Il re - soddisfatto, tronfio, narciso, iperattivo, egocentrico al punto da non considerare neppure l’altrui personalità, borioso, sicuro di sé, diciamo ottuso, non sente nell’aria la crisi, né quella della moglie né i primi accenni di quella finanziaria, e comunque infantile -
La donna - eburnea, corvina, elegantissima, buona teatrante, ha imparato bene la parte di abbiente ma la classe non si compra: a volte il suo parlato perde il giusto accento, l’impostazione della voce per qualche secondo diventa dozzinale come il pensiero del soldino che sempre l’assilla, il costo dei mezzi pubblici, della stanza in affitto e il contrattare del suo prezzo, dell’hotel al mare. Capricciosa, opprimente e manipolatrice, fredda ma assolutamente non frigida, avida, di intelletto limitato – l’elaborazione del piano per raggiungere la libertà è veramente ridicola - anche se a modo suo brillante, comunque infantile –.
Il fante – di diritto infantile, giovane uomo in formazione, prende la via sbagliata inseguendo il luccichio della bella vita e facendosi plagiare da una donna anagraficamente più matura, in una sola stagione salta dieci anni di vita, esaltato all’inizio, abbattuto e svuotato alla fine, incapace di reagire, goffo, inetto, rinuncia a migliorarsi, anche se progressivamente si rende conto della vacuità del mondo che si è scelto ripensando con nostalgia a certi episodi della sua vita passata, che prima disprezzava.
A due delle carte di cui sopra, tutto sommato, va bene, una viene scartata.

Trumpai tariant patiko. Tai meiles trikampis su kriminaliniu prieskoniu, kurio pabaiga realiai su moralu. Tai tiek trumpai neisduodant visko. Patiko sios knygos literaturine kalba.

This second novel of his so-called Russian novels (books written in Russian when he was in exile after the October Revolution) is rather different from his debut "Masjenka" (Mary). In the introduction to the English translation he stated that he did not want to repeat himself by bringing together in Berlin several Russian émigrés as he did in "Masjenka". Main characters now are three "German" characters: a wealthy businessman Kurt Dreyer and his wife Martha (living in the stately Grunewald Viertel in Berlin) and Dreyer's nephew Franz, a poor boy from the Austrian province who is offered a job in his uncle's department store. A triangular relationship develops and the rest of the novel is a kind of pageturner with an unexpected ending, also something different from the more melancholical nature of "Masjenka".

عنوان «شاه، بی بی، سرباز» اشاره ای مستقیم به بازی ورق دارد، اما این عنوان بیشتر کنایه ای است به محتوای اثر که حول محور یک مثلث عشقی روایت می شود؛ داستانی که اضلاع سه گانه آن را یک زن و دو مرد تشکیل می دهند و شخصیت ها را می توان با شاه و بی بی و سرباز نظیر سازی کرد. محل رخدادهای این رمان روسیه نیست و برخلاف رمان قبلی (ماشنکا) او حتی شخصیت های اصلی آن نیز غیر روس و آلمانی هستند. بنابراین علاقمندی ناشر آلمانی در آن ایام برای ترجمه و انتشار این رمان به زبان آلمانی بی جهت نبوده است.



این عنوان کنایه‌ای، سه شخصیت اصلی کتاب به نام‌های درایر و مارتا(همسر درایر) و فرانتس(فامیل درایر) که با توجه به قدرت و ثروت درایر، به شاه و به همین ترتیب مارتا به بی‎‌بی تشبیه شدند و فرانتس در پایین ترین درجه فقط از اموامر این دو نفر اطاعت می‌کند، نشان میدهد. نثر کتاب روان و ساده ست. داستان در آلمان اتفاق می افتد و روایت دیگه‌ای از خیانت و دزدی رو بیان می‌کند با این تفاوت که این تفکرات هولناک و استرس زا به طرزی پذیرفته شده و معمولی مطرح می‌شود. ماجرای داستان علاقه‌ی مارتا و فرانتس و چالش هاییه که در این راه با آن مواجه می‌شوند. احساس نفرت و آزردگی مارتا نسبت به درایر ، تلاش او برای تصاحب ثروت او و از دیگر سو توجه فرانتس به درایر و انجام خواسته های او حلقه ای از رابطه هایی پیچیده را شکل می دهد. این شیفتگی مثلثی عاشقانه و شوم را تشکیل می دهد که به سمت خلق تراژدی حرکت می کند. این رمان از درونمایه ای جذاب و چرخش های دراماتیک پرکشش برخوردار است، اتفاقاتی که روی تصمیم شخصیت ها اثر گذاشته و خط داستان به سویی دیگر می کشند و خواننده را نیز با خود همراه می کنند.



در اوایل کتاب دلداگی فرانتس به مارتا به چشم می‌خوره. علاقه‌ی نفس‌گیر به زنی غریبه که در چند صفحه بعدتر به آشنایی صمیمی تبدیل میشود:
در این لحظه خورشید داشت صورت زن را آفتابی می‌کرد. می‌ریخت روی گونه‌های صافش و گرمای کاذبی می‌داد به چشم‌هایش با آن مردمک های درشت کش مانند توی عنبیه‌ای با ته رنگ صورتی و پلک‌های سیاه و دلربا، به چروکی بفهمی نفهمی شبیه بنفشه‌ها که خیلی قشنگ نیم بسته بود و به ندرت پلک می‌زد. تقریبا هیچ آرایشی نداشت فقط لای درزهای مورب و زیر لب‌های گوشتالویش انگار رگه‌های خشکیده‌ی ماتیک پرتقالی رنگی دیده می‌شد.

نکته ی شایان توجه در اینجا است که زن متمولی مثل مارتا با وجود داشتن همسر ثروتمند و موفقی مثل د��ایر و حس تجمل گرایی خود مارتا،‌ چطور از جوان یک لاقبایی مثل فرانتس، که حتی اجاره‌ی اتاقش را هم درایر می‌پردازد خوشش آمده و بعد از اون چقدر حس تنفر نسبت به شوهرش برایش ملموس و بزرگ میشود، تا جایی که حاضر میشود فرانتس را به جای درایر در زندگیش تصر و برای محقق شدن این رویا تا انتها دست برنمی‌دارد.



هر چند که شوهرش مشکلاتی دارد ولی در قسمت‌هایی اشاره شده که واقعا به همسرش علاقه مند و از برخورد سرد مارتا ناراحت است:
من قشنگ می‌فهمم با زنت چکار میکنی، عاشقش هستی اما توجهی به او نمی‌کنی. عاشقش هستی- اوه خیلی زیاد- اما به خودت زحمت نمی‌دهی ببینی باطنش چه شکلی ست. می‌بوسی اش و باز هم توجهی به او نمی‌کنی.

نکته‌ای که خود نویسنده بیان میکند «این جانور چموش(کتاب شاه، بی‌بی، سرباز) از همه‌ی رمان هایم بی‌خیال تر است.» درست ترین نظریست که می‌شود درمورد کتاب داد. توصیف‌های دقیق و بی‌قاعده انگاری لیز بخورند و وارد داستان شوند در متن پیدا می‌شوند و خواننده را سرگردان می کنند.
زیر نگاه تابناک و بی‌اعتنای زن، ابروهایش گره خورد و وقتی زن سرش را برگرداند، فرانتس توی ذهنش انگار انگشت‌هایش روی مهره‌های یک چرتکه‌ی نامرئی حرکت کند، حساب کرد چند روز از عمرش را حاضر است بدهد تا این زن بپذیردش.

ناباکوف اعتقادی به نظریات و تحلیل های روان کاوانه فروید ندارد؛ و در آثارش معمولا به شیوه خود به تحلیل غرایز انسانی و نقشی که کنش و واکنش های شان دارد می پردازد. در حقیقت به گونه ای رفتار میکند که نظریات فروید را زیر سوال برده و به تمسخر می گیرد.