...
Show More
تلاشهای ریچارد داوکینز، زیستشناس بریتانیایی و استاد دانشگاه آکسفورد، برای توضیح فرآیند فرگشت براساس نظریهی داروین و نئوداروینیسم. کمی ملالآور و کمی هم بیشازاندازه اما در کل بسیار آموزنده.
داوکینز در این کتاب در مقام مدافع نظریهی فرگشتی داروین زیر و بم چگونگی پیدایش جانداران بر کرهی زمین و رسیدن آنها به چنین پیچیدگی اعجابانگیزی را توضیح میدهد. داوکینز با تکیه بر تفکر علمی میداند که نمیتواند وجود یک آفریدگار را منتفی بداند (همینطور که وجود خرگوش عید پاک را!) اما ایدهی او این است که تا الان تنها نظریهای که میتواند ما را برای رسیدن به کنه دلیل وجود، با بیراهه نرفتن و عدم توسل به نیروهای ماورایی به بیشترین حد قانع کند فرگشت داروینی است. در نتیجه عنوان کتاب را از آنجا برگرفته که معتقد است جهانی که ما امروزه به تماشای آن نشستهایم ساعتیست پیچیده و شگفتانگیز اما خالق بااراده و هدفمندی را نمیتوان پشت پردهی شکلگیری آن دانست و بهصورت کلی خالق تنوع در مسیر حیات (باید گفت مسیر بسیار بسیار طولانی حیات، چیزی معادل سه و نیم میلیارد سال) مسیر کور جهشهای ژنتیکی و شرایط محیطی هستند که یار دیگر تکامل یعنی انتخاب طبیعی (که خود از بخشها و نیروهای مختلف و گاهاً متضادی تشکیل شده) بین گزینههای به وجود آمده از دو عامل بالا دست به گزینش میزند و آنچه را که با محیط به بیشترین اندازه تطابق دارد برمیگزیند. در واقع انتخاب طبیعی کاملاً بیهدف و مطلقاً براساس شانس نیست. این تغییرات آرام آرام به شکلی انباشتی و برگشتناپذیر (به لحاظ آماری) جلو رفته و به مرور این دنیای زیبا و پرتنوعی که امروز میبینیم را ساخته است.
ایدهی چندخطی کتاب همین است که در بالا آمده اما داوکینز با وسواس خاصی سعی دارد تمام سوالاتی را که حول چگونگی این فرآیند شکل میگیرد پاسخ دهد.
در این راه از چگونگی شکل گرفتن سیستم پژواکی خفاش و چشم انسان، چگونگی سلطهی ژن (ژن خودخواه!) بر جهان، نظریات مطرح شده دربارهی آغاز حیات، نیاز ژنها به موفقیت در محیط اجتماعی درونگونهای و تاثیر آن بر فنوتیپ بینگونهای، از دست رفتن کنترل انتخاب طبیعی و شکلگرفتن چیزی مثل چتر طاووس نر، اختلافات بین آنان که مسیر تکامل را تدریجی یا نقطهای میدانند و در نهایت پاسخ به دیگر دیدگاههای توجیهگر حیات مثل لامارکیسم، جهشباوری و آفرینشباوری و دیگر موضوعات مهم مطرحه در این حوزه مینویسد. میتوان گفت بعد از خواندن این کتاب نگاه خواننده به زندگی و جنبههای آن جور دیگری خواهد شد. برای من که آشنایی با روند فرگشت و دانستن اینکه گونهای در این راه پر پیچ و خم زاده شده که اصل حیاتش را کنکاش میکند و من از همان گونهام آرامشی همراه با حیرت و احساس خوشبختی از تجربهی آن به همراه داشت.
دربارهی ترجمهی کتاب باید بگویم نمیتوان انتظار خاصی از آن داشت و کاملاً متوسط است اما ویراستاری کتاب (در چاپ هشتم) به قدری پر شده از اشتباههای نگارشی که پتانسیل این را دارد که خواننده را از ادامه دادن کتاب ناامید کند!
داوکینز در این کتاب در مقام مدافع نظریهی فرگشتی داروین زیر و بم چگونگی پیدایش جانداران بر کرهی زمین و رسیدن آنها به چنین پیچیدگی اعجابانگیزی را توضیح میدهد. داوکینز با تکیه بر تفکر علمی میداند که نمیتواند وجود یک آفریدگار را منتفی بداند (همینطور که وجود خرگوش عید پاک را!) اما ایدهی او این است که تا الان تنها نظریهای که میتواند ما را برای رسیدن به کنه دلیل وجود، با بیراهه نرفتن و عدم توسل به نیروهای ماورایی به بیشترین حد قانع کند فرگشت داروینی است. در نتیجه عنوان کتاب را از آنجا برگرفته که معتقد است جهانی که ما امروزه به تماشای آن نشستهایم ساعتیست پیچیده و شگفتانگیز اما خالق بااراده و هدفمندی را نمیتوان پشت پردهی شکلگیری آن دانست و بهصورت کلی خالق تنوع در مسیر حیات (باید گفت مسیر بسیار بسیار طولانی حیات، چیزی معادل سه و نیم میلیارد سال) مسیر کور جهشهای ژنتیکی و شرایط محیطی هستند که یار دیگر تکامل یعنی انتخاب طبیعی (که خود از بخشها و نیروهای مختلف و گاهاً متضادی تشکیل شده) بین گزینههای به وجود آمده از دو عامل بالا دست به گزینش میزند و آنچه را که با محیط به بیشترین اندازه تطابق دارد برمیگزیند. در واقع انتخاب طبیعی کاملاً بیهدف و مطلقاً براساس شانس نیست. این تغییرات آرام آرام به شکلی انباشتی و برگشتناپذیر (به لحاظ آماری) جلو رفته و به مرور این دنیای زیبا و پرتنوعی که امروز میبینیم را ساخته است.
ایدهی چندخطی کتاب همین است که در بالا آمده اما داوکینز با وسواس خاصی سعی دارد تمام سوالاتی را که حول چگونگی این فرآیند شکل میگیرد پاسخ دهد.
در این راه از چگونگی شکل گرفتن سیستم پژواکی خفاش و چشم انسان، چگونگی سلطهی ژن (ژن خودخواه!) بر جهان، نظریات مطرح شده دربارهی آغاز حیات، نیاز ژنها به موفقیت در محیط اجتماعی درونگونهای و تاثیر آن بر فنوتیپ بینگونهای، از دست رفتن کنترل انتخاب طبیعی و شکلگرفتن چیزی مثل چتر طاووس نر، اختلافات بین آنان که مسیر تکامل را تدریجی یا نقطهای میدانند و در نهایت پاسخ به دیگر دیدگاههای توجیهگر حیات مثل لامارکیسم، جهشباوری و آفرینشباوری و دیگر موضوعات مهم مطرحه در این حوزه مینویسد. میتوان گفت بعد از خواندن این کتاب نگاه خواننده به زندگی و جنبههای آن جور دیگری خواهد شد. برای من که آشنایی با روند فرگشت و دانستن اینکه گونهای در این راه پر پیچ و خم زاده شده که اصل حیاتش را کنکاش میکند و من از همان گونهام آرامشی همراه با حیرت و احساس خوشبختی از تجربهی آن به همراه داشت.
دربارهی ترجمهی کتاب باید بگویم نمیتوان انتظار خاصی از آن داشت و کاملاً متوسط است اما ویراستاری کتاب (در چاپ هشتم) به قدری پر شده از اشتباههای نگارشی که پتانسیل این را دارد که خواننده را از ادامه دادن کتاب ناامید کند!