Publicado en http://lecturaylocura.com/contraluz-r...

El camino que hemos recorrido ha pasado por estos comentarios

1. La luz sobre las cumbres.(http://lecturaylocura.com/contraluz-l...)

2. Espato de Islandia.(http://lecturaylocura.com/contraluz-2...)

3. Bilocaciones.(http://lecturaylocura.com/contraluz-b...)

4. Contra el día.(http://lecturaylocura.com/contraluz-c...)

En esta última parte Pynchon nos muestra a varios de los personajes principales en los años veinte, Rue de Départ es una calle de París donde vive Dally. Todo ha pasado y están más o menos establecidos, hasta los Chicos del Azar han encontrado a sus Chicas de la Fraternidad de Eteronautas y se han emparejado con ellas. Hay un intento de finalizarlo aunque no sabemos si es de manera feliz según las palabras de Dally (“El mundo se acabó en 1914. Como los muertos inconscientes, que no saben que están muertos, así nosotros tampoco nos hemos dado cuenta de que estamos viviendo en el infierno desde aquel agosto espantoso”); aún así el vuelo final, mítico, etéreo, a bordo del Inconvenience nos da una sensación de plenitud, de evocación onírica y autorrealizadora.

Este final entronca con mi propia conclusión de las lecturas del autor norteamericano; “Contraluz” ha supuesto un colofón lleno de sensaciones: al tratarse de una obra de tal extensión, los altibajos son constantes, esta irregularidad es inevitable, pero ¿acaso importa?. Si revisamos los posibles postulados del postmodernismo nos encontramos con lo siguiente:

—Está caracterizado por cambiar el punto de vista omnisciente (más objetivo) de la Ilustración por otro más subjetivo donde el narrador es falible.

—Busca deconstruir las grandes formas de narración del pasado para desvelar sus inconsistencias, las antiguas formas ya no convencen, son sustituidas por otras formas que enfatizan que su objetivo no es alcanzar la autenticidad universal.

—Como consecuencia de lo anterior, no puede existir una idea universal de la verdad o de la realidad, ya que las formas de narración del pasado se fundamentaban en el lenguaje, y este está cargado, inherentemente, de las influencias que vive el que lo narra.

—En palabras de Hutcheon, se puede describir el postmodernismo como “un fenómeno contradictorio que usa y abusa, instaura para subvertir los mismos conceptos que desafía – sean estos literatura, pintura, escultura, cine, televisión, filosofía, etc (“contradictory phenomenon that uses and abuses, installs and then subverts, the very concepts it challenges —be it in literature, painting, sculpture, film, video, dance, television, music, philosophy, aesthetic theory, psychoanalysis, linguistics and historiography”).

—Así las novelas postmodernas subvierten las nociones de subjetividad, verdad, significado y valor de modo radical.

—La conexión entre postmodernismo y postcolonialismo es evidente ya que con el primero se enfatizarán las diferencias de cualquier tipo (sean género, raza, clase, sexo…) y eso desencadenará el segundo.

—Con el postmodernismo se reescribe el pasado en términos muy alejados de cualquier nostalgia, precisamente porque es otra forma de narrar, por la que el novelista puede escribir alejado de la narración, aislado, sin vincularse.

En conclusión, este movimiento no organizado, radicaliza el modernismo en su exploración de la fragmentación de la narrativa y de la construcción de personajes. Textos de este estilo enfatizan juegos retóricos y lingüísticos. Ironías, parodias, pastiches de géneros, distorsiones de tiempo (argumentos no lineales) son algunos de los instrumentos utilizados para hacerlo.

Lo curioso cuando leía los postulados anteriores es que la primera imagen que me venía a la cabeza era, desde luego, la de Pynchon y toda su obra; desde “La subasta del lote 49″ y “V” a “Contraluz”. Parece que los hubiera puesto él, ya que reflejan exactamente lo que significa leerle; esas son las características, la complejidad de lo que quiere dar a significar, o no….

Como conclusión a estos comentarios no quería dejar pasar la oportunidad de citar al gran Noel, ya que parte de su magnífico post “Icono de la cara llorando” , que todo el mundo debería leer, como su blog (ya puestos….). Y que cita justamente a nuestro gran escritor como posible vía a la hora de aprovechar al máximo las posibilidades que nos ofrece la cultura en el siguiente párrafo:

“Ante esta realidad se abren dos posibles vías: a) aprovechar al máximo las posibilidades de la cultura como inmerso hipertexto; y b) darse por vencido y tender a pensar, como el neoludita Nicholas Carr, que la capacidad de concentración es una de esas cosas que perdimos irremediablemente con el cambio de milenio. Sin duda, no hay nada más estimulante para el intelecto que la primera opción, vertebradora de novelas como Contraluz (Thomas Pynchon, 2006) o películas como Holy Motors (Leos Carax, 2012), laberintos intertextuales que conciben sus referentes y referencias como una serie interconectada de pasillos, trampillas y hasta callejones de sentido. Tiendo a pensar que los lectores de este blog pertenecen a la primera categoría, así que muchas veces incluyo en el texto alusiones a símbolos culturales sin citarlos o subrayarlos con un enlace: en los días de la Wikipedia, la labor de cualquier persona que pretenda vivir la cultura de su tiempo es aceptar el desafío y buscar, ampliar, perderse. Por desgracia, la segunda opción parece estar comiéndole cada vez más el terreno a la primera, en un fenómeno que ya podríamos considerar como mesurable.”

Lo que he puesto en negrita, refleja lo que yo entiendo de la cultura actual, casi no se puede decir mejor ¿verdad?. Busquemos nuevos desafíos, perdámonos en laberintos sin retorno; pase lo que pase, esta búsqueda nos habrá hecho crecer en el camino. Pynchon nos sumerge en este camino irremisiblemente, de manera enloquecedora; y yo no puedo más que agradecérselo y colaborar con estos humildes comentarios que espero que ayuden a alguien.

Διατηρούσα τις επιφυλάξεις μου κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης. Τελικά, αποφάσισα να εμπιστευθώ την κρίση μου, χαρακτηρίζοντας αυτό το βιβλίο ως αριστούργημα. Είναι σίγουρα, το πιο πρωτότυπο που έχω διαβάσει.

Το μυστικό της ανάγνωσης. Η πρώτη ανάγνωση προ εξαμήνου δεν προχώρησε καθόλου και τα παράτησα στις 150 σελίδες. Είναι ένα βιβλίο, που απαιτεί την ταυτόχρονη ικανοποίηση κάποιων συνθηκών, για να μετατραπεί η φαινομενικά απροσπέλαστη ανάγνωση σε μια απόλαυση. Η πρώτη φορά βοήθησε γιατί πλέον ήξερα περί τίνος πρόκειται, οπότε ξαναδιαβάζοντας την αρχή κατανόησα καλύτερα κάποια πράγματα, και μετά απλώς είχα την κατάλληλη ψυχολογία για να το συνεχίσω. Εντέλει δεν με δυσκόλεψε. Θα κάνω μια αντιστοίχιση με το «Εκκρεμές του Φουκώ» του Έκο. Δύο βιβλία πολύ μεγάλα και με απίστευτο όγκο πληροφοριών. Αν βαθμολογούσα από το 1 έως το 10 το πόσο με κούρασε το καθένα, θα έδινα 7 στο εκκρεμές και 3 σ’ αυτό. Οι πληροφορίες στην προκειμένη περίπτωση δεν είχαν μονοτονία.

Πλοκή. Η πλοκή δεν διεκδικεί δάφνες, όσο το περιεχόμενο. Μου έκανε ιδιαίτερα θετική εντύπωση, η λεπτή γραμμή μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, που χρησιμοποιούσε καθ’ όλη τη διάρκεια ο συγγραφέας, δίνοντας περισσότερo μια ρεαλιστική εικόνα της ιστορίας.

Περιεχόμενο. Και τι δεν έχει αυτό το βιβλίο! Η επιστημονική κατάρτιση των ηρώων και εν προκειμένω οι επιστημονικές πληροφορίες, περί ηλεκτρισμού, μαθηματικών κτλ με γοήτευσε. Σημαντικό το ότι δεν ήταν μια ξερή αναφορά εννοιών, αλλά και φιλοσοφικές συζητήσεις για το μέλλον της επιστήμης. Η ιστορία λαμβάνει χώρα στις αρχές του 20ου αιώνα και οι πρωταγωνιστές συζητούν για το μέλλον του ηλεκτρισμού και την ελεύθερη διάθεση του σε όλο τον κόσμο, λίγα χρόνια μετά τις ανακαλύψεις του Tesla, και κατά πόσο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα θανατηφόρο όπλο.

Ο Thomas Pynchon είναι ένας ιδιοφυής άνθρωπος. Κατ’ αρχάς είναι από τους πιο ταλαντούχους στην αφήγηση. Είναι από αυτούς που κάθονται και σου λένε μια ιστορία, ασχέτως αν είναι καλή ή όχι και όλοι γύρω του στέκονται καθηλωμένοι. Είναι αξιοθαύμαστο το πώς καταφέρνει και προσθέτει τόσα πολλά στοιχεία στην αφήγησή του, χωρίς να κουράζει. Σε πολλά σημεία, σε μικρές δόσεις (διακριτικά) παραθέτει στοιχεία ιστορικού μυθιστορήματος: βαλκανικοί πόλεμοι, πρώτος παγκόσμιος, επανάσταση Εμιλιάνο Ζαπάτα κτλ., πολιτικές ιδέες και γενικά πολλές και ωραίες πληροφορίες, που όμως δεν γίνονται βάρος στην αφήγηση. Ιδιαίτερο χρώμα δίνουν οι περιγραφές από τα μέρη όπου διαδραματίζεται η ιστορία: Σικάγο, Λονδίνο, Μεξικό, Οστένδη (Βέλγιο), Βενετία, Τεργέστη, Βιέννη, Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα κτλ.

Θεσσαλονίκη.
«Μακάρι να μπορέσω να σου τη δείξω κάποτε, Λέιτγουντ, η Θεσσαλονίκη είναι όλος ο κόσμος σε μία πόλη…». Χαρακτηριστική φιγούρα η Βέσνα που τραγουδάει σε χασισοποτείο, γνωστή ως η «μερακλού» το «θα σπάσω κούπες, για τα λόγια που ‘πες». Δέκα σελίδες για την Θεσσαλονίκη, από τις πιο ενδιαφέρουσες του βιβλίου.

Ίσως κουράζει ο μεγάλος αριθμός προσώπων, όμως δεν αποτελούν το βάρος της υπόθεσης, γεγονός που υπερκεράζει με τις αφηγητικές του ικανότητες ο Pynchon. Περισσότερα για την πλοκή δεν χρειάζεται να αναφέρω. Θετικό επίσης βρήκα το χιούμορ σε αρκετές περιπτώσεις: «…ενός κρυπτοαναρχικού που είχε ξεπέσει να δουλεύει για την κυβέρνηση», « … σ αυτή τη σχολή μετά από τέσσερα χρόνια μπορούσε να γίνει κανείς καθηγητής φυσαρμόνικας (αποκλειστικά)…». Κάτι άλλο που επίσης μου άρεσε: «Εκεί πέρα στην Ευρώπη όλοι αυτοί σκοτώνονται μεταξύ τους για κάτι μπερδεμένες πολιτικές θέσεις που κανείς τους δεν τις καταλαβαίνει, αλλά μόλις έρχονται εδώ (Αμερική), μέχρι να πεις κύμινο, αφήνουν στην άκρη όλα εκείνα τα αρχαία μίση και γίνονται αδέρφια στον αγώνα…». Η συγκεκριμένη αναφορά γίνεται για τους Βαλκανικούς λαούς, στην ιστορία των οποίων αναφέρεται συχνά πυκνά για τουλάχιστον 100 σελίδες, γεγονός που αποδεικνύει τις απίστευτες γνώσεις, όπως και πιο συγκεκριμένα για την πόλης της Θεσσαλονίκης. Και εδώ επανέρχομαι στο ότι αποδεικνύεται η ιδιοφυία του, να δέσει τόσο αρμονικά τις γνώσεις (ιστορικές, πολιτικές, επιστημονικές κτλ.) με την αφήγηση.

Όλα αυτά μου βγάζουν μια επιμονή στην συγγραφή ενός μυθιστορήματος που τα έχει όλα με γνώμονα την τελειομανία, όχι όμως σε σημείο υπερβολής. Μου βγάζει ένα ωραίο πρότυπο, ειδικά στην εποχή της παρακμής της ποιότητας σε όλα τα επίπεδα. Το έργο εκδόθηκε μόλις το 2006. Το 1963 εκδόθηκε η πρώτη του δουλειά και χωρίς να έχω διαβάσει τα νεότερα του βιβλία, μου δίνει την εντύπωση πως έχει καταφέρει να κρατήσει πολύ ψηλά την ποιότητα. Συνειρμικά δημιουργείται μια αντίθεση στο μυαλό μου με την νεοελληνική πραγματικότητα της μετριότητας, της δήθεν κουλτούρας, την υποτίμηση της αριστείας και όλη αυτή την προσπάθεια μεταξύ συγγραφέων να διαφημίσουν τα βιβλία τους παραπλανώντας το ανώριμο κοινό, ως αντίπαλο δέος στην κάθε «Δημουλίδου». Η λύση είναι νέοι συγγραφείς με την πένα του Pynchon. Η εύκολη τροφή για εύκολες πωλήσεις κάνουν μόνο ζημιά.

Για να συνοψίσω, πέντε μέρες τώρα το «Ενάντια στη μέρα» με συνεπήρε. Βοήθησε φυσικά το ότι είναι οι μόνες μέρες του χρόνου που τυχαίνει να έχω άπλετο χρόνο. Αυτό το βιβλίο, θέλει χρόνο. Το να διαβάζεις 10,20 σελίδες με διαλλείματα σου δημιουργεί κενά και χάνεσαι. Το ιδανικό είναι να το πιάσεις για 50 σελίδες και να αφοσιωθείς. Αν στις 100 σελίδες δεν τραβάει, δεν θα έχει αποτέλεσμα. Η δεύτερη ανάγνωση της αρχής νομίζω βοηθάει πολύ. Παρ’ όλα αυτά, δε θα το σύστηνα. Όχι χρησιμοποιώντας τα όσα θετικά έχω γράψει παραπάνω. Οι εντυπώσεις μου, καθώς συνεχίζω να διατηρώ κάποιες επιφυλάξεις μου, ίσως για κάποιον άλλον στην ανάγνωση δεν έχουν να πουν τίποτα. Είναι τόσο πολυδιάστατο έργο που έχει πολλά να δώσει, διαφορετικά στον καθένα. Διαβάζοντας το, κυρίως στην αρχή, σκεφτόμουν αν είναι πραγματικά αριστούργημα ή απλώς μια μπούρδα. Την απόφαση μου την πήρα και μένω ήσυχος, μέχρι το επόμενο του βιβλίο.

Κάτι που ξέχασα να αναφέρω, όπως σίγουρα και πολλά άλλα, κάπου στις 1000 σελίδες, λίγο μετά τη Θεσσαλονίκη δηλαδή, το σενάριο διαθέτει και σεξ, αρμονικά πάντα ��ε την αφήγηση.

I'm not sure that I can review this. Honestly.

I'm overwhelmed with the sheer sprawling immensity and lack of cohesion except for just a few special points... the big ones happening to be light and light's refraction, and anarchism.

SAY WHAT?

Yeah. That's kinda my view, too. It's set up with seemingly hundreds of little scenes and build-ups starting all the way back to Chicago's World's Fair and ending after WWI and never staying in any place for very long. Want to globe-trot around the world? Hop from character to character in admittedly brilliant and detailed and deep world-building sampling whole realities of the past? Stick around. We've got anarchism and dynamite-wielding revolutionaries, Archduke Ferdinand, Nicola Tesla, druggies, time-traveling hucksters turning harmonicists into a paranoid commune, we've got the ultimate steampunk, we've got sexual escapades from all sorts and means and ends, we've got a cumulative history of detectives starting from mining towns and ending in LA pre-noir, we've got cowboys, the Mexican Revolution, and best of all, tons and tons of science AND science fiction.

But above all, we've got light. Lots and lots of light. Double refractions cause both hallucinations and mirrored universes and where are you, Alice? The rabbit just disappeared.

So did the plot.

This novel has no plot even when it has lots and lots of scenes that appear to have plot and cohesion... but it still has nothing tying it together but a vaguely uneasy feeling that we've just been given an Anarchist Plot from the other side of the Mirror.

Who knows? Maybe I'm alone in this feeling. Maybe others will find something very deep and amazing in this after they've studied all the references, done an enormous survey of the pulp fiction of the day, analyzing all the clichés and overblown character-references, etc., but I don't have the energy or the desire for that.

Indeed, I'm caught on the fence between wanting to throw my hands up and go, WHY? and just sit back and relax and enjoy the nearly pointless ride of it all.

It was entertaining in all its myriad pieces, to be sure. I cannot say the same about trying to tie it all together in order to make sense of it all afterward. Or during, for that matter. It's random and anarchistic AS a novel. Not just with the characters and the constant re-referencing to anarchism.

*shrug*

I'm glad I read it, to be sure, and I'm also super thrilled to be done with it as well.

I feel like I just read a DFW novel that was wider rather than deeper than his normal fare. :)

Do I get bonus points? *sigh*

Some works are so densely, elaborately planned and plotted that any map to their intricacies would necessarily be longer than the work itself. This, I think, is the justification and promise of post-modern literature, with works reaching further in all directions and via as many tools as possible. Against the Day is one such work: almost any given line or action may upon study be split, like light through a prism, into a full spectrum of significant motifs.

And so Against the Day serves as a refracted history (beginning in history's common beam, yet bent slightly away) of how the bright promise and "unshaped freedom" of the turn of the century was "rationalized into movement only in straight lines and at right angles and a progressive reduction of choices, until the the final turn through the final gate that led to the killing floor" of the 20th century's Great Wars. The quoted lines refer to the stockyards of the novel's opening setting and microcosm: Chicago, 1893, with the "White City" of the World's Columbian Exposition running into the stockyards where cattle that once roamed the western plains unfettered were brought to slaughter.

This history is told mainly through the broad social forces of labor, capitalism, and anarchy all bumping against one another, violently or not, across thirty years and hundreds of significant characters. But these motifs blend and overlap with the concurrent history of math and physics, so it is also a book about electricity, about bilocations, about vectors and quaternions and graspings at academic fourth dimensions (and so, briefly, time travel), and, pervasively about light, which so suffuses every corner of the work that I could resist picking its up its language here. But fortunately, despite the complex conceptual wash, and as with V, Pynchon is fairly clear in laying out his palette -- fortunately since this nearly 1100-page supernova is rather more densely interconnected than the thematic dichotomies of V, even as it spews (seemingly?) extraneous material in all directions.

Against the Day is certainly among Pynchon's best (in fact, it would be a reasonable starting point for new readers, if not for sheer length), but it's also Pynchon: digressive, intermittently plotted, and full of references that fly straight by me or will require considerable additional consideration to fit into a relevant spot in the workings. But what makes this novel burn so brightly is that even with this cast of hundreds, the book is largely carried out by believable, memorable characters capable of leading the reader through even the most absurd or divergent mirrored funhouse halls.

Book

“They fly toward grace.”

Probably the most fun one. At times, I felt that I would be reading this for the rest of my life. I’m a little sad that I’m not.

So much to say and at present I have no time. Review Coming Soon.

Pynchon at his most accessible yet lengthy(so long I kept thinking I was being reminded of another novel and realizing it was an earlier section). A million intersecting ideas, characters, and plots wrapped in ribald humor and paranoid speculation, reading sometimes like H.G. Wells meets Cormac McCarthy tied all together with a flair of Dante, Conrad, and Borges. One of Pynchon's best, up there with M&D, G.R. and V.(all initials...I win). Pynchon parodies and pastiches L.A. noir, gothic western, steampunkery of Pullman,Mieville, and Moorcock, picareques, and an absurd spy story. Pynchon using all the tropes and wonders of pulp,science fiction, and fantasy to kaleidescope all our nightmares and hopes in a monolithic gnostic vision. Is it hell's history from now on?

Obviously like 400 pages too long (I think his editors are just scared of him at this point?) but hands-down Pynchon's best novel, and maybe the best novel published since 2000. I think it was a reviewer at the NYT who said that it's like a science fiction novel written in 1900, which is as good a description as any. The best writing, paragraph by paragraph, that Pynchon has ever managed, with all of the profundity and silliness and everything else you'd expect.

3.5 stars. A very well written, descriptive, humorous, clever, overly long, tough read, (1,085 pages), set in a number of countries between 1893 to the late 1910s. There are lots of characters, mostly travellers, who are well educated and have extensive vocabularies.

The novel follows a number of stories and covers a number of genres including historical fiction, science fiction, western fiction and espionage fiction. There is the story about an airship called ‘Inconvenience’ that’s like a zeppelin, and as the book progresses, the airship gets bigger. It’s crew undertake assignments in different countries. There’s an element of time travel. Another story is a spy story featuring Lew Basnight, a psychical detective. Another story is the ‘western’ story involving Webb Traverse, his wife Mayva, their sons Frank, Reef and Kit, and their daughter Lake. This western includes the revenge for the killing of Webb Traverse and the confrontation of mining unions against the capitalists.

The main women characters, Dally Rideout, Yashmeen Halfcourt and Lake Traverse, are all interesting and independent.

It’s the type of book requiring a reread to gain a greater understanding and appreciation of.

Here is an example of Pynchon’s writing style:
‘So the city became the material expression of a particular loss of innocence - not sexual or political innocence but somewhat a shared dream of what a city might at its best prove to be - its inhabitants became and have remained, an embittered and amnesiac race, wounded but unable to connect through memory to the moment of injury, unable to summon the face of their violator.’

Readers new to Pynchon should begin with ‘Inherent Vice’ or ‘Vineland’. Both of these books are not overly long, there is an engaging, fairly easy to comprehend plot and interesting characters. As with all Pynchon novels, there are many beautifully written paragraphs.

Against the Day is about refraction, about mirror selves, about minor changes, and about people living in the same place at the same time, living separately.

Wait, no. That's not right.

Against the Day is about the horror of coming war. It is about the great advance in technology that occurred between the world fair and the end of the first world war and the eldritch, Lovecraftian horror of both these things.

Er, sorry. This kind of thing never happens, I swear.

It's really about math, the most experimental...

Fuck. Not that either.

Okay, it's about capitalism and the beginning of the spread of that terminable disease throughout the world. It's about the evil's of Scarsdale Vibe, a stand in for every capitalist of the time, and the struggles and failures of the left wing and the slow rise of fascism that lead to the greatest tragedy every perpetrated by man, the Holocaust.

Oh hell. That's not right either, because it's also about the Traverse family and the wrongs done to them by not just capitalism but also by life and the world and how our choices have far reaching consequences.

Or maybe it isn't that either. Maybe it has something to do with trying to set the record straight, trying to fix problems and people. Trying to redeem ourselves and in that, either succeeding or chaining ourselves to the very thing that brings us misery.

And those are just the pieces that I understood. Truth be told, Pynchon's long and most accessible book is about much more than any of that. It's a chronicling of life and of the forces at work during this time in world history. It is rife with reference to obscure moments and figures and shows not just the literal coming of ultra-nationalism, on the rise in direct opposition of the rise of the radical left of the time. It also uses as metaphor the incomprehensibility and horror of Lovecraft, channeling the strange, the uncanny, and the fucked-up to try and make sense of the changing of the times that was fast coming, to fast to understand, but not too fast to profit off of.

But it is also about the effects that such things have on people, as evidenced by the continual tragedy of the likes of the Traverse family. Victims of the changing times and of forces far beyond their control or understanding. The most cohesive thing in the book is the journey of each member of the family, each, in their own way, seeking to find their way in the world, seeking to find justice and redemption. To find second chance, above all else.

Pynchon deliberately makes the novel one that contains so much reference, so much symbolism, that at times it is impossible to hold it all in your mind. It creates for the reader a sense of whiplash and, reading it, I could only think that this is what it must have felt like to see the world change, to watch and technology and capitalism and Marxism and war all came to a head.

In short, I highly recommend it.

This novel expanded my ideas of what a novel can do. It inspired me because I've always attempted this same sort of style, this mix of high and low culture, silliness nestling next to sincerity, but I've never seen it mastered in the way it is here. That said, even for me, I had to sadly tap out around page 600-something, due to personal reasons. At that point, I'd been reading the book for over two months on a steady basis. There's just so much of it that reading it becomes exhausting. I might honestly like it better had it been sectioned out into a trilogy of 400 pg novels. No one needs me to tell them that Pynchon is a genius, but perhaps it was foolish of me to start out with his longest book. That doesn't mean I'm not committed to reading all the rest.