Prosto je neverovatno koliko se Kucijev stil promenio u dvadeset godina izmedju ovog romana i Sramote - varvari su daleko liričniji roman, čak bih rekao na ivici fantastike ogrnute u ruho realizma. Medjutim, ono što sada znam da je Kucijev primarna tematika i ono što ovde daje taj njegov karakteristični pečat po čemu se poznaje, jeste polemika o moralu.

Smešteno u grubo nacrtanu, vanvremensku analogiju Aparthejdu (tema iz današnjeg gledišta možda jeste malčice konzervativna – verujem da je za Južnoafrikance Aparthejd isto kao rat za nas Balkance, dakle triput zaredom opran beli veš, no ovo je ipak napisano u poslednjem jeku istog), Kuci priča o pravdi i zakonu, o Jednom Jedinom Pravednom Čoveku i kako smo svi u nekom trenutku pomislili da smo upravo on, o kolonijalizmu i prirodi istorije. Jako zanimljivo štivo, nešto teže od Sramote, ali i po mom mišljenju znatno pliće – malo je toga ispod površine što se ne vidi na prvi pogled. Sva sreća onda što je površina toliko bogata, kao jezero koje cveta.

5-

يمكن أن نطلق على هذه الرواية .. رواية الخوف بامتياز. يبدو لي كويتزي أنه جمع كل الخوف المتوفر في العالم وبثه بين أسطر وكلمات روايته هذه. كما عمد إلى زرع الخوف، وربما مخاوفه الشخصية، في كل الشخصيات التي تظهر وتختفي وتتحرك في حيز الخوف، كمن ارتكب جريمة وينتظر أن يأتي من يقتص منه!

كل الشخصيات تعيش في قلق كأنها نار تحت الرماد. لا تستطيع ألا تشعر وأنت تقرأ هذه الرواية بهذا الطغيان الكثيف لحالة الخوف. الخوف من أمر بسيط أو أمر عظيم. الخوف من مجهول قد يأتي وقد لا يأتي. أو الخوف من البرابرة الذين اتخذهم كويتزي رمزًا لكل شماعة تخترعها الأنظمة السلطوية والقمعية لتخلق حالة من الخوف يبرر بقاءها وطغيانها واستبدادها.

إنها كذلك رواية عن الشك في الأشياء والأشخاص، وهي كذلك رواية عن التردد المستمر في مراجعة الذات ونقدها وتصحيح الأخطاء.

قراءة هذه الرواية على الرغم من أنها مهمة إلا أنها غير مريحة، إذ أن القارئ سيسقط رغمًا عنه في هذا الجو الخانق من القلق والتوتر .. والخوف.

Brutal. And its political triad--empire, frontier settlers, barbarians--maps all too discomfitingly onto our own present political situation.

"В очакване на варварите", Дж. М. Кутси, изд. Жанет-45, превод Иванка Томова.

В книгата преобладават темите за намесата на западната цивилизация в Южна Африка, което всички знаем исторически преминава през тирания, блолезнена и подтискаща, изпълнена с расова несправедливост, довела до поти пълното избивяне на племенни групи, което изтощава местните жители до нивото на безпомощност през Империята на Запада.

Макар ДЖ.М. Кутси разказва историята на една въображаема Империя, която се развива на неопределено място и време, но все пак по описанията ни става ясно, че се намираме в Южна Африка. Империята е приказна, дори на моменти такизи приказност носеше духа на магически реализъм, макар всичко, което се случва в нея, е болезнено реалистично. В пограничните райони на империята живеят варварски племена, номади, които посещават граничните градове само за търговия или медицина. Основно действащо лице и възрастен съдия или "отговорен служител ... излежаващ дните си". Гласът на съдията е типичен за администрацита, умерено корумпиран, но не брутален човек. В голяма част от книгата той е просто страничен наблюдател и коментатор на историята, като единствено изразява собствените си колебливи преценки, но често не се намесва, макар да вижда и да усеща всички несправедливости, той дори често поставя под съмнение мисията поради която западните хора са изпратени в тези бедни райони, защото просто не разбира как тази огромна политическа и военна машина можи да види заплаха в тези малки групи, едва преживяващи в пусната земя.

В началото магистратът се изправя срещу полковник Джол, безсърдечен бюрократ, изпратен от тайните служби на Империята, „Третото бюро“. Още тогава разбираме, че тема в романа ще е сблъсъка на моралните ценности.Третото бюро твърди, че варварите се готвят за бунт и всячески се опитват да го покосят, което включва жестокости и мъчения над местното „варварско население“, но в крайна сметка се питаме кои са варварите? Какво прави един човек варварин? Намина на живот или душата?

След сбъсък на двете страни на морала съдията и Джол Кутси ни въвежда следва най-блестящата част от романа, набор от сурова проза, в която магистратът, обезпокоен от неизяснените си чувства към пленено варварско момиче, решава да я върне обратно в нейното племе за което бива обвинен за предател на Империята. Тази акт на доброта и човечност не съвпада с ценностите на Империята и всеки пристъпил тази невидима граница на съчувстие следва изтърпи подходящото наказание.У дома, магистратът е обвинен от Трето бюро в държавна измяна, „съучастие с врага“. Той е затворен в същата казармена стая, където са били разпитвани варварите. Той е сведен чрез унижение и мъчение до нечовешко ниво, той е сведен до ниво на варварин, защото е проявил емпатия.

„В очакване на варварите“ е забележителна книга и за мен автора се нареди рамо до рамо с Кормак Маккарти по отношение на прозата през призмата на човешката жестокост и злото. Кнагата и отделните части коментират разнообразни теми, като автора с изключително майсторство ме накара да мисля и преосмислям човешката природа, Империализма, дори секса между хора от различни възрастови и етически групи. Всъщност всеобхватността на препратките и проблемите е толкова дълбока, а сюжета е толкова опростен, че за мен е трудно да рефлектирам правилно върху прочетеното.

„В очакване на варварите“ е книга, която трябва да се препочита, защото зад политическите въпроси стоят много екзестенциални, като стоицизма, самотата, изолацията, инстинктите и още много други.

n  **4.2 stars**

“One thought alone preoccupies the submerged mind of Empire: how not to end, how not to die, how to prolong its era. By day it pursues its enemies. It is cunning and ruthless, it sends its bloodhounds everywhere. By night it feeds on images of disaster: the sack of cities, the rape of populations, pyramids of bones, acres of desolation.”n

I had zero clue about this one walking in. My thought procedure was to choose this over Disgrace for two reasons. Firstly, the majority of Coetzee fans revere this one more. Secondly, it was also shorter and would be easier to finish within a day. No judgements :)

I wish I had saved it for later, for this is a book that demands more time. Magnificent as the prose was, it was also very dense and uncharacteristically cerebral, which one would never expect from the storyline. It is also a very atmospheric novel with a profound sense of masculinity (whether good or bad entirely on the readers)that comes with a certain degree of ambivalence; after all, our narrator isn't a good man through and through. The imperialistic aspect of the tale is very rigorous, as is the anthropological, questioning whether one can entirely discard primal for the sake of inclusion in a civilized society.

The question the author asks on a surface level is simple. What defines civilization? What right one has to mediate the lifestyle of others under the excuse that the latter is backwardly civilized?

n  “Where civilization entailed the corruption of barbarian virtues and the creation of dependent people, I decided, I was opposed to civilization.”n

This novel is Heart of Darkness from the perspective of Kurtz, or The Stranger if Mersault was a masochistic authoritarian at the beginning. However, Coetzee overindulges quite often, at least for me. Some fragments would be more brutal if the author handled them with the philosophy of "to tell less is to show more". Also, everyone to their own, but Coetzee vilifies senectitude in a way I find repugnant. I belong to Marquez's romanticization-of-twilight-of-life group, so...

Book 3 of 7 Books in 7 Days
(I tire too easily, my brain feels overworked)

4,5
Teribilă carte. Si nesupusă alterării, atemporala. Barbaria crește la sânul celor puternici și se deghizează în haina civilizației. Imperiile sun adevăratele barbarii.

In un tempo imprecisato, in uno sperduto avamposto di frontiera ai confini di un’Impero imprecisato, la vita scorre sempre uguale secondo poche ma salde certezze quotidiane, governata da un magistrato non più giovane, il protagonista del romanzo, di cui non sapremo mai il nome ma solo i pensieri più intimi. La tranquillità che vige nel “tempo immobile dell’oasi” viene sconvolta dall’arrivo di una spedizione militare mandata dal capoluogo dell’Impero: fuori dall’avamposto, in un territorio sconosciuto, fatto di aspre montagne e di spettrali deserti, si sta preparando un attacco da parte dei barbari. Quali sono i segnali che fanno presagire ciò? Non si sa. Chi sono i barbari? Uomini crudeli, senza pietà, nemici dell’Impero che mirano a distruggere, che vanno sterminati, questo dicono i militari che governano le milizie. E così cominciano le torture e le violenze contro inermi nomadi e pescatori, la paura e il sospetto prendono il sopravvento tra la popolazione nell’avamposto. Ed il magistrato, finora vissuto nella certezza delle ragioni dell’Impero, come suo fedele funzionario, sprofonda in una forte crisi personale, il dubbio sul potere e sulle sue ragioni lo assale finchè la sua umanità e il suo coraggio lo accusano, agli occhi dell’Impero, di essere divenuto anch’egli un nemico, un barbaro perché alleato con i barbari. Uno da torturare, un criminale da sottoporre alle più umilianti violenze da parte di coloro che fino a poco tempo prima erano i suoi sottoposti. E quando l’ex magistrato è ormai giunto al punto più basso cui un essere umano possa ridursi, alla perdita di ogni dignità umana, improvvisamente, senza un perché come all’inizio, le cose cambiano di nuovo, ma ora il magistrato ha imparato la lezione, ha compreso chi sono i barbari.
Un romanzo di un’attualità devastante che offre diversi livelli di interpretazione: oltre che la tematica politica su come il Potere abbia bisogno, per rafforzarsi, di crearsi dei nemici da combattere, nemici immaginari o reali che siano, basta che venga instillata la paura di una minaccia, magari indefinita e lontana ma necessaria, vi si legge anche un’allegoria sociologica: i barbari fanno paura perché sono diversi, sono l’altro da sé, da annientare perché sconosciuti. Ognuno può situarci una delle tante realtà che ci circondano: il regime di apartheid in cui viveva la popolazione di colore sudafricana –realtà ben nota al sudafricano Coetze-, o, per scendere nel particolare di casa nostra, i leghisti padani che si accaniscono contro gli extracomunitari. E poi c’è la tematica più intima, quella esistenziale dell’attesa del nemico, un’attesa che logora, che angoscia e che provoca anche una scomposta reazione di crudeltà e di violenza, alle quali può resistere chi è forte di spirito, chi non vive immerso in certezze intoccabili ma è ossessionato dal dubbio.

Coetzee’yi bu zamana kadar okumamış olmamın mahçubiyetinden mi yoksa kitabın beni beklentimin çok üstünde etkilemesinden mi, bilemedim, tatlı bir huzursuzluk duyarak kitabı bitirdim. Yıllarca yargıç olarak erki temsil eden ve adaleti sağlamak için değil yasaları uygulayan bir insan, erk gücünden mahrum kalınca adalet duygusunun önemini farkeder. Hayali mekan bir imparatorluğun sınır kentidir, bulunduğu yer çöl, doğa koşulları acımasızdır. Bunlar hikayenin ipuçlarını vermeye yetiyor, sertlik, yokluk, birbaşınalık…

Coetzee’nin olağanüstü bir dili var, çölü tanımlarken, hava koşullarını ya da sazlıkları anlatırken kendinizi oralarda hissediyorsunuz. Karşıt kavramlar romanın itici gücü, ölüm-yaşam, işkence-direnç, acımasızlık-merhamet, cinsellik-kabalık gibi. Bu zıtlıklar insanın kendisini sorgulamasına zorluyor, hatta bu sorgulama varoluşa kadar gidebiliyor. Hikayenin gerginlik-tedirginlik dozu çok iyi ayarlanmış.

Hikaye dünyanın herhangi bir coğrafyasında, herhangi bir zaman diliminde yaşanabilir. Ortak noktalar ezen-baskıcı-diktatoryal bir yönetim, hayali düşman yaratma, istila etme ve o yerin gerçek sahiplerini yok etme politikası. Hiç yabancı değil, hepsi dünya üzerinde yaşanmış, yaşanmakta. Güney Afrika’da beyazların İngiliz emperyalizmi altında zulüm görmesi, Almanya’da ari ırk dışında kabul edilenlerin toplama kamplarına gönderilmesi, Rusya’nın zamanında Çekoslavak’yayı, günümüzde Kırım’ı işgali… Örnekler çoğaltılabilir.

“Barbarları Beklerken”i çok beğendim, Coetzee’yi bir mücevher belledim.

Nikad aktuelnije pitanje "ko su varvari"? Ali, možda je tako bilo oduvek. Pa tako i u Carevini, Kucijevoj državi koju je izmislio na vrhuncu Aparthajda, a koja izmišlja varvare da bi preživela. (Da li svaka vlast lakše preživi uz nekakve varvare?) Tu su oni, valjda, negde iza granice, strašni su i njima plašimo decu...

Ovo je roman i o torturi, pomalo o psihologiji zla, ali i o poslednjem pravednom čoveku, pripovedaču koji se budi iz stanja u kom je proveo decenije. Polusna u kom je kroz udoban život zatvarao oči pred postupcima Carevine.

"Zarobljenike ne mogu spasti, onda da spasem sebe. Nek barem bude rečeno, ako ikad dođe do toga da se rekne, ako u nekoj dalekoj budućnosti bude ikog zainteresovanog za to kako smo živeli, da je u ovoj najdaljoj, najisturenijoj predstraži Carevine svetlosti postojao jedan čovek koji u dnu duše nije bio varvarin."

Dal premio nobel sudafricano John Maxwell Coetzee ci arriva una grande opera sull'attesa, sul tempo che ci scivola via; un'opera che ricorda davvero molto da vicino "Il deserto dei Tartari" di Dino Buzzati (che non ho letto, ma che conosco per fama ed eccellente critica).
In entrambi i casi il protagonista è un membro delle istituzioni, responsabile di un posto di frontiera lontano dalla civiltà in perenne attesa ed allarme per un più o meno probabile attacco di coloro che vivono nelle terre selvagge al di là della civiltà stessa, da parte dei "barbari" appunto. E mentre si aspetta che qualcosa accada, la vita passa....il tema del tempo che ci sfugge, della triste negatività dell'ignavia che caratterizza molta umanità, è centrale in entrambi i romanzi.

Ma "Aspettando i barbari" va molto oltre, perchè è anche un romanzo politico. Il protagonista è magistrato in un posto di frontiera di un immaginario impero (quello romano? Quello britannico? Forse un po' tutti), e vede con i propri occhi il significato vero di uno scontro tra due popoli: vede che la "civilizzazione" è qualcosa di assai più complesso ed anche moralmente discutibile dell'eliminazione della malvagità barbara dal mondo come ci viene presentata. Cosa significa infatti "incivilire"? Molto spesso una spirale di violenza senza fine al termine della quale dello straniero, del "barbaro", non resta più nulla di umano.

Il magistrato è uomo anziano, dall'animo piccolo anche nelle perversioni, pusillanime fino nell'anima, che dall'impero non si aspetta altro che una comoda vecchiaia. Ma uno scontro di civiltà richiede molta azione e molto pochi scrupoli morali, come i soldati dell'esercito imperiale giunti per una spaventosa guerra coloniale dimostrano. Crudeli, feroci, ma anche efficienti, forti ed in un certo senso affidabili nella loro prevedibilità: amici e nemici (?) sanno cosa c'è da aspettarsi da loro.
E come in ogni guerra, anche per il protagonista viene il momento di trovare la forza di scegliere con quale male convivere, perchè fare senza non si può. Il travaglio spirituale di un burocrate (che del compromesso e dell'autoassoluzione ha fatto il significato della sua vita) nel momento delle scelte importanti, le coseguenze (spaventose per sè e per chi gli sta vicino) della sua inettitudine, sono il tema di tutto il libro.

Un lento, esasperante ma bellissimo ritratto di un confronto tra civiltà, uno stillicidio di sentimenti ed emozioni che sfumano tono a tono, una serie di figure umane una più bella dell'altra: un romanzo di altissimo livello che ha anche il privilegio di essere sempre attuale nel suo raccontare l'inevitabilità del male, l' ignavia e l'inettitudine dell'uomo moderno, la capacità comunque di amare, nonostante tutto. Forse, l'unico neo è quella di aver calcato un po' troppo sullo stereotipo del buon selvaggio. In "Aspettando i barbari" coloro che vivono fuori dell' mper sono solo vittime. In realtà, sappiamo tutti che essendo uomini anche loro, anche loro si portano dietro la loro briciola di male, che in questo libro non si vede.

Le pagine sono molto ben scritte, con un ritmo lento, cadenzato e fluido come la sabbia che scorre tra le dita (o che scendo lungo la clessidra?), comunque capace di restituire un' immaginario stupendo delle terre selvagge in cui il libro si ambienta. Sottolineo anche che "Aspettando i barbari" non si protrae per una sola riga in più di quel che serve.

Non avendo letto "Il deserto dei tartari" non sono in grado di giudicare, ma non credo che il grande Buzzati sarebbe mai potuto arrivare a tanto: perchè solo una grande mente letteraria tormentata da un paese dilanianto come il sudafrica del Novecento poteva arrivare a questi livelli, scrivendo un romanzo di frontiera: una frontiera selvaggia e potente come quella di Cormac McCarthy, traversata da uomini capaci di altrettanta crudeltà, ma che ho sentito più vicini, più vivi.

Non sarei per niente stupito se scoprissi che da questo libro hanno tratto un film. La carica drammatica di molte scene, la forte figuratività, lo rendono molto adatto.

هذه الرواية مثل الجحيم ثقيلة وكئيبة ومملة , كأنها مستنقع أبدي من العذاب
بالكاد أنهيتها وأشفقت ألا أنهيها , وكان الأجدر بي أن أشفق على نفسي أولاً !

فلسفة الرواية كانت عظيمة , تترجم الداء المستعصي لكل إمبراطورية أو حاكم مستبد في تركيع شعبه والقضاء كل مظاهر التمرد والحرية عن طريق صنع أعداء وهميين يهددون الدولة, ومن ثم ورسم هالات شيطانية حول أولئل الأعداء وتصويرهم كالخطرالأعظم ..
نجد أن كل السياسات الدولية الحالية قائمة على صنع تلك الفزاعات ناهيك عن مستبدي دول العالم الثالث ..

رغم ذلك فإن لا شئ سيعوضني عن الصداع الذي سببته لي الرواية , الى الشيطان يا كوتزي أنت وبرابرتك..

Geçen hafta bir ders için Barbarları Beklerken'i okumamız gerekiyordu; ama kitabı sunacak kişi haricinde kimse bulamamıştı kitabı; çünkü maalesef baskısı tükenmiş. Ben tam sunum günüm bir de Kızılay'daki İmge Kitabevi'ne bakayım dedim, daha önce bakmadığıma pişman oldum. Sanırım oradaki son baskıyı da ben aldım. Umarım Can Yayınları kısa süre içinde yeniden basar kitabı; çünkü okunması gereken bir kitap bence.

"Bu düşler aşırı rahatlığın sonucu. Bana bir barbar ordusu gösterin, inanayım" (s.20).

Her döneme, her topluma uyabilecek bir kitap Barbarları Beklerken. Her devlet aslında bir "barbar" yaratıyor kendi toplumunu kenetlemek, güçlendirmek adına. Toplum korkuyor bu barbarlardan; çünkü onlar kendilerin farklı ve bu farklılık toplumu korkutuyor. Yemek yemeleri farklı, kıyafetleri farklı, dilleri farklı... Onları yok etmek lazım güçlü kalabilmek için. Onları yok etmek için de birleşmek lazım. "Biz" haline gelmek lazım. Tabii bir "biz" olunca bir de "onlar" oluyor. İşte bu kitap bunu çok net çok çarpıcı bir şekilde gösteriyor. Beklenen barbarlar geldi mi bilinmez; ama her toplum kendi barbarlarını her daim tetikte bekliyor, bu kesin.

"'Bazı insanlar haksız yere acı çektiğinde' derdim kendi kendime, 'acılarına tanık olanların kaderi bunun utancını hissetmektir' Ama bu düşüncenin verdiği sahte avuntu beni rahatlatmıyordu. İstifa etme, kamu yaşamından elimi eteğimi çekme, küçük bir bostan alma fikrini birden çok kez yarı ciddi bir şekilde düşündüm. Ama bunu yaparsam görevimin utancını başka biri taşımak zorunda kalacak ve hiçbir şey değişmeyecekti. Bu yüzden görevimde kalmaya devam ettim, olaylar günün birinde çığırından çıkana dek" (s.190).

Bu kitap aynı zamanda "susma, sustukça sıra sana gelecek" sloganına da hayat bulduruyor. Bu sloganı hiç sevmem; çünkü bence idealist olmaktan çok uzak, çok faydacı bir yaklaşımın ürünü. İşte bu kitapta da pek çok insan haksız yere yapılan şeylerin farkında; ama farkında olmamayı tercih ediyorlar. Yok sayıyorlar. Aksini yaparlarsa huzurları bozulacak. "Aman ağzımızın tadı kaçmasın Ali Rıza Bey" durumu yani. Yok saymak da rahatlatmıyor bazılarını; çünkü biliyorlar, bir şeyler oluyor, haksız, korkunç bir şeyler; ama işte bir şey de diyemiyorlar... Sonra bir bakıyoruz ki o haksızlıklar o susanların da başına gelmeye başlıyor ve işte o zaman haksızlığa karşı ses çıkarabiliyorlar. Tabii bir kıymeti de kalmıyor o andan sonra.

Bence okunması gereken bir kitap, tavsiye ediyorum.

"'Neyin adil olup olmadığını bildiğini düşünüyorsun. Anlıyorum. Hepimiz bildiğimizi sanırız'. O zamanlar kadın, erkek, çocuk, herhangi birimizin, hatta belki değirmeni döndüren zavallı atın bile her an neyin adil olduğunu bildiğinden emindim: Bütün yaratıklar dünyaya, adaletin anısını getirerek geliyorlardı. 'Ama biz kanunlarla idare edilen bir dünyada yaşıyoruz,' dedim zavallı mahkûma, 'ikinci iyinin dünyasında. Bu konuda yapabileceğimiz bir şey yok. Hepimiz düşmüş varlıklarız. Tek yapabileceğimiz hep birlikte kanunlara uymak, adaletin anısının kaybolmasına izin vermeden" (s.190).