3,49

Ще започна с "най". Най-доброто описание на потегляне и пътуване с влак - страхотно! Отново ще си го препрочета.

Фабулата - простичка: поп, дама, вале ... - можете да се досетите. Ако беше разказ щеше да е върха. Имаше твърде много пълнеж, макар и набоковски любопитно изящен. По едно време загубих интерес, спря да ме изненадва. Персонажът на старчето-хазяин беше жесток, можеше да направи ч у д е с а от това. Краят донякъде беше очакван.

Rua, Dam, Vale, Vladimir Nabokov
__________________________________________________________

"İnsanlar planlar kurarlar, çok iyi planlar kurarlar, ama bir olasılığı tamamen unuturlar; ölümü. Sanki hiç ölmeyeceklermiş gibi."
__________________________________________________

Nabokov külliyatı okumalarım kapsamında bu kez Rua, Dam, Vale'yi okudum. Roman, ilk kez 1928 yılında, Rusça olarak, V. Sirin takma adıyla yayımlanmış. 1968 yılında ise sıkı bir inceleme ve düzeltme süreci geçirdikten sonra yazarın oğlu Dmitri Nabokov ve yazar tarafından İngilizceye çevrilmiş. Bu roman da tıpkı yazarın ilk romanı Maşenka gibi Almanya'da geçiyor. Konu aslında çok tanıdık, bildik. Spoiler vermemek adına konusuna değinmek istemiyorum. Adından da anlaşılacağı üzere, Dreyer, Martha ve Franz adlı üç karakterin arasında yaşanan aşk üçgeni mevzuu bahis. Simge, metafor ve önceden imalarla (foreshadowing) zenginleşmiş bu romanda Rua Dreyer'i, Dam Martha'yı ve Vale de Franz'ı temsil ediyor. Romanın sonlarına doğru yaşanan "otomanken" sahnesinde de fıreshadowing görüyoruz: Dreyer üç otomanken istemesine rağmen, biri yaşlı adam, öteki de kadın olan iki otomanken gösteri yapar. Yaşlı adam genç, gürbüz ve canlıdır ancak kadın otomanken parçalanır, üçüncü otomankeninse esamesi bile okunmaz. Bu da aslında karakterlerin kaderi hakkında bize önceden örtük bilgi verir. Nabokov, romanın sonlarına doğru, Tarantino gibi, eşiyle birlikte arz-ı endam eder. Kelebek ağı taşıyan, yabancı bir dil konuşan, Franz'ın adeta zihnini okuyan, tuhaf ve etkileyici çift aslında Nabokov ve eşidir. Yine romandaki otel misafirlerinden "Blavdak Vinomori" ile kayak/İngilizce hocası Mr. Vivian Badlook da Vladimir Nabokov adının anagramları.

Nabokov, her ne kadar kitabın ilk yayımlandığı tarihten 40 yıl sonra yazdığı önsözde bilinç akışı ve iç monolog tekniklerinin modasının geçtiğinden bahsetse de, karakterleri daha yakından tanımamız için önemli rol oynayan bilinç akışları ve iç monologlar da kitapta bol bol kullanılmış. Bu bölümlerin daha dikkatli okunması gerekiyor.

Nabokov yine Nabokov'luğunu konuşturmuş ve sağ gösterirken sol vurmuş. Oyunculuğuyla yine okuru şaşırtmayı başarmış. Kitabın sonlarına doğru gerilimi tırmandırarak trajik bir komedi atmosferi yaratmış; bize gerçekliğin komik yüzünü göstermiş ve klasik bir Yeşilçam filmi kıvamında ilerleyen romanı çarpıcı bir sonla bitirmiş. Sivri özellikleriyle öne çıkarılan üç karakter de bu ironik ve komik havaya büyük katkıda bulunuyor. Sanırım Nabokov romanlarının ortak özelliği, eserlerin ilk yarısının diğer yarısına göre daha ağır tempoda okunması ve ikinci yarıdan itibaren eserlerin okuyucunun zihninde ivme kazanarak dolu dizgin, tam tempo akıcılıkta okunması. Zekice kurgusu ve sağlam karakterleriyle okunmaya değer, edebi bir şölen sunan bir Nabokov romanı.

"Di tutti i miei romanzi, questo bestione è il più allegro"
Questa la definizione di Nabokov.
Infatti con una scrittura brillante viene raccontata la storia di un nipote provinciale e imbranato che entrato alle dipendenze di uno zio ricco con giovane moglie, viene eletto da quest'ultima come amante.
Dato che:
"Non era né un'Emma né un'Anna. Nel corso della sua vita si era abituata a concedere i propri favori al suo ricco protettore con tanta abilità, tanto calcolo e così efficienti sistemi di partecipazione fisica che, benchè si ritenesse matura per l'adulterio, era di fatto pronta da tempo per il meretricio."
La relazione prosegue con soddifazione di entrambi, ma la presenza del marito, pur brillante e per nulla sospettoso, diventa sempre più ingombrante.
Dato che:
"Lei aveva bisogno di un marito sedentario. Di un marito serio e docile. Di un marito morto."
Marito ricco, testamento già steso a favore della moglie,
"... recente testamento che le era costato due notti di energiche attività sessuali ma che aveva completamente escluso, ... un indocile fratello minore..."
quindi il problema della regina diventa riuscire a diventare vedova, ricca e libera di vivere con il giovane fante, suo nuovo amore.
La storia prosegue, con grande piacere del lettore, con l'elaborazione dei vari progetti volti all'eliminazione del coniuge "... strangolarlo, mormorò lei. Se potessimo strangolarlo e basta. Con le nostre mani nude." il quale, ignaro di tutto, continua la sua brillante vita tra inventori pazzi, amichette varie e sogni di lucrosi affari.
Come tutte le cose di questo mondo, anche questo romanzo arriva alla fine e della fine non dirò.
Ma del piacere che ho provato leggendolo posso parlarne, a richiesta.

Nabokov's second novel and also my second Nabokov novel. I was a little disappointed after reading Lolita, I thought it was a bit overrated, beautifully written but the story was too straight/simple and by the end it had me thinking ~ so what? Kind of like how I feel about this book. It's amazing how it's written, no doubt how talented the guy is but the story was meh. This is only my second Nabokov book but I kind of get the feeling that while having a strong style the guy isn't good at writing a gripping narrative. It's a good book but the story side of the novel is underwhelming and fizzled out before the end.

از فرهاد پیربال نویسندهٔ کورد به ناباکوف:


به ناباکوف


زشتی‌ها و پلیدی‌هایی که
از حلال سرچشمه می‌گیرند…حرام‌اند.
زیبایی‌هایی که
از حرام سرچشمه می‌گیرند…حلال‌اند.

j’ai vraiment pas aimé….. je mets 2 étoiles uniquement parce que c’est ma bestie qui me l’avait conseillé et que je veux qu’on reste potes

كتاب نه خوبه نه بد،نه حوصله سر بره نه هيجان انگيز.
مثل غروب جمعه است،كه هم منتظري مهمون بياد هم مي دوني با مهمون هم حوصله ات سرجاش نمياد!
حوادث تو اين كتاب همون مهمون ان...

زندگی آدمیزاد مثل آتش خطرناک است و راحت نمیشود خاموشش کرد. اما عین آتشسوزی، بالاخره باید یک روش مردم پسند و واقعی وجود داشته باشد، واقعاً باید وجود داشته باشد، که بشود زندگی سوزان آدمیزاد را هم خاموش کرد.

انگار وجود داشت فقط به این علت که وجود داشتن همان کاری است که آدم باید بکند، ولی آدم بیاختیار همین کار را میکند و خوشحال میشود که هر لحظه برگردد به نوعی حالت گیج و منگی حیوانی. روزهایش خودبهخود طبق روال سپری میشد ولی شبهایش بیشکل و پر از ترس بود.



ناباکوف از این اثر به عنوان یکی از سرزندهترین و چموشترین رمانهای خود یاد کرده که تبعید و غم و غربت تاثیری بر آن نگذاشته بود. ناباکوف اعتقادی به نظریات و تحلیلهای روان کاوانهی فروید نداشت و جایی در مقدمه کتاب آورده است: «دوست دارم بگویم که باز طبق معمول از دارودستهی وینیها دعوتی نشده است. با این حال، اگر فرویدیِ سمجی به طریقی یواشکی وارد شد، به این جناب آقا یا سرکار خانم باید هشدار بدهم که در این رمان اینجا و آنجا، تعدادی تلهموش خطرناک کار گذاشته شده است.» ناباکوف در آثارش معمولاً به شیوه خود به تحلیل غرایز انسانی و نقشی که کنش و واکنشهایشان در مناسبات انسانی داشتند توجه داشت. این مهم در رمان «شاه، بی بی، سرباز» نیز به شکلی محسوس در روابط میان شخصیتها دیده میشود.

3.50 stars

From this novel, we would be simply disappointed if we hoped to read a tragedy since it’s subtly been written as “a sensual and surprising black comedy.” (back cover) It is amazing to read Nabokov’s novel seemingly entitled like a detective story or a kind of soap-opera murder on television. Rather he has his own ways in manipulating the three characters, that is, Dreyer, Martha and Franz into the duo’s sin in disguise. One of the reasons is that Franz’s “insane aunt” (p. 145) and himself both fall in love with each other and their romance develops while her husband is busy working unawares. Therefore, while reading we cannot help predicting they should be caught red-handed some days soon because Martha’s fidelity to her husband is at risk; strangely, it seems to us she doesn’t care, possibly they have been dictated by fate unaware by both.

There are, I think, many interesting episodes in this 275-page novel but I found this excerpt uniquely- original regarding the plot with its fortunate, close-call solution:

... Franz was muttering: ’I don’t understand it at all. Maybe it’s some joke of my landlord’s.’ Tom was barking his head off. He shall be destroyed tomorrow. Dreyer was chuckling and advising Franz to call the police. ‘Let’s kick it in,’ he said. Martha felt she could not hold the door any longer. Suddenly there was silence, and in the silence a squeaky querulous voice uttered the magic anti-sesame: ‘Your girl is in there.’
Dreyer turned. An old man in a dressing gown, clutching a kettle, was shaking his shaggy gray head at the young imbecile who had covered his face with his hands. Tom was sniffing at the old man. Dreyer bursting out laughing and, dragging the dog by the collar, started to walk away. Franz accompanied him to the hallway, and tripped over a pail. ‘Aha, that’s what you’re up to,’ said Dreyer. He winked, nudged Franz in the solar plexus, and went out. … (p. 224)

Finally done! Nabocov’s a funny little thing isn’t he, if not a massive pervert. Written very much like a dream sequence which I did enjoy - might be because on more than one occasion I fell asleep whilst reading. Can’t say I overall liked it, found it slow and a bit predictable and couldn’t really care about any of the characters, but did find some bits very interesting and the writing beautiful at points. I give you 2.5 stars.

„В усещането за щастие има лека хладина. И тя е тъкмо тази хладина. Въплъщение на самата същност на щастието.”

Докато е писал книгата, Набоков твърди, че не е познавал германци и не е говорил немски. Романът пише докато живее в Берлин, първоначално на руски, по-късно е преведен на немски, а години след това и на английски, правейки съществени промени по текста.

И точно защото показва една позната като студена и дистанцирана нация (и зараждащият се нацизъм), Набоков разиграва най-тривиалната история на света…любовта, която е забранена. Разбира се, неговият особен маниер, който вдъхва живот на неодушевени предмети, прави пейзажа част от действието, книгата неусетно придобива неочаквани измерения.


Много интересни мотиви излизат наяве и разиграват сюжет, познат и от Флобер, и от много други преди него. Красотата и любовта са неотлъчна част от битието, жалко че все пак, не винаги те са победителите. А много често стават и причина за разрухата.

ناباکوف خوانی هرگز کار ساده ای نبوده است. هنگام همراهی با ناباکوف ممکن است نه از مسیر لذت ببرید و نه از مقصد. همگی به یک اندازه تلخ و البته به همان اندازه سرشار از تجربه و درک زندگی هستند. ناباکوف در ابتدا شما را با دسیسه و بهره گیری از ابزار ادبیات نابش همراه می کند و در ادامه تا می تواند زجرتان می دهد و در انتها هم خفه تان می کند. کشش داستان های ناباکوف همان چیزی است که شما را به دنبال او می کشاند و تعلیقات بیشمار و طولانی ناباکوف همان ابزار شکنجه ست. اما چیزی که در شاه، بی بی، سرباز بیشتر هر چیزی آزارتان میدهد کنجکاوی کور کننده بر اثر تعلیقات طولانی نیست بلکه بی حوصلگی و دلزدگی از این حجم زیاد تعلیق است. آنقدر بعضی قسمت ها کش می‌آید که عملا خواننده را خسته می‌کند و قدرت تمرکز را از او می‌گیرد. به صورتی که مجبور می‌شوید کمی بیخیال شوید و بروید آبی بنوشید و دوباره با قوایی بازیابی شده ادامه دهید
تم داستان در انتها بسیار مالیخولیایی و وهم آلود می شود. همه چیز از حالت سیاه و سفید و کدر خود خارج میشود و حالتی تاریک و درهم برهم به خود میگیرد. نمیشود ناباکوف را روانشناس قابلی دانست و تحلیل هایش را ستود اما باید به قدرت اقناعش آفرین گفت. خواننده را قانع می کند که تحلیل هایش همگی میتوانند در چنین موقعیتی درست باشند

سن کم ناباکوف در هنگام نگارش این اثر باعث شده است دست به خلق فضاهایی بزند که کمی با ناباکوف معمولی نامتجانس است. مثلا روایت سای-فای مربوط به مانکن متحرک، هرچند که خوب از آب درنیامده است اما بسیار همسو با روحیه ی ناباکوف جوان در آستانه ی سی سالگیست
با اینکه من نسبت به اکثر قسمت های کتاب حس خوبی ندارم و افسردگی شدیدی در رابطه با مسائلی چون حس درایر به فرانتس یا پیرمرد صاحب خانه داشتم، اما از ماهیت کلی اثر لذت بردم. نمیتوانم در مقابل سه ستاره ای که اینجا ثبت کرده ام کاملا حق به جانب باشم. وقتی به امتیازاتم به سایر کتابها نگاه میکنم میبینم که سه ستاره برای شاه، بیبی، سرباز بسیار ناخن خشکانه است
شاید اگر پایان بندی داستان تا این اندازه عجیب و مه آلود نبود و کمی آفتاب سواحل اسپانیا را به جای سرمای آلمان به همراه داشت، حتی بیشتر هم لذت میبردم