Wow, wow and almost wow. There's just something very slight, that holds me back from rating this 5 stars. Maybe there were too many characters to really feel invested in all of their lives, maybe the war sections went on a tad too much (Second Epilogue!!!!!!) or maybe it's just not an ultimate favourite. Still worth every minute.

n  ''Man cannot possess anything as long as he fears death. But to him who does not fear it, everything belongs. If there was no suffering, man would not know his limits, would not know himself.'' n

A lot has been said through the years about the immense page count of this book, making it unnecessary for me to dwell much on it. Suffice is to say, as far as I was concerned, it was such an easy read. As a matter of fact, I would argue its immensity is also its exquisiteness. It is an antithesis to all things shallow. By the sheer complexity of the two hundred or so of its major characters, it challenges the reader to rid themselves of hasty generalizations of individuals and of history. Can Napoleon be watered down to just ‘’The Corsican Ogre’’ or ‘’A genius Conqueror of Europe’s mighty empires’’? Can Pierre Bezukhov’s self-exploration throughout the book be simplified as a rich aristocrat’s futility or vanity to find a unifying theory of happiness? Tolstoy’s simple answer is no.

Tolstoy’s view of history is a game theoretic one in which strategic interactions among rational and irrational participants all create complex and largely random outcomes. He believes we overestimate our ability to pinpoint causality. Tolstoy refuses to believe that one event; one naïve account of a war; a council meeting amongst commanders or indeed morale amongst rank-and-file soldiers are the sole causes of wars or indeed the outcomes of war. As he puts it;

n  ‘’A bee settles on a flower and stings a child. The child says bees are there to sting people. The Poet admires the bee and says that bees are there to imbibe nectar inside flowers. A beekeeper says that the bee is there to collect honey. Another beekeeper, observing closely the life of the swarm says the bee collects pollen to feed the young and feed the queen and as such the bee is there to propagate the species. A botanist observes that the bee flying over with pollen to fertilize the pistil and sees this as the purpose of the bee. But the ultimate purpose of the bee is not exhausted by all these purposes discernable by the human intellect. The higher the human intellect goes in discovering more and more purposes, the more obvious it becomes that the ultimate purpose is beyond comprehension. Human comprehension does not extend beyond observation of the interaction between the living bee and other manifestations of life. The same applies to the purposes of historical characters and nations’’n

Epilogue Part I

Wow!! I had to meditate on that for some time after reading it. Brilliant!! Just brilliant!!!!



One can pick different sections of the book to deliver a lasting, intense image upon the soul. Late spring hunting adventures with the Rostov’s; The earth scorching strategy by the Russian Army; the flight of the French army from Moscow in conditions reminiscent of Dante’s third circle of hell and many more.

War and Peace is an exploration of the people, history and culture of Russia and the world at large. Tolstoy was from an aristocratic family himself and as such, he delves well into that world, giving us a rich set of characters. But it is not just soirées, balls, galas, court intrigues and pretentious snobs in St. Petersburg or Moscow. Take this example for instance;

n  ‘’Natasha, hands on hips, rhythmically jiggling her shoulders, run in front of her uncle. Here was a young countess, educated by a French émigrée governess – where, when and how had she imbibed the spirit of that peasant dance along with the Russian air she breathed, and these movements which the Pas de Châle ought to have squeezed out of her long ago? But her movements and the spirit of them were truly Russian, inimitable and untouchable. She took up her stance with such a confident smile, so proud of herself and full of mischievous fun.’’n

Volume II, Part IV, Chapter 7

These lines were the inspiration for Orlando Figes's book Natasha's Dance: A Cultural History of Russia. Countess Natasha, being of the upper echelons of Russian society and speaking in French most of the time, was dancing a traditionally Peasant’s folk dance here in one of the most memorable scenes of the book.



Tolstoy, having been a solider himself during the Crimean War (October 16, 1853 - March 30, 1856) , depicts war scenes with clarity in the story and richness in the details. Historically pivotal battles in the Napoleonic Wars – Austerlitz, Borodino, Smolensk or indeed the great inferno of Moscow – feel original and stirring in Tolstoy’s depiction. Of Smolensk, he writes;

n  ‘’From different sides came the whistle and thud of cannonballs and the crash of grenades exploding as they rained down in the town. This was it, the bombardment ordered by Napoleon and launched on the town by one hundred and thirty cannons at just after four o’clock. It was a bombardment the people were slow to appreciate…...five minutes later the street was deserted. The cook had her thigh broken by shrapnel from a grenade. The roar of the canons, the whistling of shells, and the pathetic whimpering of the cook, loudest of all were unrelenting. The crowd went off to the cathedral, where they were rising on high the holy icon of Smolensk, which had power to work miracles. The evening sky, recently so clear, was blotted out with smoke. A new crescent moon stood high in the heavens, weirdly distorted through the smoke.’’n

Volume III, Part II, Chapter 4

War and Peace is not a ‘’Novel’’ in the traditional sense of the word (Tolstoy himself considered Anna Karenina (1878) to be his first novel, not War and Peace (1869)). Yes, there is a novel in there with mesmerizing characters, a remarkable plot and subplots and a sumptuous use of language and aesthetics. But it is also a historical account of the Napoleonic wars, an assemblage of Tolstoy’s essays on history and war, a cultural examination of Russia and a psychological analysis of the human condition. However, the whole book is more than the sum of its parts. It is a wholistic experience of life. To quote Romain Rolland;

‘’ This work, like life itself, has no beginning, no end. It is life itself in its eternal movement’’

This is quite simply my uncontested favourite book of all time. I am utterly and thoroughly under its spell.

Final Notes

A stand out adaptation of this book is Sergei Bondarchuk's four part Soviet epic war drama, Voyna i mir (1966-67). Co-written and directed by Bondarchuk himself, this classic of world cinema is an ambitious project that brought War and Peace to the big screen at a scale never seen before.

The BBC has also produced a six-part mini-series adaptation of War and Peace in 2016, which I believe to be excellent. I highly recommend it (Although not as a substitute for reading the book).

Although I haven’t checked out other translations, the one I read (A Clothbound Penguin Classics edition translated by Anthony Briggs) is exceptional. From the aesthetic feel of the book to the important notes at the back, it is remarkably executed. It is important to note here that a sizable segment of the dialogue in the book was originally written in French, as it was the choice of language for aristocratic families in Russia for the time period the book deals with. Many translations circumvent this issue by carrying over the original French in the book and providing the English translation in footnotes. Briggs however has chosen to translate the whole text to English and give notice whenever a conversation is taking place in French, which I find to be the easiest way of going about it.

1st book of 2021.

War or Peace?

There’s no need to say anything of its size as it’s all been said before: War and Peace is a big book. Though I wondered, as we all do of unread books, what it contained, what I’ve always wanted to know most is how much War is there, and how much Peace? Though there were points in the novel where I didn’t think so, coming to its end, it seemed to be about even. The beginning is slow and disorientating. Tolstoy throws an equal amount of brand new names at us (and of course, Russian ones at that) as he does long conversations in French (though, and I am very glad of this, the translations in my editions were at the bottom of the page and not at the back. I can’t imagine they would ever be put at the back though, considering the sheer amount of French spoken throughout the novel). The second half of the first Volume is some of the greatest war writing I’ve ever read, but I’ll come back to Tolstoy’s portrayal of War later. So considering how big the novel is, I’d say Tolstoy plotted it surprisingly well—there were moments of boredom, of course, but all novels have their own rhythms, but on the whole, the novel moves with a steady pace. Of all its qualities, its characters are the most remarkable, and by spending so long with them (500,000/600,000 words) one becomes entangled deeply with them.

To Throw a Gun and Not to Wield It

Tolstoy, a man famous, and infamous, for his views (he was a great influence on Gandhi himself) writes the scenes of War in the novel with great emotion, wit and power. The largest battle that takes place narratively is the Battle of Austerlitz, unsurprisingly. Numerous main characters are present in the battle and the battle scenes themselves take up a large portion of the volume: I’d say the first volume is split 50/50—Peace/War. As Tolstoy describes the battle, the so-called battle of the emperors, that is, a slow movement of the world-historical hand on the clockface of human history; the fictional events within the real battle are written with great realism, something that can be credited to the whole book. I can hardly say anything of great importance or quote anything profound from these parts without spoiling anything major, which is the hardest thing about this review, along with how impossibly large it is in both physical size and scope. However, of all the battle scenes I’ve read from any book about any War, Tolstoy’s reign supreme. One character (giving this paragraph it’s heading) is so startled to come across a group of French soldiers in the decline of battle that he throws his pistol at them and runs for his life rather than shooting at them.

When Not at War, In Love

When War is not raging, we find Peace, and Peace in Tolstoy’s novel means, mostly, marriage arrangements, betrayals, and epiphanies. There are other things too, things that will stick in my mind: hunting wolves in thick Russian snow, stories of policemen tied to bears, joining the Freemasons, etc. When I was a boy any novel that involved love, true love, or any other kind of love, any triangles, or worst of all, the “Fate” of love… I was not interested. As I grew up I realised that love is a very broad subject and in fact almost all novels have, and require, love. More than that, I realised that novels of the 19th Century are more involved with love and marriage than we are now, and I’m fine with that. The love in War and Peace is interesting, as we are, in a way, given a triangle; it also doesn’t seem to be hanging in the centre of the book, always being drawn back to it out of necessity, though we are continually drawn inevitably back. And as I said previously, we become so entangled with the characters that we begin to care who they love, if they will be hurt, and so on. Finally, as I joked to my brother, the love and marriage arrangements are kindly broken up by bouts of War and murder. If we begin to lose interest, or our eyes begin flagging and moving diagonally across the page, it is not for long: soon we find the Russians are back on horseback and shooting wildly at the French.

Tolstoy’s Brain

The third and final moving element amidst this great novel is almost Tolstoy himself. There are infrequent ruminations on War and many other themes that appear to come from the writer himself, stepping into the narrative. Indeed, sometimes it almost certainly is Tolstoy himself, explaining how a battle has been misinterpreted by historians, or how he believes something could have been done differently, or better, or what would have happened if the events had taken a different turn. I would say, for these parts, it is mostly down to preference; I am a big fan of History, and studied it through school (my mother frequently tells people that History was the only subject I ever opened a textbook for) and when I got to College I went further back in time and studied Classical Civilisation. So, for me, these parts were mostly welcome: I enjoyed learning the true facts and parts to the Napoleonic Wars as well as immersing myself in a fictional story. The two sides worked perfectly alongside one another, almost within one another. However, it eventually turns around and bites us. War and Peace’s epilogue is split into two parts. The first part ends the novel and is based entirely with our characters, as one would expect. The second part then shifts in tone completely. The characters are forgotten and to my astonishment, are not returned to even once. The final 50-odd pages of the novel is essentially an essay by Tolstoy on Power, Freedom and War. Why? I’m not overly sure. For me it purely proved to me how obsessed he was, and in that sense, what good hands we have been in for the last 1300 pages. That does not mean it is necessary though, and frankly, I’d rather cut those last 50 pages and end with the first part of the epilogue. For a novel so monumental brilliant, complex and heartfelt, ending it with a cold and detailed essay without any emotion whatsoever left me feeling somewhat bitter. I suggest that people read the novel to the end of the first epilogue and sit back and consider the book finished for a day or two, let it nestle itself within you, and then return and read the second part of epilogue, almost as something else Tolstoy wrote, something related but not involved. That way, the long, brilliant and exhausting journey does not end with disappointment.

My Brain

I have a lot more to say, or rather the same things I’ve said but in other words. I’ll probably return to this review soon with a little more distance from the book and get deeper into what makes it so magnificent.

For now though, I can say that it must, still, to this day, be one of the greatest achievements in world literature.

"The strongest of all warriors are these two — Time and Patience."

Once one of my favorites, for I saw it as sweeping and intimate at the same time as well as being extremely readable. This is not something you have to slog your way through. Just take your time and enjoy how the story comes to you even in translation.

Ein wirklich episches Werk, welches auch nach 150 Jahren von seinem Aufbau und Erzählton modern wirkt. Ich kann verstehen, dass Schriftsteller des 20. Jahrhunderts Krieg und Frieden als wegweisenden für die literarische Gattung Roman ansahen. Die historische Erzählung erstreckt sich in erster Linie auf die ersten 12 Jahre des 19. Jahrhunderts unter Zar Alexander I. in Russland, das von Napoleon angegriffen wird.

Ich war immer im Glauben, dass dieses Buch exemplarisch Familien aus verschiedenen Schichten der russischen Gesellschaft darstellt und wie sie sich in Kriegzeiten schlugen. Die Weltgeschichte als unkommentierte Rahmenbedingung. Doch dies ist nicht der Fall, denn das Buch ist bestimmt zu einem Drittel Geschichtswissenschaften aus Sicht von Tolstoi. Daher bezeichnete Tolstoi das Buch selbst als historischen Roman. Napoleon steht damit aus narrativer Sicht auf einer Ebene mit den Protagonisten aus der russischen Oberschicht. Einfaches Volk taucht in dem Buch wenig auf. Die Bauern sind noch eine gesichtslose Masse. Tolstoi schrieb das Buch als Vierzigjähriger, also noch relativ früh in seiner Schaffensphase.

Auffallend ist zu Beginn, als das Buch mit dem Ball bei einer Hofdame startet, dass Tolstois Erzählton sehr wertend ist, insbesondere bzgl. der negativen Eigenschaften der Personen aus der Oberschicht. Tolstoi gelingt es, verschiedene Menschtypen auf die Protagonisten-Familien zu verteilen. Sein Mikrokosmos stellt offenbar ein Spiegelbild der russischen Adelsgesellschaft dar. Deren Abgehobenheit und Arroganz verdeutlicht er, in dem er sie nur französisch sprechen läßt. In meiner übersetzen Ausgabe von H. Röhl waren zum Glück diese langen Passagen schon ins Deutsche übersetzt. Die Fixiertheit der Russen auf Frankreich in Bezug auf Sprache, Kultur und auch Herrscher nimmt im Buch teilweise groteske Züge an. Manche Russen bewundern sogar Napoleon, obwohl er bereits vor den Toren Moskaus steht.

Das ganze Werk ist sehr überlegt konzipiert, insbesondere der schon im Titel anklingende Wechsel zwischen den zwei Welten Krieg und Frieden, Ruhm und Liebe, körperlicher und seelischer Schmerz. Mit die stärkste Szenen im Buch sind die Schilderungen der Reflexionen der Soldaten am Vorabend vor der Schlacht, dass ihr Leben morgen enden könnte. Man spürt wie die Protagonisten den Irrsinn des Kriegs langsam entlarven, die Sinnhaftigkeit des Kriegs in Frage stellen, um dann doch der Sucht nach Ruhm zu verfallen. Da hatte ich das Gefühl, Tolstoi spielt mit seinen Charakteren. Er läßt an der Grenze zur Vernunft plötzlich anhalten, und sie wieder den niederen Begierden verfallen.

Die beiden zentralen Figuren sind die Grafen Pierre und Andrei. Pierre ist der personifizierte Mensch im eigentlichen Sinne, mit seinen ganzen Stärken und Schwächen und von seinen Gefühlen getrieben. Alle anderen Figuren stehen als Gegenentwürfe zu ihm in einem Kreis. Und Andrej verkörpert dabei den Egoisten, den Kopfmensch im Gegensatz zum Bauchmensch Pierre. Andrej denkt nur an seinen eigenen Ruhm. Es geht ihm nicht um Kameradschaft oder um das Dienen für die Obrigkeit (wie beim Gegenentwurf Rostow), es geht immer nur um ihn selbst. Pierre dagegen hat schon eine gewisse Form von der Nächstenliebe verinnerlicht, die er auf eine einfache Formel bringt: Wenn ich einem Anderen helfe und dessen Situation sich verbessert, tue ich Gutes.

Für mich hat das Buch eine tiefe Bedeutung. Es ist nicht einfach nur eine lange, epische Erzählung. Es ist diese Verbindung von verschiedenen Sparten der Geistes- und Geschichtswissenschaft, mit den Psychogrammen verschiedener Menschentypen zu einem Roman mit Abenteuer, Dramatik, Romantik und Tragik. Und darüber hinaus ist es ein Entwicklungsroman par excellence. Die beeindruckendste Entwicklung macht Pierre mit, der meines Erachtens die Entwicklung Leo Tolstois symbolisiert. Pierre ist sein Alter Ego. Vom Lebemann & Soldat, zum Mann des Geistes und der Literatur, zum Mann des Glaubens und der spirituellen Erleuchtung, zum Mann der Einfachheit und Naturverbundenheit. So ist Tolstois Weg. Tolstoi beschreibt die Lage der Soldaten und der Bauern in beeindruckenden Worten. Pierre empfindet die einfache Kartoffel am Ende als das beste Gericht, das er je gegessen hat und er bewundert den kleinen Alten in der Gefangenschaft, der alles Leid mit der Seelenruhe erträgt. Es geht im Leben nicht um die Erreichung von Zielen, die einem die Gesellschaft oder die weltentrückte Glaubensgemeinschaft der Freimauerer einem vorgeben. Es geht im Leben darum, zu leben, in sich zu ruhen, für sich, für andere Menschen zu sorgen unter der Gewissheit, dass es dieses eine höhere Wesen gibt. Sorge dich nicht, lebe und hab ein gewisses Gottvertrauen. Mich hat dies sehr angesprochen.

Kein Mensch ist so groß, dass er für die Geschichte aller Menschen verantwortlich ist. Auch kein Napoleon. Gegen Endes des Buchs ist es sehr auffällig, mit welcher Vehemenz Tolstoi Napoleon vernichtet. Aus heutiger Sicht vielleicht nicht so revolutionär, weil wir Napoleon viel kritischer sehen, als die Menschen im 19. Jahrhundert. Wahrlich ein Meisterwerk.

جنگ و بازهم جنگ
تالستوی نام آشنایی برای همه‌ی ماست. در عرصه ادبیات حداقل یک بار نامش به گوشمون خورده حتی اگر ازش چیزی نخونده باشیم.
چطور به راحتی از تالستوی و قلمش گفت وقتی افراد ارزشمندی مثل ناباکوف و پاموک در ستایشش بارها صحبت کردند و رولان که از سلاطین ادبیات محسوب می‌شه به صحبت بسنده نکرد و دست به نوشتن زندگی نامه برای اون زد.
بدون شک تالستوی جایگاه ویژه‌ای در رمان نویسی داره. به عقیده پاموک تالستوی استاندارد طلایی ادبیات محسوب می‌شه. این عقیده درباره شخصی که متنی به این حجم رو چندین بار (احتمالا هفت مرتبه) از نو بازنویسی می‌کنه خیلی هم بیراه به نظر نمی‌رسه. یا یادآوری این نکته که جنگ و صلح بیش از پانصد شخصیت داره که تقریبا نیمی از اونها رو اشخاص حقیقی تشکیل دادند و شخصیت پردازی درست و متفاوت این تعداد واقعاً چیزی فراتر از تصور ماست. البته که بجز تعداد کمی فقط حضوری گذرا دارند.
این مقدمه شاید برای خیلی از خوانندگان کسل کننده و تکراری به نظر برسه پس بیشتر از این حاشیه نمی‌رم. صرفا خواستم سختی پیش بردن این ریویو رو گوشزد کنم.

وقتی صحبت از تاثیر گذاری دیالوگ فیلم ها در میان باشه همیشه دیالوگ معروف فیلم "نجات سرباز رایان" گوشه ذهنم مرتب چشمک می‌زنه.
فرمانده: برید جلو و نترسید، خدا با ماست.
سرباز: اگر خدا با ماست پس کی با اوناست که دارن مارو اینطوری تیکه و پاره می‌کنن!
اگر قرار باشه توی یک جمله مفهوم محوری نزدیک به هزار و هفتصد صفحه رو بیان کنم از این جمع و جورتر و در عین حال با کیفیت تر غیر ممکنه. در ادامه به بسط و شرح این دیالوگ و ارتباطش با جنگ و صلح می‌پردازم.
به عقیده بسیاری از افراد جنگ و صلح آغازگر جریانی جدید در زمینه رمان نویسی بود. چون به لحاظ نوع روایت و ساختار کاملا متفاوت و جدید بود. تالستوی هم کاملا به کتابی که در حال نوشتن بود اشراف داشت و طبق نظرش شباهتی به رمان نداشت. در دوره‌ای که رمان ها اغلب دارای یک شخصیت محوری و شاخص هستند، اما اینجا خبری از داستان حول یک شخصیت نیست و با چندین شخصیت شاخص طرفیم برخلاف سنت رمان نویسی روسی که با تصویر شخصی منحصربه‌فرد(مثل رودیا راسکولنیکف) جامعه رو قوانینش رو به چالش می‌کشه. تغییری که صدای شخصی مثل تورگنیف رو هم درآورد و از اینکه همه شخصیت ها متوسط هستند شاکی شد. هیچکدوم از شخصیت ها کاملا مثبت یا کاملا منفی نیستند. ممکن هست جایی از یک شخصیت مثبت دلسرد و جایی به شخصیت منفی امیدوار شیم. بطور کلی تمام شخصیت ها نمایی خاکستری دارند و دل بستن به هر کدام از شخصیت ها صرفا علاقه خواننده است نه تصمیم نویسنده. در این رمان به شدت شلوغ با تعدد راوی روبه‌رو هستیم که اتفاقی مرسوم نبود. و در آخر نکته‌ای که بر نکات قبل اهمیت بیشتری داره اینکه در قسمت هایی متن از روایت داستانی بطور کامل خارج شده و با تحلیل های فلسفی و تاریخی تالستوی همراه هستیم. شاید این نشانه ها برای جهان امروز خیلی غریبه نباشه اما توجه کنید که از کتابی صحبت می‌کنیم که در دهه 1860 نوشته شده. چیزی بیش از 160 سال قبل.
اما در زمان حاضر با گرایش مردم به مطالعه به متون کوتاه و مختصر چطور جنگ و صلح با حجمی نسبتا زیاد هنوز هم محبوبیت خودش رو حفظ کرده و هرجایی که صحبت از بهترین های کتاب هست پای "جنگ و صلح" هم در میونه؟
در واقع جنگ و صلح کتابی هست که به اعماق زندگی پرداخته و در این دوران حتی اندکی کمتر از دوران نوشته شدن ارزش نداره و هنوز با همون کیفیت تاثیرگذار هست. دلیل این به روز بودن قطعا چیزی جز توانایی بی نظیر قلم تالستوی در نوشتن نیست.
داستان از سال 1805 و احتمال درگیری جنگ بین روسیه و فرانسه شروع می‌شه. با یک مهمانی شلوغ که ندیمه ملکه مادر ترتیب داده. در شروع مطالعه با سیل شخصیت های غریبه‌ی در حال بحث روبه‌رو می‌شیم که هر کدوم سعی در فرو کردن تفکرات خودش در ذهن بقیه داره. مخصوصا در صد صفحه اول شخصیت های متعدد و به خاطر سپردن اونها و ارتباطشون دلسرد کننده و سرعتگیر شدید روند مطالعه است. اما بعد از اندکی صبر شخصیت هایی که نیاز به دنبال شدن با دقت دارند خودشون رو به ما نشون میدن و نیازی به ترس و حساسیت بیجا در این مورد نیست. چیزی که بلای جان مردم بی گناه روس بود آوازه و وسعت بی اندازه حکومت روسیه است که حالا بعد از اوج گیری در دوران کاترین به اونها اعتمادبه‌نفس کاذب داد تا با ناپلئون و کشوری که کیلومتر ها فاصله دارند گلاویز بشن. در مهمانی از ناپلئون صحبت می‌شه، به تمسخر اون رو بوئاناپارته صدا می‌زنن در حالی که زندگی در فرانسه و پاریس غایت آرزوی هر روس هست و برای شان بیشتر اجتماعی باهم فرانسوی صحبت می‌کنند. اما هیچکس حتی فکرش رو هم نمی‌کرد که روسیه تحت فشار قرار بگیره و تزار الکساندر بعد بازدید از نتیجه نبرد استرلیس و کوه اجساد روس زار زار اشک می‌ریزه. بعد از این در دوسال متوالی در دوجنگ متوالی ناپلئون بازهم ارتش روسیه و متحدانش رو با خاک یکسان می‌کنه و الکساندر که دوستی رو مفید تر از دشمنی تصور می‌کنه حدود پنج سال طوری به ناپلئون نزدیک می‌شه که همدیگه رو در نامه نگاری برادر خطاب می‌کنن. تا اینکه بازهم جنگ به عنوان آتش بالقوه زیر خاکستر شعله‌ور می‌شه و این بار فرانسه حتی مسکو رو هم بدست میاره، ولی ورق برمی‌گرده و الکساندر دوباره پایتختش رو بدست میاره.
داستان از 1805 آغاز می‌شه و در 1820 به پایان می‌رسه. در این بین تالستوی شخصیت هایی ساختگی وارد داستان کرد تا تاثیر وقایع و مخصوصا جنگ رو روی اونها به ما نشون بده. شخصیت هایی که به اندازه پانزده سال فرصت برای تکامل و رشد دارن، البته تکامل نه به معنای اولیه‌اش، طوری که فکر کنیم شخص مورد نظر صرفا رو به بهبود و ثبات هست، نه کاملا ما همیشه شخصی بهتر از دیروز نیستیم بلکه به این منظور که اون شخص بطور پیوسته در حال تغییر و دگرگشت هست و ما به عنوان خواننده این تغییر رو به راحتی احساس می‌کنیم. نکته‌ای که به نظرم تالستوی در اون استاد هست بدون شک. بعد از خوندن سه کار کوتاه(مرگ ایوان ایلیچ، شیطان، سعادت زناشویی)، حالا که سراغ جنگ و صلح اومدم از این مسئله مطمئن شدم. ماهم بطور مداوم با شخصیت ها رشد می‌کنیم و خواننده بعد از اتمام کتاب یک شخص متفاوت خواهد بود. هذف تالستوی هم چیزی جز این نبود چون عقیده داشت رمان وسیله‌ای برای آموزش روح و روان هست.
خود من قبل از اتمام جنگ و صلح تصور می‌کردم که حجم زیادی از کتاب مربوط به توصیف نبردها و بیشتر متمرکز به صحنه جنگ هست اما اشتباه می‌کردم. جنگ و صلح حاصل نگاه فلسفی و عمیق تالستوی به زندگی است و داخلش هر چیزی که به زندگی مربوط هست پیدا می‌شه و بسیار تامل برانگیز پیش می‌ره. اتفاق هایی مثل عشق، ازدواج و مصائبش، خیانت، دین و جامعه شناسی و... در شکل گرفتن فرم کلی داستان نقش دارن.
عشق و روابط همیشه از دوردست شیرین به نظر می‌رسه اما زندگی زناشویی پر از پیچیدگی هست و آرامش مطلق بعد از ازدواج سرابی بیش نیست. تالستوی که خود از خانواده ای اشراف زاده بود و از قضا از این نوع زندگی لذت نمی‌برد. این تفکرات ضد اشرافی سرتاسر داستان به چشم می‌خوره مخصوصا در روسیه و اجتماعی که این سلسله مراتب آزار دهنده است و تنش بین طبقات مختلف جامعه قسمت جدایی ناپذیر زندگی مردم شده. تضاد بین افراد متدین و بی دین هم جالب توجه ترسیم شده و همینطور بحث های با کیفیتی برای دنبال کردن. روانشناسی و نفوذ به دورن افکار شخصیت ها و تاثیر متقابلی که روی همدیگه میذارن از نکات برجسته کتاب هست. شخصیت های تالستوی جز تحقق یافته ترین اشخاص ادبیات هستند. ناقص، چندبعدی، دارای رفتار های متناقض و اغلب بسیار شبیه به افراد واقعی.
صحنه نبرد ها و استراتژی نظامی به خوبی توصیف شده و تالستوی با تحقیق گسترده متون تاریخی به نقد اونها پرداخته و گهگاه به موارد ثبت شده اشکالات منطقی ای وارد کرده. مثلا در جایی از تدبیر فرماندهان روس برای انتخاب منطقه نبرد تقدیر شده در صورتی که فرماندهان هیچ نقشی در انتخاب مکان نداشتند و صرفا اتفاق و خوش شانسی موجب پیروزی رو فراهم کرده!. به همین دلیل فارغ از ارزش های ادبی جنگ . صلح برگی از تاریخ هم هست.
یک سوم رمان مربوط به توصیف نگاه فلسفی تالستوی و درس های تاریخ مربوط هست و در این قسمت ها بطور کلی از فضای داستان خارج می‌شیم و مستقیم پای صحبت نویسنده هستیم. که البته این قسمت ها ممکنه برای افرادی ملال آور و کسل کننده باشه، اما لطف مطالعه جنگ صلح به همین صحبت های خارج از داستان و بسیار دلنشین برای من بود.
و اما خواندن جنگ و صلح چه فایده‌ای دارد؟
تالستوی در روند این داستان سوال مهمی رو مطرح کرد و پاسخ داد. البته نه به صورت کاملا شفاف بلکه در رشد و تکامل شخصیت ها و گفتگو بین اونها.
آیا انسان سرنوشت از پیش تعیین شده‌ای داره؟ تصمیمات ما به اختیار هست یا همگی داستان هایی از پیش تعیین شده و ماهم بازیگز این نمایش؟

بطور ساده تر آزادی اراده
طبق نظر تالستوی آزادی بستگی به موقعیت ما داره. موقعیتی که ما در اون قرار داریم. در داستان پی‌یر صاحب کوهی از ثروت در دوران اسارت متوجه این حقیقت تلخ می‌شه که یک اسیر آزادی بیشتری دارد در مقابل یک اشراف زاده ثروتمند. اما آیا بقیه اسرا هم همین نظر رو دارن؟ پر واضحه که نه. پی‌یر که از تجملات اشرافی خسته شده آزادی رو در اسارت پیدا می‌کنه.
هر رخدادی هزاران علت پشت خودش داره و قضاوت با این حجم از پیچیدگی اصلا راحت نیست. پس تقدیر و سرنوشت چطور؟ اصلا وجود دارند و مفاهیمشون همون چیزی هست که تصور می‌شه؟ انتخاب های ما بدون اجبار هست یا به ما تحمیل می‌شه؟
حالا برگردیم به همون نقل قول جذاب فیلم.
بین رخداد ها و اراده انسان ارتباط مستقیمی وجود نداره!

جنگ و صلح روند جالبی داره. با صلح آغاز می‌شه، با جنگ ادامه پیدا می‌کنه، دوباره مدتی صلح و بازهم جنگ و بلاخره صلح. اما این صلح پایان کار نیست. درسته که جنگ با فرانسه تموم شد و بناپارت نابود شد اما مردم روسیه همیشه درگیر چالش های متوالی هستند و بعد مدتی قیام دکابریست ها(جنگ داخلی) آغاز می‌شه. حتی اون صلح کوتاه اواسط داستان هم صلح نیست و روسیه به جنگ با عثمانی مشغول شده. در واقع انگار قرار نیست صلح پایداری برقرار باشه و همیشه اثری از جنگ هست. این مفهوم در اسم روسی کتاب هم گنجانده شده (Mir-мир) که به معنای صلح هست معنای دیگه‌ای هم داره، جهان! انگار می‌شه اسم کتاب رو گذاشت جنگ و جهان!

و در آخر به این اشاره کنم که اگر فکر می‌کنید حوصله خوندن جنگ و صلح رو ندارید و همزمان حس کنجکاوی هم درباره وقایع داستان دارید می‌تونید به سریالی که اخیرا بی‌بی‌سی ساخته مراجعه کنید که توی شش قسمت یک ساعتی خیلی خوب بیشتر وقایع کتاب رو پوشش داده و بازیگران قابل قبولی درش حاضر هستند. تصویر بالا هم پوستر همین سریال هست. بطور کلی اگر از پند و اندرز های وقت و بی وقت تالستوی فراری هستید گزینه خوبی برای دیدن هست.
در کل خواندن جنگ صلح اصلا سخت نیست، فقط طولانی هست، همین! اگر مثل من به متون طولانی علاقه دارید گزینه خوبی برای انتخاب هست

چهارده بهمن صفردو

What a wonderful book! It eased my COVID shut in immeasurably.

Tolstoy thinks that the causes explaining human behavior are so numerous and subtle that we may never understand them, or even be able to say with confidence that we enjoy free will. His story focuses on romantic love, family life and warfare. He weaves a narrative that convincingly demonstrates that we do not foresee the consequences of our behaviors. Nor do we influence outcomes, at least not in conformity with our desires or intentions.

Tolstoy uses the example of Napoleon to illustrate his point. Apparently, even in his most famous victories, Napoleon’s orders were rarely followed by his army and he he had no idea in real time what was happening as a battle unfolded. His reputation as a genius in war was, therefore, based on good fortune rather than talent, argues Tolstoy.

It is a fun argument, beautifully rendered. I am almost persuaded. But all said and done, my sense is that Napoleon’s example hurts Tolstoy’s larger argument more than it helps it. Who, if not Napoleon, has imposed his will on history? And that is a refutation of the argument that Tolstoy is wrestling with.

Is it not?

Peace
If I'm honest, I wasn't all that captivated by the characters, whose concerns of money and love seemed fairly trifling, both in comparison to the seriousness of war, and by relation to their extreme privilege, at a time when wealth was generated directly by the ownership and exploitation of other people. I understand this interpretation ignores historical context, but it is hard to take seriously the ennui suffered by princes and counts who glide comfortably above much deeper and more significant suffering. It may have been easier to overlook these problems were not any significant mention, let alone thoughtful treatment of the subject entirely absent from this novel. That is not to say that there is nothing of significance in the characters and the story of War and Peace, just that apart from its length, it is not particularly distinguished among the novels of its period, and if that were all there was to it, I would have been disappointed.

War
The sections concerning the Napoleonic wars are alone worth the price of admission. Tolstoy's thesis of a chaotic human history - one whose direction is defined not by the grand actions of great figures, but by cumulative accidents and the mysterious chaos of the mob - these ideas are most compelling. Tolstoy examines the ethereal nature of Napoleon's genius, and the narrative that surrounds it. He questions the importance of military tactics in determining the outcome of battles, acknowledging that so much is determined by the accumulation of factors that are hidden in the minds of individuals, which pass, fleeting and unnoticed. These questions probe deep into human psychology: the myriad heuristics and biases we unconsciously employ in order to impose a logical causal sequence; a coherent narrative, across essentially chaotic events. Tolstoy argues that power and control are in many ways an illusion we are compelled to create. Taking the example of Napoleon, historians are in retrospect able to build a narrative arc of a rise - defined by genius - and a fall - precipitated by a loss of genius. Yet in which direction does the causal arrow fly: did Napoleon's genius win him Austerlitz, or was the victory at Austerlitz simply attributed to genius after the fact?

The perspective that these ideas engender is not limited to the battlefield, but can be applied to all areas of human endeavour. One can see it in political movements, or in the corporate world (where I spend most of my time): there is a natural human inclination to elevate, to create narratives of leadership and power, to attribute success to individuals, where it is more correctly attributable to groups, or in many cases, simply to luck and circumstance. Aside from bulwarking against the potentially catastrophic outcomes of such tendencies (the creation of dictators and despots, for example), we must understand that there is a critical tension here: these tendencies are in fact necessary for stable human societies to function in the way they always have. Why else would we agree to follow others, or cooperate in groups, if not for our compulsion to build and accept the stories we invent about ourselves, our cultures and our leaders? What else is power, but narrative?

Before I turned the last page of this massive volume, which had been neglected in my bookshelves for more than six years, War and Peace was a pending task in my mental reading universe knowing it to be one of the greatest Russian or maybe simply one of the greatest novels of all times.
Well, in fact, it was something else.
I have a selective memory, I don’t know whether it comes as a blessing or as a curse, that enables me to remember the most insignificant details like for instance, where and when I bought my books, which are often second hand copies. When I pull one of them off my shelves it usually comes loaded with recollections of a certain moment of my life that add up to the mute history of their usually worn and yellow pages.

So, War and Peace was also a memory. This one had to do with an unusual cloudless and shiny afternoon spent in Greenwich Park eating the greatest take-away noodles I had ever tasted and browsing through my newest literary purchases, recently bought in one of those typical British second-hand bookshops, where I spent hours besotted with that particular scent of moldy ancient paper.
That’s what War and Peace meant to me until I finally shook my sloth off and decided to read it. It turns out I rather lived than read it, or maybe the book read me, but in any case, I curse my lazy self for not having taken the plunge much sooner.

This book is an electroshock for the soul. There is no division between Tolstoy’s art and his philosophy, just as there is no way to separate fiction from discussions about history in this novel. Without a unifying theme, without so much a plot or a clear ending, War and Peace is a challenge to the genre of the novel and to narrative in history. Tolstoy groped toward a different truth- one that would capture the totality of history, as it was experienced, and teach people how to live with its burden.
Who am I?, What do I live for?, Why was I born? These are existential questions on the meaning of life that restlessly impregnate this “novel”, which also deals with the responsibility of the individual, who has to strive against the dichotomy of free will as opposed to the influence of the external world, in the course of history. Fictional and historical characters blend naturally in the narration, which occasionally turns into a reasoned philosophical digression, exploring the way individual lives affect the progress of history, challenging the nature of truth accepted by modern historians.

Tostoy’s syntax is unconventional. He frequently ignores the rules of grammar and word order, deliberately reiterating mannerisms or physical details to identify his characters, suggesting their moral qualities. He uses several languages gradually changing their sense, especially with French, which eventually emerges as the language of artifice and insincerity, the language of the theater and deceit whereas Russian appears as the language of honesty and seriousness and the reader becomes a privileged witness of the formation of a community and national consciousness.
In repeating words and phrases, a rhythm and rhetorical effect is achieved, strengthening the philosophical pondering of the characters. I was emotionally enraptured by the scene in which Count Bezukhov asks himself what’s the meaning of love when he glances at the smiling face of Natasha or when Prince Andrey lies wounded in Austerlitz battlefield looking up at the endless firmament, welcoming the mystery of death and mourning for his hapless and already fading life. The book is full of memorable scenes which will remain imprinted in my retina, eternal flashing images transfixing me quite: the beauty of Natasha’s uncovered shoulders emerging from her golden dress, the glow of bonfires lit by kid-soldiers in the night before a battle, the agony of men taken prisoners and the absent faces of circumstantial executioners while shooting their fellowmen, the unbearable pain of a mother when she learns of her son’s death, a silent declaration of love in a dancing embrace full of youth and promise…

War and Peace is much more than a novel. It is a vast, detailed account - maybe even a sort of diary or a confession- of a world about to explode in constant contradiction where two ways of being coexist: war and peace. Peace understood not only as the absence of war, but mainly as the so much coveted state in which the individual gets hold of the key to his identity and happiness, achieving harmonious communion with others along the way.
Now that I have finally read this masterpiece, I think I can better grasp what this “novel” represents among all the great works of art created by men throughout our venturesome existence: the Sistine Chapel or the 9th Symphony of Literature, an absolute triumph of the creative mind, of the spirit of humankind and a virtuous affirmation of human life in all its richness and complexity.

My battered copy of War and Peace and I have fought many battles together, hand in hand. We have been gently soaked by the descent of moist beads in the misty drizzle at dawn in Paracas. We have been splashed by the salty waves of the Pacific Ocean only to be dried off later by the sandy wind blowing from the dunes of the Huacachina Desert. We have been blessed by the limpid droplets dripping down from branches of Eucalyptus Trees in the Sacred Valley of the Incas and scorched by the blinding sunbeams in Nazca.
Particles of ourselves were left behind, dissolved into the damp shroud of grey mist falling from the melting sky in MachuPicchu, and whatever remained of us tried to breathe in deeply the fragrant air of those dark, warm nights spent under scintillating stars scattered endlessly down the Peruvian sky.

With wrinkled pages, tattered covers and unglued spine, my copy of War and Peace has managed to come back home. I have just put it back reverently on my bookshelf for literary gems, where I can spot it at first glance. An unbreakable connection has been established between us as fellow travellers, as wanderers of the world. Somehow, we have threaded our own unique history; an unrepeatable path has been laid down for us. The story of this particular shabby copy comes to an end though, because I won’t ever part from it. My copy of War and Peace has come back home, where I intent to keep it, now for good. No more war for these battered pages but everlasting peace emanating from my shelves for all times to come.


n   My traveling companion in MachuPicchu. n

داشتم فکر میکردم چی بنویسم تو ریویو جنگ و صلح یه چیزایی اماده کرده بودم ولی پر بود از اسپویل پس بی خیالش شدم و تنها چیزی که به نظرم اومد میتونه بدرد بخوره چند تا پیشنهاد شخصی که بنظرم میتونه تجربه خوندنو لذت بخش تر کنه بود.
از کدام داستان تالستوی؟
این سوالیه که وقتی قصد دارم بیشتر اثار یک نویسنده رو بخونم برام پیش میاد. اینکه از کدوم شروع کنم و با کدوم ها ادامه بدم. این از چند منظر میتونه بررسی بشه اینکه قصد ما چیه؟
برخی مواقع میخوایم ببینیم قلم نویسنده چطوریه اینجا بهتره از چند داستان کوتاه ادم شروع کنه گرچه نسخه ثابتی نمیشه داد. ولی من تصمیم گرفتم به ترتیب نوشتن پیش برم. گرچه بین تموم کردن جنگ و صلح سه کتاب دیگه هم از تالستوی خوندم که یکیشو در ادامه میگم چون بنظرم مهمه که قبل از جنگ و صلح خونده بشه.
هر روز خواندن
من قبلا یکبار جنگ و صلح رو شروع و ول کرده بودم و جرقه شروع دوباره رو یه جمله تو کتاب: اینترنت با مغز ما چه میکند زد. توی کتاب به اثرات کاهش تمرکز روی متن اشاره کرده بود و گفته بود که عادت ما روی سر خوردن روی متون اینترنت باعث شدن دیگه کسی حوصله خوندن متون طولانی افقی رو نداشته باشه.
منظورم از خطوط افقی اینه که ما وقتی داریم توی اینترنت میگردیم عملا نوع سیر چشم هامون عمودیه. تیتر ها بررسی میشن و باقی متن فقط روش سر خورده میشه و هر جا لازم بود دقت میکنیم. گرچه این روش به خودی خود بد نیست و احتمالا اقتضای این تکامل سبک اطلاعات همینه و ما مجبوریم اینکار رو بکنیم. ولی من باز هم ترجیح میدم بتونم که متون رو به صورت افقی هم با تمرکز بخونم. در نتیجه تصمیم گرفتم بر این شد که جنگ و صلح رو دوباره شروع کنم. گرچه خوندن داستان با متون غیر داستانی به نوع تمرکز متفاوتی بنظرم نیاز داره و باید بخش غیر داستانی رو هم تقویت کنم.
بخش های جنگ
نپریدن
کتاب به صورت کلی با صلح اغاز میشه به جنگ میرسه دوباره به یک دوره صلح میره و دوباره جنگ میاد و باز هم با صلح تموم میشه گرچه باز هم بوی جنگ توی فضا هست.
بخش هایی که راجب جنگ نوشته شدن بشدت خوبن و فضا سازی ها ادم رو واقعا غرق میکنه ولی بین این بخش به صورت منقطع تالستوی میاد و چند فصل خودش حرف میزنه و نظرات شخصیش رو راجب بافت تاریخی اون دوران میگه. توی یک نسخه از کتاب اومدن این بخش هارو حذف کردن و حجم کتاب 600 صفحه کمتر شده و بعضی ها هم ترجیح میدن این قسمت هارو بپرن . ولی من حس میکنم بدون این قسمت ها نمیشه به داستان سوار شد و کمی داستان عمقش رو از دست خواهد داد.
مخصوصا اینکه برخی کارکتر ها با این بخش های توضیحی مدل ذهنیشون نمایان میشه.
نقشه های جنگ و تاریخ مختصرش
در بخش هایی از جلد سوم نشر نیلوفر نقشه های جنگ اومده گرچه بنظرم کافی نیست. من یکی از کار هایی که برام داستان رو بشدت جذابتر کرد این بود که نقشه هایی از جنگ ها و شهرای روسیه رو کنارم داشتم. مخصوصا در بخش های پایانی جنگ فرانسه و روسیه که راجب عقب نشینی ها میگه بدون ندیدن نقشه بنظرم نمیشه حرف نویسنده رو گرفت.
همچنین چند ویدیو یوتیوب راجب انقلاب فرانسه و فضای اجتماعی و سیاسی اون دوران و جنگ های داستان درک ادم رو از فضا بیشتر و لذتش رو چند برابر میکنه.
اعتراف / لف (لئو) تالستوی
من این کتاب رو بین داستان خوندم گرچه هنوز به نیمه داستان نرسیده بودم ولی بازم بنظرم کاش قبل از شروع میخوندم
توی این کتاب تالستوی راجب دغدغه هاش و جهان بینیش حرف میزنه و اینکه چطور چندین دوره تغییر رو توی عقاید و جهان بینیش تجربه کرده به قول خودش جهان رو چطور تحمل میکنه.
فارغ از حرفاش من این کتاب رو بیشتر بخاطر تبلور این دغدغه های توی شخصیت های داستانش دوس دارم. میتونستم این تغییر خود تالستوی رو توی شخصیت ها ببینم و بیشتر بهشون نزدیک بشم مخصوصا اینکه خودم هم توی یکی از اون دوران قرار دارم.
*یادداشت اسامی*
اسامی توی جنگ و صلح بشدت زیاده. ولی زیاد ترسناک نیست. بعد از 100 صفحه تقریبا سر رشته داستان دست ادم میاد ولی بنطرم حداقل تا پاین جلد اول باید شخصیت ها به یک خط توضیح جایی نوشته بشن.
من اینکار رو تا پایان کتاب تقریبا ادامه دادم گرچه میشد ادامه نداد و لطمه زیادی هم به تجربه خوندن وارد نکرد ولی بعد چند تجربه فهمیدم اینکه شخصیت های فرعی هم بعضی وقتا پیش میان و اگه نمینوشتم بعد چند صد صفحه احتمالا یادم نمیومد کی بودن و اون حس دیدار مجدد رو از دست میدادم.
یکی از شخصیت هایی که حضور خیلی کوتاهی داشت ولی من بشدت دوستش داشتم توشین بود. توشین یکبار در جریان نبرد استرلیتس میاد یبارم خیلی جلوتر توی یک بیمارستان صحرایی خیلی کوتاه میاد و میره. دیالوگ های این شخصیت و کاراش بشدت منو هیجان زده میکرد با اینکه احتمالا جزو کم ارزش ترین کارکترا بود.
کتاب باز
یکی از قسمت های فکر کنم فصل پنج کتابباز راجب تالستویه که من خیلی دوسش داشتم .
جواب خیلی از سوال هامو تقریبا اونجا تونستم پیدا کنم ولی اواخر برنامه یک اسپویل خیلی سنگین داره پس با احتیاط نگاهش کنید. اسپویل توی دقیقه 55:30 تا 56:30 رخ میده
لینک برنامه : https://www.tvnasim.ir/program/213134

i read all 1392 pages of this at the tender age of eleven.
still the greatest accomplishment of my entire bookish life.