Τον Μάρτιο του 2016 διάβασα το "Το τούνελ", ένα σχετικά μικρό βιβλίο που όμως με κούρασε και δεν με άγγιξε σε σχεδόν κανένα σημείο του. Ίσως να μην του έδωσα την αρμόζουσα προσοχή, ίσως να μην είχα και την κατάλληλη διάθεση τότε για τέτοιου είδους βιβλία, πάντως δεν μου άρεσε. Όμως τον συγγραφέα δεν τον διέγραψα και, μάλιστα, είπα να πάρω μαζί μου στις φετινές καλοκαιρινές διακοπές το συγκεκριμένο τούβλο, απλά και μόνο για να δοκιμάσω τις αντοχές μου.
Οποία έκπληξις! Το βιβλίο πραγματικά με ενθουσίασε. Μιλάμε για ένα τούβλο 683 σελίδων (διάβασα την ωραία μετάφραση των εκδόσεων Μεταίχμιο), το οποίο ζήτημα να με κούρασε ή να με μπέρδεψε σε δυο-τρία σημεία, δηλαδή σε πολύ, μα πολύ λίγες σελίδες (τις οποίες με απόλαυση ξαναδιάβασα!). Ο Σάμπατο κατάφερε να με υπνωτίσει και να με μπάσει σ'έναν κόσμο σκοτεινό και ολίγον τι παρανοϊκό, να με κάνει ένα με τους ιδιαίτερους χαρακτήρες και τα δύσκολα προβλήματά τους. Αν και πρόκειται για ένα βιβλίο αρκετά βαρύ (τόσο κυριολεκτικά, όσο κυρίως μεταφορικά), πολυσύνθετο και περίπλοκο εδώ και κει, εντούτοις το διάβασα σαν να ήταν κάποιο καταιγιστικό θρίλερ με χαλαρή γραφή. Για πολλές ώρες ξέχασα το καλοκαίρι, τα παγωτά, τις παραλίες, τις γκόμενες με τα αποκαλυπτικά μαγιό (λέμε τώρα!), και βυθίστηκα στο καταθλιπτικό σύμπαν του.
Η γραφή του Σάμπατο είναι αν μη τι άλλο εξαιρετική, διεισδυτική και οξυδερκής, γεμάτη δυνατές εικόνες, έντονα συναισθήματα και βαθύτερα νοήματα για τη ζωή. Όπως πολύ σωστά λέει το οπισθόφυλλο της ελληνικής έκδοσης, πρόκειται για ένα σκοτεινό έπος πάθους, φιλοσοφίας και παράνοιας στο Μπουένος Άιρες, το οποίο δεν θα αφήσει αλώβητο κανέναν σκεπτόμενο αναγνώστη. Ίσως να μην είναι ιδιαίτερα καλοκαιρινό ανάγνωσμα, αλλά οι μεσημεριανές ώρες της καλοκαιρινής ραστώνης καμιά φορά βοηθούν στο να κυλήσουν σαν γάργαρο νερό μυθιστορήματα της λεγόμενης βαριάς λογοτεχνίας, όπως το συγκεκριμένο. Τολμήστε το!
Υ.Γ. Τελικά θα ξαναδιαβάσω κάποια στιγμή το "Το τούνελ", μπας και τελικά έφταιγα εγώ και όχι το βιβλίο!