deliliğin yazdığı bir kitap düşünün. yazarı da kendisi gibi öven, aziz dostum sevgili Erasmus diye selam gönderen, deliliğin kitabı bu:) mitolojik kahramanlarla, tanrılarla, dinsel öğretilerle dolu, 1500'lü yılların başında yazılmış çok eski bir kitap. Buna rağmen çok esprili bir dille anlatıldığından ve sanırım deliliğin dünyanın her zamanında ve ülkesinde aynı şekillerde boy göstermeye devam etmesi nedeniyle güncel kalabilmiş bir kitap. yazarın deli diye tabirlerinden ne krallar eksik kalmış ne papalar ne din bilginleri. hepsi tek tek sıralanmış. yüzünüzde bir gülümsemeyle ama kafanızda soru işaretleriyle okuyabileceğiniz bir klasik.

Pohvala ludosti je sveobuhvatna kritika feudalnog poretka provučena kroz satiričnu prizmu. Najoštrije vakele su upućene ka crkvi kao glavnom entitetu tog vremena. Knjiga je pisana pred osvit Reformacije i pokazala licemerje tadašnjeg društva obuhvatajući sve slojeve, struke i uticajne grupe.

Gledajući iz današnje perspektive ovakva dela su doprinela slobodi mišljenja i omogućili razvoj disciplina koje nisu direktno vezane za književnost i filozofiju. Uzburkavši duhove vremena, usmerili su brod čovečanstva ka drugim, tada neočekivanim horizontima.

Outstanding flow of thoughts! Not an easy reading ( the book has been written more than 500 years ago!), but definitely it is very enjoyable. Loved the humourous displays of many shadowy images of our life, of the society - past, present and future: all of them embracing the same foolishness:)
‘It is Folly that, in a variety of guise, governs cities, appoints magistrates, and supports judicatures. And, in short, makes the whole course of man's life a mere children's play, and worse than push-pin diversion. The invention of all arts and sciences are likewise owing to the same cause. For what sedentary, thoughtful men would have beat their brains in the search of new and unheard-of-mysteries, if not egged on by the bubbling hopes of credit and reputation?’
..
“...what if I challenge an equal share of wisdom? How ! this, you will say, is absurd and contradictory; the east and west may as soon shake hands as Folly and Wisdom be reconciled. Well, but have a little patience and I will warrant you I will make out my claim. First then, if
wisdom, as must be confessed, is no more than a readiness of doing good, and an expedite method of becoming serviceable to the world, to whom does this virtue more properly belong? To the wise man, who partly out of modesty, partly out of cowardice, can proceed resolutely in no attempt. Or to the fool, that goes hand over head, leaps before he looks, and so ventures through the most hazardous undertaking without any sense or prospect of danger?

In the undertaking any enterprize the wise man shall run to consult with his books, and daze himself with poring upon musty authors, while the dispatchful fool shall rush bluntly on, and have done the business, while the other is thinking of it.”

“...most things being really in themselves far different from what they are in appearance to others. So as that which at first blush proves alive, is in truth dead; and that again which appears as dead, at a nearer view proves to be alive. Beautiful seems ugly, wealthy poor, scandalous is thought creditable, prosperous passes for unlucky, friendly for what is most opposite, and innocent for what is hurtful and pernicious. In short, if we change the tables, all things are found placed in a quite different posture from what just before they appeared to stand in.
If this seem too darkly and unintelligibly expressed, I will explain it by the familiar instance of some great king or prince, whom every one shall suppose to swim in a luxury of wealth, and to be a powerful lord and master. When, alas, on the one hand he has poverty of spirit enough to make him
a mere beggar, and on the other side he is worse than a galley-slave to his own lusts and passions.






If I had a mind farther to expatiate, I could enlarge upon several instances of like nature, but this one may at present suffice.
Well, but what is the meaning, will some say, of all this? Why, observe the application. If any one in a play-house be so impertinent and rude as to rifle the actors of their borrowed clothes, make them lay down the character assumed, and force them to return to their naked selves, would not such a one wholly discompose and spoil the entertainment? And would he not deserve to be hissed and thrown stones at till the pragmatical fool could learn better manners? For by such a disturbance the whole scene will be altered. Such as acted the men will perhaps appear to be women. He that was dressed up for a young brisk lover, will be found a rough old fellow. And he that represented a king, will remain but a mean ordinary serving-man. The laying things thus open is marring all the sport, which consists only in counterfeit and disguise.
Now the world is nothing else but such another comedy, where every one in the tire-room is first habited suitably to the part he is to act. And as it is successively their turn, out they come on the stage,where he that now personates a prince, shall in another part of the same play alter his dress, and become a beggar, all things being in a mask and particular disguise, or otherwise the play could never be presented.”

I would have liked it more if it had been half its length. It's funny and caustic at times, but it's stretched out too much, too often.
And even though the notes in the back help, it's a shame we miss 99% of the inside jokes, but I suppose that can't be helped.

"O operă proastă va plăcea celor mai mulți. Nimic mai firesc, fiindcă, după cum v-am spus, majoritatea oamenilor sunt proști."

Scrisă din perspectiva Prostiei, "Elogiul nebuniei" este dedicată lui Thomas Morus ("moria" înseamnă "nebunie" în greacă), unul dintre cei mai importanți reprezentanți ai doctrinei umaniste în Europa Evului Mediu, el și Erasmus fiind foarte buni prieteni.

Nu e de mirare că cei doi s-au înțeles atât de bine, având în vedere unul dintre cei mai importanți factori care stau la baza oricărei relații trainice și sănătoase: umorul, element prezent în operele amândurora, într-o manieră cu mult înaintea vremurilor pe care le-au trăit.

Ya ben bu aforizma tarzı eserleri sevemiyorum..
Öğüt veren ya da bu tarz kitaplar beni çok sıkıyor..
O yüzfen ben hiç beğenmedim ve çok sıkıldım..
Bir Challenge ta geçtiği için okuduğum bu kitabı yarım da bırakamadım..

Desiderius Erasmus'un, çağdaşı ve yakın dostu Thomas More'a ithafen yazdığı felsefi, politik ve sosyolojik yergi.

Erasmus kitap boyunca deliliğe farklı anlamlar atfediyor. Öncelikle, insanın irrasyonel, kendi gibi olan yönüne dikkat çekerek bunu delilikle özdeşleştiriyor. Fakat Erasmus, cehaletin ve bilgisizliğin getirdiği bu tür deliliğin insanın doğasında var olduğunu ve bunun o kadar da kötü olmadığını savunuyor. Bilakis Stoacılık başta olmak üzere aklı ve erdemi merkeze alan, hataya ve günaha yer bırakmayan katı ahlakçı felsefeleri tefe koyup bunları esas delilikle yaftalıyor. Bir başka deyişle kendi doğasından kendini bile bile koparan ve üstelik bunu bilgelik adına yapan kişiyi alaya alıyor, küçümsüyor ve ona ahmak muamelesi yapıyor. Tanrısal bilgiye ulaşmak adına tanrılığa soyunan kimsedense, cehaletiyle ve günahıyla insan gibi insan olanı ahlaken daha üstün tutuyor Erasmus.

"..Filozofların bana karşı çıkıp bağırdıklarını duyar gibiyim. Deliliğe tutunmak zavallılıktır diyorlar, yanılgıya düşmektir, kandırılmaktır, cahilliktir diyorlar. Hayır, tam tersi, insan olmaktır. Niçin zavallık diyorlar, hiç anlamıyorum, çünkü böyle doğdunuz, böyle yetiştiniz, böyle eğitildiniz; hepinizin ortak paydası bu. Türüne sadık kalmak asla zavallılık değildir; insana ille de acımak gerektiğini düşünüyorsan, kuşlarla birlikte uçamıyor, koyun sürüleri gibi dört ayağı üstünde yürüyemiyor, boğa gibi boynuzları yok diye acımalısın. Olaya böyle bakarsan, güzelim bir atı da gramerden anlamıyor, çörek yiyemiyor diye dünyanın en şanssız atı ilan etmen gerekir, aynı şekilde güreş sanatında başarısız diye bir öküze zavallı demen gerekir. O halde gramer bilgisi yok diye bir atı nasıl zavallı sayamıyorsan, bir deliyi de mutsuz sayamazsın; çünkü delilik onun doğasında vardır.."

Erasmus aslında gerçek bilgeliği yermiyor, fakat onun ancak insanın çılgın, akılsız yönünü kabul etmekle ve onunla barışmakla münkün olduğunu savunuyor. Bir nevi esas bilgelik insanın haddini bilmesi ve basitliğini kabul etmesinden geçiyor. Bununsa deliliklerin en büyüğü olduğundan dem vuruyor Erasmus. Çünkü bilgisini ve ahlakını artırırken aynı zamanda 'insan' olduğunu kabullenen bir kişinin farkındalığını başka bir tür delilik olarak yorumluyor ve bunu saygıyla ayrı bir yere koyuyor.

"Aranızda kendisini bilge sanan biri varsa, bilge olmak için önce deli olmalı."

Kitabın son bölümlerinde ise Erasmus yöneticilere, memurlara, hukukçulara, sahte filozoflara, sahte sanatçılara, ilahiyatçılara, mollalara ve kiliseye karşı amansız bir alaya ve aşağılamaya girişiyor. Bu kimseler üzerinden çıkarcılığı, ahlakçılığı, menfaati ve iki yüzlülüğü ifşa ediyor ve bunlara karşı deliliği en basit tanımıyla, yani 'aptallık ve budalalık' olarak kullanıyor.

**

More gibi aklı ve determinizmi tam anlamıyla temsil eden bir düşünüre karşı, onun yanıbaşında en az onun kadar devrimci bir düşünür olan Erasmus'un duyguları ve özgür iradeyi savunmasını çok ilginç buluyorum. Bu iki dost hümanistin birlikte okuyucuya şahane bir fikir çatışması sunduklarını düşünüyorum.

Es de esos libros que se deben de leer con cuidado y mucha atención
Ya lo decía Lutero: "Es difícil comprender al hábil Erasmo. Sentado en su trono de la doble intencionalidad como un verdadero rey, dificulta la vida a las personas ingenuas y disfruta viendo cómo sus palabras nos escandalizan, haciendo que nos sintamos burlados por nuestra propia torpeza."
Grande Erasmo

Erasmus, the "Wise Fool"?

"In Praise of Folly" is, to me, a tale of foolishness and whimsy, that celebrates the power of absurdity and irrationality, dedicated to the immense genius of Sir Thomas More.

Moria!
No, not the dwarves' mine in Tolkien's epic, but the Greek word that means "folly", can refer to, among others, two things:
Lack of wisdom, good sense or judgment, foolishness, stupidity, etc. It's also used to refer to an extravagant building; A decorative one often found in gardens, built primarily for aesthetics rather than practical use. The word has so many attributed meanings that when I researched a little I got lost.
If we ignore the architectural association and concentrate on its psychological meaning, folly is essentially the antithesis of wisdom. It represents a significant lapse in judgment, often leading to actions or decisions with negative consequences. This lack of foresight or understanding can stem from various factors, including ignorance, impulsivity, arrogance, emotional distress, and so on; basically, human folly is endless.

This makes me think that perhaps Erasmus in giving this title to this small philosophical speculation doubted his own wisdom in writing it. Doing so, at his time, he engaged himself in a seriously hazardous business.
In a time of schism between the most powerful organization of his time, the Roman-Catholic church and the branch of Christianity that became known as Protestantism opposing the Pope to those who refused his authority, led by Luther and Calvin, to write a text condemning all members of the clergy, and putting in cause the fundamental beliefs that only the priesthood and the Bible were the sole infallible source of authority, was a very risky business, even if announced as a satire, almost a practical joke.
How much (even if...) this essay reflects and reinforces, with humour, the "Ninety-five Theses" of Luther that sparked Protestantism as an organized movement, I can't say because I'm not familiar with the document and, besides, I'm a too low "worm" to pretend understand the diatribes of moral theologists.

Erasmus wrote the text in the first person, portraying "Folly" as a wise and witty goddess, personified to convey his thesis about the necessity of some amount of idiocy in human life. I couldn't agree more, and More would agree with me, I believe.
In a very modern-day satire with a religious twist, Erasmus mocks beliefs, religious hypocrisy, and societal flaws, using humour to highlight the absurdity of certain practices or doctrines.
Towards the end, the text disputably shifts to advocate for a more genuine or spiritual interpretation of the catholic religion, suggesting that while an organized religion may be flawed, the underlying principles can still be valuable. It rests to be proven.
But the criticism of human behaviour, with its insatiable greed, vanity, and deep fears is present to expose the absurdity of human nature and even "Existence".
I found the text heavily psychological in its analysis and a thought-provoking exploration of the nature of belief, faith, and doubt.
If Erasmus considered himself one of the morosophoï (one who holds knowledge, but does not denigrate madness in favour of reason) or not, I can't say, but his refutation of counterarguments, disputing the idea that madness is bad makes him look like one, to me.

Throughout the centuries this text has been pointed out as very complex and hard to interpret and is frequently used as an example of what a discourse to defend an idea should be. I think I should pity all future philosophers and theologists! Poor creatures. And I thought that Nietzche was hard...

Our brains, frequently, rely on biases and heuristics, two other words to define Erasmus' folly, to make quick decisions and assumptions. However, these shortcuts can sometimes lead us astray. Using the "rule of thumb" to make decisions quickly and efficiently seems often helpful in navigating complex situations, but it can also lead to systematic errors in judgment. Think about the decisions made by our politicians and their practical results. Given the state of the World today, I wonder if our auto-proclaimed highly smart leaders aren't following, too much to the letter, the words of Erasmus' goddess, "Folly".

Why Erasmus defends that folly should rule our lives? Because, in his opinion, if people saw the world as it really is, they would neither love themselves nor one another; thankfully, however, folly gives us the gift of delusion, allowing us to find some kind of happiness and social connection and not feel lonely.
To sum up: wasting time and effort coming up with highly complex ideas about Life and God does not help our fellow human beings in any way. Therefore, it is better to remain an ordinary common "small" brain, than be a smart theologian or philosopher who does not help anyone.

The world is a stage and life a game of sound and fury represented by a madMan.

از جمله کتاب هایی بود که باید زودتر از این‌ها می‌خواندمش.
کتاب در قرن شازدهم میلادی منتشر شد _ پس از دوران سیاه قرون وسطا و استبداد و بیداد مذهبی آن‌روزها_ با این‌حال چیز‌هایی که در آن توصیف شده آن‌قدر به وضع حالای جامعه‌ی ما نزدیک است که در طول خوانشش با خودم می‌گفتم امکان ندارد که پنج قرن پیش نوشته شده باشد.
صد حیف که در این شرایط باید خودمان را به دیوانگی بزنیم و با دیوانگی بگذرانیم؛
《بنابراین، ای دوستان و هواخواهان دیوانگی، خوش باشید، کف بزنید، خوش بیاشامید، و سلامت زندگی کنید.》


پ.ن:
آیا ما در دوران قرون وسطایی جدیدی زندگی می‌کنیم؟
مشکل چیست؟ ما پسرفت کرده‌ایم یا کتاب برایمان نو است؟

Innerhalb der Epoche sicherlich ein Fünf-Sterne-Meisterwerk und als Klerikerkritik der Bahn brechende Text der Reformation. Allein gut 150 Seiten Bußpredigt in satirischem Gewand sind, trotz zahlreich gewürdigter überzeitlicher menschlicher Schwächen, ein Happen der jüngeren Rezeptionsgewohnheiten ein wenig sperrig vorkommt. Von daher drei Sterne in Sachen Lesevergnügen. Aber eine ganz großartige Quelle in Sachen religiöser Spitzfindigkeit und political Correctness bzw. Heuchelei um das Jahr 1500.

Parla la Saggezza; Ops, Scusate! La Follia

Erasmo da Rotterdam parlando a Tommaso Moro, definisce questo libro come un "esercizio di stile".
Se ne sto parlando dopo quasi 5 secoli dalla sua pubblicazione ritengo che più di esercizio si possa parlare di lezione.
Usando l'ironia e mascherandosi dietro l'antropomorfizzazione della pazzia, Erasmo spazia toccando aspetti della società del '500 (così simile a quella dei giorni nostri) facendoci scoprire il punto di vista dell'escluso, del diverso, del particolare. È un'arringa difensiva con il ghigno, uno sberleffo tramutato in parole usando come scudo l'inattendibilità di un folle. Ed è proprio quando non abbiamo da perdere nulla e siamo liberi di esprimerci senza subire conseguenze che vengono dette le migliori verità.
Divide i capitoli in tematiche; ponendo sotto la lente d'ingrandimento, volta per volta, la nobiltà, la religione, l'arte. Ho trovato difficoltà nel seguire i riferimenti ai nomi dell'epoca. Per il resto è un testo incredibilmente attuale.
Sicuramente da leggere.