گزارش جذابی از تاریخ هر چیزی در 13000 سال گذشته. «جِرد ماسون دایموند»، نویسنده‌ی کتاب، زیست‌شناس تکاملی، فیزیولوژیست و جغرافی‌دانِ زیستی است. وی که مولف شماری از آثاری‌ست که در آنها انسان‌شناسی، زیست‌شناسی، ژنتیک و تاریخ در هم آمیخته‌اند، در مقدمه‌ی کتاب انگیزه‌ی تالیف خود از این کتاب را این پرسش اساسی می‌داند: چرا تاریخ در قاره‌های مختلف به گونه‌ای متفاوت رخ داده است؟ او یافتن این پاسخ را در گرو ملاحظات بوم‌شناختی محل زندگی انسان‌ها می‌داند و با روش یک دانشمند واقعی، تفسیری شگرف از آن ارائه می‌کند
کتاب جایزه‌ی پولیتزر گرفته و به نزدیک بر 30 زبان جهان ترجمه شده است. از آن دست کتاب‌هایی‌ست که باید حتمن خواندشان. روایت است که «جول موکیر«، تاریخ‌نگار اقتصاد، زمانی که صفحه اول کتاب را دیده گفته "این احمق کیست؟ ادعای او برای گفتوگو درمورد تاریخ اقتصاد دیوانه‌کننده است، من اینجا کارشناس اقتصاد هستم!". او 50صفحه بیشتر جلو نرفته که عاشق کتاب شده! اگر تابه حال سمت کتاب‌های علمی نرفته‌اید نگران نباشید. متن جذاب کتاب، به همراه روش‌شناسیِ قویِ نویسنده، باعث می‌شود خیلی زود با موضوع ارتباط برقرار کرده، از خواندن آن لذت ببرید

Jared Diamond's exposition on the history of civilization is far more sociological than anthropological. Beginning around 11,000 BCE, Diamond vividly describes the ebb and flow of tribes, chiefdoms, kingdoms, and states. From modest hunter gatherers the trail of human progress winds through the innovation of agriculture and the domestication of livestock to the invention of writing and the advent of industrial technologies. Along the way Diamond tracks the rise and fall and rise of zoonotic pathogens and genocidal plagues. ‘Want to know why food production spread at different rates on different continents? Or why zebras were never domesticated? Or how poisonous plants like wild almonds ever became candidates for artificial selection? If so, this is your book.

Poorly-reasoned trash. This kind of crap gets you a McArthur Genius Grant these days? There were two sentences in this book worth reading, both about ornery animals disemboweling the hapless native folk Dr. Diamond has you hating by the hundredth page. IF THE POLYNESIANS WANT FOOD, MAYBE THEY SHOULD LEAVE POLYNESIA. For chrissakes, your nations barely have names, just two-letter Internet TLD's which get farmed out to continental pornographic concerns and a Hellenicism no more creative than "Lots-of-Islands-Land". I think Tuvulu might be the old Portuguese word for "NO FOOD HERE, BUDDY!"

"Bir halkın başka bir halk üzerinde nasıl üstünlük kurduğunu açıklamayı başarırsak bu o üstünlüğü haklı göstermek gibi olmaz mı?"

[Original review, Dec 10 2008]

I liked this book, and it taught me a bunch of things I hadn't known before I read it. Jared Diamond has clearly had a more interesting life than most of us, and spent significant amounts of time in a wide variety of different kinds of society, all over the world. He says he got the basic idea from a conversation he had back in the 70s with a friend in New Guinea. His friend, who later became a leader in the independence movement, wanted to talk about "cargo" (manufactured goods, technology). "Why is it," he asked, "that you Europeans have so much more cargo than we do?" Diamond thought he had come up with a good question, and wrote the book in an attempt to answer it.

The core of Diamond's explanation is that Europeans were essentially lucky in two respects. First, we have unusually many easily domesticable plant and animal species. Second, since Europe is oriented East-West rather than North-South, a species which is domesticated in one part of Europe has a good chance of thriving in another, so there are many opportunities to swap farming technology between different areas. It helps that there is an easily navigable river system, and also that there are no impassible deserts or mountain ranges. These conditions are not reproduced in most other parts of the world; Diamond has a range of interesting tables, showing how few useful domesticable species there are elsewhere. Because we got efficient farming earlier than most other people, we also got cities and advanced technology earlier, and everything else followed from that initial lead we established.

One objection you could make is that it wasn't luck, but rather that Europeans were more enterprising than people in other areas about finding good species to domesticate. Diamond's answer to this is fairly convincing. Having lived extensively with pre-industrial people, he says that we city-dwellers just don't understand how well they know their flora and fauna, and how active their interest in them is. I guess a New Guinea tribesman would, conversely, be surprised at how quickly word gets around on the Internet when a cool new website appears. Basically, what he's saying is that pre-industrial people tried everything that could be tried, and when they didn't find anything good, it's because it wasn't there. Systematic studies by modern scientists do seem to support this conclusion.

Another criticism some readers have leveled at Diamond is that he makes history completely deterministic - once the geography was fixed, everything that happened after that was inevitable. I don't actually think that's fair. Diamond is open about the fact that his theories make one embarrassingly incorrect prediction: if it was all about being first to domesticate plant and animal species and set up efficient farming, then China should be the world's preeminent civilization. Even though he makes some attempt to explain why this isn't so, there does right now seem to be a fair case for saying that it's not only geography.

Luckily, George W. Bush has been working hard to try and smooth things out. If the Western world can just arrange two or three more leaders like him, all of Diamond's data will hopefully come out the way it's supposed to, and the last few hundred years of Western history can be written off as a statistical blip. Way to go, Dubya!
_________________________________
[Update, Oct 1 2012]

I was surprised this morning to discover that Darwin, in On the Origin of Species, expressed an opinion diametrically opposite to the one Diamond argues for:

If it has taken centuries or thousands of years to improve or modify most of our plants up to their present standard of usefulness to man, we can understand how it is that neither Australia, the Cape of Good Hope, nor any other region inhabited by quite uncivilised man, has afforded us a single plant worth culture. It is not that these countries, so rich in species, do not by a strange chance possess the aboriginal stocks of any useful plants, but that the native plants have not been improved by continued selection up to a standard of perfection comparable with that given to the plants in countries anciently civilised.

Does Diamond mention this? Unfortunately, I don't have a copy to hand.
_________________________________
[Update, Mar 20 2020]

We seem to be well on track. Deadly virus comes out of China, Western leaders react with a mixture of denial and incompetence as infection rates soar and their economies crumble. Diamond's analysis was so accurate that he couldn't believe his own conclusions.
_________________________________
[Update, Sep 22 2021]

And following on from that, anyone who's read this book will think of an argument in favor of the antivax movement that I'm surprised not to have seen more antivaxers pushing. Diamond tells us that the Europeans conquered the world largely due to the fact that they had bigger cities, which could breed deadlier germs. Everywhere the Europeans went, their germs went with them and killed less disease-resistent indigenous populations. But now the largest cities are no longer in Europe, and the West is on the receiving end of natural bacteriological warfare. Even if vaccines offer a temporary respite, the best long-term strategy is to evolve as quickly as possible.

Of course, that does mean allowing a lot of people to die, but it'll be in a good cause. The antivaxers just need to explain the reasoning clearly.

Jared Diamond azóta klasszikussá vált világmagyarázó kötetében arra a kérdésre keresi a választ, hogy miért a spanyol király alattvalói gyalázták bele az amerikai kontinens megabirodalmait a földbe, holott mondjuk az Inka Császár is megjelenhetett volna hajóhadával Dover fehér sziklái alatt, az ő katonái is belelámagolhattak volna szerencsétlen európai nemzetek szívébe, hogy aztán kiszipolyozzák azokat. És akkor most kecsuául írnám ezt az értékelést. Vagy valami más, azóta kihalt nyelven. De nem így írom. Mégis, hogy lehet ez?

A szerző válasza – a végletekig leegyszerűsítve – az, hogy az eurázsiai kontinensnek rohadt nagy mákja volt. Ugyanis itt sokkal jobb hozamot biztosító gabonákat és hüvelyeseket lehetett vad megfelelőjükből nemesíteni, és itt akadt egy rakás nagytestű emlős is, ami nyitott volt a domesztikálásra – a disznó, a kecske, a juh, a tehén és a ló -, akik nem csak fehérjével és zsiradékkal látták el a népességet, de izomerejükkel is segítették őket. Nem is beszélve arról, hogy a ló személyében olyan szuperfegyverhez jutottak, ami egészen a gépfegyverek és a tankok megjelenéséig meghatározta a hadviselést. Bezzeg szegény aztékok, nekik csak a pulyka meg a tengerimalac maradt, és rajtuk nem annyira áll meg a nyereg. A táplálékbőség pedig lehetővé tette a magas népszaporulatot, valamint azt, hogy egyes emberek specializálódjanak iparra, hivatalnokoskodásra vagy katonáskodásra, ami pedig megágyazott az írásnak és a komplex államok kialakulásának, amelyek viszont a dinamikus technológiai fejlődés alapjai*.

Látni kell, Diamond mindenre a környezeti hatásokban, földrajzban, botanikában és zoológiában keresi a választ. Ennek a monotematikus megközelítésnek megfizethetetlen hozadéka, hogy partvonalon kívülre helyezi a rasszista világmagyarázatokat, a vérről és kulturális determinizmusról szóló ködös elméleteket – hisz ezek nélkül is megtalálja a racionális választ arra, miért sikerült Európának gyarmatosítani a világ többi részét. A kötet meggyőzően vázolja is fel Európa és Amerika, valamint Európa és Afrika összecsapásának előzményeit és a végkimenet miértjét, valamint számos kevésbé ismert, kisebb volumenű konfliktusra is magyarázatot ad – például hogy miképp özönlötték el a japánok az ainukat, vagy a bantuk a pigmeusokat. Ám azért arra, hogy az eurázsiai kontinensen belül miért Európa, és miért nem Kína vagy valamelyik muzulmán államalakulat teperte maga alá a többit kábé a XX. század közepéig, nem ad teljesen megnyugtató választ, mert ott nem tudja teljesen kiküszöbölni a társadalmi-kulturális változókat – bár tény, hogy hasznosan kiegészíti azokat. Úgyhogy az a fajta könyv, ami megkerülhetetlen alapmű ugyan, de magában olvasva a féloldalasság veszélyeit hordozhatja magában.

* És itt vannak még a járványok is, amelyeknek kialakulásában nagy szerepük volt a különböző háziasított állatoknak. Ezek a járványok aztán a hódítók előőrseként már azelőtt kiirtották Észak-Amerika indián lakosságának zömét, hogy maguk az európaiak megjelentek volna a mai Egyesült Államok területén.

همیشه برایم سوال بوده مثلا چطور می‌توانیم نژادپرست نباشیم؟ آیا این کار نیاز به آموزش خاصی دارد؟ یعنی اطلاعاتی، داده های علمی ای چیزی به ما داده شود تا دست از نژادپرستی برداریم یا نه کافی ست آدم به احساسات خالصش رجوع کند چرا که احساس آدم زیر بار تبعیض بین انسان ها نمی رود؟

با خواندن این کتاب فهمیدم نه، خود احساس هم تابع دانش و اعتقادی است که در سر داریم. این که بدانی شاید علت این که کهن ترین تمدن ها در آسیا شکل گرفته، وجود گندم و جو برای کشت و گوسفند و بز برای دامداری بوده که در جاهای دیگر امکان آن نبوده و یا علت انتقال این تمدن های بزرگ به اروپا و نه آفریقا و اقیانوسیه و آمریکای سرخپوست ها، شرایط جغرافیایی خاص اروپا بوده نه چیز دیگری، باعث می شود به مرزبندی های فرهنگی و بالا و پایین های دروغی شک کنی و احساساتت نسبت به انسان ها دگرگون شود. بدانی نه تمدن ها ( با ستایش همه ی شگفتی های انسانی و البته مذمت فجایع بزرگشان) و نه زندگی های نخستین به خودی خود اصالت ندارند. این مجموعه ی رنگین فرهنگ انسانی، حاصل تلاش نفسگیر گروه های انسانی برای زندگی روی کره زمین ( چه زندگی معنوی چه زندگی مادی) با توجه به امکانات و شرایط ویژه ی زمان و مکان هرکدام از آن ها و تاثیر متقابل این تلاش ها و شرایط بوده است.

این کتاب در حقیقت تاریخ 6 میلیون سال زندگی خانواده ی انسان بر روی کره ی زمین است (فارغ از ارزش گذاری). خانواده ای که شاید از آفریقا پا گرفتند. به صبوری ِ چند هزار قرن، در جست و جوی زندگی نو در تمامی زمین پخش شدند، در آسیا و آفریقا تمدن تشکیل دادند، بر طبیعت ویژه ی سیبری و اقیانوسیه منطبق شدند، خود را به جزایر دوردست اقیانوس و آمریکا رساندند و در اروپا نظم جدید کره ی زمین را رقم زدند. من بنا بر علاقه ام، هنر را اولویت زندگی ام قرار داده ام ولی به نظرم لازم است کنار صدسال تنهایی مارکز، کتاب هایی از این دست را هم خواند.این کتاب هم داستانی دیگر است. داستان 6 میلیون سال تنهایی انسان روی کره ی زمین

n  
كان استنتاجي الرئيسي أن المجتمعات تطورت بشكل مختلف في قارات مختلفة, بسبب اختلافات في البيئات القارية وليس في البيولوجيا الإنسانية.


باختصار, فإن استعمار أوروبا لإفريقيا لا علاقة له بالاختلافات بين الشعوب الأوروبية والإفريقية ذاتها كما يفترض العنصريون. بل يعود إلى مصادفات جغرافية وبيو−جغرافية بشكل خاص, وإلى اختلاف المناطق والمحاور وأنواع النباتات والحيوانات. أي إن الاختلاف في المسارات التاريخية لإفريقيا وأوروبا ينشأ في النهاية من اختلافات في الأرض والعقار.



المخترعون موجودون لدى كل الشعوب, لكن بعض البيئات توفر مواد للابتداء بها كما توفر ظروفا أكثر ملاءمة لاستخدام تلك الاختراعات

n

هذا ملخص الكتاب
اما كيف يكون ذلك ؟
فهو ما سودت به اكثر من ستمئة صفحة

الصراع بين العوامل الوراثية والبيئية وايهما الاكثر تأثيرا صراع عميق
في هذا الكتاب نفهم ان للبيئة اليد الطولى في حال المجتمعات اليوم ، بشكل مذهل حقيقة .

لايمكن ان اوفي الكتاب حقه ولا اسعى لكتابة مراجعة علمية شاملة
لكنه حقا ممتع
التاريخ بالمقياس الكبير
رحلة عبر يورو-اسيا والامريكتين وافريقيا واستراليا وبابوا نيو غينيا واليابان والصين
عبر العالم كله باختصار
تعلمت الكثير وفهمت الكثير
الصدف التافهة تترك آثارا خالدة ،حقا حقيقة طريفة

الحياة جميلة جدا ،والطريقة التي تطورنا بها مذهلة وملهمة لاقصى الحدود

من أفضل قراءات السنة

كتاب عظيم عظيم ، يوسع الافاق ويساعد في ربط الخيوط المتباعدة ،فتخرج منه بفهم أعمق وأجود وأكثر علمية للمجتمعات الانسانية
يوصى يوصى به ..

“In short, Europe’s colonization of Africa had nothing to do with differences between European and African peoples themselves, as white racists assume. Rather, it was due to accidents of geography and biogeography—in particular, to the continents’ different areas, axes, and suites of wild plant and animal species. That is, the different historical trajectories of Africa and Europe stem ultimately from differences in real estate.”
- Jared Diamond, Guns, Germs, and Steel



This is one of those books that once you finish, you sit back and say "yeah, um, duh". Since I'm reading this about 18 years after it was first published and probably 14 years since I bought and first perused it, it never seemed very shocking to me. Look, certain civilizations came to dominate based on a couple random, accidental, and nonracially-based situations that combined to give the Eurasian people a slight advantage once these civilizations came into contact with each other.

First, the domesticated food and animals of Eurasiaa contained more protein and more varieties of domesticated animals (pigs, cows, goats, etc) that allowed the people on the Eurasian continent to achieve a certain population density that allowed them to move from band > tribe > chiefdom > state > empire first. This density also allowed for more technological advances, more exposure and protection against herd diseases, so that when cultures collided, the more advanced societies were able to dominate. End of book. Q.E.D.

Is it still worth reading? Certainly. Just because you get the basic premise of Natural Selection does not mean you shouldn't read Darwin's classics. I'm not comparing Jared Diamond to Charles Darwin. This book isn't that good, but the apparent simplicity of the book's premise only appears simple. The argument that Diamond delivers is tight and simple but hides a lot of work.

برخلاف آن چه نژادپرست های سفیدپوست می پندارند، استعمار آفریقا توسط اروپا هیچ ارتباطی به تفاوت های میان خود مردم اروپا و آفریقا ندارد. در عوض ،این امر ناشی از تصادف های جغرافیایی و زیست جغرافیایی- به طور خاص ناشی از تفاوت در مساحت، محور جغرافیایی و مجموعه ی گونه های گیاهان و حیوانات وحشی- است. به بیان دیگر، مسیرهای تاریخی متفاوت آفریقا و اروپا در نهایت از تفاوت در دارایی منقول آن ها ناشی شده است

I have this awesome picture in my head in which Jared Diamond did not write this book. He instead wrote a detailed, engaging account of the history of plant and animal domestication.

"But Rhiannon," you might say, "doesn't that remove his entire thesis, that geography determined just about everything about the course of human civilization?"

And, I would respond yes, it does.

"And, isn't that kind of removing the whole book?"

No, I counter. It just removes the douche-y social Darwinist parts. Plus, if he weren't trying to prove an overarching point about the entirety of human history, readers wouldn't be subjected to his style of argument, which largely consists of applying only certain parts of his thesis at certain points (see his arguments regarding the lengths of human habitation of North American versus how those same arguments are applied regarding Africa), waving away pieces of evidence that would call his thesis into question, and neglecting to include any citations, instead relying on a "Further Reading" section. Removing all of this would leave the only parts really worth reading: the stuff about plant and animal domestication. Which was awesome.

هذه ليست مراجعة كاملة، وإنما هي رد كتبته على قراءة الأخ خالد المغربي، وقد طلب الأخ الكريم بلطفه نقل الرد ليكون بمثابة مراجعة للكتاب، وها أنا أفعل رغم قناعتي أنه سيكون مراجعة عرجاء وناقصة كثيرا ً.



قرأت هذا الكتاب العام الماضي، ولانشغالي حينها لم أكتب عنه للأسف، رغم قيمته الكبيرة وأهميته.

يخبرنا مؤلف الكتاب جارد دايموند كيف جاءته فكرة الكتاب خلال محادثة له مع أحد سكان نيو غينيا الأصليين، الذي سأل دايموند لماذا لديكم أيها الغربيون الكثير من الشحنات – Cargos جمع شحنة، وهي الكلمة التي استخدمها الرجل ليعني بها لمَ لديكم كل هذه المخترعات؟ – وليس لدينا نحن مثلها، هذا السؤال لم يجب عليه دايموند حينها ولكنه شغله لسنوات طويلة تالية وكان هذا الكتاب الذي تحول أيضاً إلى فيلم وثائقي ممتع قدمه المؤلف نفسه.

الجواب الذي قدمه دايموند يلخصه عنوان الكتاب (أسلحة، جراثيم وفولاذ)، حيث يخبرنا دايموند أولاً باللقاء الشهير بين كورتيز وموكتيزوما إمبراطور الأزتيك وكيف استطاع رجل وبضعة جنود القضاء على إمبراطورية كاملة، ويتخذ من هذه الحادثة التاريخية مدخلاً، ليشرح لمَ كان هناك فارق تقني هائل ما بين الغربيين والأزتيك، شارحا ً عوامل تطور الحضارات، من البيئة النباتية والحيوانية التي تنشأ فيها، وكيف تصنع هذه البيئة فروقات كبيرة على مدى طويل من أعمار الحضارات، وكيف أن تعايش الحضارات وتقاربها يمنحها الفرصة للاستفادة من بعضها، بينما عزلة بعضها يجعلها منكمشة، كما يشرح بعد ذلك أهمية ودور الأسلحة والحديد كأدوات للإنسان، ودور الجراثيم وكيف كان الأوربيون محصنين ضدها لأنهم كونوا مناعة، بينما قضت على السكان الأصليين بشكل مفجع، بحيث مات ملايين البشر بسبب أوبئة وأمراض جاءت مع الأوربيين.

الكتاب متين ومهم جدا ً، وإن كان دايموند استفرغ جهده في شرح لمَ كانت حضارات العالم القديم متفوقة على حضارات العالم الجديد – أمريكا وأستراليا -، وأظن أنه يحتاج إلى عمر ثانٍ وكتاب ثانٍ ليشرح لما تفوق الأوربيون كحضارة على بقية حضارات العالم القديم، وهو ما عالجه في هذا الكتاب بشكل مقتضب وسريع.