درسته طرحش خیلی برام نو و جذاب بود اما اون بخش توضیحات بسط داده شده راجع به مسائل مختلف از حشره شناسی،شن،رابطه جنسی و غیره داشت که آدم رو کلافه می کرد...
کتاب یه براعت استهلال هم داره چون اولش می گه که 7سال گذشته و مرد پیدا نشده اما خب نمی شه منکر تصویرپردازی و فضاسازی خوبش شد. نویسنده شن رو از ظریق توصیفاتش وارد حس مخاطب می کنه. دیگه بعد از اون شن رو حس می کنی.
یکی از جالب ترین موقعیت هایی بوده که یه نویسنده می تونه خلق کنه و درش رنج و تنهایی آدما رو نشون بده. اون تلاش سیزیف واری که مرد برای فرار انجام می ده. اون تنهایی زن و اهالی دورافتاده. اون تلاش سیزیف وار و عبث خود اهالی حتی که مدام شن ها رو جابه جا می کنن و این شن که نماد هر جبری می تونه باشه برشون حاکمه و مدام در تغییره و این اونان که باید خودشون رو باهاش وفق بدن و اون ها حتی مبارزه ای نمی کنن بلکه تسلیمن اما مرد چون تازه در این شرایط قرار گرفته مدام سر جنگ داره ولی وقتی می بینه که نتیجه ای حاصل نمی شه اون هم امیدش رو از دست می ده و کم کم تبدیل به همون انسان های تسلیم می شه که تا قبلش سرزنششون می کرد. بعد وقتی که آزاد هم می شه دیگه میلی به رفتن نداره میلی به پذرفتن این آزادی نداره.
دردناک ترین چیز همین خو کردن به زیر سلطه بودنه همین تسلیم جبر شدنه و بدتر از اون اینه که در راستای کمک به این جبر و سلطه تبدیل به نوکر بی جیره و مواجبش بشی و بخوای بقیه رو بیاری اسیر کنی برای حفظ این چیز.
بدون شک می تونم بگم این کتاب و موضوعش هیچ وقت از ذهنتون بیرون نمی ره. هیچ وقت.

Aceasta carte este considerata una dintre cele mai valoroase opere japoneze postbelice.
Autorul (1924-1993) a fost romancier, prozator, dramaturg, critic literar, regizor si fotograf. A scris mai multe povestiri cu tenta kafkiana si subiecte de SF pentru care a luat nenumarate premii importante.
Recunoasterea internationala i-a adus-o romanul "Femeia nisipurilor", pentru care a fost asemuit cu Albert Camus si Samuel Beckett.
In 1964 romanul a fost ecranizat si distins cu premiul pentru cel mai bun film strain al festivalului de la Cannes.
"Sunna no Onna" il are in prim plan pe Niki Jumpei, profesor si entomolog amator care pleaca intr-o zi de august de acasa intr-o regiune denumita S. ca sa prinda insecte ce traiesc in nisip. El nu se mai intoarce niciodata acasa si ultima data este vazut coborand din tren in gara din regiune. Dupa 7 ani de cautari si negasind niciun cadavru tribunalul il declara decedat pe baza Codului Civil.
Niki Jumpei gasise in dunele de langa mare unde era in cautare de insecte un sat straniu. Locuitorii lui traiau in gropi sapate printre dune. El fusese nevoit sa innopteze acolo si a fost cazat intr-una dintre aceste "vagauni" la o vaduva tanara si draguta. Ceva sinistru pare insa ca se petrece acolo pentru ca este retinut impotriva vointei sale, fiind nevoit sa munceasca si sa se lupte cu nisipul incercand indepartarea sa cu lopata noapte de noapte.
Zilnic trebuiesc sapate si indepartate depunerile de nisip altfel tot satul risca sa fie ingropat. Aceasta lupta este insa in van pentru ca nisipul se reface de fiecare data zadarnicind atat eforturile lor cat si sperantele lui Niki ca va reusi intr-o zi sa evadeze de acolo. Acesta se hraneste cu speranta cruda ca va fi cautat si scos din acea groapa, insa zilele trecand si nimeni aratandu-se la orizont intelege ca trebuie sa se resemneze cu aceasta soarta.
Avem imagini si descrieri fascinante ale nisipului miscator care inghite totul sufocand si creand o senzatie de claustrofobie, dar si de neputinta, caci e imposibil de oprit sau de inlaturat si a intinderii uriase a dunelor ce confera o senzatie de micime, de David vs. Goliat. Cititorul ajunge sa simta pe pielea sa firele de nisip iritante de care nu mai scapi si ajunge sa-l compatimeasca pe eroul captiv pentru falsele sale sperante.
Naratorul este rece, distant, fara empatie pentru eroul sau, iar abundenta descrierilor, adesea stiintifice, ne releva faptul ca autorul este medic si in asentimentul scriitorilor japonezi opera are acel aer de retinere si cruzime.
Ce invatam din carte este faptul ca de cele mai multe ori, asa cum pateste si eroul, suntem nevoiti sa ne resemnam cu lucrurile care sunt mai presus de noi si ajungem intr-un final sa ne complacem si sa acceptam aceste lucruri ca si cum ar fi vointa noastra.
Romanul este despre lupta, infrangere si resemnare, toate acestea facute cu demnitate si fatalism si ne invata ca trebuie sa stii sa lupti dar si sa pierzi, aici venindu-ne in sprijin intelepciunea japoneza - ideea de a te lasa dus cu nisipul, nu de a te impotrivi ci de a curge odata cu el. Rigiditatea, rezistenta nu este inteleapta.
In incheiere am selectat cateva citate care pe langa faptul ca evidentiaza frumusetea textului cuprind si mostre dintr-o intelepciune care nu este la indemana oricui si la care merita sa reflectam:
"Nisipul care curgea fara-ncetare era ca o pila care razuia terminatiile nervilor."
"A spune ca vrei sa fii scriitor nu e decat egoism. Vrei sa faci deosebire intre tine si papusi, prefacandu-te in papusar. Ce deosebire este intre judecata asta si fardul femeilor?"
"Cand un naufragiat piere de foame si de sete, o face de frica lipsurilor fizice, nu atat din cauza lor. Asa se spune. Infrangerea incepe cu teama de a fi infrant."
"Viata omului n-ar trebui sa fie scrisa pe atatea petice de hartie risipite. Viata e un jurnal legat, iar uneori intelegi o carte de la prima pagina."
"Sa-ti pese de demnitate, dupa toate cate se intamplasera, ar fi ca si cum ai calca o camasa murdara."
"Singuratatea era o sete nesatisfacuta de iluzii."
"Singura cale sa eviti munca este sa muncesti. Nu munca in sine este pretioasa; ci faptul ca invinge munca prin munca. Adevarata valoare a muncii salasluieste in puterea renuntarii la sine."

Sand sucks.

The sand in this novel is so oppressive, invasive, and omnipresent, that after finishing the book, I felt like I needed to take a shower. Maybe two.

n  n    "His words were absorbed by the sand and blown by the wind, and there was no way of knowing how far they reached."n  n

The book is the basis of one of my favorite Japanese movies, and it's story is so eccentric, I wanted to see how it worked as a novel. It's the tale of a man, who disappeared and was declared dead after he journeyed on his own to study some bugs at an isolated beach town, and found himself in a mysterious woman's house at the bottom of a sand pit. The novel details what happens to this man at the bottom of that hole.

n  n    "The whole surface of her body was covered with a coat of fine sand, which hid the details and brought out the feminine lines; she seemed a statue gilded with sand."n  n

The story is totally unique, bleak, and claustrophobic. It's filled with Sisyphean themes, and (as another reviewer put it) it focuses on the erosion of many different things: not just the earth but also the wearing away of boundaries as well as the wearing away of sanity. Aspects of the writing style were not to my taste though, drifting away from the narrative for numerous pages as the main character muses on a multitude of topics. Because of this, it probably deserves more like three or three and a half stars, but I'm always pretty generous with my stars. It's worth reading because this intriguing tale is truly an original.

n  n    "While he mused on the effect of the flowing sands, he was seized from time to time by hallucinations in which he himself began to move with the flow."n  n

اومدم سه بدم ولی یادم افتاد چقدر ترجمه دخیل بوده توی سه دادنم و بذار خرابش نکنم، پس چهار می‌دم.

یه کتاب خیلی مریض. توی حجم کم کار خودشو می‌کنه. شاید حتی بیشتر از کار خودشو. اوایلش برام خیلی غیرقابل درک بود، حتی می‌تونستم رهاش کنم! این‌طوری بودم که به من چه؟ چی باعث میشه یکی اینو بنویسه؟ فضای غریب اما آشنا. چرا؟ چون دست گذاشته بود روی چیزهایی که ازشون خیلی تلاش کردم عبور کنم! چیزهایی که هرازگاهی ممکنه توشون غرق شم و احساس ناتوانی کنم. غم‌انگیزه، اما این کتاب و این داستان برای ما خاورمیانه‌ای‌ها به‌شدت ملموسه. داستان ماست با بیانی هنرمندانه و موجز. عجیبه، اوایلش به نظرم زیادی دیتیل می‌داد. بعد داشتم لذت می‌بردم از جملاتش. دیالوگ‌ها. توصیفات. بعضاً این‌قدر خوب بودن که چند بار می‌خوندم. یک جملۀ عالی. کتاب کلی تک‌جملات عالی داشت. یا می‌بستم و بهش فکر می‌کردم، از طرفی جلوی خودمو می‌گرفتم که بهش فکر نکنم، چون توی تله‌هام می‌افتم.

پایان‌بندی هم معرکه بود. یه جورایی از نحوۀ شروع و ارجاعاتی که در خلال داستان خود شخصیت اول می‌داد، می‌فهمیدی به این ختم می‌شه اما... به خوندن ادامه می‌دادی. امید داشتی اینطوری نشه! آه کوبو آبه. کاری رو کردی که نباید. ولی همینه دیگه... همین توی ذهن موندنیش کرد.

یه جاهایی عقده‌های شخصیت‌ها - یا حتی نویسنده؟ بک‌گراند رو ببینید؛ یه شرقی و یه ذهنِ شرقی و یه نویسندۀ شرقی، ترکیبِ سمی! - باعث می‌شد رهاش کنم. چرا این‌قدر مریض؟ این‌قدر حیوانی؟ انسانی؟ جسمانی؟ خاک بر سرِ این عالم و آدم. یه همچین حالتی. صبور بودم باهاش. ناامیدمم نکرد.

و اما ترجمه. من متن اصلی رو ندیدم، ولی یه جاهایی قشنگ توی صورتم می‌زد که خیلی دم‌دستی ترجمه شده، یا شلخته. من قبلاً هم از ترجمۀ آقای غبرایی انتقاد کرده بودم، منم تنها کسی نیستم البته که کوچیک‌ترینم. یه جاهایی سانسور داستان رو روفته بود. بعد یه صحنۀ سکسی می‌دیدی که هیچ همخوانی با سانسوره نداشت. این کجا بود؟ عه کِی اینطوری شد؟! و اینجاست که باگ ترجمه رو می‌بینی. یعنی می‌خوام بگم این‌قدر واضح بود که بدونِ دیدن متن هم می‌فهمی سانسور شده، شرحه‌شرحه شده، و در جاهایی عجیب ترجمه شده. یه جاها الکی غامض، یه جاها زیادی ساده. (که اینم از ویژگی‌های ترجمۀ ایشونه، چندین بار تجربه کردم) بعد نمی‌فهمی لحن نویسنده کدومه. خب فضای داستان رو خراب می‌کنه دیگه. ترجمۀ داس‌خورده و تکه‌پاره‌ای بود، شاید این قضیه هم تأثیر داشت توی میلم به رها کردنِ کتاب.

خلاصه که اگر تونستید، ترجمه رو نخونید. همین. حیف می‌شه این داستان. اگر هم مثل من در ابتدا با کتاب به مشکل برخوردید و به نظرتون زیادی داره حرف می‌زنه، باهاش صبور باشید. خوب سنجاقتون می‌کنه.

Başyapıt! Dünya yaratmak dedikleri bu kadar ustaca yapılır. Alttan altta verdiği mesajlar ve psikoloji çözümlemeleride cabası. Sonu ise karın ağrısı.

در سالی که گذشت من سه رمان #اگزیستانسیالیستی خواندم. بدون هیچ برنامه‌ریزی قبلی! و البته این احتمالا نشان می‌دهد که این فلسفه چطور در قرن گذشته بر ادبیات ملل مختلف از شرق تا غرب تاثیر گذاشته‌بوده‌است. سه رمان این‌ها بودند:
زن در ریگ روان
دمیان
تنهایی پر هیاهو

از این بگذریم که ویکی‌پدیای انگلیسی این سه رمان را در صفحهء رمان‌های اگزیستانسیالیستی از قلم انداخته،‌ پایگاه معتبر #گودریدز صورتی از بهترین رمان‌های اگزیستانسیالیستی جهان را ارائه کرده که برای شناخت آثار اگزیستانسیالیستی بدک نیست. این که میگویم بدک نیست از آن بابت است که تعداد زیاد رمان ها اعتبار این گزینش را زیر سوال می‌برد. به علاوه رمان درخشانی مثل #دمیان را در این صورت در ردیف 213 و مثلا پایین‌تر از "آوای وحش" جک لندن قرارداده! با این که نشانه‌های اگزیستانسیالیسم در دمیان بسیار بارز هستند.
متعجب شدم که چطور تصمیم گرفتم با نوشتن این یادداشت کوتاه اشاره‌ای بکنم به عناصر اگزیستانسیالیستی در چهار رمان زیر:
در ابتدا لازم است یادآور شوم که گاه اگزیستانسالیستی بودن کاملا یک کیفیت خاص ناملموس است که در اثر وجود دارد و اصلا شکل کمی و مرئی ندارد. بنابراین هرگز نمی‌توان با ریختن این عناصر در یک داستان، رمان اگزیستانسیالیستی نوشت.
نخستین عنصر رمان‌های اگزیستانسیالیستی #تنهایی است. شخصیت قهرمان در این گونه رمان‌ها همیشه خود را تنها می‌یابد. این تنهایی عموما به شکل بریدن از پیوندهای خانوادگی هم بروز می‌یابد. همانگونه که در #بیگانه آلبر کامو رمان با خبر مرگ مادر و بی‌تفاوتی راوی آغاز می‌شود.
در رمان "زن در ریگ روان" نوشتهء نویسنده بزرگ ژاپنی #کوبو_آبه شخصیت اصلی به تنهایی در حال سفر برای یافتن حشرات است که درگیر ماجرایی عجیب می‌شود. او همسرش را بی‌خبر رها کرده و در پایان داستان می‌بینیم

بعدالتحریر:
به بهانه سالگرد درگذشت این نویسنده ژاپنی بریده‌ای از بخش‌های ابتدای کتاب را با صدای بنده بشنوید + تصاویر فیلم سینمایی اقتباس شده از این رمان
https://www.aparat.com/v/ioWdb

چون نیست مقام ما در این دهر مقیم ___ پس بی مِی و معشوق خطایی‌ست عظیم
n

n
خیام

در حین خواندن (و البته گوش دادن*) کتاب تصویری از خیام جلوی چشمم بود. توی یک دستش یک کوزه‌ی ساکه ژاپنی گرفته و گاه به گاه گلویی تلخ می‌کند (و ناگفته پیداست که "مزه‌ی لوطی خاکه") و هر از چند در زلف نگارکی (البته بیوه زنی) ژاپنی با همان معصومیت اغواگر آسیایی دست می‌برد. شاید با تمسک به این دو «حبل المتین» بتواند رنج تکرار و بیهودگی هستی را تاب بیاورد.
از آن سو هر چند که هستی پر باشد از بیهودگی و پوچیِ مقصود، این انسان است که می‌بایست برای خود معنی و مفهومی برای زیستن ایجاد کند. آن تلاش‌های برای رهایی، انگیزه‌ی خریدن رادیو و آیینه، لمحه‌ای آسودن در بستر دریا و در انتها:

آنها که کهن شدند و اینها که نوند _____ هر کس بمراد خویش یک تک بدوند
این کهنه جهان بکــس نمـاند باقی _____ رفتـند و رویــم دیگــر آینــد و رونـد
خیام



دیوید فینچر و کوبو آبه
من چندان علاقه‌‎ای به بحث‌های مربوط به ماهیت وجود، و یا حدوث و قدم ندارم. اما نمی‌شود این کتاب را خواند و کمی به سویش میل نکرد. با این حال این بسته به حس و حال خواننده است، و کاملا در اختیار و انتخاب مخاطب که از کدام وجه اثراستفاده‌ی بیشتری ببرد.

موضوع از این قرار است اگر به ادبیات داستانی (یا سینما) به نگاه کاربردی نگاه کنیم به نظرم نباید بعد تفریحی و سرگرمی ماجرا را نادیده گرفت. یعنی اینکه اگر شما به مباحث فلسفی هم علاقه‌ای نداشته باشی باز هم با خواندن اثر یا دیدن یک فیلم لذتی قابل ملاحظه را بتوانید ببرید. بعنوان مثال فیلم «هفت» از دیوید فینچر، فرای مفاهیمی که در پس فیلم نهفته است به ذاته فیلمی سرگرم کننده و تفریحی هم است. در انتهای فیلم شما می‌توانید لذت هم برده، یا برداشت‌های عمیق هم داشته باشید، یا هردو.



زن/دختر در یک چیزی
نمی‌دانم در زمان نوشتن این کتاب چقدر موضوعات مربوط به زنان در بورس بوده است. اما اگر آگاهانه این نام برای کتاب انتخاب شده باید آفرین گفت به نویسنده. چون حالا که به عناوین کتاب ها که نگاه می‌کنید -به درست یا غلط-در اثر جنبش‌های مربوط به حقوق زنان عناوینی ترکیبی با کلمه "دختر" و "زن" بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند: زنی در کابین ۱۰، سیمای زنی در میان جمع، زنی در قاب آیینه، دختری در قطار، دختری در جنگ،دختری در تعقیب ماه،دختری تنها در پاریس و ۸ داستان کوتاه دیگر و غیره و غیره...
موضوع وقتی جالب می‌شود که می‌بینیم موضوع این کتاب اصولا «مردی در ریگ روان» است و شخصیت زن می‌تواند فرعی تلقی شود.



کوتاهی که بلند شد
تقریبا مطمئنم چند سال بعد که این کتاب را یادآوری کنم احساس خواهم داشت یک داستان کوتاه بوده. اغلب مشخصه‌های یک داستان کوتاه (بغیر بازه ی زمانی رخداد) را در این رمان می‌بینیم. شخصیت‌های محدود، فضای محدود، یک اتفاق اصلی حداقل من را به آن واداشت که شاید می‌شد با یک داستان کوتاه یا داستان بلند هم همین تاثیر را داشت. حتی گذشت زمانی که ما معمولا در رمان‌ها آن را حس می‌کنیم در این اثر کمتر نمود پیدا کرده است. گذشت زمان در واقع پرش‌های زمانی است که هر از چند فصل اتفاق می‌افتد.



فیلم
اگر شما هم مثل من برای تصویر سازی گودال و خانه و محیطی که داستان در آن رخ می‌دهد با مشکل روبرو شدید حتما فیلمی که هیروشی تیشیگاهارا با همین نام ( نام اصلی Suna No Onna) در سال 1964 ساخته را ببینید. لینک فیلم در یوتیوب را می‌گذارم این پایین.
n  
n  Woman in the Dunesn

این فیلم از آن معدود اقتباس‌هایی است که از کیفیت کتاب نکاسته و حتی به نظرم چیزی هم افزوده.



ترجمه و مترجم
بیاییم تعارف را کنار بگذاریم. کسی که ترجمه‌ی انگلیسی یک کتاب به زبان فارسی (خاکستر و خاک و هزارخانه‌ی خواب و اختناق) را انتخاب می‌کند و مجددا به فارسی ترجمه‌اش می‌کند-توجه بفرمایید:در واقع از فارسی به فارسی!!!- برای من یکی تکلیفش مشخص است. این آدم کیفیت کار برایش در درجه دوم اهمیت است. تجربه‌ام از کارهای مهدی غبرایی همین را اثبات می‌کند. در این ترجمه هم ما با جملاتی طولانی و بی مفهوم روبرو می‌شویم که نشان از سرسری و عجله‌ای بودن کار دارد. جمله بندی‌های مزخرف و انتخاب واژگان دم دستی.


خلاص

*من فایل‌های صوتی این کار را از سایت و کانال آوای بوف گرفتم. توصیه می‌کنم حتما سری بزنید و از مجموعه‌ی کامل کتاب‌هاشون لذت ببرید.
آوای بوف
Telegram

Przerażająco klaustrofobiczna książka, gdzie podczas czytania można niemal fizycznie poczuć, jak drobiny piasku przyklejają się do naszego ciała. Lubię takie niejednoznaczne lektury, które wzbudzają silne emocje, ale też przytłaczające poczucie osamotnienia, od którego nie można się uwolnić. Niesamowity klimat, który momentami balansuje na granicy halucynacji.

Amazing

A novel of erosion - erosion of resolve, erosion of morality, erosion of sanity. Delightfully surreal.

خب گفتن نداره. پیش از این بار‌ها گفته شده و باز هم گفته خواهد شد که این رمانی‌ست کافکایی و اگزیستانسیال و چنین و چنان پس این موضوع گفتن نداره.
من می‌تونم اضافه کنم که این اثر، ضمن داشتن هیجان و کشش لازم، انگار به نوعی بیشتر از آثار کافکا به جهان امروز ما نزدیک بود.
من در مواجهه اول‌م با رمانی مثل مسخ یا محاکمه، شاید گارد بیشتری برای پذیرفتن منطق داستان داشتم تا زن در ریگ روان. در رمان کوبو آبه «به نظر من» عناصر داستان با وجود این که ممکن است دیوانگی محض به نظر برسد، ملموس‌تر از دنیای کافکاست.

A very claustrophobic novel about a man who comes imprisoned in a sand pit in the dunes with a unknown woman. His task is to shovel sand away each day to protect the nearby village. A tantalising job leading nowhere.
Although the place of action and the action itself is confined, the story is gripping. I couldn't stop reading, wanting to know if he could escape ultimately... It reads like a thriller.
Also The author somehow succeeds in varying the limited handlings and make the story also read like a interesting drama.