The Heart of the Matter is the story of a very conflicted man: One who felt responsible for everyone around him but not for himself; One who could not square his religious principles with his human feelings; One who had no sense of self or sense of purpose; One who could demonstrate both great integrity and great duplicity. He was a naïve weak man with little ambition who didn’t want to make waves and was ready to check out when the going got rough. In the end he was a man who was soon to be forgotten. Those close to him readily moved on with their lives without him.

Greene was a converted Catholic like his main character and religious conflict is a primary theme. The protagonist believes the Church’s teachings but realizes he is a hopeless sinner so he just gives up knowing he faces eternal damnation. Having been raised Catholic myself it is hard to picture a stalwart Catholic not trying to at least reach out to God to save his soul at the end. But Greene gives us a weak willed man whose everyday anxiety overcame his religious beliefs.

Nicely descriptive and easy to read, The Heart of the Matter held my interest but wasn’t compelling. If there is a moral it is “To thine own self be true…”. Recommended for Catholics who can’t reconcile their sins and those who just can’t accept that life is difficult.

This one snuck up on me...I wasn't crazy about the beginning, aside from a choice phrase describing memory as a wound that would be awakened by the smell of gin in the afternoon. Maybe my feelings about the first half weren't helped by reading it on a plane, either.

But then...well, typical Graham Greene. First, that the gin in the afternoon bit was far from the only sentence that seems to reach out and slap you across the face with a few well-placed words. His prose is so simple...I tend to buy most easily the insight of authors who seem to need a lot of words, stringing together long constructions of unusually juxtaposed adjectives to convey a feeling like a snapshot, as if they are trying to pull you into a picture you can taste and smell and feel on your skin. Maybe i just like it because that's how I try to write. But Graham Greene is so different, and yet so effective. He can simply say what he means, but it's so incredibly evocative you can hardly stand it.

And like 'The End of the Affair,' he presents a view of religion that I've seen nowhere else, but that I think may be closest to my own and that of others I know. It's not a sort of scientific atheism, the arguement that there can rationally be no god. Rather, it's sort of a combative relationship with a god who may or may not exist, and who if he does is always seen by the protagonist as unmerciful, manipulative, untrustworthy, one you always fail or feel forced to despise through your own sense of goodness and justice.

Father Rank describes Henry Scobie, the protagonist as one who "Never had trust in mercy-except for other people."...see what I mean. I can't recommend this one highly enough.

"Nobody here could ever talk about a heaven on earth. Heaven remained rigidly in its proper place on the other side of death, and on this side flourished the injustices, the cruelties, the meanness that elsewhere people so cleverly hushed up."

So sums up the world of this book: a bleak man, in a bleak marriage, living in a bleak world. A man who means well but struggles to find solid footing on the narrow slippery paths of work, faith, and relationships. A man who values rules but violates them; strives to avoid hurting others while hurting them; who enforces the laws while breaking them. A man driven more by pity and by rules than by love. A man like many of us, who mean well but choose poorly.

"They had been corrupted by money, and he had been corrupted by sentiment. Sentiment was the more dangerous, because you couldn't name its price."

"The truth, he thought, has never been of any real value to any human being"..."In human relations kindness and ties are worth a thousand truths."

A novel outlining interesting internal struggles; clashes between self and faith, between being honest and keeping peace, between laws/limitations and desires. Struggles that expose the difference between sitting in a pew and going to confession versus actively living according to the dictates of religion and faith.

This all should have been intensely interesting to me, and some aspects were. But I struggled to enjoy this novel on any level. I couldn't like the characters. I couldn't enjoy the dialogue. I couldn't sink into the pace. I found the narrative voice grating and uneven and was happy to reach the last page. I'm sure it's just me...as many seem to enjoy this style and Greene is considered a terrific writer. Just not one for me, clearly.

<< Μετά τη γωνιά βρίσκονταν τα δικαστήρια και η Αστυνομία, ένα εντυπωσιακό πέτρινο κτίριο σαν τη μεγαλόστομη καυχησιά αδύναμου ανθρώπου >>

Το πρώτο μέρος είναι αριστουργηματικά ανθρώπινο. Δεν πιστεύω πως οι άνθρωποι που γνωρίζουμε, όσο σκληρόπετσοι κι αν φαίνονται, ή όσο βαρύγδουπες αποφάνσεις κι αν επιλέγουν, να μην έχουν υποκύψει κάποτε σε συναισθηματικό εκβιασμό. Η μεγάλη ‘’ευτυχία’’ όταν βιώνεις συναισθηματικό εκβιασμό είναι όταν ποτέ δε συνειδητοποιείς την αναλγησία του εκβιαστή και τα ποσοστά συνειδητοποίησης του, το οποίο βέβαια παρατείνει το μαρτύριο.

<< - Ποτέ δε θα του το συγχωρήσω αυτό του Πέμπερτον.
- Μη λες ανοησίες καλή μου. Τα περισσότερα πράγματα θα τα συγχωρούσαμε αν ξέραμε όλα τα δεδομένα >>

Κάτι που με απασχόλησε, ήταν αυτή η σύμπτωση:
1948 => Η καρδιά των πραγμάτων: Σκόμπι, αστυνομικός
1957 – 62 => Ολοκλήρωση Αλεξανδρινού Κουαρτέτου: Σκόμπι, αστυνομικός τρόπον τινά
Γκράχαμ Γκρην => δημοσιογράφος και πράκτορας, Βρετανός
Λώρενς Ντάρελ => διανοούμενος και πράκτορας, Βρετανός
Εύλογο ερώτημα: Ποιος ή τι ήταν ο Σκόμπι;

<< Άκουγε τη βαριά και ακανόνιστη ανάσα του παιδιού. Ήταν λες και κουβαλούσε με μεγάλο κόπο κάτι βαρύ στη μεγάλη ανηφόρα ενός λόφου κι έμοιαζε απάνθρωπο, να μη μπορεί να το κουβαλήσει εκείνος για λογαριασμό της. Σκέφτηκε: Έτσι νιώθουν οι γονείς, χρόνος μπαίνει, χρόνος βγαίνει κι εγώ λίγα λεπτά έχω περάσει απ’ αυτή τη δοκιμασία κι έχω λουφάξει. Κάθε ώρα της ζωής τους, βλέπουν τα παιδιά τους να πεθαίνουν αργά αργά. Προσευχήθηκε ξανά. ‘’Πατέρα μας, φρόντισε τη. Δως της ειρήνη’’. Η ανάσα κόπηκε, ξανάρχισε και πάλι με μεγάλη προσπάθεια… ‘’Κοιμήσου καλή μου, νυστάζεις κοιμήσου’’. Μια ανάμνηση που είχε θάψει, επιμελώς επέστρεψε, και βγάζοντας το μαντίλι του έκανε τη σκιά ενός κουνελιού να πέσει στο μαξιλάρι δίπλα της. ‘’Να το κουνελάκι σου, θα κοιμηθεί μαζί σου’’ >>

Νομίζω πως το τρομερότερο έγκλημα που μπορέσαμε να εγκλωβίσουμε τους αμόλυντους ημιάγριους ανθρώπους ήταν ο θρησκευτικός εκπολιτισμός τους. Σπουδή στον εκχυδαϊσμό, τον καταναλωτισμό και εμπλεγμός σε μια κατανόηση και συμπόνια χωρίς κλειδιά. Ακόμα και το σπίτι ενός ιεραποστόλου ήταν ανάμεσα στις λασποκαλύβες από λαχερίτη. Λαχερίτης είναι το νίκελ ( έχουμε και στο τριτοκοσμικό Ελλαδιστάν μας ). Πράξη που φανερώνει τη βαθιά φθορά μας και τα κίνητρα. Ενεργοποιεί τις συγκρίσεις και την εκμετάλλευση, τη νομιμοποίηση της κουτοπονηριάς και του ανταλλάξιμου, την αλαζονεία των πολιτισμένων, τελικά.Αν με ρωτάγανε τι θα ήθελα να γίνω όταν μεγαλώσω, ίσως και να απαντούσα, ο Γκράχαμ Γκρην.Ίσως η μόνη πραγματικά προσφορά μας στους άλλους, η μόνη αμόλυντη βοήθεια, να είναι η πράξη.

<< - Μακάρι να μπορούσα να κάνω κάτι να βοηθήσω.
- Μπορείτε να διαβάζετε δυνατά >>;

Μια απ’ τις σημαντικότερες αρετές του Γκρην είναι πως δε χτίζει χαρακτήρες για να γίνουν, μα για να είναι. Και αυτό που κάνει τον Καβάφη τόσο μεγάλο δεν είναι η ασίγαστη επιμονή του στην ολοκληρωτική έκφραση μα κυρίως η Αμφιβολία με την οποία αντικρίζει την ομοφυλοφιλία και τα σύνορα της κοινωνικότητας. Το ίδιο πάθος βρίσκουμε και στο Γκρην, για την απλωτή, ειλικρινή, γεμάτη έκφραση των πάντων και η Αμφιβολία, ακόμη κι αν διαφέρουν τα αντικείμενα κάνει το Γκρην τόσο ιδιαίτερο, πικρό, ευφυή κι ανθρώπινο. Δε στοχεύει σε καμιά πρωτοτυπία, ή διαχρονικότητα, γι’ αυτό προκαταβολικά επιβραβεύεται και με τις δύο.

<< Όταν ο ήχος έσβησε, ανασήκωσε το κεφάλι της και φιλήθηκαν. Αυτό που και οι δυο τους είχαν θεωρήσει ασφάλεια, αποδείχθηκε ένα απλό καμουφλάζ του εχθρού, που πάντα δρα με όρους φιλίας, εμπιστοσύνης και οίκτου >>

<< βούτηξε εναγωνίως στο μυαλό του να βρει μια οποιαδήποτε φράση ικανή να δώσει τέλος στην επικίνδυνη απομόνωση τους. Μαζί, δε μπορούσαν ούτε σιωπηλοί να είναι, με ασφάλεια >>

Τι περίεργη συνειδητοποίηση μέσα από τις παρατηρήσεις του συγγραφέα: όσο περισσότερο εγκλωβίζεται και μπερδεύεται η ψυχή, όσο ικανότερη γίνεται για τις μεγαλύτερες εξαπατήσεις, μέσα στις πιο κεφάτες αποφάνσεις που δεν κρύβουν παρά υστερόβουλα ουρλιαχτά και τη λύτρωση στην μετατροπή των ανθρωπίνων στιγμών, σε λεκτικά αντικείμενα. Και τελικά η ελπίδα αποδεικνύεται το κινίνο του πιστού ( όποια κι αν είναι η πίστη του ), είναι η αρχή της απιστίας και η Αμφιβολία η μόνη ευκαιρία που έχει για να βρει την πίστη, σ’ ένα Θεό, ή στον Άλλο μέσα του.

<< Έγειρε την πλάτη του στην εταζέρα και προσπάθησε να προσευχηθεί. Το Πάτερ Ημών είχε στη γλώσσα του την ίδια νεκρή γεύση όσο κι ένα νομικό έγγραφο: δεν ήταν ο άρτος ο επιούσιος αυτό που ήθελε, αλλά κάτι πολύ μεγαλύτερο. Ήθελε ευτυχία για τους άλλους και μοναξιά και ειρήνη για τον εαυτό του >>

<< Θα μπορούσε να είναι ευτυχισμένος ακόμα κι αν δεν είχε στον κόσμο τίποτε άλλο εκτός απ’ αυτό το θορυβώδες βαν, το καυτό τσάι πάνω στα χείλη του, το ασήκωτο, υγρό βάρος του δάσους, ακόμα και το πονεμένο κεφάλι και τη μοναξιά. Αν μπορούσα μόνο να εξασφαλίσω πρώτα τη δική της ευτυχία και μέσα στην παραζάλη της νύχτας ξέχασε για λίγο αυτό που του είχε διδάξει η εμπειρία – ότι κανένας άνθρωπος στον κόσμο δε μπορεί να καταλάβει πραγματικά τον άλλο, κι ότι κανείς δε μπορεί να εξασφαλίσει την ευτυχία κανενός >>

Με κούρασε, ήταν δύσβατο και στενάχωρο, παράλληλα όμως ήταν πολύ κοντά στις κραυγούλες που βγάζουμε ακατάληπτα, όταν ανακαλύπτουμε ένα νοστιμότατο μεζεδάκι.

<< Λέγαμε για την υπόθεση Πέμπερτον. Ήδη μέσα σε λίγους μήνες είχε γίνει υπόθεση. Όταν κάτι γινόταν υπόθεση, ήταν σα να μην αφορούσε πλέον ανθρώπινο ον. Οι υποθέσεις δεν έχουν ούτε ντροπή, ούτε βάσανα >>

Υπάρχουν δύο μυθιστορήματα πάρα πολύ κοντά σ’ αυτό, το ίδιο βαριά, στενάχωρα και κατά κάποιο τρόπο διαστροφικά μηδενιστικά, με ένα τρόπο που ποτέ δε θα μπορούσε να αγγίξει η Φιλοσοφία – στοχεύουν το μυαλό βεβαίως, αλλά μέσω των συναισθημάτων. Ο Φεραγκύς και Ο εφημέριος του χωριού. Και από ένα αντικρινό παράθυρο στέκει και Ο μύθος του Σίσυφου. Κοντά όμως μ’ ένα παράδοξο, πικροχαρούμενο τρόπο βρίσκεται και μια απ’ τις ελάχιστες ταινίες, που αγαπώ, το Μαντ Ντογκ & Γκλόρια. Και πάνω απ’ όλα αυτά γιγαντώνεται, απωθείται και τα ξανακυκλώνει όλα, το σπουδαίο μυθιστόρημα, Επικίνδυνος Οίκτος.

<< Η αγάπη φούντωσε μέσα του, η αγάπη που πάντα νιώθουμε για ό,τι έχουμε χάσει, είτε είναι παιδί είτε γυναίκα, ή ακόμα και ο πόνος >>

<< Δεν έχει νόημα να λέω πως σε ένα χρόνο θα είναι εντάξει. Είναι ένας χρόνος που θα πρέπει να τον περάσω >>

Όταν συμβαίνει κάτι σημαντικό ή σπουδαίο στη ζωή μας έχουμε την αίσθηση, την επιθυμία ο χρόνος να σταματήσει εκεί. Ο χρόνος βέβαια δε σταματάει. Συνεχίζει. Μαζί με τις ανάσες, τη συμβατικότητα, τους φόνους, το καυσαέριο, την εκμετάλλευση, τις μάχες καλού και κακού, τους πολέμους κακού και κακού, την υποκρισία στους άλλους και στον εαυτό μας. Η πίεση είναι τεράστια. Είναι ο λόγος που δεν υπάρχει ευτυχία. Για να υπάρξει ευτυχία, θα έπρεπε να παγώσουν όλα.

<< Δε μπορούσε όμως να προφέρει την παράκληση που είχε στην άκρη της γλώσσας του: άσε με να σε οικτίρω πάλι, γίνε απογοητευμένη, απωθητική, γίνε πάλι αποτυχημένη για να μπορέσω να σε αγαπήσω ξανά χωρίς αυτό το χάσμα της πικρίας μεταξύ μας >>

Εσύ που διαβάζεις τις βλακείες που γράφω, κάτσε και σκέψου λίγο αυτή που αγαπάς. Ποια στιγμή την αγάπησες. Όταν την είδες βαμμένη, με το μίνι, τα ωραία γαμπάκια και τη λάμψη, όταν σου ομολόγησε την αλήθεια της μ’ ένα φιλί, ή λόγο άηχο, ή όταν την είδες μια φορά με πιτζάμα, κοκκινισμένη μύτη, να γλύφει τα δάχτυλα της; Τελικά αγαπάμε την τελειότητα, αγαπάμε την ομορφιά, ή αγαπάμε τον άλλο τη στιγμή που αποκαλύπτεται η φθαρτή εικόνα του και κάθε στιγμή μετά, που περνάμε μαζί βλέποντας τις φθορές μας;


Αναρωτιέμαι, αν οι νεκροί ή οι απόντες γνώριζαν ποιοι τους αγάπησαν πραγματικά, ο κόσμος θα ήταν καλύτερος, χειρότερος, ή ίδιος;

<< Καληνύχτα κύριο >>

The Heart of the Matter, although considered by many one of the best novels ever written, is thought by others a depressing, unhappy story. Certainly, the characters in Greene’s book bump and bang into each other, literally ‘bumping off’ themselves and those in their way, for what they believe is love.

Of course, it is about love. Real love. Not Romance, nor what most people think is love. Love isn’t sex, nor is it a feeling, nor is it ‘liking someone’. Reviewers and readers over the years have believed/claimed the main character, Henry Scobie, doesn’t love his wife, Louise. He certainly spends enough time debating this question, in his mind and with her. But what do his actions attest—at least in the beginning? Does he at least try to do what St. Paul says constitutes love in 1 Corinthians 13:4-8? What else can or should a person do committed to love another? If a man persists in doing all that is right for another for the right reasons, don’t the actions speak for something? Don’t they speak to a greater love because they are so difficult? Love is easy when it is ‘fun’ or enjoyable’, but is that really ‘love’?

Scobie struggles with himself mightily throughout the novel. How he resolves this question as well as other dilemmas would spoil the book’s plot—and it is an extraordinary plot set on the Western coast of Africa during World War II.

Love and how it is expressed is central for other characters as well. Here is a partial quote from Father Rank confessing his admiration of Scobie in a particularly ironic scene: “When I was a novice, I thought people talked to their priests, and I thought God somehow gave the right words. Don’t mind me, Scobie, don’t listen to me. …I had a parish once in Northampton … I wasn’t of use to a single living soul. I never had much talent for loving God as some people do. I wanted to be of use, that’s all. Don’t listen to me. Its’s the rains. I haven’t talked like this for five years.” Despite all this honest self-deprecation, in the final scene in the book, Fr. Rank proved when the petal hit the metal, God gives the perfect words. It is usually the hearer who doesn’t listen. And Fr. Rank’s love for God was in his deeds as well as his words, though he didn’t realize it.

The Heart of the Matter is all about matters of the heart and what matters to the heart. We each have a different way of expressing these and mostly we go through life not understanding each other.

12/2/2021: Edited for grammatical errors

“People talk about the courage of condemned men walking to the place of execution: sometimes it needs as much courage to walk with any kind of bearing towards another person’s habitual misery.”

Henry Scobie is an assistant police commissioner stationed in a British controlled West African coastal town during WWII. He is a man of high character, scruples, integrity, but also very reserved.

He is also an outsider amongst the other British settlers.

At the beginning of the novel he learns he has been passed over for promotion. Even though he is disappointed, his wife Louse sees this as the final humiliation. She hates living where they do - and feels the past 15 years in this horrible place isn't worth being here any longer. She wants to go back to England. Either that, or take a holiday to South Africa.

This is the beginning of all Scobie's problems. Because he wants to please her. And in so doing, he makes some very bad decisions.

As a reader, our first reaction is to feel pity for Scobie. But, if you read any past interviews with Greene about his intentions for this novel, he says his purpose was to illustrate the "disastrous effect on human beings of pity."

In other words, Greene sees pity as an egotistical trait deriving from an abundance of pride rather than true compassion for the welfare of others.

Thus, he makes pity the fatal flaw that brings Scobie down. This leads to a crisis of conscience and ultimately to "spiritual damnation."

This was another novel taken on by our Library Book Discussion group, so you can imagine the lively discussion that ensued.

We saw this as a superb study of a man in turmoil. So much for us to address, and "tear a part."

What did you think? 3.5 stars

Graham Greene at the top of his game.

A true tragedy filled with honest and meaningful dissection of love, marriage, guilt, God, Catholicism, duty, greed, avarice, manipulation, jealousy, pain, loneliness and more. It is easy to see why this book made several lists of "Best books of the 20th Century". Parts of it are droll but when done I see how it fit the author's clever construction of a true tragedy of the heart. This book was very moving and will have a lasting impact on my psyche. Gender roles play a huge part of the landscape of the story in an honest fashion I have rarely encountered. Perhaps it was the author's diction or style but it was refreshingly painful and full of despair for me. I think Graham Greene was a genius but maybe also a tortured soul.

At one time in my life I read a lot of Grahame Greene, I don't know precisely when but it must have been in late autumn or winter because my memory of so many is dreary, rain on the window panes, dark, action played out in black and white. An alien mind with a curious if twisted consistency. A feeling of inevitable betrayal and fear of failure in The Confidential Agent. Relationships here or in The Quiet American as promising a particularly dreary doom. A decaying post war feeling that suggests a world of defeat in Brighton Rock rather than survival and new opportunity.

Perhaps if I read them again I'd be surprised at bright colours and flashes of optimism closed to the characters but open to the reader?

This hardcover edition is volume 6 in the Heinemann & Bodley Head edition of which there are 19 volumes. The book contains an extensive new introduction by the author.

This a superb novel about a man who gets over his head in matters of the heart. Our main character Henry Scobie is a good man. Good but conflicted about what love means. Never getting around to finding the answer, he denies help from his conscience and his Catholic God. The latter he claims to have always carried around “like a sack of bricks”.

Besides love, Scobie’s wife Louise is desperate for self-validation which she looks for in her husband’s success. However, he’s currently lagging career wise. Success isn’t what Scobie seeks. He wants to unburden himself of the old, rusted handcuffs of marriage.

Major Scobie is the face of the law. A deputy Commissioner, he’s the one the public looks to when wrongs must be righted. He takes his position seriously. God can’t do justice on the streets of Freetown, but he can.

Scobie has the power to get what he needs should he want it. Yet, when he acts he finds that he's overshot the goal. What will he do? Will his conscience or God see him right?

The Heart of the Matter is a story set in seaside Freetown, Sierra Leone a colony of the United Kingdom at the time during WWII. While war proper doesn’t intrude on daily life, an undertone of intrigue exists. The conflict is seen through the colony’s constant watch for German attempts to obtain certain rare raw materials to build the machines of war.

Couched in the exoticism of the tropical climate are the unsettling forces of nature as well as symbols of human avarice. High heat, monsoons, damp, sweat, flies, mosquitos, rats, cockroaches, lush growth, and flowers. One can easily get malaria or blackwater fever. A nick in the skin can let in evil and lead to gangrene.

There are two peoples who can be seen as standing for good and evil. At the bottom of the socioeconomic ladder are the innocent black natives. At the top are the scheming white British colonists and just below them are a scattering of Syrians, Indians, and others.