...
Show More
«Γιατί η γη κι ο ουρανός, Οράτιε, βρίθει από πράγματα που δεν μπορεί ούτε να ονειρευτεί η φιλοσοφία μας».
Δεν περιμένετε εμένα ασφαλώς για να σας πω τι είναι αυτό το έργο κι αν πρέπει να το διαβάσει κανείς, ίσως γιατί το πρέπει δεν αρμόζει σε αυτή την τέχνη και δεν αρμόζει στις απολαύσεις γενικώς. Ούτε φυσικά μία ανάγνωση, ή και μια δεύτερη, μπορεί να αποκαλύψει όλους τους χυμούς αυτού του κειμένου, τον απίθανα μοντέρνο χαρακτήρα του, που εγκαινιάζει μια νέα εποχή στοχασμού και ένα νέο πνεύμα για να ζεις και να πορεύεσαι. Όχι. Ο Άμλετ είναι ένα κείμενο αργής επαναφοράς, που το μεταβολίζεις για πάντα, που επιστρέφεις σ' αυτό στις διάφορες φάσεις της ζωής, κοιτώντας το με ίδια μάτια αλλά διαφορετικά μυαλά.
Θα ήθελα να αντιγράφω τα αποσπάσματα του Άμλετ σ' ένα τετράδιο μέχρι να τα αποστηθίσω, αλλά αυτό έχει ήδη κάπως συμβεί.
Κι ο άνθρωπος τι είναι, τι αξίζει,
εάν το χρόνο του πάνω στη γη
τον έχει για να τρώει και να κοιμάται;
Τίποτα, ένα κτήνος. Τόσο μόνο.
Κι εκείνος που μας έπλασε με νου
τόσο πλατύ που να μπορεί να βλέπει
και προς το παρελθόν και προς το μέλλον.
σίγουρα δεν μας έδωσε αυτή
τη θεϊκή ικανότητα του λόγου
για να σαπίζει μέσα μας αργή.
Τι φταίει λοιπόν; Η λησμονιά του ζώου
ή κάποιος άνανδρος ενδοιασμός
μιας σκέψης τόσο πια προσεκτικής,
τόσο λεπτής που αν την τεμαχίσεις
το ένα τέταρτό της θα' ναι σύνεση
και τ' άλλα τρία τέταρτα δειλία;
Ό,τι κι αν είναι, δεν καταλαβαίνω
γιατί να ζω ακόμα για να λέω
«αυτό πρέπει να γίνει», όταν έχω
λόγο, θέληση, δύναμη και μέσα
για το κάνω;
[...]
Μεγαλοσύνη σίγουρα δεν είναι
να πολεμάς μονάχα όταν έχεις
έναν μεγάλο λόγο. Αλλά να βρίσκεις
έναν μεγάλο λόγο για να πολεμήσεις
και σ' ένα τίποτα, και σ΄έναν ίσκιο,
όταν το τίμημα είναι η τιμή σου.
Τη μετάφραση του Διονύση Καψάλη την επέλεξα συνειδητά, συγκρίνοντας αποσπάσματα του κειμένου με επίσης πάρα πολύ καλές απόπειρες άλλων μεταφραστών. Αυτή εδώ όμως με κέρδισε τελικά.
Δεν περιμένετε εμένα ασφαλώς για να σας πω τι είναι αυτό το έργο κι αν πρέπει να το διαβάσει κανείς, ίσως γιατί το πρέπει δεν αρμόζει σε αυτή την τέχνη και δεν αρμόζει στις απολαύσεις γενικώς. Ούτε φυσικά μία ανάγνωση, ή και μια δεύτερη, μπορεί να αποκαλύψει όλους τους χυμούς αυτού του κειμένου, τον απίθανα μοντέρνο χαρακτήρα του, που εγκαινιάζει μια νέα εποχή στοχασμού και ένα νέο πνεύμα για να ζεις και να πορεύεσαι. Όχι. Ο Άμλετ είναι ένα κείμενο αργής επαναφοράς, που το μεταβολίζεις για πάντα, που επιστρέφεις σ' αυτό στις διάφορες φάσεις της ζωής, κοιτώντας το με ίδια μάτια αλλά διαφορετικά μυαλά.
Θα ήθελα να αντιγράφω τα αποσπάσματα του Άμλετ σ' ένα τετράδιο μέχρι να τα αποστηθίσω, αλλά αυτό έχει ήδη κάπως συμβεί.
Κι ο άνθρωπος τι είναι, τι αξίζει,
εάν το χρόνο του πάνω στη γη
τον έχει για να τρώει και να κοιμάται;
Τίποτα, ένα κτήνος. Τόσο μόνο.
Κι εκείνος που μας έπλασε με νου
τόσο πλατύ που να μπορεί να βλέπει
και προς το παρελθόν και προς το μέλλον.
σίγουρα δεν μας έδωσε αυτή
τη θεϊκή ικανότητα του λόγου
για να σαπίζει μέσα μας αργή.
Τι φταίει λοιπόν; Η λησμονιά του ζώου
ή κάποιος άνανδρος ενδοιασμός
μιας σκέψης τόσο πια προσεκτικής,
τόσο λεπτής που αν την τεμαχίσεις
το ένα τέταρτό της θα' ναι σύνεση
και τ' άλλα τρία τέταρτα δειλία;
Ό,τι κι αν είναι, δεν καταλαβαίνω
γιατί να ζω ακόμα για να λέω
«αυτό πρέπει να γίνει», όταν έχω
λόγο, θέληση, δύναμη και μέσα
για το κάνω;
[...]
Μεγαλοσύνη σίγουρα δεν είναι
να πολεμάς μονάχα όταν έχεις
έναν μεγάλο λόγο. Αλλά να βρίσκεις
έναν μεγάλο λόγο για να πολεμήσεις
και σ' ένα τίποτα, και σ΄έναν ίσκιο,
όταν το τίμημα είναι η τιμή σου.
Τη μετάφραση του Διονύση Καψάλη την επέλεξα συνειδητά, συγκρίνοντας αποσπάσματα του κειμένου με επίσης πάρα πολύ καλές απόπειρες άλλων μεταφραστών. Αυτή εδώ όμως με κέρδισε τελικά.