"As expectativas dos pais, das quais cada geração tem de se libertar, eram simplesmente goradas pelo facto de esses pais terem falhado durante o Terceiro Reich e depois do seu fim. Como poderiam ter alguma coisa a dizer aos filhos aqueles que tinham cometido os crimes do nazismo, ou que os tinham tolerado, ou que tinham tolerado que os criminosos vivessem entre eles depois de 1945, ou que os tinham mesmo aceitado?"

A história de amor em toda a sua peculiaridade não me incomodou, no final o que falou mais alto neste história foi a relação da geração pós nazismo com a geração anterior, sendo que a geração anterior eram os seus progenitores, educadores, vizinhos, gente do convívio diário desses jovens. Não é uma leitura ligeira e termina deixando um sentimento amargo, porque não existe justificação certa para um passado errado.

If Hanna’s illiteracy was used by the author as a metaphor to portray the ignorance that allowed an entire generation to perpetrate, or, at least, to comply with the crimes of WWII? I’m not so sure about it. After all, the germans were not more ignorant than other people at the time. Far from it.

My hypothesis is that Hanna’s illiteracy represents the inability of reading behind daily events and interpreting their possible consequences, which may sometimes be catastrophic.

For Hanna, there was nothing wrong on being a SS guard in a concentration camp. It was part of her job, as it was for thousands of others. Allegedly, they were just following the law of the time and did not dare to reflect if it was right or wrong. As people hardly ever do, at all times. The illiteracy means the absence of the power to question and to confront, a sort of numbness we feel as we follow a tedious daily routine.

Hanna learned to read with Michael’s tapes. Michael read Hanna romances, but also books on ethics and moral. Therefore, she also learned with him to interpret her own life and found out her own responsibility in what happened to prisoners sent to Auschwitz. She learned further about it reading books about concentration camps.

That also happened to the generation who lived during the war and took part on it. They only realized the magnitude of their doings as the war was over, as the Allies found the piles of bodies in camps, published their photos in newspapers and as germans faced their accusators.

Before Hanna was released, she realized that she would not find forgiveness and understanding outside. Not even from the one who had loved her, what brought her to suicide.

By the way, one thing I like about the film that is not on the book is the last scene, where Michael decides to tell his daughter the role Hanna played in his life. It represents the process of struggling to come to terms with the past (that has even a specific word in german: Vergangenheitsbewältigung!).

In Germany I have seen many parents in memorials to jews and museums telling their children who Hitler was and that what he did was wrong. It is relieving to find out that they have learned that only open dialogue and discussion about what happened can avoid it from happening again. And also help people to come to terms with it.

Great reading!

This novel breaks so many taboos, it is hard to know where to start reflecting on it. And yet, its plot is not unrealistic or uncommon.

It is about a sexual relationship between a young man and an older woman.

It is about illiteracy and shame.

It is about crimes against humanity, committed out of helplessness and an egocentric wish to hide one's own weakness.

It is about the Holocaust weighing on the shoulders of post-1945 Germany's population.

It is about the past being reshaped in memory when further knowledge about a person adds a new layer to a relationship.

It is about the coexistence of complete indifference towards the lives of many human beings and compassion for one specific individual.

It is surprisingly not much about hatred, despite the topic.

It is about overcoming a disability.

It is about facing justice - or not.

It is painful to read. And yet hope hides in a corner.

If you can't read it yourself, find someone who is willing to read it to you. Or record it on tape. Literacy is a massive achievement and immensely important for human communication.

Read it!

I thought this was an interesting (if not somewhat disturbing) story, but not one that particularly blew me away. The questions of morality and complicity are intriguing as well; probably my favorite parts of the story where Michael's recollections of his experiences and trying to make sense of which were good, how he should feel about them in hindsight, etc. Glad I finally read this because it is so famous but not one that I'm in love with.

"The Reader" focuses on the generation born after World War II in Germany dealing with their knowledge of the horrors of the Holocaust, and realizing that people of their parents' generation had a role in carrying out the atrocities. They may find that they loved or thought highly of people who were part of the Nazi machine.

Michael Berg is the narrator of this fictional memoir which opens when he first meets Hanna Schmitz. Michael is 15 years old, and Hanna is in her 30s when they become involved in an intense, volatile sexual relationship. Hanna also enjoys having Michael read aloud to her. When she leaves town without any warning, Michael blames himself, wondering what he did wrong. He can never form a good relationship in the future because Hanna is always in the back of his mind.

Years later, Michael sees Hanna again in troubling circumstances. He sees another side of Hanna--a woman who has been hiding many secrets from her past. After many more years pass, Michael decides to sort things out in his mind and write down his memories. He is part of the after-war generation whose lives have become wrapped up in the previous generation's secrets, guilt, and wish for forgiveness.

"The Reader" is an excellent short book written in spare language. This is the second time I've read this thought-provoking story, and each reading has left me feeling disturbed and unsettled.

อาการนี้มันกลับมาอีกแล้ว มีอะไรมากมายในหัวแต่พูดไม่ออก เรียบเรียงไม่ได้ จะจำกัดความเป็นคำๆ ก็ยังไม่ได้ด้วยซ้ำ เราไม่รู้เลยว่าต้องพูดถึงเล่มนี้ว่ายังไงและความรู้สึกหลังอ่านจบของเรามันเป็นไปในแง่ไหน เศร้า? ซึม? สงบ? โล่งใจ? ไม่มีคำไหนที่ตรงกับความรู้สึกเกิดขึ้นแบบเป๊ะๆ เลย

เป็นนิยายโรแมนติก-อิงประวัติศาสตร์หลังยุคนาซีเยอรมัน ดำเนินเรื่องโดยชายหนุ่ม ‘มิชาเอล’ ที่มาเล่าย้อนชีวิตตัวเองตั้งแต่วัย 15 เราชอบวิธีการเขียนแบบใช้น้ำเสียงจากอนาคตนมาก มันทำให้เรายั้งตัวทัน ไม่ถลำลึกกับเหตุการณ์ และพอเดาได้ลางๆ ว่าต่อไปมันจะเป็นยังไง สิ่งที่เกิดขึ้นตอนนี้มันจะอยู่ยงคงกระพันรึเปล่า (แน่นอนว่าหลายครั้งคำตอบคือไม่) เพราะงั้นการเล่าโดยใช้น้ำเสียงและเวิดดิ้งแบบมาจากอนาคต เช่น เมื่อตอนนั้นผม… หลังจากนั้นแฟนคนต่อๆ มาก็… สมัยนั้นผมยังไม่ได้คิดว่า… เลยทำให้เราได้มีเวลาเตรียมตัวเตรียมใจ

เรื่องแบ่งเป็น 3 ภาค ภาคแรกคือนิยายรักจ๋าๆ เลย เป็นความสัมพันธ์ต่างวัย (gap 21 ปี) ของมิชาเอลหนุ่มน้อยวัย 15 กับ ‘ฮันนา’ สาวสวยวัย 36 ด้วยช่องว่างที่ต่างกันเยอะมันเลยมี power dynamic ที่ชัดมากๆ ช่วงนึงเลยที่ความสัมพันธ์ของทั้งคู่กลายเป็นแบบ manipulative relationship ฮันนากุมอำนาจเบ็ดเสร็จทุกอย่าง gaslight, guilt trip กันกระจาย ในขณะเดียวกันมิชาเอลก็พยายามจะหยิ่งในศักดิ์ศรี (แต่หลายครั้งก็ไม่สำเร็จหรอก มันรักเค้าาาา 55555) ด้วยตระกูลที่ดีกว่าฮันนา ได้เรียนหนังสือ มีเงินทอง (คิดดูเด็ก 15 มีเงินพาสาวไปเที่ยวตจว.) พอเริ่มแตกเนื้อหนุ่ม ได้เจอสาวคนอื่น มีสังคม มีเพื่อน ความคลั่งรักฮันนาก็ดูเหมือนจะลดลงสวนทางกับอีโก้ที่เพิ่มขึ้น

ภาคสองเล่าถึงช่วงเวลาอีกเกือบ 10 ปีให้หลัง มิชาเอลพบว่าฮันนามีส่วนพัวพันกับคดีค่ายกักกันของนาซี ภาคนี้ความสัมพันธ์ของทั้งคู่สลับขั้วกัน (น่าสนใจมาก) กลายเป็นมิชาเอลขึ้นมามี power มากกว่า ด้วยบทบาทของนักศึกษาวิชากฎหมาย เรียนดี อนาคตไกล ส่วนฮันนากลายเป็นจำเลย การพบปะของทั้งคู่จึงเกิดขึ้นในศาล ฮันนาถูกไต่สวน มิชาเอลเป็นผู้สังเกตการณ์ ต้องวิเคราะห์ ตีความกฎหมายและการพิจารณาคดี แถมยังค้นพบข้อมูลสำคัญที่อาจพลิกชะตาชีวิตฮันนาได้ อยู่ที่ว่ามิชาเอลจะทำยังไงกับข้อมูลนั้น power อยู่กับมิชาเอลเต็มๆ ส่วนฮันนา = ลูกไก่ในกำมือ

แต่จริงๆ เรื่องมันก็ไม่ได้สื่อในแง่อำนาจชัดขนาดนั้นหรอก มันเน้นไปที่คดีความ ความถูกต้อง การตั้งคำถามเกี่ยวกับผู้กระทำผิด ช่องว่างแห่งยุคสมัย ความรู้สึกของมิชาเอลที่สับสนว่าจะรู้สึกยังไงกับฮันนาดี ควรโกรธการกระทำของฮันนาในอดีต (ที่เกี่ยวกับคสพ.ล้วนๆ) มั้ย หรือควรโกรธที่ฮันนาโกหก (ที่เกี่ยวกับทั้งคสพ.และการเมือง) มั้ย หรือควรเห็นใจ เข้าอกเข้าใจ แต่ถ้าทำแบบนั้นจะผิดต่อชาวยิวที่ตายไปรึเปล่า จะผิดกรอบสังคม จะดูแปลกแยก จะถูกประณามมั้ย กรณีนี้ไม่ใช่แค่กับฮันนา แต่เป็นคำถามที่คนวัยมิชาเอลกำลังมีต่อครอบครัว พ่อแม่ ปู่ย่าตายายของตัวเองที่ดำรงอยู่ในยุคนาซีเกลื่อนเมือง (เราชอบประเด็นนี้มาก ดี)

ด้วยบริบทสังคมตอนนั้นกำลังเป็นยุคเปลี่ยนผ่าน คนรุ่นหลังต่อต้านวัยพ่อแม่ โกรธแค้นที่วัยพ่อแม่ปล่อยให้เรื่องนาซีเกิดขึ้น (ฟีลเด็กไทยเจนซีโกรธเจนเอ้กกับบูมเมอร์) เกิดคำถามแห่งยุคสมัยว่าเราจะทำยังไงกับเรื่องนี้ดี ปล่อยไปเฉยๆ ขุดแคะขึ้นมา หรือเป็นปรปักษ์กับพ่อแม่ชัดเจนเพื่อลงโทษ (แต่ในขณะเดียวกันก็ยังรัก ก็พ่อแม่กุอะ) จำเป็นมั้ยที่ต้องอยู่กับความขมขื่นรู้สึกผิดไปตลอด จำเป็นมั้ยที่ต้องทำความเข้าใจค่ายกักกันและนาซีให้ลึกซึ้ง จุดที่น่าสนใจมากๆ คือการที่มิชาเอลรู้สึก ‘ชินชา’ เมื่อคลุกคลีกับคดีความพวกนี้มากเกินไป ไม่ใช่แค่ตัวเขา แต่ผู้พิพากษา ลูกขุน อัยการ ที่เคยโกรธเคือง ขุ่นแค้น นานวันเข้าทุกคนก็ดูชิน เบื่อ และอยากให้มันจบๆ ไป มันเลยเป็นคำถามว่าการที่เรารับรู้เรื่องราวน่าเจ็บปวดครั้งอดีตซ้ำแล้วซ้ำเล่า มันสร้างแต่แรงกระเพื่อมในแง่ดีจริงหรือ

อีกประเด็นคือการชวนขบคิดถึง ‘ภาระหน้าที่’ และสิ่งที่ ‘จำเป็นต้องทำ’ หากอยู่ในยุคนาซี คุณจะทำอย่างไร ตอนนี้เราพูดได้ว่าสิ่งที่นาซีทำมันโหดร้าย แต่ถ้าตอนนั้นเป็นเรา เราจะต่อต้านอย่างไร สิ่งที่เราทำได้ดีที่สุดมีแค่ไหน เราชอบมากๆ ที่เค้าพูดประเด็นนี้โดยไม่ได้เอื้อประโยชน์ให้ฝ่ายนาซี ไม่ได้พยายามจะโน้มน้าวให้เราเห็นใจและสงสาร (กระทั่งอ่านจบเราก็ยังรู้สึกว่าสิ่งที่ฮันนาทำตอนท้ายมันชดเชยอะไรไม่ได้อยู่ดี) แต่มันชวนให้เราได้ตกตะกอนจริงๆ ว่าเราไม่มีทางเข้าใจใครได้ทั้งหมด เขียนอะไรแบบนี้ออกมาได้คือโคตรเก่งเลย ทับใจ

มีประเด็นละเอียดอ่อนอีกเยอะมาก (ที่เราอยากพูดถึง แต่พูดไม่ถูก ประกอบกับอ่านแล้วลืม

4,5

“No hace falta hablar, porque la verdad de lo que uno dice está en lo que hace”

Esta novela está dividida en tres partes, ambientada en la Alemania de la posguerra, nuestro protagonista y narrador, Michael Berg de 15 años, comienza una especie de relación con Hanna de 36, una relación que va a definir el resto de su vida, una relación que puede decirse que es la fantasía de cualquier adolescente.

Según Michael cuenta su historia, obtienes una compresión de lo que piensa y siente, como esta relación altera por completo su vida y su personalidad.

Hay partes desgarradoras, como son todas las que hablan del Holocausto, ya que Hanna es acusada de ser una criminal nazi, acusada de provocar la muerte de grupo de internos tras encerrarlos en una iglesia en llamas. Michael como estudiante de derecho, estará en el juicio, algo que será bastante impactante.

Una novela que me ha gustado mucho, que en unas 200 páginas de pie a una gran reflexión, y a una gran historia y que recomiendo mucho.

This is a haunting tale of a boy's first love and the impact on his life, both personally and philosophically.

Not a light read by any means-- it is filled with unanswerable questions which border on painful-- especially in light of its Holocaust setting.

Translated from German, I'm sure the book is much more personal to the generations who grew up in a Germany clouded by the legacy of the Holocaust. Having read the book, I'm now looking forward to the screen version.


(Note— the movie has some moving scenes but read the book first.)

Okumaya başladığım ilk günden beri eve dönüp elime almak için sabırsızlandım. Daha yarısına bile gelmemişken çok etkilenmiştim, bitirdiğimdeyse tokat yemiş gibi oldum. Gördüğümüzü sandığımız herşeyin altındaki asıl görünmez, yıkıcı toplumsal yargılar, tutkular, duygular, bende tarifsiz pek çok noktaya temas etti, iz bıraktı. Özellikle 136.sayfada anlamakla mahkum etmek arasında sıkışıp kalmışlık haline dair olan yazılanları taa içimde hissettim. Yutkunduğum ve cevaplarını kendimde aradığım çok duygu hali yaşadım. Hikayenin finaliyse gerçekten esaslı bir tokat attı bana. Bir kere daha "evet iyi ki filmi izlemeyi sonraya bırakmışım" dedim. Böyle ifadeler başka okuyucularda büyük beklentiler yaratıyor biliyorum. Kendi okuma tecrübemden kendime not düştüğüm bu satırlar keşke size bir beklenti yaratmasa da sadece tadına varsanız. Herkeste bir iz bırakacağına emin olduğum bir roman Okuyucu.

Rating: Excellent

Genre: Historical Fiction + Literary Fiction

Michael Berg is a fifteen-year-old boy who by chance meets a woman called Hanna. She helps him and the two start to have a very passionate and erotic affair together. They make love and the boy starts reading regularly to the woman and becomes her reader. Many years later when Michael becomes a law student, he is shocked to see the same woman on a trial in Germany being questioned about her role in a horrible war crime. Faced with a dilemma, Michael knows a secret about Hanna that she keeps hiding and could reduce her sentence. But will he do it? Will he betray her?

“I'm not frightened. I'm not frightened of anything. The more I suffer, the more I love. Danger will only increase my love. It will sharpen it, forgive its vice. I will be the only angel you need. You will leave life even more beautiful than you entered it. Heaven will take you back and look at you and say: Only one thing can make a soul complete and that thing is love.”


The book consists of three parts and narrated from Michael’s point of view. I have watched the movie adaptation which stars Kate Winslet in which she portrayed the main character Hanna for which she won the Academy Award for best actress that year. I loved the film a lot and decided to read the book but I wanted to wait until I couldn’t remember much about the film. Today is about 13 years since I’ve watched the film and while reading the story I kept remembering Kate Winslet in every frame and scene from the book. I understand this is not a story that is suitable for every reader. There are several trigger warnings.

“What is law? Is it what is on the books, or what is actually enacted and obeyed in a society? Or is law what must be enacted and obeyed, whether or not it is on the books, if things are to go right?”


The writing style is very beautiful and shows lots of emotional depth in a few words. I feel both the main characters were persons with so little to say yet their emotions talked a lot about them. The author brilliantly captured Hanna’s different emotional states without her saying much. Michael’s maturity can be felt by the readers during the three different life stages. When it comes to the subjects the book tackles they are many, the taboo relationship, Holocaust crimes, and crimes against humanity, the shame of illiteracy, and how much a person can say he knows others to be then shocked by what he didn’t know. There is a lot that this story tells without the need to get into tedious details. I loved it!

“...if something hurts me, the hurts I suffered back then come back to me, and when I feel guilty, the feelings of guilt return; if I yearn for something today, or feel homesick, I feel the yearnings and homesickness from back then. The tectonic layers of our lives rest so tightly one on top of the other that we always come up against earlier events in later ones, not as matter that has been fully formed and pushed aside, but absolutely present and alive.”

Das Buch hätte ich am liebsten in einem einzigen Zug durchgelesen. Das hatte ich auch schon lange nicht mehr. Wenn da nur nicht immer der lästige Alltag dazwischen käme… ;)

A meaningful plot summary would undoubtedly set off spoiler alarms, and one might best enjoy this novel with no preconceived notions, although it seems safe to say the story begins as a relationship forms between a young boy and an older woman, and it ends many years later. The matter-of-fact prose keeps the focus squarely on the story which can be interpreted metaphorically.