it's easy to laugh at friedman: 'he's an intellectual lightweight', 'he's a diehard optimist', blahblahblah... put simply: this is always my first recommendation for anyone curious to read about the middle east. that's because it's fucking great. should be required reading.

To my surprise, this book which I randomly chose as a guide to Middle East before my travels there, became my best book of 2018 (and first 11 days of 2019).

Jewish born youngster from the US becomes obsessed with Middle East and the Arab world, and his journey takes him to the midst of Lebanese War and the Israeli-Palestinian conflict.

This fascinating and very well written book tought me a lot about the region & the world of the 1980s without me even realising that - the way the author mixes history and his own private experience allows you to get one step closer to understanding what political context meant to individuals in the days of conflict and despair.

I cannot wait to go back to this region and to search for hopefully more books of this author.

Brilliant.

Thomas Friedman’s From Beirut to Jerusalem is an extremely informative yet incomplete book about the origins of the Israel-Palestine conflict. It tracks the author's growing disillusionment with Israel and its policies, as he progresses from a young zionist to someone that sympathizes more with the Palestinian cause. As a result, this book (the second half, in particular) tells the Palestinian narrative of the Israel-Palestine conflict, holding Israel to a higher moral standard without serious regard to its perspective. Below are a few examples:

- He dedicates a chapter to Yasser Arafat, portraying him as an “agent of change” and a “great actor.” Yasser Arafat was the father of modern terrorism and is responsible for the death of scores of Israelis. He also stole millions of dollars in international Palestinian aid for himself (though in the author's defence this took place after the book was written).

- He discusses the “humiliation” of Palestinians by Israel, who work building Israeli settlements, knitting Israeli t-shirts and serving in Israeli restaurants, disregarding the fact that these jobs provide the Palestinians more money than they would have been able to earn otherwise, as well as the fact that the Palestinians did not need to do this work - they chose to for their own financial benefit.

- He oversimplifies the reasons for Palestinian attacks on Israelis, arguing that the Palestinian nationalist cause and a general unhappiness with the occupation are the main impetus, disregarding the larger Arab-Israeli conflict as a whole (specifically, the fact that Arabs have been trying to destroy Israel since long before Israel conquered the West Bank and Gaza in 1967).

- He compares the Palestinian challenge to Israelis to a “poke in the ribs,” stating that planting bombs on buses and in grocery stores does not threaten Israel. This is one of the only times in the book he discusses the effect of the conflict on Israelis; the rest describes Israeli actions against Palestinians.

- He describes the first Palestinian intifada as “non-lethal civil disobedience” despite the fact that this conflict killed 160 Israelis and over 1500 Palestinians, while implying general support for its goals.

It is worth pointing out that although Friedman is highly critical of the Israelis, his proposal for a solution implies that Palestinians undertake virtually all the initiatives, and until they do, he does not blame Israelis for their skepticism of any peace deal. He notes that until the Palestinians develop social, cultural, economic and political infrastructure of their own, no peace deal will be effective. I believe this to be accurate.

In general, this book provides an informative account of the formation of the PLO and some of the reasons for the anti-Israel attitudes among Palestinians, as well as an interesting solution. However, it fails to provide Israeli viewpoints (i.e. specific interviews with Israeli victims of terrorism to contrast the interviews with Palestinians would make it more objective) and the reasons Israel takes the actions it does.

Recopilación de las experiencias de un periodista judío en Líbano e Israel. Un libro extremadamente sobrio e imparcial en una tierra de pasiones y opiniones muy poco objetivas.

Desde la caída de Líbano como una sociedad multicultural viviendo en Harmonía, una aspiración para los otros estados del Medio Oriente a una sociedad fragmentada en la cual antiguos vecinos y amigos se ven enfrentados en conflictos basados en religión y etnia.

En Israel, una sociedad dividida entre los moderados y seculares que buscan un acuerdo pacifico y grupos que buscan expansión por temas de seguridad y derecho divino. Además grandes divisiones internas por parte de las diferentes ramificaciones del judaísmo.

Una historia digna de las mejores tragicomedias, marcada por violencia, amistad, empatía y odio. Ideales conflictivos que ondean con el tiempo, ideales que se enraízan en trivialidades, en religión, en estratos sociales y en la misma existencia personal, religiosa y étnica de los distintos pueblos de la región. Fácil lectura y profundamente interesante altamente recomendado para cualquiera que busque entender la región y crear sus propias conclusiones sobre la situación actual.

Listened. Super interesting account from a journalist. Had no context on situation in Beirut or Israel b4 listening which def would have helped for this 1 in particular

Trong 10 năm sống và làm việc của mình ở trung đông, Thomas Friedman đã trải qua những khoảng khắc và bước ngoặt lịch sử tại đây.
Với 5 năm đầu sống tại Beỉut, Friedman đã được chứng một "Tam Quốc Diễn Nghĩa" ở Trung đông đầu những năm 80. Nhưng là "đa tộc" thay cho "tam quốc" và "xung đột lợi ích" thay cho "diễn nghĩa".
Sau khi được NYT thiên chuyển đến Jerusalem, Friedman đã dành 5 năm tiếp theo cuộc cuộc đời để tìm hiểu và sống cuộc sống của một người Do Thái, trên một đất nước Do Thái, vô cùng đa sắc và nhiều biến cố. Có thể có người cho rằng Friedman là người Do Thái nhưng lại đi nói xấu Isreal, nhưng không phải thế. Thomas Friedman là một nhà báo, và ông đã hoàn thành những nhiệm vụ của mình: nói sự thật và chỉ sự thật (không chèn cảm xúc cá nhân).

Một cuấn sách có nhiều giá trị về nhiều mặt.

During a recent conversation with friends, we were reflecting on how 'the war' has a different connotation depending on where you are. In Australia, when someone refers to 'the war' they're apparently talking about World War I, whereas in Europe 'the war' is typically shorthand for World War II. Growing up, 'the war' referred to Lebanon's 25-year civil war, despite the fact that there have been other smaller or more destructive wars since.

My parents, grandparents, aunts, and uncle shared their childhood and young adult memories spent during the war, and for a long time their anecdotes were the only education I got in this bleak but also bizarrely lively part of Lebanon's history. The civil war wasn't – and still isn't – a part of Lebanon's curriculum because the sectarian parties that feature in Friedman's book cannot agree on a narrative. So my generation, the first generation born after the end of the civil war, only had our families' stories to go on.

Over the years, I've been collecting books about Lebanon's history, but I've been reluctant to start any because I didn't know what lens these Westerns authors would be looking at the war through. What western values and ideals they'd be imposing on my childhood home. But the recent attack on Lebanon made me realise it was time I learned about its history beyond my loved ones' anecdotes.

My uncle gifted me this book towards the end of last year and it came highly recommended by my dad, so Friedman's account from his time spent between Beirut and Jerusalem in the mid to late eighties felt like a good place to start.

n  

"When will there be peace in Lebanon?" He asked in a voice larded with cynicism. "When the Lebanese start to love their children more than they hate each other."

n

I consider myself lucky that I grew up in a household that isn't religious nor affiliated with any of Lebanon's many sectarian political parties. On a recent trip home, before I started reading this book, my dad gave me a rundown of the events of the civil war but, either to spare reliving his own trauma or to spare me from thinking the worst of our countrymen, he glossed over the worst. I had already know about Sabra and Shatila, the assassination of Bashir Gemayel, and the Green Line (including people crossing through this no-man zone to get from West to East Beirut for their parties and nights out). It's a better informal education than many have received. And I was really pleased – but also appropriately horrified – to see that my dad's summarised version aligned with Friedman's observations based on his time in Beirut.

Starting with his arrival to Beirut in the summer of 1979, Friedman recounts the standout and sometimes humorously mundane experiences while based in Beirut as a journalist. Friedman is soberingly objective when discussing the uglier, messier and undoubtedly traumatic parts of his time in the country in a way that could truly only be done by a non-Lebanese. His appreciation, frustration and even respect for the chaotic, illogical and, at times, incredibly brutal country shines off the page, but he doesn't shy away from criticising the militia leaders – many of whom are still part of Lebanon's complicated political tapestry today.

Friedman's chapters from his time in Beirut are undeniably the more enticing part of this book, and I'm not just saying that out of bias.

n  

The only way the Palestinians can really put meaningful pressure on the Israelis is by concentrating on their original tactic of civil disobedience.

n

n  

In August 1987, four months before the Intifada, the the Israeli Ministry of Defense brought online an $8.5 million computerised data bank for the occupied territories. […] As soon as Palestinians tried to engage in civil disobedience, the Israelis put the computer to good use to break them. […] In other words, by simply pressing a few buttons on a computer, an Israeli officer could restore or revoke all the documents a Palestinian needed to survive under the Israeli occupation.

n

n  

This is not going to be easy for the Palestinians, because to make themselves indigestible through civil disobedience is going to require protracted economic and social hardship.

n

By the time we get to Friedman's time in Jerusalem, some of that objectivity that was present in the earlier portion of the book is lost.

It's understandable that Friedman would struggle to be as detached as he might have been when in Lebanon. He starts the book by talking about how he discovered Israel after their victory in the 1967 war. He talks about the pedestal he put Israel on and the disappointment he had to contend with after the Sabra and Shatila massacre and the numerous events he witnessed while in Jerusalem. While he is rightfully critical of both Israeli politicians and the Palestinian leaders, I remarked that he was a little too critical of Palestinians not doing more to support their cause for independence. He repeatedly highlighted the oppression and repercussions that Palestinians faced when attempting to exert control over their lives and society, but when criticising the Palestinians' resolve and shortfalls, Friedman stopped short of fully and transparently acknowledging what Palestinians stood to lose if they pushed the Israeli government too much.

Though Friedman is critical of the Israeli government and the roles that American Jews play(ed) in keeping Israel on American politicians' agendas, it is evident that he is looking at the occupation of Palestine through a very American-weighted lens. He places far too much importance on the role America could and, in his opinion, should play in resolving the issues in the Middle East. This focus on America swooping in to save the day felt a little antithetical to the early chapters in the Beirut portion where Friedman talked about the west not understanding the deep-rooted tribal mentality that is so pervasive in that region of the world.

I kept reminding myself that this book was written in the late eighties, when the situation in that part of the world was different (but then again, not that different either, sadly), so my modern perspective may not apply. However, even the new preface which was written in the Spring of 2024 did not do enough to call what's going on in Palestine what it is. With that said, it is still a very insightful and educational read, and one I will revisit. It's a book I would recommend to anyone interested in learning more about the Middle East, if not for the fact that it doesn't seem to be readily available outside of the US or Canada. If you do find a way to get your hands on this book, please do.

Some other quotes I liked:

n  

The Oliphant cartoon showed an Israeli tank on the border of Tibet, with two soldiers looking across a great divide. On the other side were two little Tibetans firing slingshots at the onrushing Israeli soldiers. Underneath, the little duck says, 'Imagine, antisemitism even out here.'

n

n  

[...] It suddenly hit me that hope in Lebanon is not a flower, it’s a weed. Give it just the slightest ray of sunshine, and the tiniest drop of water, and it will shoot right up and multiply between the crack in Beirut's rubble.

n

I know I'm biased. Like I happen to be uniquely situated in the Middle East. With that said, I've also been looking for a historical and contemporary look at the region. Friedman does a great job telling his own story of five-ten years in Lebanon then Israel/Palestine. And he does it with insight into the lives of people from every corner. Highly recommend to friends who want to understand persistent dynamics of these confusing conflicts.

Cuốn sách không hề dễ đọc dễ nhớ, vì khá nhiều sự kiện đan xen. Nhưng dù đã đọc nhiều về Trung Đông, mảnh đất này vẫn cực thu hút với mình.

Cuốn sách gấp lại, những điều mình đọng lại nhất
- Ấy là những đứa trẻ ở Beirut sinh ra trong thời loạn lạc đã ko được biết rằng thành phố ấy đã từng là 1 Thuỵ Sĩ của Trung Đông, đã từng bình yên đến lạ lùng.
- Ấy là ở Beirut như có 1 vở kịch diễn ra hàng ngày, mà nhiều tuyến nhân vật nhiều chương hồi đan xen, và ở đó nhân vật nào cũng cố chiếm nhiều ánh đèn sân khấu nhất.
- Ấy là người Palatine hay cả ngừoi Do Thái, cứ đi tìm mình, dân tộc mình mải miết theo tiếng gọi của tôn giáo, mà sao ko thể thoát ra, định vị mình chỉ là mình. Ấy là dù là ngừoi palestine hay isarel, ai cũng mệt nhoài, vì những giấc mộng hoặc là 1 vùng đất thánh hoặc là để chứng mình tôn giáo - những giấc mộng dài và dễ tan.
- Ấy là những đứa trẻ Isarel và Palestine còn quá nhỏ để hiểu do thái - ả rập là gì nhưng đã phải mang nặng trên vai, trong hơi thở những hằn thù, căm ghét từ chính người cha người mẹ em truyền qua.
- Và không thể thiếu sự tác động của các nước phương tây - những người tưởng họ có thể đem văn mình tới để hoá giải, để giúp đỡ nhưng thực ra cái gì không xuất phát từ tâm thì sẽ chẳng bao giờ thành công.

Cuốn sách ghép lại, mình tò mò thêm 1 phần những ảnh hưởng của các tổ chức cứu trợ nước ngoài lên cuộc sống, văn hoá địa phương.

Although a product of its time, Friedman offers interesting perspectives on the Middle East based on his journalistic experience in Beirut and Jerusalem. I found the first couple of chapters to be the most difficult to get through, but was invested once I started to learn about the Lebanese Civil War. The second half, covering topics around Israel and Palestine, were especially insightful.

This is the first of several books I will be reading in 2025 to learn more about Middle Eastern history and culture. Looking forward to this journey!

TỪ BEIRUT ĐẾN JERUSALEM – HÀNH TRÌNH “ĐI ĐỂ HIỂU” TRUNG ĐÔNG CỦA MỘT NHÀ BÁO MỸ HAY BẢN CÁO TRẠNG VỀ CUỘC NỘI CHIẾN TRUNG ĐÔNG (PHẦN 1)

Tác giả: Thomas Freedman

Phần 1 - Từ Beirut ...

“Chiến tranh có màu gì hả mẹ?
Là màu trắng tang tóc con ơi
Mẹ mất con, vợ mất chồng mãi mãi
Là con thơ mãi không biết mặt cha”
(Sưu tầm - Facebook Anh Sáu)

Chiến tranh, nỗi ám ảnh dai dẳng, là máu phải trả bằng máu, là sự kiêu hãnh ảo tưởng của những kẻ cầm quyền, là những bất công vẫn hàng ngày đè nén lên mọi con người trong một cuộc nội chiến vô nghĩa, vô cảm và phi nhân tính. Cuộc nội chiến tại Liban đã chứng tỏ sự bế tắc, không bên nào chịu sự cai trị của bên nào. Bên cạnh thương vong giáng vào hàng nghìn người dân Liban vô tội, nạn nhân của cuộc chiến này là chính phủ Liban giờ đã mất hết quyền lực, lãnh thổ Liban bị chia năm xẻ bảy không theo một cách chính thống nào. Thủ đô Beirut ở trong tình trạng của một thành phố bị chia cắt, tháng này những người Syria và Cơ đốc giáo chiến đấu chống lại người Palestine, tháng kia thì những người Syria và Palestine lại chiến đấu chống lại người Cơ đốc giáo.

“Khi nào sẽ có hòa bình ở Liban? Khi người Liban bắt đầu yêu quý con cái mình hơn là căm ghét lẫn nhau”. Câu hỏi và câu tự trả lời này là sự thừa nhận cay đắng của người dân Liban khi nhìn vào tình cảnh của đất nước mình, khi các dân tộc và tôn giáo trong nước không thể xây dựng được mối đoàn kết bền chặt, khi mà sự cực đoan tôn giáo “là riêng, là thứ nhất” chiếm lĩnh trong mọi đầu óc, tư tưởng.

Liban bị xiết vào gọng kìm của ba cuộc nội chiến đồng thời, mà không ai có thể gỡ ra nổi – kể cả những kẻ tham chiến: nội chiến giữa Cơ đốc giáo và Hồi giáo để nắm quyền chính phủ, nội chiến trong nội bộ những người Hồi giáo và Cơ đốc giáo xem phe nhóm nào kiểm soát vùng đất tương ứng của mình, và cuộc nội chiến giữa những người được hưởng lợi từ sự hỗn độn của Liban ở một khía cạnh nào đó với tất cả những thường dân chịu đựng hết sự hỗn loạn này đến sự hỗn loạn khác. Nền dân chủ ở Liban không phải là nền dân chủ thực sự mà chỉ là một sự cân bằng quyền lực giữa các đảng phái, tự do họ có không phải là tự do thực sự, mà là tình trạng vô chính phủ có tổ chức.

Dưới ngòi bút của một phóng viên chiến trường đã từng thoát lưỡi hái tử thần trong gang tấc, đã tham gia mọi cuộc họp bàn, thảo luận giữa các phe phái diễn ra như những vở kịch tuồng, Thomas Freedman lột tả chân thực cuộc sống trong một đất nước vô chính phủ và nội chiến triền miên. Từng dòng chữ trong trang sách sẽ làm độc giả đồng cảm với sự dồn nén, căm phẫn, cay đắng, bí bức đến cùng cực của người dân Liban trong cái cuộc sống ngạt thở ở cái địa ngục trần gian này:

“Chủ nhân của một chiếc xe bị cháy đã chạy ra khỏi tầm đạn và thấy chiếc xe của mình đã trở thành một khối méo mó, cháy đen, tan tành, xoắn lại chẳng hơn gì một món đồ đồng nát. Trên xác chiếc xe của mình, anh ta nguệch ngoạc những dòng chữ Ả rập và treo nó ngay trên tấm kính chắn gió vỡ nham nhở:

Chúng tôi đã làm gì mà phải chịu điều này? Chúng tôi chỉ là những con người. Ai đó làm ơn hãy giúp chúng tôi kết thúc cuộc chiến này”

Trước khi rời khỏi Liban, rời khỏi 5 năm mệt mỏi đi cùng cuộc nội chiến đã kéo dài 9 năm trên đất nước này, trong trạng thái bò trở lại nhà tắm để trốn những làn đạn súng cối, ngồi dựa lưng vào bệ xí, Thomas Freedman vừa đợi đến lúc ngừng bắn vừa ngẫm nghĩ: “Thật là điên rồ. Mình đang bị nã đạn, mà đó lại chẳng phải tin tức gì cả. Đến lúc phải đi rồi”.

Trong nửa phần đầu của cuốn sách, tác giả đã bóc trần sự mâu thuẫn xã hội xen lẫn những âm mưu, tham vọng giữa các Đảng phái (PLO, Phalange..), giữa các cộng đồng tôn giáo cho đến sự can thiệp vũ trang của Israel và Mỹ để chỉ rõ vì sao, vì căn nguyên gì mà một đất nước từng được coi là Thụy Sỹ của Trung Đông giờ đây trở thành nơi con người hàng ngày phải sống chui lủi dưới những làn đạn, và cuộc sống hôm nay là chỉ mong chờ cho ngày mai mình còn sống.

Từng trang sách là từng vết đau rỉ máu, là sự dằn vặt, trốn chạy cuộc chiến cả ngày lẫn đêm, và trong từng trang sách đó là niềm mong ước hòa bình, là niềm khao khát được sống tuôn trào mạnh mẽ. Đồng hành cùng diễn biến của cuộc chiến trên mọi nẻo đường phố, độc giả sẽ tận mắt chứng kiến những ranh giới giữa lòng trắc ẩn của con người với sự tàn bạo vô biên của họ, sự khéo léo ngay cạnh sự dại dột đáng kinh ngạc, sự mất trí bên cạnh khả năng chịu đựng vô tận. Đọc về Liban, đọc về Beirut, đọc về nỗi thống khổ mà chiến tranh mang lại cho cả một đất nước, một dân tộc, đọc để từ đó trân trọng cuộc sống hòa bình, và đọc để cầu mong cho người dân Liban hay người dân nhiều vùng chiến sự trên thế giới cho đến ngày hôm nay vẫn chưa ngưng tiếng súng sớm được hưởng hạnh phúc của an bình và tự do.

“Niềm hy vọng ở Liban không phải là bông hoa, mà là cỏ dại. Chỉ cần cho nó một tia nắng mong manh, và một giọt nước tí tẹo, thì nó sẽ lập tức đâm chồi và sinh sôi nảy nở giữa những khe nứt của đám gạch vụn ở Beirut”.

Phần 2 - ... Đến Jerusalem

"Ngày hôm nay, cuối cùng chúng ta cũng công nhận sự thật rõ ràng: Jerusalem là thủ đô của Israel. Việc này không có gì khác hơn ngoài việc thừa nhận thực tế. Đó là một việc làm đúng đắn."

Ngày 06/12/2017, từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Việc Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô Israel đã làm "nóng" lại một trong những điểm xung đột phức tạp và nhạy cảm nhất lịch sử thế giới hiện đại. Jerusalem là thành phố nằm ở biên giới giữa Israel và Bờ Tây nhưng hơn hết, đây là vùng đất thánh đã khởi sinh ra 3 tôn giáo lớn của nhân loại, Do Thái giáo, Cơ Đốc giáo và Hồi giáo. Sau tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, người dân Palestine đã tổ chức biểu tình hàng ngày tại khu Bờ Tây và Dải Gaza, ném đá vào lính Israel và đốt bánh xe, làm khói đen phủ kín khu vực.

Ngày 12/10/2018, Phái bộ ngoại giao của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) tại Thủ đô Washington D.C, Mỹ, vừa phải đóng cửa theo lệnh từ chính quyền nhằm ngăn cản Palestine kiện Israel, đồng minh của Mỹ, ra Tòa hình sự quốc tế và ép Palestine phải đối thoại với Israel theo hướng mà Mỹ áp đặt. Như vậy, tiếp theo việc chuyển đại sứ quán Mỹ tại Israel tới Jerusalem, chính quyền Mỹ cũng chấm dứt khoản viện trợ nhân đạo cho Palestine, tuyên bố cắt gói hỗ trợ tài chính cho người tị nạn Palestine.

Giữa những sự kiện dồn dập của thế giới hiện nay, chúng ta cùng quay về những năm 1930, khi người Do Thái bị chế độ phát xít Hitler khủng bố khắp châu Âu đã tràn vào một khu vực ở Palestine mà họ xác định là quê hương theo Kinh Thánh, nay chính là Israel. Từ đó, thế giới có phong trào Do thái phục quốc, kêu gọi những ai là người Do Thái hồi hương về đất tổ. Giữa người Do Thái hồi hương và người Palestine ở vùng đất này đã liên tục xảy ra tranh chấp đất đai kể từ đó.
Nhà nước Do Thái Israel non trẻ từng bước xây dựng và kiên cường chống đỡ áp lực khủng khiếp của thế giới Hồi giáo xung quanh. Nhưng đây quả là một cuộc phiêu lưu của các ��oàn người Do Thái di cư từ khắp nơi trên thế giới trở về. Và phần 2 – Đến Jerusalem chính là câu chuyện của một người con Do Thái lớn lên bằng những câu chuyện, những huyền thoại về Israel, đã tới Jerusalem trong những năm 1980 và phát hiện ra rằng đó không phải là trại hè của người Do Thái như thời niên thiếu của mình. Chàng trai đó nhận ra, rằng đúng là một chuyện liều lĩnh và vẫn chưa có lời giải khi để cho những người Do Thái chung sống trong một quốc gia giữa lòng thế giới Ả rập. Tại đây, cộng đồng các nhóm người của dân tộc Do Thái đã bị cuốn vào cuộc chiến giữa những ý tưởng mới, các mối quan hệ mới, những ước vọng quốc gia riêng biệt mà họ cố gắng xây đắp cho tương lai, với những kỷ niệm xưa cũ, những say mê hoài cổ và những thù hận cũ mòn hòng kéo họ quay trở về quá khứ.

Bằng những cuộc phỏng vấn và đi đến các vùng miền của đất nước, Thomas Friedman đã phát hiện ra điều đáng kinh ngạc nhất về nhà nước duy nhất của người Do Thái khi trên thực tế nó được xây dựng dựa trên những bất đồng cơ bản và sâu sắc tồn tại giữa các công dân về định nghĩa chính xác một người Do Thái là gì và một nhà nước Do Thái nên đại diện cho kiểu sống nào của người Do Thái. Tác giả đã gặp nhiều người Do Thái đến từ Mỹ và Tây Âu, những người đến Israel để tìm kiếm bản thân như một người Do Thái. Nhưng sự thật, Israel lại là một nơi nhầm lẫn nhất trên thế giới để làm điều đó, ở nơi đây người Do thái đã đánh mất bản thân mình bởi khi họ không thể biết mình là ai trước khi đến thì khi đến đây, có thể họ sẽ hoàn toàn lạc lối trong mê cung của những lựa chọn được đưa ra ngay khi đặt chân lên vùng đất này.

Từ Beirut đến Jerusalem, Thomas Friedman còn phát hiện ra sự tương đồng đáng buồn giữa Liban và Israel: Trong khi ở Liban, chính phủ trở nên tê liệt vì nhiều phe phái chính trị khác nhau đều cứng đầu trong việc đối mặt với các mối bất đồng, và đã đánh bật họ ra cả đường phố theo đúng nghĩa đen, thì ở Israel, chính phủ trở nên tê liệt vì các đảng phái chính trị khác nhau đều thống nhất không đối mặt với các mối bất đồng của mình, việc họ làm là né tránh và tìm cách đạt tới những thỏa hiệp thực tế để có thể giữ nguyên được nguyên trạng. Trong khi ở Liban, nội các bất lực vì nó không đại diện cho ai cả, còn ở Israel, nội các bất lực vì nó đại diện cho tất cả mọi người. Ở Liban, người ta gọi tình trạng không hoạt động này là “vô chính phủ”, còn ở Israel người ta gọi nó là “thống nhất quốc gia”, nhưng kết quả cuối cùng là như nhau: Hoạt động chính trị bế tắc.

Nhấn mạnh thêm tình cảnh trớ trêu của người dân Do Thái đối diện khi trở về Israel theo lời kêu gọi Phục quốc, tác giả đã miêu tả tình trạng nhá nhem kỳ lạ giữa họ và người Palestine: không hẳn là chiến tranh, cũng không hẳn là hòa bình; không bao giờ là bạn bè thực sự, nhưng không phải lúc nào cũng là kẻ thù; luôn luôn khao khát hòa bình, những chẳng bao giờ thực sự hy sinh để giành được nó. Và khi cơn giận dữ điên cuồng phá tan rào cản tâm lý bên trong họ, người dân Palestine đã cố gắng nói vài điều đặc biệt thật sự với người Israel bằng những hòn đá của mình, cuộc nổi dậy “intifada”.

“Intifada” là một chấn động, một cuộc nổi dậy của người Palestine nhằm gột rửa chất Israel trong bản thân họ, tìm mọi cách để tách con người Palestine ra khỏi Israel, để lại là một dân tộc thống nhất, độc lập, dân tộc Palestine. Ném đá vào binh lính Israel, dựng lên những chướng ngại vật bằng đá ở cổng vào các làng mạc của mình, và tiến hành các cuộc đình công chính là cách thức của người Palestine xác nhận lại sự xa cách giữa người thống trị và kẻ bị trị sau nhiều năm chung sống.

Giờ đây, trong mắt người Do Thái hải ngoại, Israel lần đầu tiên được nhìn nhận như một kẻ xâm lược, họ cảm thấy Israel, nhà nước Do Thái của họ đã trở thành một kẻ xâm lược, kẻ đi chiếm đóng, vứt bỏ đi các quyền lợi của con người, đang tâm giết những đứa trẻ Palestine mới chỉ mười một tuổi và đóng cửa các trường đại học. Đã có thời điểm, Israel đã là điều để người Do thái đề cao sự tự nhận thức về bản thân và cảm thấy tốt hơn khi là người Do thái, họ cảm thấy cao hơn cả gần chục cm vì có Israel, nhưng giờ đây, những người Israel bằng những hành động nện dùi cui và ném đá vào người Palestine ở Bờ Tây và Dải Gaza đã tước đi cả chục phân đó.

“Từ Beirut đến Jerusalem” là hành trình tự vấn tự tri của tác giả, một người con Do Thái đi tìm về bản ngã của dân tộc mình, đi tìm sự lý giải cho những cuộc đấu tranh giữa cái tôi và cái chung, giữa bảo tồn và phát triển, giữa ôn hòa và cực đoan, giữa lương tâm và lý trí. Đến ngày hôm nay, người Do thái tại Israel vẫn loay hoay với câu hỏi: Tôi đã làm đúng chưa, tôi có làm sai không khi tôi xây dựng miền đất hứa của mình trên miền đất sống của một dân tộc khác, sự ngăn cách và hận thù tôn giáo nối tiếp nhau như lấy oán báo oán sẽ bao giờ hóa giải. Sự diễn biến từ niềm hy vọng nhanh chóng trở thành thất vọng, rồi tham vọng che mờ lý trí, từ hòa bình đã trở thành cực đoan, dùi cui, súng đạn. Một dân tộc có được sự ngưỡng mộ của toàn thế giới, một dân tộc thông minh xuất chúng, trí tuệ hơn người nhưng giờ đây lại không thể hiểu nổi chính mình, không thể tự giải quyết những mâu thuẫn nội tại giằng xé, và nỗi đau sẽ còn theo họ dai dẳng trên hành trình đầy gian nan sắp tới.

“Thiên đường ở chính trong ta, địa ngục cũng do lòng ta mà có.”
- Jesus Christ -

---------

Điểm đánh giá: 8.5/10

Nhận xét: Nhiều chỗ hơn lan man, sa đà vào tự sự. Cuốn sách do một nhà báo xuất sắc viết nên mang phong cách đưa tin và đậm tính thời sự chiến trường, nhiều nhận xét rất sắc sảo và sâu sắc.

This book did for me what I hoped that it would - it gave me a sufficient understanding of why the affairs of Lebanon, Israel, and the Palestinians continue to be a mess after all these years. It is not difficult to read, providing a level of detail that will enable us to understand the news without making subject matter experts of us.

Friedman has since written other books. I hope that they might bring the history of this region up to the current day, as the copy I read was released in 1995, and the bulk of incidents described in the book occurred in the '60s through the '80s.