MỸ NỮ HẠT BUỒN

Thi thoảng trước đây, mỗi bận hoàng hôn đỏ cam buông xuống, tôi tìm đến biển. Không phải để bơi, tôi không biết bơi, mà làm những trò rất con gái: tóc xõa luồn trong gió, tai nghe biển hát thì thầm, chân lún sâu ở nơi cát và sóng quấn mình vào nhau. Nỗi u sầu thiếu nữ chẳng dịu đi nhưng tôi luôn cảm thấy được là chính mình.

Biển là như thế, không ồn ã nhưng thấu hiểu.

Biển của John Banville lại không thế.

Nàng buồn. Nàng đẹp. Hai vẻ hòa quyện đó đọng lại trong tôi khi Banville đưa chu du xuống biển câu tả toàn mỹ, sau lần gần đây được Kertész Imre dắt dạo sâu trong rừng câu dài miên man.

Thế nào đó sẽ có bạn bĩu môi với văn phong hoa mỹ của Banville. Có thể bạn đúng bởi thứ gì nhiều quá cũng khiến ta quên từng rỏ dãi thèm thuồng. Nhưng tôi thì không. Tôi vẫn sẽ đói khát mỹ từ cho đến khi nào chính tôi cũng xào nấu ra được nhiều chúng. Tựa như, tôi vốn hay viết dài dòng rồi nên khá ngán ngẩm (mặc dù vẫn rất khâm phục) Imre với câu dài lê thê trong Kinh cầu cho một đứa trẻ không ra đời.

Giờ rẽ bất kỳ một con sóng trang trên Biển, tôi khó lòng nhặt được một câu kể tẻ nhạt và khô cứng. Banville là một kình ngư khi bơi qua lớp lớp sóng biển câu tả mà không đuối sức hay vấp phải một câu kể nào. Làm sao cừ được như vậy ư? Tôi đi dọc Biển và thấy ông rải đều am hiểu hội họa như tia nắng rơi rớt trên mặt biển tạo vô số sao sáng lấp lánh nên không ngạc nhiên với điều này.

"Hạnh phúc thủa ấu thơ rất khác. Lúc ấy nó chỉ đơn giản là chuyện tích lũy, chuyện nhặt nhạnh những trải nghiệm mới, những xúc cảm mới và gắn chúng như những viên gạch lát bóng loáng lên cái sau này sẽ là tòa lầu hoàn chỉnh kỳ diệu của bản ngã."

"Quả thật cô to lớn một cách thần đồng. Tôi nghĩ nếu cái khóa cài hỏng và dây đai lưng ấy tuột mất, thân hình cô sẽ bung ra thành một hình cầu hoàn hảo với cái đầu cắm ở trên như một quả anh đào cắm trên một bánh tròn làm bằng đường."

Biển là danh họa trong nghệ thuật văn chương. Từng con sóng chữ, từng con sóng trang đều vẽ lên trong trí tưởng tượng của tôi những khung tranh sống động tuyệt mỹ. Của bất hạnh. Của đau thương. Khả năng đặc tả của Banville là linh hồn cứu rỗi tác phẩm khỏi vẻ u buồn của hiện thực và quá vãng, như lời tựa đã viết, chính kỷ niệm đã cứu rỗi Max Morden khi Chúa Trời không ở cạnh ông.

Biển làm tôi nhớ Nàng Anna xanh xao của Heinrich Böll quá đỗi! Đẹp đó mà như gần như xa. Buồn đó mà như ẩn như hiện.

Max vẫy vùng trong muôn trùng lớp sóng cảm xúc ngắt quãng theo dòng trí nhớ đi đi về về không liền mạch giữa quá khứ và hiện tại. Đó là bất hạnh của tuổi thơ không màu yêu thương. Đó là lầm lỗi của dục vọng chớm nở. Đó là ám ảnh của những cái chết trẻ và cả rất trẻ...

Tôi tò mò suy nghĩ của Max khi quyết định quay về vùng biển ấy, nơi nhìn đâu cũng thấy toàn những vụn ký ức buồn vời vợi. Phải chăng để tìm lại bản ngã ông thường xuyên nhắc tới suốt chuyến đi? Là ông cũng giống như tôi đã từng, chỉ muốn về với cuộc sống dành cho mình?

Tôi hoài nghi về biến cố nhà Grace. Chloe là cô bé phản nghịch, Myles là cậu bé lập dị, làm sao để chấp nhận đó là một lựa chọn? Vậy là tai nạn ập đến do tâm tình dậy sóng khi sải cánh tay dưới con nước? Số phận đó của hai đứa trẻ sinh đôi cứ như cái phao cứu sinh bị xì hơi trong cuộc đời Max, là nguồn sống một thời nay là nỗi ám ảnh dai dẳng.

Biển là vô số hạt buồn thiếu liên kết, còn đó những kẽ hở khuyết lời đáp.

Không biết những vẻ đẹp tươi tắn thì mê ly đến độ nào nhưng đẹp mà buồn luôn khiến tôi bị hút mắt nhìn. Không biết những quyển sách giải thích hết ngọn ngành mọi khúc mắc thì được độc giả ồ à bao nhiêu lần nhưng Biển với những hạt buồn rời rạc được lấp đầy giữa những lời văn đẹp đẽ nhường thế đã khiến tôi phải ôi vô số lần.

Biển của John Banville là như thế, nàng đẹp mà buồn.

Biển, mỹ nữ hạt buồn!

* * *

Những linh tinh này là tất cả cảm thụ của tôi về Biển. Nhưng mỹ nữ thì cũng có khuyết điểm. Nàng đeo trên mình không ít lỗi chính tả, làm bản thân xấu đi dưới con mắt của những độc giả khó tính. Không sao. Nàng sẽ được tái bản với một diện mạo mới đeo ít (hoặc tốt hơn là không đeo) trang sức chính tả.

Thật muốn cho năm sao nhưng bản dịch lỗi quá nên tội cho nguyên tác.

A study in grief and memory.

Golden hued and tainted. A book that evolved, revealed, and snuck up on this reader. From the beginning I enjoyed the writing style and the atmosphere, but found myself disliking the characters. Just like in life however, to dislike someone does not mean that you can not empathize with them. Much of my dislike came from a sense that the narrator had a dislike for them as well, Max Morden our protagonist is that narrator, he is much grieved and greatly dissatisfied in life.

This story beautifully portrays how memory permeates, how perspective can alter, how the most essential pieces of ourselves can be unknowable.

So what I foresaw of the future was in fact, if fact comes into it, a picture of what could only be an imagines past. I was, one might say, not so much anticipating the future as nostalgic for it, since what in my imaginings was to come was in reality already gone.

We see from Max's perspective the fulcrums of his life and what lead to each, how they transpired, whether in vivid sudden flashes or interminable periods. We witness the build, we live them with Max - it does have a tendency to feel voyeuristic, just as Max was in his younger years. Max is hiding in the past, stuck in it, going back to it in more ways than one. The time periods flow in his mind like the ebbs and tides of the sea, one overtakes the other, they are fluid and seamless.

The empathy came not from identifying so much with the character as with certain feelings that I think we all might encounter in life - the confusion of adolescence, the want to achieve or have more, and even the awkwardness that sympathies can impart. There is a raw, ugly honesty about Max, I think loss has a way of revealing that.

Among the more or less harrowing consequences of bereavement is the sheepish sense I have of being an impostor. After Anna dies I was everywhere attended upon, deferred to, made an object of special consideration. A hush surrounded me among people who had heard of my loss, so that I had no choice but to observe in return a solemn and pensive silence of my own, that very quickly set me twitching.

I know I can certainly identify with the turmoil of dealing politely with people's sympathies, being resentful of it, and feeling unworthy of it. Banville writing does not endear me to Max, but it does feel honest if not fully real.

This is a small but dense, beautifully written book about a man who lost his wife and reminisces about her and a boyhood lost love. The mood is nostalgic and heavy, it somehow reminded me of Daphne du Maurier's Rebecca, even though The Sea is a completely different thing and the writing is so much better, beautifully crafted (I think the translation also helped). Thank you, Susana!

The Sea really bugged me. I've never read another John Banville novel, so I don't know whether this one is typical of his writing in general, but nothing irritates me more these days than a writer who has considerable gifts at his command who writes novels that function as elegant window displays for the considerable gifts at his command. The plot of the book, such as it is, finds middle-aged Max Morden retiring to a rented house by the sea, near the "chalets" where he spent his boyhood summers, to mourn his wife's death and think about the past. The first person account intercuts Max's memories of his wife's final months with his memories of a "significant" summer he spent by the sea, during which he became fascinated with the Graces, a family a rung or two higher on the social ladder than Max himself. I put "significant" in quotation marks, because I can't for the life of me figure out what's significant about Max's relationship with the Graces, other than the opportunity it affords Banville to display his considerable gifts, and -- what's worse -- I can't even fathom what's significant about his wife's death other than the opportunity it affords Banville . . . well, you get the idea. The premise of the novel seems to be "Hey, look at me, everybody, I'm the 'heir to Nabokov.' The back of the book says so. And besides, my book is filled with Beautiful Prose." The linking of Banville's name with Nabokov on the back of the book does Banville a considerable disservice. I kept expecting withering satire and a devastating prose style (Banville is good, but he's not that good), and all I got was the narrator's tendency to pepper his recollections with big, bloated words.

"Character-driven" novels are not of themselves a bad thing. Perhaps my favorite novel of the last thirty years (Gilead) relies more on character than on plot. If you're going to rely on character, however, you'd better make sure your characters are at least one, and preferably all, of the following: a) sympathetic; b) compelling; c) more than merely a place marker for inflated, if not particularly profound, ruminations on the Big Questions.

One of Banville's passages may illustrate what bothers me most about this book. In the passage, Morden describes the photographs his terminally ill amateur-photographer wife has taken of fellow hospital patients -- all of whom have, apparently cheerfully, consented to expose their scars, wounds, and afflictions for the sake of . . . photographic immortality? . . . the gratification of their exhibitionist desires? . . . the betterment of mankind? I got stuck, as I read this passage, trying to figure out why the people in the photographs had agreed to present their private suffering in so public a fashion. Then I realized they were props, placed on stage to be rearranged and remarked upon, to give the leading man something to do while he wows us with his method acting. Oh, come on, one might object, isn't Yorick's skull a prop? Of course, but it's not merely a prop. We admire Hamlet's ability to make him live again, but that's just it. He makes him live again. Nobody really lives in Banville's novel, including his narrator, and perhaps that's not surprising in a novel that is mostly about death. What's more surprising, though, is that, for all his lovely style, Banville leaves us with very little impression that anyone in this book ever really has lived.

In the book's final passages, Max Morden likens the moment of his wife's death to a moment in his childhood when he had been lifted up by a suddenly surging sea, carried toward shore a bit, and then set down again. It was, he says, "as if nothing had happened. And indeed nothing had happened, a momentous nothing, just another of the great world's shrugs of indifference." That's what it feels like to read

“Me asombra, y me decepciona, e incluso diría que me aterra,por razones que se me hacen oscuras, pues ¿por qué iba a desear algún cambio,yo que he vuelto para vivir entre los escombros del pasado? “

“¿Cómo es que de niño todo lo nuevo que llamaba mi atención poseía el aura de lo misterioso, teniendo en cuenta que, según todas las autoridades, lo misterioso no es algo nuevo, sino algo ya conocido, que regresa en una forma diferente, convertido en fantasma? De tantas cosas sin respuesta, esta es la menos importante.”

“¿Hay conciencia en el reino de Plutón, entre las inmensidades inexploradas por las que vago perdido, como Orfeo sin lira?”

“Déjame en paz, le grito a mi fuero interno, deja que pase de largo por la vieja y vilipendiada pensión de los cedros, que pasé junto al desaparecido café playa, que pase de largo por los Lupinos y el prado que fue, que pase de largo por este pasado, pues si me detengo seguramente me disolveré en un vergonzoso charco de lágrimas”

“Cierto, algo de nosotros permanecerá, una fotografía desvaída, un mechón de pelo, unas pocas huellas, unos cuantos átomos en el aire de la habitación donde exhalamos nuestro último aliento, y no obstante nada de eso será nosotros, lo que somos y lo que fuimos, sino solo el polvo de los muertos. “

Al principio da la sensación de haber llegado tarde a la trama, como si de alguna forma te colocasen en medio de un caos que no entiendes. Poco a poco se va aclarando todo, dejando paso a los recuerdos de una población costera, con sus alegrías, sus dolores y sus incertidumbres.
Se nota la influencia de Nabokov en cada página, pero no como un mero imitador sin ningún tipo de habilidad. Si no como una obra inteligente y muy bien escrita. Los fantasmas de los recuerdos llenan cada paisaje de esta obra, los personajes son en su mayoría recuerdos. Todo esto, con un paisaje de fondo, el mar.

Me ha parecido casi un cuadro, una obra que nos acompaña en cada pincelada, terminando de la mejor forma con la que se puede consolar al lector.
Me ha encantado cada detalle, cada recuerdo, el cuadro entero. Se nota que el escritor tiene un buen bagaje literario. Sin duda, habría sido una buena candidata para el premio Nobel.
Merece todo el tiempo que le he dedicado.

اسطوره های یونانی ناشناخته میان کاکایی های در حال پرواز بر فراز ساحل. باد، رطوبت، ابر، خاکستری. بو. بوی رطوبت و نا. رایحه‌های بیشمار. آدمهای نفرین شده و آبستن حوادث ناگوار. شخصیت های شیدا و داغدیده. متنی شکسپیر گونه و فاخر. غم و فراق. و البته خودآگاهی بی نظیر راوی که گویا در اتاق روان شناسی به خلسه ای فرو رفته و برون ریزی میکند.
اینها آنچیزی است که از کتاب برای همیشه در ذهنم باقی میماند.
گویا متن زبان اصلی این کتاب مملو از واژگان فاخر و نثر با شکوه شکسپیر طور است که اسدالله امرائی (مترجم) هم تا جایی که توانسته از لغات مهجور و ثقیل در ازای کلمات اصلی استفاده کرده است تا بخشی از آن متن فاخر را به خواننده منتقل کند. که البته از نظر موفق نبوده. شاید هم یکی از دلایل انتخاب این رمان به عنوان برنده ی جایزه من بوکر 2005 همین زبان رمان باشد. متن ترجمه شده مانند نسخه ی مصنوعی یک قهرمان است. پیکری که فاقد روح و جنبش و فراز و فرود است.
همانقدر که میشود لذت خواندن شعری در زبان ترجمه شده را عیناً درک کرد، میتوان از زبانِ این کتاب هم لذت برد.
القصه،
راویِ پیر این کتاب (مکس موردن) ما را به دنیای خاطراتش میبرد. به سالها پیش و ویلایی که در آن در نوجوانی (حدودا 10 یا 11 ساله) با خانواده ای تقریبا متمول آشنا شده است. خانواده ی گریس: آقا و خانم گریس و دو قلوهای همسن و سال مکس، کلوئه و مایلز و البته رز، که مربی جوان بچه ها است. مکس در عالم نوجوانی دلداده ی این خانواده شده و اکثر اوقاتش را با آنها میگذرانده.
اما حالا پس از گذشت سالها از آن دوران، اتفاقی ناگوار (مرگ همسرش) او را به همراه دخترش، به همان دریا و همان ویلا و همان روستای دوران نوجوانی اش بر میگرداند. در این بازگشت عملا تک تک خاطرات با خانواده گریس مرور میشود. تک به تک رازهای رابطه ها و عشقها برای خواننده بر ملا میشود. راوی هیچ ابایی ندارد تا لایه های تاریک و مزورانه ی شخصیتش را فاش کند.

کتاب به دو بخش مجزا تقسیم شده است: یک بخش ابتدایی که روالی کُند و بی رمق دارد و کمی هم خسته کننده است که در آن به معرفی خاطرات نوجوانی پرداخته. بخش دوم مربوط به زمان حال و بازدید از روستای قدیمی پرداخته میشود و بازیابی بخشهایی تاریک از خاطراتی که در بخش اول تنها شاهد سطح ماجرا بوده ایم. در بخش دوم در واقع از سطوح ترسیم شده عبور میکنیم و لایه های زیرین شخصیت ها و روابط و اتفاقات را درک میکنیم.

به سلیقه ی من بخش دوم جاندارتر و ملموس تر و جذاب تر بود.

(Book 6 From 1001 Books) - The Sea, John Banville

The story is told by Max Morden, a self-aware, retired art historian attempting to reconcile himself to the deaths of those he loved as a child and as an adult. After the death of his wife, Max returns to the scene of his childhood, a summer in particular.

تاریخ نخستین خوانش روز پنجم ماه آگوست سال 2007میلادی

عنوان: دریا؛ اثر: جان بنویل؛ ترجمه: اسدالله امرایی؛ نشر: تهران، افق، چاپ اول و دوم 1386، در 212ص، فروست ادبیات امروز، رمان 39؛چاپ سوم 1389؛ شابک9789643693213؛ چاپ چهارم 1392؛ چاپ پنجم 1396؛ موضوع: داستانهای نویسندگان ایرلند - سده 20م

در این داستان «مکس موردون (مورخ تاریخ هنر)»، پس از مرگ همسرش، به شهری ساحلی میرود، که در کودکی تعطیلات خود را، در آنجا سپری کرده اند؛ خانواده ی «گریس»، در آن تابستان سال‌های دور، گویی از جهان دیگری آمده بودند؛ فرزندان دوقلوی آن‌ها: «مایلز، پسر لال خانواده»، و «کلوئه، دختر آتشپاره» همسن و سال «مکس» بودند، که توجه او را به خود جلب می‌کنند؛ رمان «دریا» آمیزه ای از یادمان و عشق است

در داستان راوی در پی پیدا کردن خود و هویتش است، همان‌ چیزی که خیلی از ما با آن بیگانه شده‌ ایم، از خود واقعی‌مان فاصله گرفته‌ ایم اما خیال می‌کنیم دیگران را خوب شناخته‌ ایم. به‌ راستی وقتی خودمان را نمی‌شناسیم، چطور می‌توانیم به فکر شناختن دیگری باشیم؟

ماجرا در فصل نخست از خانه ی «سدار»ها آغاز میشود؛ «سدار» همان سرو آزاد است؛ راوی داستان یک تاریخ‌‌شناس هستند که همسرشان را از دست داده اند، و اکنون به روستایی در «ایرلند» برگشته اند، که سال‌ها پیش تعطیلات خویش را آنجا سپری کرده بودند، و یادمانهای خویش را مرور می‌کنند؛ او دلش می‌خواهد در بگذشته ها سیر کند، مرگ همسر خویش را تاب نمی‌آورد، و از شرایط کنونی‌ خویشتن بیزار است؛ اوراق نخستین کتاب بازنمایی بیهمانند، و خاطره‌ انگیزی از آن خانه، ارائه می‌دهند؛ گویی نویسنده میخواهد خوانشگر را غرقه در داستان خویش کند، داستانی که بازگویی ساده، از یادمانهای مردی‌ است، که در میان‌سالی، به محلی بازگشته اند، که روزگاری، نوجوانی و جوانی‌ خویش را، در آنجا سپری کرده اند، و با مرور یادمانهای خویش، همه‌ چیز برایش دوباره زنده می‌شوند؛ او باور نمیکند که آن خانه نسبت به بگذشته ها، تغییر چندانی نکرده است؛

فصل دوم از یادمانهای نویسنده کنار دریا آغاز می‌شود؛ این فصل کمی ساده‌ تر از فصل نخست است، و نویسنده کوشش دارد، تصویر بهتری از آنچه در ذهن راوی داستان است، ارائه دهد؛ اما ذهن خوانشگر، همچنان درگیر پرسشهایی است، که از آغاز داستان بی‌پاسخ مانده‌ اند؛ از آنجمله این که راوی داستان که نامش چند بار دیگر می‌شود، یا مرگ، که گویی در همه جای‌ داستان کمین کرده است؛ «جان بنویل» با مهارت ویژه ای یکایک شخصیت‌های آن خانه را به خوانشگرش می‌شناساند، ظاهر و درونشان را میشکافد؛ آن‌قدر دلچسب، که گاهی خود را میانشان می‌یابید، و می‌کوشید با توجه به واژه های نگارگرش، چهره‌هاشان را در خیالتان بیارائید

تاریخ بهنگام رسانی 19/04/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی

(review in English below)

Este é daqueles que "primeiro estranha-se e depois entranha-se".

Apesar de ser um livro pequeno, com menos de 200 páginas, é muito denso, quer em termos de texto (muito descritivo, sendo os diálogos quase inexistentes) quer em termos de conteúdo, com a narrativa a alternar entre o momento presente, em que o narrador faz o luto pela sua mulher, e épocas anteriores, sobretudo um certo verão da sua infância - ou, mais propriamente, pré-adolescência - em que conhece a família Grace.

Não gostei do protagonista/narrador (entre outras coisas, da sua crueldade com os animais - embora a certa altura diga que não é cruel, pois não tiraria os ovos dum ninho, anteriormente confessou que batia no seu cão pelo prazer que sentia em ouvi-lo ganir de dor e também conta que uma vez arrancou patas a gafanhotos e depois deitou-lhes fogo...), mas acabei por gostar da escrita, cheia de comparações interessantes e reflexões sobre os seus sentimentos.

Gostei particularmente das inúmeras referências a quadros e pintores (o narrador está supostamente a escrever um livro sobre Bonnard), que mereciam mais umas notas de rodapé e, num mundo ideal, a reprodução dos quadros mencionados. Julgo que a tradutora não terá percebido algumas dessas referências, como p.ex. "Estava sentada numa cadeira um pouco afastada de mim, junto à parede, de lado, na mesma postura da mãe de Whistler, com as mãos cruzadas no regaço e o rosto inclinado...".


Arrangement in Grey and Black No.1, mais conhecido por Whistler's Mother - pintado por James McNeill Whistler em 1871

Recomendo, portanto.

This one felt a bit off at first, but then I began to warm up to it.

Although it's a small boook, under 200 pages, it's quite dense. On one hand, the text is very descriptive, with almost no dialogue; on the other hand, it has a heavy content, the narrative alternating between the present, with the narrator mourning his late wife, and past times, specially a particular summer in his childhood - or, in fact, his pre-adolescence - when he met the Grace family.

I didn't like the protagonist/narrator (among other things, I didn't like his cruelty towards animals - although, at a certain point, he says he's not cruel because he wouldn't take the eggs from a bird's nest, he had previously confessed to hitting his dog for the pleasure of hearing it whine in pain; he also tells that one time he took the legs of some grasshoppers and then set them on fire...), but I ended up liking the writing, full of interesting comparisons and reflexions on his feelings.

I particularly enjoyed the numerous references to paintings and painters (the narrator is supposed to be writing a book about Bonnard), which deserved some footnotes and, in an ideal world, the reproduction of the mentioned paintings.

So, I'll recommend it.

Max Morden is getting old. He has just lost his wife, Anna, and his efforts to deal with that loss cause him to revisit a past that predates her. I expect he is seeking the beginning, the source of who he is, the shaping of himself, a self that he isn’t sure he is at all pleased with.

I could relate to Max’s frantic grappling with death. I have reached that age when losing people has become far too frequent an occurrence. Beyond that, is the specter of his own death which hovers at his elbow, the realization that any one of us can be gone at any moment. In a world of constant change, one change is final and for each of us, things change no more.

”But then, at what moment, of all our moments, is life not utterly changed, until the final most momentous change of all?”

I often find myself looking at ancient family photographs and being struck by the fact that every single person who ever knew or loved those people is gone. No one alive has one single memory of them. They are completely and truly erased. Not a moment of their lives belongs to the earth any longer, unless someone has taken an opportunity to write a shared memory down.

“We carry the dead with us only until we die too, and then it is we who are borne along for a little while, and then our bearers in their turn drop, and so on into the unimaginable generations. I remember Anna, our daughter Claire will remember Anna and remember me, then Claire will be gone and there will be those who remember her but not us, and that will be our final dissolution.”

And, then the final question: Do we even know people when we do share our world with them? How much do we know or understand on one another or even ourselves?

”Already the image of her that I hold in my head is fraying, bits of pigments, flakes of gold leaf, are chipping off. Will the entire canvas be empty one day? I have come to realize how little I knew her, I mean how shallowly I knew her, how ineptly. I do not blame myself for this. Perhaps I should. Was I too lazy, too inattentive, too self-absorbed? Yes, all of those things, and yet I cannot think it is a matter of blame, this forgetting, this not-having-known. I fancy, rather that I expected too much, in the way of knowing. I know so little of myself, how should I think to know another?”

The Sea leaves you with a lot to think about and a number of questions that seem to pertain to your own life as much as to Max’s. I believe Banville understands people in general and is able to translate that into an individual who is very specific. The story is unexciting and at times uninteresting, the characters boring and normal, the big surprises not very surprising. What makes it worthwhile, for me, are the themes that weave through it and remind us that we are Max; Max is us.

Nude in the Bath and Small Dog, Pierre Bonnard, 1941-46

What has this luminous painting of a female bather to do with a book called "The Sea", you might ask? More than you might think. Pierre Bonnard, a French Post-Impressionist painter, often painted his wife Marthe. He painted this particular piece when she was in her 70s, and she had died by the time he completed it. We can see by virtue of the recognisable images of female form and bathtub, the general gist of the painting. But the image goes beyond the bounds of reality with the misshapen bathtub that accommodates impossibly long and bent limbs, the colours shimmering and waving on the organically undulating walls as though they might just disappear at any moment, a dog on what might be a mat or a square of light on the slanted floor, brushstroke after gorgeous brushstroke coming together to simulate Marthe's moment of private repose. The moment is almost certainly of a younger Marthe, though. It is the artist's memories of an earlier, more youthful moment.

"There is a formula, which fits painting perfectly," wrote Bonnard, "many little lies to create a great truth."

Not only is the narrator of this novella, Max Morden, attempting to write a book about Bonnard, not only did Max's own wife during her painful decline enjoy the silent comfort of baths, but like Bonnard, he is trying to cobble together an image, one of his wife and his life, looking back as an aging widower. These memories and images are as elusive, as distorted, as tricky as the painting. But when brought together, they capture the luminosity, pain and newness of a pivotal summer in his youth.

Max is a flawed and not particularly likeable character, and he's often looking through the bottom of a bottle, which adds to the hazy unreliability of his point of view. His aching melancholy is always felt, an aging man who can only look back and piece together as best he can, a story that is at once innocent and vaguely sinister. This exploration of memory, grief and loss washes over you with many waves, dragging you under to the murky depths.

Reading John Banville is like gazing at a painting. His poetic style is incredibly evocative and visual. He brings his readers to the scene, right up close to his subjects. We can smell their breath, we can see the little imperfections. At the same time, we are not entirely sure how this person got there, were they wearing a blue dress or a floral one? He meanders between past and present, revealing just enough, a trail of literary breadcrumbs. Each brushstroke works with the next to complete the story. This 2005 Booker Prize winner is gorgeous, a masterpiece, delineating the difference between literature and just plain fiction.