A refreshingly different approach to the theses on the evolutionary history of cultures.

Please note that I put the original German text at the end of this review. Just if you might be interested.

Those are revolutionary theories that open themselves up to the reader, and that wipe the floor with old, racist concepts about the emergence of advanced civilizations and states. Using indisputable geographical and biological facts, the author provides a viewpoint that would have opened up only to the most creative minds without such explanation.
Due to the size and the partial length of the work, I would recommend budding non-fiction fetishists to sharpen their view of the partly autobiographical colored inserts and dry statistical or very specialized remarks. In case of lack of time or discomfort, read them over and enjoy the fillets even better. It may, of course, be appreciated the entire menu, only the lengths will give my well-intentioned advice probably one or the other time right. Especially with such excellent literature as the present one, it would be a shame if the reading experience is diminished or in the worst case even prematurely ended.
In addition to the actual flora and fauna of the various described regions of the world, the West-East or North-South axis is the decisive factor for the rise and fall of the peoples as a primary geological fate. The luck or bad luck with well-domesticated animals or due to exceptional stubbornness for the livestock utterly unsuitable representatives of the herbivores or productive, resistant or little throwing off, sensitive plants plays another critical role.
Looking at the continents, only in Eurasia does the West-East axis lie at about the same latitude and in similar climates, which significantly facilitates the exchange of plants and animals via trade routes, since they find much better survival conditions in similar environments than if they would be transported across a north-south axis from Norway to South Africa or from Chile to Canada. This greatly facilitated the transition to agriculture and livestock farming and the associated opportunity to feed specialists such as artisans, warriors and scientists through surplus food and jump on the train to the big state.
In contrast to the natural conditions that exist on Earth, the effects on the environment are not negligible. In Latin America and other countries, these plants are relatively sensitive. Moreover, even if that were not so, an exchange which goes beyond the different climates, may work or not. In Africa are incredibly many areas as well as tropical jungle or dry savanna not so recommended for animal transport. It is similar in Latin America, though not so extreme.
This is also a military event, but not as good as it used to be in the past. As the author so genuinely quotes, only a more benevolent nature of bison or rhinos would have been enough to change the course of world history. If Huns and Mongols were able to build world empires on pure horses, compared to the potential and much more robust mounts of the South, the military possibility of up to nearly one ton of massive bison and over three tons of rhinos would have been far more resounding. Imagine these animals in their thousands and the style of a paladin horse armored with a hail of arrows whirling riders.
From the meticulous descriptions of various facts, there are still multiple ideas for alternative world history that could not be more beautiful, since they are based on verifiable basics, unlike far-fetched, improbable conjectures and doctrines.
The author rightly deserves the reputation of being a top-notch science writer, and not just because of his impressive work so far. However, also and primarily for the series of hammer blows, which he sends down on the incarnate anachronisms long ago to be sent by a paradigm shift in the intellectual nirvana, representative of his guild, which has little to counter to his revolutionary thinking approach. Besides anyone from the university, there are still many guts to hallucinate something of cultural superiority or other racial, verbal diarrhea.

Eine erfrischend andere Herangehensweise an die Thesenbildung über die Entwicklungsgeschichte der Kulturen.

Revolutionäre Theorien sind es, die sich dem Leser auftun und die mit alten, rassistischen Konzepten über die Entstehung von Hochkulturen und Staaten den Boden aufwischen. Anhand unabstreitbarer geografischer und biologischer Fakten ermöglicht der Autor eine Sichtweise, die sich nur den kreativsten Köpfen ohne derartige Erläuterung eröffnet hätte.
Aufgrund des Umfangs und der teilweisen Länge des Werks würde ich angehenden Sachbuchfetischisten empfehlen, den Blick für die teilweise autobiografisch gefärbten Einschübe und trockenen statistischen, beziehungsweise sehr fachbezogenen Ausführungen zu schärfen. Um diese bei Zeitmangel oder Unlust überlesen und die Filetstücke dafür noch umso besser genießen zu können. Es darf selbstverständlich auch das gesamte Menü genossen werden, nur die Längen werden meinem gutgemeinten Rat wohl das eine oder andere Mal Recht geben. Gerade bei so hervorragender Literatur wie der vorliegenden wäre es eine Schande, wenn das Leseerlebnis dadurch geschmälert oder im schlimmsten Fall gar vorzeitig beendet wird.
Neben der eigentlichen Flora und Fauna der verschiedenen beschriebenen Weltgegenden bildet als primäre geologische Schicksalsinstanz die West-Ost- beziehungsweise Nord- Südachse den entscheidenden Faktor über Aufstieg und Fall der Völker. Das Glück oder Pech mit gut domestizierbaren Tieren oder aufgrund großer Halsstarrigkeit zur Viehzucht absolut ungeeigneten Vertretern der Herbivoren beziehungsweise ertragreichen, widerstandsfähigen oder wenig abwerfenden, empfindlichen Pflanzen spielt eine weitere wichtige Rolle.
Betrachtet man sich die Kontinente, so ergibt sich einzig in Eurasien eine auf etwa den gleichen Breitengraden und ähnlichen Klimazonen gelegene West-Ostachse, die den Austausch von Pflanzen und Tieren über Handelsrouten wesentlich erleichtert, da diese in ähnlichen Umgebungen wesentlich bessere Überlebensbedingungen vorfinden, als wenn man sie über eine Nord- Südachse von Norwegen nach Südafrika oder von Chile nach Kanada transportieren würde. Dadurch wurde der Übergang zu Ackerbau und Viehzucht sowie die damit einhergehende Möglichkeit, durch Überschuss an Nahrung Spezialisten wie Handwerker, Krieger und Wissenschaftler zu ernähren und auf den Zug zum Großstaat aufzuspringen, wesentlich erleichtert.
Als wäre das nicht genug der von der Natur vorgegebenen Ungerechtigkeit, befinden sich auch noch die meisten der ertragreichsten Saatpflanzen und Nutztiere im eurasischen Raum, während selbige auf anderen Kontinenten rar gesät sind. In Lateinamerika sowie Afrika sind sowohl gut für den Hausgebrauch geeignete Großsäuger als auch ertragreiche Pflanzensorten relativ selten. Und selbst wenn dem nicht so gewesen wäre, hätte ein Austausch über die verschiedenen Klimazonen hinweg kaum funktionieren können.
So sind in Afrika sowohl extrem aride Gebiete als auch tropische Dschungel oder schlichte Savanne für keinen Tiertransport zu empfehlende Routenpunkte und auch den Pflanzen dürfte es übel bekommen. In Lateinamerika verhält es sich ähnlich, wenn auch nicht ganz so extrem. Dass sich das militärisch einst unersetzliche Pferd auch noch just der südlichen Hemisphäre entsagen musste war ein weiterer wesentlicher Nachteil.
Wie der Autor so treffend anführt, hätte nur ein gutmütigeres Wesen von Bisons oder Nashörnern vonnöten sein müssen, um den Lauf der gesamten Weltgeschichte zu verändern. Wenn Hunnenheere und Mongolen auf, im Vergleich zu den potentiellen und wesentlich robusteren Reittieren des Südens, schlichten Pferden Weltreiche errichten konnten, wäre das kriegerische Potential von bis zu fast einer Tonne schweren Bisons und bis zu über drei Tonnen schweren Nashörnern noch wesentlich durchschlagender gewesen. Man stelle sich diese Tiere zu Tausenden und im Stil eines Paladinpferds gepanzert mit Pfeilhagel schwirren lassenden Reitern vor.
Es erschließen sich anhand der minutiösen Schilderungen verschiedener Sachverhalte noch diverse Ideen für Uchronien, die schöner nicht sein könnten, da sie im Gegensatz zu weit hergeholten, unwahrscheinlichen Vermutungen und Lehrmeinungen auf nachweisbaren Grundlagen beruhen.
Dem Autor gebührt, nicht nur aufgrund seines beeindruckenden bisherigen Werks, zu Recht der Ruf eines Wissenschaftsautors der Spitzenklasse. Sondern auch und gerade für die Serie an Hammerschlägen, die er auf die, als fleischgewordene Anachronismen längst durch einen Paradigmenwechsel in das intellektuelle Nirwana zu schickenden, Vertreter seiner Zunft niederprasseln lässt, die seinen Denkansetzen wenig entgegenzusetzen haben. Außer irgendjemand aus dem Universitätsbetrieb entblödet sich wirklich noch, etwas von kultureller Überlegenheit oder anderer rassistischer, verbaler Diarrhöe zu halluzinieren.

کتابی با روایتی بسیار جذاب و عالمانه از " تاریخ مختصر همگان در ۱۳ هزار سال گذشته " که جرقه ش با پرسش به ظاهر ساده ولی عمیق یک سیاستمدار محلی به نام یالی در گینه ی نو زده‌ می شه.خوندن این کتاب افق های فکری جدیدی برای خواننده ایجاد می کنه و برای کسانی که علاقه مند به مباحث زیست شناسی و اکولوژیک و نقش بنیادین این عوامل‌‌ در پیدایش و روند توسعه‌ ی ملت ها و تمدن ها هستن، بسیار مناسب و کاربردیه.احاطه ی عالمانه ی نویسنده به موضوعات مورد بررسی خیره‌کننده و تحسين برانگیزه و خوندن کتاب شما رو به احتمال زیاد عاشق شخصیت ممتاز جَرِد دایموند و مشتاق به مطالعه ی بقيه آثار ترجمه شده‌ ش می کنه.
ترجمه ی این کتاب هم بسیار سلیس و روان انجام شده و عامل مهمیه در برقراري ارتباط با کتاب و درک بهتر مطالب مفصلش.

Diamond explains why some groups of humans have done well based on local circumstances: material resources, pathogens, human migratory patterns, that sort of thing. It's such a useful and non-racist theory that it holds immediate appeal. I've no idea how well it's withstood research over the past twenty years, but I'll assume that my understanding of it is too simplistic to be quite true.

Library copy.

È un libro che, dopo averlo finito, ti fa sentire un po' più colto.
Che poi è quello che un saggio dovrebbe fare.
L'argomento, perchè alcune civiltà sono più ricche e tecnologicamente avanzate di altre, mi interessava molto, quindi non ho sofferto più di tanto le ripetizioni, che comunque ci sono, e che, se vanno bene per esempio in un corso universitario, finiscono per appesantire un testo di divulgazione.
La tesi di Jared Diamond è che le diversità culturali non siano innate, ma dipendano da differenze geografiche, ecologiche e territoriali sostanzialmente legate al caso.
Non essendo un antropologa non posso dire quanto sia scientificamente fondato quello che dice Diamond, ma quasi tutto quello che dice mi sembra ben giustificato da prove e logica. Ho detto quasi perchè se il discorso mi sembra filare perfettamente quando parla di preistoria e civiltà antiche, mi pare che quando faccia riferimento alla storia più recente (es. conquista delle Americhe e gara per il predominio tra Europa e Cina) il tutto sia un po' troppo semplicistico e deterministico.
Comunque, un ottimo saggio, comprensibile a chiunque. Interessanti soprattutto i capitoli dedicati alla nascita dell'agricoltura e all'addomesticamento degli animali. Se vi siete mai chiesti perchèabbiamo addomesticato il cavallo, ma non la zebra, che pure sembra somigliargli così tanto, qui troverete la risposta.

Авторът си поставя за цел да отговори на въпроса защо някои държави и народи се развиват бързо, а други - бавно. Защо европейците покоряват света, а не примерно австралийските аборигени. Отговорът му е накратко - географска предопределеност.

На някои места на планетата има подходящи условия за човешко и цивилизационно развитие, а на други няма - плавателни реки, подходящи за опитомяване животни и растения и т.н. За да достигне до този извод, той напълва по-голямата част от книгата с описание на човешкото развитие в различните периоди на различните континенти, като твърди постоянно, че именно специфичните условия на специфичните места не само позволяват, но и са необходимо, достатъчно и изключително условие за това развитие.

Лично според мен аргументите му за това са твърде слаби. На нито едно място той не успява (не се и опитва) да покаже защо именно тия условия са изключително необходими за развитието. Никъде не адресира въпроса защо на други места със същите условия не се наблюдава подобно развитие. Даже не се доближава до задаване на един от основните въпроси, които се налагат при разглеждане на материята - защо някои народи са проспериращи и успешни в каквито и условия на света да попаднат като емигранти, а други се осират даже в най-подкрепящите ги страни.

Всъщност, "Пушки, вируси и стомана" e всепризнато ненавиждана от историците заради нейните безбройни неточности и невярности. Толкова, че дори има публикувана научна статия със заглавие F**k Jared Diamond. Толкова, че в елитния събредит AskHistorians има цял раздел колко Джаред Даймънд греши във всичко. Толкова, че в събредит История има бот, който дава автоматичен отговор всеки път когато някой спомене книгата или автора.

Точно както всички книги за които се вдига голям хайп, и тази не отговаря на високите очаквания. Разбира се, това не е неочаквано - книги, които са много четени и се харесват на голям кръг хора няма как да са особено дълбоки. Бих си позволил да кажа, че авторът е нещо като еквивалента на Паоло Коелю в антропологията. Манекенските умове са запленени от него. Ако искате отговори на въпросите, които книгата поставя, много по-интересно, интелигентно и пълно ще ги получите от Civilisation: the West and the Rest.

I have this awesome picture in my head in which Jared Diamond did not write this book. He instead wrote a detailed, engaging account of the history of plant and animal domestication.

"But Rhiannon," you might say, "doesn't that remove his entire thesis, that geography determined just about everything about the course of human civilization?"

And, I would respond yes, it does.

"And, isn't that kind of removing the whole book?"

No, I counter. It just removes the douche-y social Darwinist parts. Plus, if he weren't trying to prove an overarching point about the entirety of human history, readers wouldn't be subjected to his style of argument, which largely consists of applying only certain parts of his thesis at certain points (see his arguments regarding the lengths of human habitation of North American versus how those same arguments are applied regarding Africa), waving away pieces of evidence that would call his thesis into question, and neglecting to include any citations, instead relying on a "Further Reading" section. Removing all of this would leave the only parts really worth reading: the stuff about plant and animal domestication. Which was awesome.

3.5 stars

This is an interesting and influential book that in its broad conclusions makes a lot of sense, though I have doubts about Diamond’s reasoning on some of his smaller points. It’s longer than it needs to be, but largely because it is thorough and takes the time to break down academic subjects to be accessible to intelligent but non-specialist readers.

First published in 1997, this book sets out to explain why Europe was able to colonize such a large part of the world in the last few centuries. Europeans’ possession of “guns, germs and steel” was an immediate cause, but why did they have these things when people on many other continents did not? Diamond’s answer comes down to the environment in different parts of the world. In essence, all of these advantages come down to agriculture. In a hunter-gatherer society, population is kept relatively small, people have to focus on acquiring food, and (unless they live in an especially bountiful area), small groups typically need to move from place to place, such that they can’t have too many belongings, especially if they have no domestic animals to carry them. A society built on farming, however, tends to be much more populous, can support a class of people who do something other than farm (an elite class of nobles, but also specialized trades), and can accumulate belongings, which makes developing new technology more worthwhile. So, parts of the world that had a head start on farming also had a head start on developing technology, such as metallurgy.

Meanwhile, European germs played probably the most decisive role in their conquest of the Americas, as well as some other parts of the world; given the size of the native population (an early European visitor to the east coast of the modern U.S. wrote that there didn’t really seem to be room for colonies because the area was so heavily populated) and the difficulty of getting even small numbers of people across the ocean on wooden ships, one can imagine that this could have turned out much more like the English conquest of India, or might not have happened at all, if not for the epidemics that killed some 90% of the population. Why were the Europeans the ones with the germs? Well, human epidemics have come from domestic animals (think swine flu and avian flu today), and epidemics need a large population to stay alive; otherwise they will simply kill everyone they can kill and then die out with no new hosts. Therefore, epidemics evolved in places where people lived in close quarters with domestic animals, and stuck around in populations large enough to produce a new crop of children before the epidemic died out (this is why diseases like measles were once considered “childhood diseases” – not because children were more susceptible, but because the diseases were so prevalent that children would almost inevitably catch them before growing up). Both individuals and populations exposed to these germs would eventually develop immunity if they survived.

But the opportunity to domesticate animals wasn’t spread evenly around the world. Asia and Europe (referred to throughout the book as “Eurasia” since it’s really one landmass, considered two continents for political rather than geographic reasons) had lots of options, including horses, cows, water buffalo, sheep, pigs, and goats. As far as domesticable large mammals go, the Americas had only the llama (which didn’t spread beyond the Andes), while sub-Saharan Africa had none. It isn’t that people didn’t try – people will keep almost anything as a pet – but numerous factors influence whether a large mammal is a good candidate for domestication. It needs to live in herds, to tolerate its own herd’s territory overlapping with others (or you’d never be able to bring in a new cow that wasn’t related to your current cows), to not be overly or unpredictably aggressive toward humans (this is why the zebra has never worked out), to not panic, bolt and throw itself against the fence until it dies, and more. Eurasia had a couple of major advantages here. Being the largest landmass, it had the most animal diversity. And, as modern humans evolved in Africa and Eurasia, animals evolved alongside them, presumably learning how to deal with human hunters’ increasing skills; on the other hand, most large mammals went extinct in the Americas and Australia shortly after people arrived.

With agriculture, too, Eurasia had an advantage, causing it to kick off there early. Again, there was a greater diversity of plants, only some of which make sense to domesticate and begin to grow. The Fertile Crescent (roughly modern-day Iraq and Turkey), perhaps the first site of agriculture in the world, had it particularly easy: wheat already existed in a form quite similar to its modern equivalent, and grew bountifully, so the idea of taking it home and growing it wasn’t much of a leap. On the other hand, with corn – a staple crop of Mexico and eventually the eastern U.S. – there isn’t even agreement on what the wild ancestor was; the plant that might have been the original corn produced husks only about an inch long with tiny kernels and other disadvantages. People had to work on it for a really long time before it became a suitable staple crop for large swathes of the continent.

And then too, you wouldn’t switch from hunting and gathering to farming for just one crop. While hunting and gathering seems like a precarious lifestyle to us, it can actually be better than subsistence farming. Farmers worked harder – which makes sense, since they had to nurture their food every step of the way rather than simply finding it and bringing it home – and based on their skeletons, early farmers’ nutrition was worse than that of hunter-gatherers. So it’s the total package that counts; in areas that provided a nutritionally-balanced diet of domesticable plants, plus domesticable animals to supplement that diet and also provide labor and fertilizer, farming made a lot more sense than it did in areas without such a bounty. Essentially, the sort of lifestyle people had depended on the food options available, and some places supported agriculture much more than others. Nobody’s building a densely-populated empire from a desert like the Australian outback.

There is a lot more to the book of course, but I think it’s the central thesis that’s the most convincing. Many of Diamond’s other points – ancillary to his main argument – don’t work so well. For instance, he’s very interested in how a Spanish force of about 150 managed to defeat and capture the Inca emperor Atahualpa, who was supported by thousands of troops. Certainly the Spanish weaponry played a decisive role, particularly since it was the first time the Inca had encountered guns or cavalry. But Diamond claims that we know well what happened based on the (likely self-serving) accounts of several Spaniards, without apparently realizing that the Inca would probably have told a different story, and then makes a big deal of the fact the Inca lacked writing, arguing this is why they weren’t aware of prior Spanish conquests in Central America and therefore walked into a trap. But this ignores the fact that people who can’t depend on storing information in written form tend to have far better memorization skills than people who write everything down (Homer was not unusual in being able to recite epic poems from memory), and the fact that “they’re going to try to kill you with terrible weapons” is a simple message that could certainly have been transmitted intact had the Inca had envoys in Central America, all while assuming that Atahualpa didn’t know it was a trap. Without contemporary Inca sources, we have no idea whether perhaps he did know, but being new to the throne of an empire destabilized by epidemics, had to go anyway or risk looking weak to his subjects and promptly being overthrown.

There’s some other questionable reasoning here: that it makes sense that the wheel, while invented in Mexico, wasn’t actually used for transportation because there were no animals capable of pulling carts. (So what? People too can transport far more weight on wheels than they can carry.) That New Guineans are probably smarter than Europeans because their society has a higher homicide rate. (A society with lots of murder and warfare would select for strength, skill with weapons, and ability to maintain strong social ties far more than it would select for abstract, creative, or analytical thinking. Plus, an anthropological study of a New Guinea tribe found that those typically targeted for murder were the elderly, who would have already passed on their genes regardless.) And the 2003 epilogue, attempting to apply principles of societal development to how corporations should organize themselves to best promote innovation – apparently inspired by business leaders writing to Diamond about the book – even if true, has nothing to do with the contents of this already-long book.

Obviously there’s a lot to chew on here, hence the long review. I do think the book is worth reading, though it’s unfortunate that Diamond doesn’t cite sources for individual facts, and only includes generalized “further reading” lists. The book has some repetition that makes it a little longer than it needs to be, but overall I think it does a sound job of explaining some of the broad strokes of human history.

Jared Diamond asks the question: why did technology develop along different lines and at different times throughout the world and then goes on to study the reasons why.

Using economic, sociological, anthropological, biological and botanical evidence to examine and analyze his hypotheticals, Diamond goes on to map out the world not just in geography but in time, providing a unique human history going back tens of thousands of years and culminating with how we’ve ended up – with some people typing out book reviews on a laptop and drinking Sumatran coffee, wearing clothes from Southeast Asia and Central America, driving a car from Japan and specializing in labor – and other people carrying out hunter-gatherer activities similar to people millennia ago.

Most compelling was Diamond’s rejection, and erudite refutation of many racist and jingoistic theories about why Eurasian cultures have come to dominate global socio-economics. Diamond has spent a good portion of his life living and working in New Guinea carrying out his scientific studies. He noted earlier on that his was not a qualitative analysis, he was not trying to prove which society was better than others or which cultures produced the happier peoples. Diamond opined, in fact, that he felt that the New Guinea folks were on average more intelligent, more intellectually curious, than their Western neighbors. Diamond’s goal as merely to track and examine the spread of technology, how and why it took up root in some societies over others.

I loved his 2004 book Collapse: How Societies Choose to Fail or Succeed, mainly because it told a story about the lost cultures examined. We learned about the lost colonies of the Greenland Norse and of islands settled by Polynesian peoples long ago who left only fragmentary clues as to what happened. This is the more scholarly text, but Diamond still narrates with wit, personality, and even some subtle humor.

Recommended.

Yo tenía 13 años cuando salió Civilization III, un videojuego al que le debo incontables horas de felicidad. Nunca había jugado a los anteriores de la serie, y tampoco jugué mucho a los que siguieron; creo que el Civilization III, en lo que hace a simular la historia humana, es más certero que sus sucesores, aunque estos sean, a su vez, técnica y visualmente más depurados. Una de las razones es la siguiente: en las ediciones posteriores se enfatizó mucho la diferencia entre las civilizaciones que el jugador puede elegir. A cada una se le concedieron bonificaciones y poderes especiales, que derivaron en estilos de juego distintos. Comparativamente, la treintena de civilizaciones de Civilization III se parecían mucho entre sí. Cada una tenía solo dos características de un total de seis, además de una unidad única (como el samurái japonés, o el legionario romano) que solo aparecía en una determinada época del juego. En esencia, todas las civilizaciones del Civilization III son iguales. Lo que no es igual es el lugar en el que cada una de ellas empieza el juego.

Una diferencia obvia son los recursos que cada una tiene a su disposición. En los mapas que emulan a la Tierra, algunas podrán acceder de inmediato a recursos estratégicos como el hierro o los caballos, y obtendrán una ventaja instantánea sobre las que no. Las más poderosas además serán más rápidas en la carrera tecnológica, aunque incluso si las civilizaciones pobres logran adelantos tecnológicos, no podrán beneficiarse de ellos en la misma medida. (Esto para quienes dicen que la educación es la manera de salir de la pobreza). Otra diferencia la hace la densidad de población. Donde hay más civilizaciones, también existen más posibilidades de compartir recursos y tecnologías, mientras que quienes comienzan en islas solitarias o en continentes poco poblados quedan al margen de la carrera y, para cuando se desarrollan las tecnologías que permiten la navegación interoceánica, se encuentran con rivales comparativamente muy avanzados. En el juego de las civilizaciones, la desventaja de llegar tarde es casi siempre irreparable. La de empezar en el lugar incorrecto, también.

Para quienes digan que los videojuegos no pueden ser educativos, estas son también las intuiciones básicas, a la vez que las conclusiones finales, de este texto clásico de Jared Diamond. Empezando por la observación obvia de que las civilizaciones euroasiáticas hoy dominan el planeta, y de que este dominio se debe al desarrollo de tecnologías superiores (las armas y el acero del título), Diamond quiso indagar un poco más allá: ¿por qué Eurasia, antes que África, América u Oceanía, desarrolló estas tecnologías? Su respuesta esquiva mayormente los factores ideológicos y se asienta en el determinismo ambiental. No es que las sociedades euroasiáticas tuvieran alguna ventaja intrínseca (por ejemplo, biológica o cultural) sobre las otras, sino que tuvieron el mejor punto de partida. En concreto: disponían de una cantidad crítica de plantas y animales a los que domesticar. Además, Eurasia es un continente con orientación oeste-este (a diferencia de América y África), con mayor homogeneidad climática, lo que facilitó la dispersión de los cultivos y, con ellos, de las nuevas ideas.

De esta diferencia inicial se deriva todo lo demás: el desarrollo temprano de la agricultura permitió sociedades más grandes y más organizadas; la mayor población aumentaba las probabilidades de desarrollar nuevas tecnologías, y gracias a la tecnología, a su vez, era posible sostener poblaciones más y más grandes. Un factor inesperado de este crecimiento fue la exposición a nuevos gérmenes. Muchos virus y bacterias son de origen zoonótico, es decir que se desarrollaron por nuestro contacto estrecho con animales domésticos o bien con roedores atraídos por la actividad agrícola. A esto, como Diamond observa, se suma el hecho de que los virus necesitan de una masa crítica (aparentemente, más de medio millón de personas) para volverse endémicos. Una desventaja temporal de las sociedades agrícolas que terminó convirtiéndose en una ventaja inesperada en su encuentro con otras sociedades. La viruela, el caso paradigmático, colaboró en la conquista de América al menos tanto como la pólvora y el acero.

Como ocurre por lo general con las grandes teorías del todo, la de Diamond es atractiva, al menos para aquellos que queremos ver cierta direccionalidad, ciertas regularidades en la historia humana (y, especialmente, si entendemos que la dirección de la historia no tiene por qué ser positiva). También hay gente para la que este tipo de determinismo resulta incómodo y hasta inaceptable. Una comentarista en esta página, por ejemplo, la considera aberrante porque cree que sirve para expurgar las culpas de los pueblos conquistadores y las naciones imperialistas. Lo que es una suposición incorrecta, ya que objetivamente puede decirse que siempre que dos culturas con distintos grados de desarrollo tecnológico se encontraron, la más avanzada dominó o incluso exterminó a la otra. Y podríamos decir, solo basándonos en tal evidencia empírica, y suponiendo en efecto que todos los seres humanos somos iguales, que lo mismo hubiera ocurrido de invertirse los papeles. Esto no es una valoración, sino la constatación de un hecho. El que las ideas de Diamond puedan servir para tranquilizar la conciencia del primer mundo no las hace en sí más o menos ciertas.

Juzguémoslas por sus propios méritos, como debe ser. Es posible que, en el plano científico y académico, le falte al libro cierto rigor. La línea entre los casos ejemplares y el cherry picking suele ser delgada y, en el caso de Diamond, todavía más difícil de determinar, por su desconocimiento profundo de algunas de las disciplinas con las que trabaja. Hay intuiciones que parecen correctas, aunque difíciles o imposibles de probar, por simple falta de evidencia: la importancia del eje de orientación de los continentes es un buen ejemplo. Algunos críticos apuntan a la falta de un análisis micro, que sin duda es demasiado pedir a una obra que se propone analizar los últimos 13 mil años de historia humana. Como el propio Diamond, su libro abarca más de lo que aprieta.

Vuelvo, sin embargo, a lo que sería la observación fundacional del libro: es obvio que hay ambientes que son más hostiles que otros. El universo que conocemos es hostil para la vida, e incluso el filamento nimio que es la Tierra resulta, casi toda, hostil para la vida humana, empezando por el simple hecho de que un 71% de ella está cubierto de agua. También hay desiertos y tundras, y un continente entero que es inhabitable. De lo que queda, de los ambientes que son amigables a la vida humana, tampoco son todos iguales. Me sigue sorprendiendo que los inuit puedan vivir en el Ártico y los beduinos en el Sahara, pero aun con todo el ingenio humano puesto sobre ellos, hay un límite para lo que estas regiones pueden dar de sí. El determinismo geográfico, como otros tipos de determinismo, suele ser una facilidad empírica pero una dificultad psicológica. Nos cuesta pensar que no controlamos todas las variables de nuestra vida o de nuestra historia, o que incluso no controlamos casi nada y somos resultado de nuestros orígenes y circunstancias y de factores externos a nosotros. Aun cuando todo parece señalarnos que, efectivamente, las cosas son así.

Without overdoing the pun, everything by Diamond shines and shines. This is his greatest work. Occasionally in life you can feel a book shifting the way you see the world, shifting what you thought you knew about the world. There is a documentary made around this book, but read the book - trust me.

Thoughts soon.

Guns, Germs, and Steel: The Fates of Human Societies, Jared Diamond

The book attempts to explain why Eurasian and North African civilizations have survived and conquered others, while arguing against the idea that Eurasian hegemony is due to any form of Eurasian intellectual, moral, or inherent genetic superiority.

Guns, Germs, and Steel: The Fates of Human Societies is a 1997 trans-disciplinary non-fiction book by Jared Diamond, professor of geography and physiology at the University of California, Los Angeles (UCLA).

عنوانهای چاپ شده در ایران: «ت‍ف‍ن‍گ‌ه‍ا، م‍ی‍ک‍روب‌ه‍ا و ف‍ولاد»؛ «اسلحه، میکروب و فولاد: سرنوشت جوامع انسانی»؛ نویسنده: ج‍رد میسن دای‍ام‍ون‍د (دایموند)؛ تاریخ نخستین خوانش روز نهم ماه اکتبر سال2002میلادی

عنوان: ت‍ف‍ن‍گ‌ه‍ا، م‍ی‍ک‍روب‌ه‍ا و ف‍ولاد؛ نویسنده: ج‍رد میسن دای‍ام‍ون‍د (دایموند)؛ مت‍رج‍م: س‍وس‍ن‌ س‍ل‍ی‍م‌زاده‌؛ ت‍ه‍ران‌ وزارت‌ ف‍ره‍ن‍گ‌ و ارش‍اد اس‍لام‍ی‌، س‍ازم‍ان‌ چ‍اپ‌ و ان‍ت‍ش‍ارات‌، سال1380؛ در682ص؛ شابک ایکس-964422258؛ موضوع ت‍ک‍ام‍ل‌ اج‍ت‍م‍اع‍ی‌ - ت‍م‍دن‌ - ت‍اری‍خ‌ - قوم شناسی - اشاعه فرهنگ - از نویسندگان ایالات متحده امریکا - سده 20م

عنوان: اسلحه، میکروب و فولاد : سرنوشت جوامع انسانی؛ نویسنده: جرد دایموند؛ مترجم حسن مرتضوی؛ تهران: بازتاب نگار‏‫، سال1387؛ در539ص؛ شابک9789648223378؛ چاپ دوم سال1394؛ چاپ سوم سال1396؛‬ چاپ دیگر تهران، نشر کلاغ، سال1391؛ در544ص؛ شابک9786009298464؛

تلاشی است برای توضیح اینکه چرا تمدن‌های «اوراسیا (به همراه شمال آفریقا)»، موفق به تسخیر، یا مقاومت در برابر دیگر تمدن‌ها شده‌ اند، و در عین حال تلاش در رد باوری که سلطه ی «اورآسیا» را، به برتری «اروپایی‌ها»، و »آسیایی‌ها» از لحاظ اخلاقی، ذاتی، ژنتیکی، یا فکری نسبت می‌دهد

دایموند استدلال می‌کند، که شکاف در قدرت، و فناوری، بین جوامع انسانی، ریشه در تفاوت‌های زیست‌ محیطی دارد، تفاوت‌هایی که حلقه ی بازخورد مثبت آن‌ها را، تقویت می‌کند (به این معنا که برتری محیطی، باعث پیشرفت تکنولوژی می‌شود، و برتری تکنولوژی، باعث پیشرفت‌های بیشتری می‌شوند، که در جای خود پیشرفت بیشتری نیز به دنبال می‌آورد)؛ در مواردی که تفاوت‌های فرهنگی، یا ژنتیکی، به نفع اورآسیایی‌ها عمل کرده‌ است (به عنوان مثال دولت متمرکز در چین، یا مقاومت ژنتیکی در برابر بسیاری بیماری‌ها در میان اورآسیای‌ها)، این مزیت‌ها تنها به دلیل تأثیرات جغرافیایی به وجود آمده‌ اند، و در ژن اروپایی و آسیایی ریشه ندارند

دایموند اشاره می‌کند، که تقریباً تمام دستاوردهای بشری («علمی»، «هنری»، «معماری»، «سیاسی»، و غیره) در قاره ی «اورآسیا» رخ داده‌ است؛ مردمان قاره‌ های دیگر (جنوب صحرای «آفریقا»، بومیان «آمریکا»، بومیان «استرالیا» و «گینه نو»، و ساکنین اصلی مناطق گرمسیری آسیای جنوب شرقی)، به‌ طور گسترده‌ ای مغلوب، و جا به‌ جا شده‌ اند، و در برخی موارد فوق‌ العاده (اشاره به بومیان «آمریکا»، بومیان «استرالیا» و بومیان «خوآسان» جنوب «آفریقا») عمدتاً از بین رفته‌ اند

برهان نخست این سلطه ی «اوراسیائی‌»ها، برتری‌های نظامی و سیاسی آن‌ها بوده، که خود ناشی از پیدایش زود هنگام کشاورزی، در میان این اقوام، پس از آخرین عصر یخ بوده‌ است؛ «دایموند» در این کتاب، برهانهایی برای بازگویی چنین توزیع نامتناسبی از قدرت، و دست‌آوردها پیشنهاد می‌کند

عنوان کتاب نیز اشاره‌ ای است، به راههایی که به وسیله آن‌ها، «اروپایی‌»ها علی‌رغم تعداد نفرات کمتر، ملتهای دیگر را مغلوب کرده، و سلطه ی خود را حفظ کرده‌ اند، سلاح‌های برتر، مستقیماً منجر به برتری نظامی، می‌شوند (اسلحه)؛ بیماری‌های «اروپایی» و «آسیایی» جمعیت‌های بومی را تضعیف کرده، و کاهش داده، باعث می‌شوند، اِعمال کنترل بر آن‌ها، راحت‌تر شود (میکروب)، و دولت متمرکز «ناسیونالیسم» را ترویج داده، و بستری برای سازمان‌های قدرتمند نظامی به وجود می‌آورد (فولاد)؛

کتاب از عوامل جغرافیایی استفاده می‌کند، تا نشان دهد، که چگونه «اروپایی‌»ها چنین تکنولوژی برتر نظامی‌ ای تولید کرده ‌اند، و چرا بیماریهایی که «اروپایی‌»ها، و «آسیایی‌»ها، نسبت به آن‌ها تا حدی از مصونیت برخوردار بودند، جمعیت‌های بومی «آمریکا» را ویران کردند؛ «اوراسیا» پس از آخرین عصر یخ، شانس برخورداری، از ویژگی‌های مطلوب جغرافیایی، اقلیمی، و زیست‌ محیطی را، دارا بوده‌ است

دایموند دو مزیت زیست‌ محیطی «اوراسیا» را، دلایل اصلی توسعه زود هنگام کشاورزی، در این منطقه در قیاس با سایر مناطق می‌داند؛ پس از آخرین عصر یخ، با اختلاف زیادی، بهترین بذرهای وحشی، و حیوانات رام شدنی تقریباً بزرگ (مانند «بز»، «سگ» یا بزرگتر)، در طبیعت «اوراسیا» یافت می‌شد؛ این امر مناسبترین مواد اولیه را در اختیار مبتکران «اروپایی» و «آسیایی» کشاورزی، و به ویژه اهالی «آسیای جنوب غربی» (تقریباً «بین‌النهرین» و «ترکیه») گذاشته بود

برتری در حیوانات رام‌ شدنی، عامل پر اهمیتتر بود، زیرا که مناطق دیگر، حداکثر دو و اغلب هیچ حیوان دیگری، در اختیار ساکنان خود نمی‌گذاشتند؛ مزیت دیگر «اوراسیا» در این بوده است، که محور شرقی-غربی آن، یک منطقه بسیار وسیع، با عرض جغرافیایی مشابه، و در نتیجه آب و هوای متشابه تشکیل می‌دهد؛ در نتیجه، برای مردمان «اورآسیا» به مراتب ساده‌ تر بود، که شروع به استفاده از گیاهان و حیواناتی کنند، که از پیش در سایر نقاط «اوراسیا» اهلی شده بودند

در مقابل، محور شمالی-جنوبی «آمریکا»، و تا حدی «آفریقا»، به دلیل تنوع گسترده، در آب و هوا، مانع از گسترش اهلی کردن گیاهان، و حیوانات در سراسر این قاره شد؛ حیواناتی و غلاتی که در مرکز «آفریقا»، یا «آمریکا» قابل پرورش هستند، با جنوب این قاره‌ ها بسیار متفاوت است؛ از بذرهای وحشی قابل کشت، «سرخپوستان» ذرت را داشتند، اما این غله، بر خلاف غلات «اوراسیا»، مواد مغذی اندکی فراهم می‌کند، و از آن مهمتر، می‌بایست یکی یکی کاشته شوند، که کاری بسیار خسته‌ کننده است؛

لازم است گفته شود، که پس از آنکه، به عنوان مثال در تمدن «می.سی.سی.پی»، در حدود سال یکهزار میلادی، میزان کشاورزی به حدی رسید، که محصول مازاد تولید شد، آن‌ها زیستگاه‌های متراکم ،و تخصصی‌تری ساختند؛ «اورآسیایی‌»ها، گندم و جو در اختیار داشتند، که سرشار از فیبر، و مواد مغذی است، و می‌تواند به راحتی با دست، و به مقدار فراوان بذر افشانی شود؛ «اورآسیایی‌»ها، از زمان‌های بسیار پیشتر، مازاد عظیمی از مواد غذایی تولید می‌کردند، که این امکان رشد جمعیت نمایی را، به آن تمدن‌ها می‌داد؛ چنین رشدی، منجر به تشکیل نیروی کاری بزرگتر، و مخترعان، صنعتگران، و امثالهم شد؛ به علاوه غلات (که در «اورآسیا» یافت می‌شده‌) می‌توانست بر عکس محصولات گرمسیری، همچون «موز»، برای طولانی مدت ذخیره شود؛ در حالیکه سرزمین‌های جنوب صحرای «آفریقا»، عمدتاً از پستانداران وحشی، برخوردار بوده‌ اند، «اورآسیا» بر حسب شانس، بیشترین حیوانات بزرگ سربزیر (رام شدنی) را، در سرتاسر جهان در اختیار دارد «اسب» و «شتر» که می‌توانند، به راحتی برای حمل و نقل بشر مهار می‌شوند، «بز» و «گوسفند» برای «پوست»، «پوشاک»، و «پنیر»؛ «گاو» برای «شیرش» و «ورزا» برای خیش زدن زمین، و حمل و نقل، و حیوانات خوش‌خیم همانند «خوک‌»ها، و «مرغ» برای خوردن. «آفریقایی‌»ها، بر حسب تصادف جغرافیایی، با «شیر»، «پلنگ» و همانن اینها طرف بوده‌ اند

دایموند اشاره می‌کند، که تنها جانورانی مفید، برای استفاده ی بشر، در «گینه نو» در واقع از شرق «آسیا» آمده‌ اند؛ اینها حدود چهارهزار تا پنجهزار سال پیش، به «گینه نو» وارد شده‌ اند؛ در انتهای کتاب «دایموند» به طور خلاصه به بررسی این نکته می‌پردازد، که چرا قدرتهای مسلط در پانصد سال گذشته، ساکنین غرب «اروپا»، و نه «آسیا (به ویژه شرق آسیا و چین)» بوده‌ اند؛ در مورد جنوب غرب «آسیا»، «دایموند» پاسخ پرسش را واضح می‌داند: استفاده طولانی مدت و گاه بیش از اندازه، اغلب مناطق جنوب غرب «آسیا» را بسیار خشک، و غیرقابل کشت کرده بود، و جنگل زدایی و دیگر فاجعه‌ های زیست‌ محیطی، از این مراکز اولیه تمدن، صحراهای کم‌آب و علفی ساخته بود، که نمی‌توانستند به راحتی با سرزمین‌های حاصل‌خیز «اروپا»، رقابت کنند

در مورد مناطق شرق «آسیا»، «دایموند» حدس می‌زند، که ویژگی‌های جغرافیایی این سرزمین‌ها، باعث تشکیل امپراتوری بزرگ، با ثبات و جدا افتاده‌ ای شد، که هیچ فشار خارجی قابل توجهی، آن را تهدید نمی‌کرده‌؛ این امر باعث تمرکز بیش از حد تصمیم‌ گیری شده، و نوعی خودکامگی بی‌رقابت را، ایجاد کرده‌ است، که خود پس از مدتی، منجر به ایستایی جامعه، و در مواردی (مانند اختراع اسلحه و کشتی‌های اقیانوس پیما) سرکوب تکنولوژی از سوی حاکمان شده‌ است؛ در «اروپا» وجود موانع طبیعی بسیار (مانند کوه‌های عظیم و خلیجها) منجر به ایجاد دول ملی محلی رقیب شد؛ این رقابت کشورهای اروپایی را (با اینکه مانند «چین» توسط حاکمان خودکامه کنترل می‌شدند) تشویق به نوآوری کرد، و از رکود فناوری جلوگیری شد

تاریخ بهنگام رسانی 22/09/1399هجری خورشیدی؛ 12/08/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی