and pure novel, like the heart of our unusual but endearing hero, Prince Myshkin: our idiot.

Nobody brings the drama like Fyodor: nobody. Yet despite all the exclamation points and the excessively passionate characters -- who all seem to speak with great clarity, with penetrating philosophical insight -- Dostoevsky novels still feel very real to me. Despite its great entertainment value and all the outbursts from its characters, very real emotional boundaries are pushed in very natural, all encompassing ways. What The Idiot bespeaks is something about life that is so real and true that the novel, while very intense, feels completely unexaggerated.

Dostoevsky novels don’t take place in, but are a world of both utter emotional madness and pure genius. And they display how the two are often inseparable:

"He fell to thinking, among other things, about his epileptic condition, that there was a stage in it just before the fit itself (if the fit occurred while he was awake), when suddenly, amidst the sadness, the darkness of soul, the pressure, his brain would momentarily catch fire, as it were, and all his life's forces would be strained at once in an extraordinary impulse. The sense of life, of self-awareness, increased nearly tenfold in these moments, which flashed by like lightning. His mind, his heart were lit up with an extraordinary light; all his agitation, all his doubts, all his worries were as if placated at once, resolved in a sort of sublime tranquility, filled with serene, harmonious joy, and hope, filled with reason and ultimate cause."

These characters, none of them were "all bad" or "all good"; in fact there was not one single character in this entire novel that I didn't feel both sympathy and contempt for, at various stages.

The Idiot is epic. The way it played out will have my mind reeling for weeks, I know. And I like that. I like that a lot.

"But I'll add though that there is something at the bottom of every new human thought, every thought of genius, or even every earnest thought that springs up in any brain, which can never be communicated to others, even if one were to write volumes about it and were explaining one's idea for thirty-five years; there's something left which cannot be induced to emerge from your brain, and remains with you forever; and with it you will die, without communicating to anyone perhaps, the most important of your ideas."

Η βαθμολογία και το γεγονός πως σε περίοδο δύο μηνών το διάβασα τέσσερις φορές νομίζω πως είναι το καταλληλότερο πρελούδιο για το βιβλίο - όαση. Όλα μου πάνε στραβά τελευταία και δέχομαι έντονες πιέσεις. Πριν το καλοκαταλάβω τις πρώτες δυο φορές το τελείωσα και το ξανάρχισα. Μόνο στην τρίτη συνειδητοποίησα ότι το είχα διαβάσει ήδη δυο φορές. Ο Φόρεστ Γκαμπ των βιβλίων. Μαζί του διάβασα το Έγκλημα και τιμωρία. Καλό βιβλίο, αλλά δεν πιάνει μπάζα μπροστά στον Πρίγκηπα. Όποιος αρέσκεται να λέει πως διαβάζει κλασική λογοτεχνία να μην το διαβάσει. Ξεχάστε όλες αυτές τις μπούρδες. Βάλτε το δίπλα στο κομοδίνο και κρατήστε το εκεί. Να θυμηθείτε το γερό Σενέκα που έλεγε για τους φίλους συγγραφείς που είναι πάντοτε εκεί χωρίς καμιά πρόθεση να μας γιουχάρουν, να μας ποδοπατήσουν, παρά να μας διδάξουν και να μας αγαπήσουν. Ίσως πολλοί να μην καταλάβουν γιατί, αλλά αν υπάρχει μια συγγένεια του βιβλίου αυτού με άλλα, αυτά είναι η Μινιόν του Γκαίτε και το Αναμνήσεις εγωτισμού του Στεντάλ. Μπορώ να γράψω κι άλλα το βρίσκω ωστόσο περιττό. Ηθική και λογοτεχνία στην καλύτερη συνύπαρξη τους.

Prince Myshkin, 26, arrives in St. Petersburg, Russia by train, "The Beautiful Man" has too much compassion for this cynical age. He believes every person, trusts all, feels the pain of the suffering unfortunates, thus has no common sense. Simple? Gullible? An idiot? Or a Saint? That question only you can decide. Set in the 1860's, the sick prince (he's an epileptic, like the author of this novel) alone, frightened, no relatives or friends or money, in the world, but with a desire to see his beloved native land, again. That he hardly remembers, having lived in Switzerland, treated by a kindly Doctor Schneider, without charge for years. However meets two men that will be friends or enemies (in the future), inside his train compartment. Rogozhin, a young man who can't control his emotions, very unstable, just inheriting a vast fortune, eager to show the whole city, it. And Lebedev , a minor clerk the kind of gentleman who knows everything about Petersburg's important people. Myshkin, doesn't even have proper clothes for the cold, late November day as he steps down into the unknown metropolis. Nevertheless he has valuable information received from the well informed Mr. Lebedev . Seeing General Epanchin retired, his wife has the same name as our "hero," maybe some kind of relation? With difficulties, servants are such doubters and have good reason to be, Myshkin finally gets in the house's family quarters. Meeting the three beautiful daughters of the general, and his volatile and scary wife, Lizaveta. Falling in love with the youngest, prettiest daughter Aglaia, she's 20, very immature, has crushes on every handsome suitor she's introduced to. The inexperienced prince, also loves Nastasya a kept woman he sees soon after, the best looking female in the country. He wants to save this lady, from a life of inevitable degradation and doom, the eternal triangle. Later entering society, they the ruling class look at him, the eccentric Myshkin closely, an oddity a childish fool, not suitable for them as a friend. Yet these citizens have no real ones, themselves ... Good fortune comes to Prince Lev Nikolayevich Myshkin, he inherits a lot of money, unexpectedly, when he goes to Moscow. A letter tells him, naturally he gives away most of it to people, who say the prince owes them money. And the "poor", those asking for a little help, how can he refuse? Fleeing Moscow, the ill man goes back to the Russian capital, the two women in his life, are there. Rents a villa in the suburbs from Mr. Lebedev , invites the consumptive boy that he befriended, Ippolit, ( an unpleasant youth) to stay during his last days and still earns no respect, from anyone ... The "Idiot", has proposed marriage, to both of his loves!

A terrific novel - very worth reading - but lacking the thrust and pleasures of BROTHERS KARAMAZOV, which is one of my favorite books. It is, perhaps, the most difficult novel to evaluate with the Goodreads star system, because it is both very, very great, and not particularly good.

When the action soars - in searing, autobiographical moments, with sequences of epilepsy, fits, executions, and long social sequences - there is really nothing like it. An outdoor party scene with the (overly) noble Prince Myshkin will stick with me forever, as will the cursed love between Nastasya Fillippovna and Rogozhin. The idea of a pure man misunderstood by an impure society is wonderful, but THE IDIOT reads more like a sequence of thematic parables than a novel.

I've been taught, and I teach, the iceberg theory of writing. The author should know more about her characters than she is willing to show (90% below water, 10% visible.) This iceberg is almost totally submerged. The main action - the stuff I was dying to see - too often occurred BETWEEN parts of the novel. I have never experienced such exciting exposition in my life - but I saw almost none of that excitement on the page. Structurally, this makes it somewhat disastrous, and it feels rushed, as if Dostoevsky was so eager to plumb the depth of philosophy that he forgot to provide us with a plot. This makes the book fascinating, but a very, very slow read. I am very grateful to have read it; I was rarely grateful to be reading it.

ابله روایت تلخی از سرنوشت بشر در یک جهان گناه آلود، به زعم داستایوسکی است. روایت تباهی اخلاق و زندگی در سلطه‌ی اهریمن. پرنس شخصیتی بیگانه با قواعد اخلاقی جدید گویی از جهانی پیشاتاریخی به روسیه‌ی جدید پا می‌گذارد و چون با این قواعد اخلاقی جدید همرنگ نیست، غریبه، مسخره و ابله خطاب می‌شود. پرنس با عقل ابزاری حاکم بر جامعه قضاوت می‌شود که گویی روسیه را به سمت تباهی می‌راند، نشانه‌های این تباهی اخلاقی در "ابله" بیشتر با پول، شهوت و فریبکاری نمایان می‌شوند. شخصیت‌های داستان، هر کدام به نوعی درگیر مسائلی این چنین هستند.
پرنس که تنها بازمانده‌ی تباری کهن و نجیب است، نمی‌تواند با قواعد جامعه‌ی جدید کنار بیاید و تباه می‌شود. شخصیت‌های دیگر هم به همین ترتیب، ایپولیت، راگوژین، ناستاسیا و آگلایا. از نگاه داستایوسکی نهیلیسم جدید به هیچ‌کس رحم نمی‌کند و طرفداران آن اولین قربانیان آن نیز هستند. او هیچ سرنوشت دیگری را در این زوال اخلاقی ممکن نمی‌داند. یک پیش‌بینی سیاه.

آذر 1397