رمان کاندید، حاصل حدود سی سال تحقیق و بررسی ولتر از ادیان و مکاتب و فرهنگ های گوناگون و مشهورترین داستان اوست. ماجرای داستان منحصر به یک محدوده جغرافیایی نیست. علاوه بر کشورهای مختلف اروپایی، داستان در برّ جدید و نهایتا در ترکیه امروزی خاتمه می یابد.
ولتر در این رمان، طیف وسیعی از افکار فلسفی و دینی رایج در زمان خود را منعکس می سازد. وی این رمان را در پاسخ به جهان بینی مثبت گرای لایبنیتز نگاشته است.
نکته ای که همه جا به چشم می خورد، خرافات ستیزی ولتر و تنفرش از اصحاب کلیساست. البته او شمشیرش را فقط به سوی کشیش ها نمی گیرد، بلکه خاخام ها و امام های مسجد مسلمین هم گاهی مورد عتاب قرار می گیرند. امری که باعث شد ولتر در زمان خود فردی مخالف همه ادیان معرفی شود، اما حقیقت امر اینگونه نیست.
در رمان کاندید، ویژگی همیشگی هجو ولتری به چشم می خورد؛ در محتوا جدی، در شکل خنده دار و بامزه. ولتر قصد نداشت عقیده خودش را ابراز کند. او فقط می خواست نشان دهد که سفت و سخت چسبیدن به یک نظام متافیزیکی، آدم را تا کجاها که نمی برد. این داستان در پشت نظام متافیزیکی، به مسئله شر می پردازد. هیچ کس توضیح قانع کننده ای در مورد وجود شر نداده بود. ولتر نیز پاسخی برای آن نداشت و به اعتقاد او نیازی به این پاسخ نبود. انسان غریزه صیانت نفسی دارد که همواره توجیهش می کند که وضع بهتر خواهد شد. قرن هجدهم به دلیل اینکه دریافته بود همه چیز را باید از نو انجام داد، قرن اشتیاق برای تغییر بود. درسی که کاندید می دهد به آسانی درک می شود: انسان آن قدر ضعیف و غیرمنطقی است که به راحتی سنگ دل و بی رحم می شود و باید با همنوعانش با تساهل و آسان نگری برخورد کند و نباید به نام عقاید و افکارش باعث ترویج تعصب و خشونت شود بلکه باید به هم نوعانش کمک کند تا از روش های خطا و قیود انحرافی دست بردارند.
ولتر تاثیر خود را بر آزاد اندیشی و رفتار مسالمت آمیز و صلح جویانه برجای گذاشت. زبان طنز و منتقدانه وی سبب دردسرهای زیادی برایش شد تا آنجا که کشیشان از ادای مراسم مذهبی بر جنازه اش خودداری کردند اما آثارش چنان ماندگار و اثرگذار بر تحولات اجتماعی آن زمان بود که قرن هجده را قرن ولتر نیز نامیده اند. - برگرفته از نقد و بررسی موجود در انتهای این کتاب.
بیایید بدون نظریه پردازی کار کنیم. این تنها روش قابل تحمل کردن زندگی است.
+خوشبینی چیست؟
-هیچی میل مفرط به گفتن اینکه همه چیز خوب است درست موقعی که خود گوینده در برزخ است.
-فکر میکنی که همیشه انسانها مثل امروز همدیگر را قتل عام خواهند کرد؟ که همیشه دروغگو، خیانتکار، ناسپاس، دزد، ضعیف، آب زیر کاه، بزدل، بدگو، شکم پرست، بادہ خوار، خسیس، جاه طلب، حسود، خونخوار، تهمت زن، هوسران، کهنه پرست، ریاکار و احمق باقی خواهند ماند؟
+قبول داری که همیشه هرجا باز کبوتری یافت شکارش میکند؟
-البته.
+خوب اگر بازها همیشه طبیعت خود را حفظ میکنند پس چطور گمان میکنی که انسان تغییر خواهد کرد؟