Community Reviews

Rating(3.9 / 5.0, 100 votes)
5 stars
25(25%)
4 stars
36(36%)
3 stars
39(39%)
2 stars
0(0%)
1 stars
0(0%)
100 reviews
April 17,2025
... Show More
Walter Scott's most popular book along with Ivanhoe and the reason for this I think is obvious, especially to those who - like me - have read more than two books of his. Not that his other books are less good, and that this book is so much exceptional, is just that all the elements that make the great writer's books stand out, his romanticism, his witty writing, the alternation of funny and dramatic moments, the creation of distinctive characters, the restrained emotional tension, his distinct look at people's thoughts and attitudes are present here in their clearest form, both in the field of creating an exciting story. as in the ideas he tries to express.

The hero of our story - who is not Rob Roy - is the son of a merchant, the descendant of an aristocratic Catholic family - though he is a Protestant himself. After years of studying, he is called upon to take over the family business but his romantic soul makes him look with aversion the possibility to go through the rest of his life with numbers and products and refuses this position believing he can make a career in literature and poetry. His father, believing that this is just an impulse, sends him to spend a while with his brother's family in North England, where everything is all the opposite of thing he was accustomed to. From the busy London of trade and Protestant rigour, he is transported to the quiet countryside dominated by less useful occupations such as hunting, relaxed mood and the rhythms of the old religion. There he meets two people whose contribution will turn out to be decisive: the beautiful, charming, witty and fascinating Diana - not at all a random choice the name - and his intelligent, ambitious and particularly suspect cousin. The unconventional Diana that combines all the ingredients of feminine charm with an almost masculine passion moves the hero's interest and love does not lag behind, but the things that separates them is too much - with most of their derive from her loyalty in the Catholic religion - and so this love does not seem to have a prospect, which causes him great sorrow. Accordingly, his cousin moves his interest with his deepest education, but he quickly begins to suspect that behind this mask are hidden many bad things and quickly these suspicions are confirmed and the troubles begin.

These troubles eventually lead him to the deeply divided Scotland of the era just before the 1715 Jacobite uprising. This division extends to many issues such as religion, the relationship with England, the way of governance, and many more that shows a great mentality difference. The division between the Lowlands of strict Protestantism, close relationship with England, modern, strong central government and extroversion, and the Highlands of Catholicism, independence and traditional power relations are more than obvious, and the controversy over the British throne make the explosion inevitable. Throughout this, our hero tries to solve his own affairs with the help of the legendary Highland outlaw Rob Roy MacGregor. This journey into the wild and romantic landscape of the Highlands and the familiarity with the unusual lifestyle of the region that is threatened is the best part of this book and complements it ideally, driving the story to the most exciting and passionate routes and the very moving ending.

From what I write you understand that the author does not change his very successful recipe, with a story that has much in common with the previous books, sharing the same background. What is changing is the way he is using this recipe, choosing the most direct and straightforward approach that was aiming directly at the heart of the reader. The author leaves his romanticism free, is carried away with his love for the natural scenery of Scotland and North England, and carrying us with him, is inspired by the power of love, gets nostalgic for a more emotional era where people loved and fought with the same intensity and in the end warns of the coming of an era when the cowardice and selfishness are its main features. With all this, how can I not love this book?

Το δημοφιλέστερο βιβλίο του Walter Scott μαζί με τον Ιβανόη και ο λόγος για αυτό νομίζω ότι είναι ολοφάνερος, ειδικά σε αυτούς που - όπως εγώ - έχουν διαβάσει περισσότερα από δύο βιβλία του. Όχι πως τα άλλα βιβλία του είναι λιγότερο καλά και πώς αυτό εδώ ξεχωρίζει τόσο πολύ, απλά όλα τα στοιχεία που κάνουν τα βιβλία του σπουδαίου συγγραφέα να ξεχωρίζουν, ο ρομαντισμός, η πανέξυπνη γραφή του, η εναλλαγή αστείων και δραματικών στιγμών, η δημιουργία ξεχωριστών χαρακτήρων, η συγκρατημένη συναισθηματική ένταση, η ξεχωριστή ματιά στις σκέψεις και τη νοοτροπία των ανθρώπων βρίσκονται στην πιο ξεκάθαρη μορφή τους, τόσο στον τομέα της δημιουργίας μιας συναρπαστικής ιστορίας. όσο στις ιδέες που προσπαθεί να εκφράσει.

Ο ήρωας της ιστορίας μας - που μάλλον δεν είναι ο Rob Roy - είναι ο γιος ενός εμπόρου, απόγονος μιας αριστοκρατικής καθολικής οικογένειας - αν και ο ίδιος είναι προτεστάντης. Μετά από χρόνια σπουδών καλείται να αναλάβει την οικογενειακή επιχείρηση αλλά η ρομαντική ψυχή του τον κάνει να βλέπει με αποστροφή το ενδεχόμενο να περάσει την υπόλοιπη ζωή του μέσα σε αριθμούς και αρνείται αυτή τη θέση πιστεύοντας ότι μπορεί να κάνει μία καριέρα στη λογοτεχνία και την ποίηση. Ο πατέρας του πιστεύοντας ότι αυτή είναι απλά μία παρόρμηση τον στέλνει να περάσει λίγο καιρό με την οικογένεια του αδερφού του στη Βόρεια Αγγλία, όπου εκεί είναι όλα το αντίθετο από ότι έχει συνηθίσει. Από το πολύβουο Λονδίνο του εμπορίου και της προτεσταντικής αυστηρότητας μεταφέρεται στην ήσυχη επαρχία που κυριαρχείται από λιγότερο χρήσιμες ασχολίες όπως το κυνήγι, την χαλαρή διάθεση και τους ρυθμούς της παλιάς θρησκείας. Εκεί συναντάει δύο ανθρώπους που η συνεισφορά τους θα αποδειχθεί καθοριστική στη συνέχεια: την όμορφη, γοητευτική, πνευματώδη και συναρπαστική Diana - καθόλου τυχαία η επιλογή του ονόματος - και τον ευφυή, φιλόδοξο και ιδιαίτερα ύποπτο ξάδερφό του. Η αντισυμβατική Diana που συνδυάζει όλα τα συστατικά της γυναικείας γοητείας με ένα σχεδόν αρρενωπό πάθος κινεί το ενδιαφέρον του ήρωα μας και ο έρωτας δεν αργεί να ακολουθήσει, αυτά που τους χωρίζουν, όμως, είναι πάρα πολλά - με τα περισσότερα να πηγάζουν από την αφοσίωση της στην καθολική θρησκεία - και έτσι αυτός ο έρωτας δεν φαίνεται να έχει προοπτική, κάτι που του προκαλεί μεγάλη λύπη. Αντίστοιχα του κινεί το ενδιαφέρον ο ξάδερφος του με τη βαθύτατη μόρφωσή του αλλά γρήγορα αρχίζει να υποψιάζεται ότι πίσω από αυτή τη μάσκα κρύβονται πολλά άσχημα πράγματα και αυτές οι υποψίες δεν αργούν να επιβεβαιωθούν και οι μπελάδες αρχίζουν.

Αυτά τα μπερδέματα τον οδηγούν τελικά στη βαθύτατα διχασμένη Σκωτία της εποχής λίγο πριν από την εξέγερση των Ιακωβιτών του 1715. Αυτός ο διχασμός εκτείνεται σε πολλά θέματα όπως η θρησκεία, η σχέση με την Αγγλία, ο τρόπος διακυβέρνησης αλλά και πολλά άλλα μου δείχνουν μία μεγάλη διαφορά νοοτροπίας. Ο διχασμός ανάμεσα στα Lowlands του αυστηρού προτεσταντισμού, της στενής σχέσης με την Αγγλία, της σύγχρονης ισχυρής κεντρικής διακυβέρνησης και της εξωστρέφειας και στα Highlands του καθολικισμού, της ανεξαρτησίας και των παραδοσιακών σχέσεων εξουσίας είναι κάτι παραπάνω από εμφανής και η διαμάχη για τον βρετανικό θρόνο κάνει την έκρηξη αναπόφευκτη. Μέσα σε όλα αυτά ο ήρωας μας προσπαθεί να λύσει τις δικές του υποθέσεις με τη βοήθεια του θρυλικού παράνομου των Highlands Rob Roy MacGregor. Αυτή η πορεία στο άγριο και ρομαντικό τοπίο των Highlands και η γνωριμία με τον ασυνήθιστο τρόπο ζωής της περιοχής που απειλείται αποτελεί το καλύτερο κομμάτι αυτού του βιβλίου και το συμπληρώνει ιδανικά, οδηγώντας την ιστορία στις πιο συναρπαστικές και παθιασμένες διαδρομές και στη πολύ συγκινητική κατάληξη.

Από αυτά που γράφω καταλαβαίνετε ότι συγγραφέας δεν αλλάζει την πολύ επιτυχημένη συνταγή του, με την ιστορία που έχει πολλά κοινά στοιχεία με τα προηγούμενα βιβλία, με τα οποία μοιράζεται το ίδιο φόντο. Αυτό που αλλάζει είναι ο τρόπος που την χρησιμοποιεί, επιλέγοντας την πιο ευθεία και άμεση προσέγγιση που στοχεύει κατευθείαν στην καρδιά του αναγνώστη. Ο συγγραφέας αφήνει ελεύθερο τον ρομαντισμό του, παρασύρεται από την αγάπη του για το φυσικό τοπίο της Σκωτίας και της Βόρειας Αγγλίας παρασέρνοντας και εμάς, εμπνέεται από τη δύναμη του έρωτα, νοσταλγεί μία περισσότερο συναισθηματική εποχή όπου οι άνθρωποι αγαπούσαν και πολεμούσαν με την ίδια ένταση και στο τέλος προειδοποιεί για την έλευση μιας πεζής εποχής όπου η δειλία και η ιδιοτέλεια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της. Με όλα αυτά πώς είναι δυνατόν να μη λατρέψω αυτό το βιβλίο;
April 17,2025
... Show More
Saw the film Rob Roy, and felt that it was not like the book at all, did enjoy Rob Roy, but I do enjoy Scott's style.
April 17,2025
... Show More
Enjoyable tale but the massive amounts of Scottish dialect made it a bit of a slog. I felt I was translating more than just reading.
April 17,2025
... Show More
Breve arrazoado sobre o romance “Rob Roy”, de Walter Scott

25.10.2020

Felipe Oquendo


Walter Scott, como ninguém ignora, foi um advogado e escritor escocês de enorme sucesso, também conhecido como o pai do que se convencionou chamar de romance histórico.

Suas mais conhecidas obras nesse gênero são os Waverley Novels, romances iniciados justamente por Waverley, os quais tratam sempre da história recente da Inglaterra ou da Escócia, normalmente explorando os conflitos entre personagens de uma nação e de outra.

Rob Roy é um desses Waverley Novels: nele, Francis Osbaldistone, narrando, já em idade avançada, a um amigo e sócio, sua juventude, conta a história de como conheceu a parte de sua família que morava na Nortúmbria e era católica e, a partir dali, suas aventuras nas Low e High Lands da Escócia.

O romance é, portanto, em primeira pessoa e de caráter memorial e até confessional. No entanto, para um gosto moderno, essas escolhas de Scott não parecem trazer todos os efeitos pretendidos, gerando frustração. Por exemplo, o grau de detalhamento – quase sempre excessivo e sem propósito – alcançado pela memória de um Frank Osbaldistone ancião a respeito de fatos passados há muitas décadas é no mínimo inverossímil. Outro ponto problemático dessa escolha é uma certa ciência de Frank com relação a outros personagens e o jogo de esconde-revela que, totalmente compreensível do ponto de vista de um escritor de romances, é todavia sem propósito numa (longa) carta escrita a um amigo íntimo, que já conhece os lances principais da história narrada.

Aliás, esse plantar de pistas e recompensas para o leitor atento simplesmente não funciona ou, se já funcionou, não funciona mais. Scott demora demais para revelar alguns pontos da trama e os mistérios vão se acumulando e confundindo na cabeça do leitor, a quem o narrador, obrigatoriamente, terá de refrescar a memória, tornando o conjunto muito pouco artístico e bastante mal ajambrado.

Porque, em síntese, Rob Roy é um livro chato. Bastante chato. E não é maçante em relação a outros de Scott: a escala é absoluta mesmo.

O romance trata da história de Francis Osbaldistone, jovem adulto morador de Londres e destinado à profissão das contas por seu pai, William, sócio e principal diretor da casa comercial Osbaldistone & Tresham. De retorno de um estágio em Bordéus, Francis está mais convencido do que nunca que não quer prosseguir no caminho que lhe fora traçado por seu pai e sim seguir qualquer outra carreira, de preferência algo que atenda sua vocação poética. Esse conflito entre pai e filho leva o primeiro a uma decisão drástica: corresponder-se após décadas de silêncio com seu irmão mais velho, Sir Hildebrando Osbaldistone, que herdara o castelo da família na Nortúmbria, para que este lhe enviasse um sobrinho apto às contas e que, em troca, recebesse dele o filho aspirante a poeta.

No caminho para o castelo Osbaldistone, Francis trava conhecimento com Morris, um assustadiço funcionário da Coroa Inglesa, e com Robert Campbell, viajante escocês. Ao chegar no castelo, Francis conhece sua renca de primos, todos devotados exclusivamente a caçar, beber, comer, correr atrás de raparigas e lutar à espada (inclusive um deles fora condenado à morte por isso) e uma agregada belíssima chamada Diana Vernon, por quem Francis logo se enrabicha. Afora eles, a única figura do castelo que se destaca é Rashleigh Osbaldistone, o filho diferentão de Sir Hildebrando, precisamente quem substituirá Francis na firma de seu pai.

O narrador, porém, mal tem tempo de se instalar no castelo: Diana o aconselha, muito misteriosamente, com excesso de mistério para falar a verdade (como tudo, absolutamente tudo, nos primeiros 70% desse romance) a atravessar correndo a fronteira e partir para a Escócia. Como obviamente ninguém sai correndo sem explicações detalhadas do porquê deveria fazer isso, Francis acaba descobrindo que fora acusado formalmente por Morris de ter participado de um assalto pelo qual cartas e papéis de Estado foram subtraídos do irritante funcionário da Coroa Inglesa.

A acusação acaba sendo indeferida, pois Robert Campbell aparece repentinamente e tudo desmente.

Nos dias que seguem, Francis vai descobrindo (lentamente, muuuuuuuiiito lentameeeeente, com muuuuitos detaaaaaalhes, e muuuuuito misterioziiiiinho) algumas peculiaridades do lar de seu tio e do comportamento de Diana, que parece receber por vezes um homem na Biblioteca abandonada do solar Osbaldistone. Numa noite de bebedeira Francis acaba por brigar feio com Rashleigh, por quem já nutria certo desprezo e antipatia.

Frank começa a se inquietar com a falta de notícias da casa paterna. Compartilha essa inquietação com Diana, que consegue obter no correio uma carta retida e já bastante atrasada, de Owen, braço direito de seu pai, dizendo que tudo corria bem.

Rashleigh parte para Londres e algumas ações e cenas se dão, sempre com o intuito repetitivo de fixar um desses pontos:

a)tDiana Vernon é bonita
b)tDiana Vernon é misteriosa
c)tDiana Vernon é livre
d)tDiana Vernon está sob domínio de Rashleigh, embora lhe tenha nojo
e)tDiana Vernon está subjugada a um contrato pelo qual deve casar com um Osbaldistone (prenome a preencher)
f)tRashleigh é cheio de treta
g)tO catolicismo é uma religião estranha e seus praticantes mais estranhos ainda

Aliás, de todos os pontos, o único que é bem apresentado e soa curioso a nós outros é esse último. Frank, embora longe de ser o tipo puritano, fica chocado com as práticas católicas e a aparente hipocrisia decorrente da intemperança que reina no castelo Osbaldistone.

Os instintos de Francis e a reserva e temor de Diana se provam certeiros: com enorme atraso – pois havia um bloqueio planejado da correspondência que saía e chegava às mãos de Francis – este descobre que Rashleigh fizera diversas manobras para desviar dinheiro da firma Osbaldistone & Tresham, em prol do que veio a ser a 1ª Revolução Jacobita, aproveitando-se de uma ausência temporária do pai de Francis. Em razão dessas manobras, a casa comercial fica em enorme risco de cair no descrédito geral e acabar indo à bancarrota. Owen chega mesmo a ir à Escócia, para onde Rashleigh fugira, e Francis é conclamado a encontrá-lo por lá.

Sentindo o chamado do dever, Francis pica a mula do castelo Osbaldistone, não sem o pesar – constantemente reiterado -- de deixar para trás Diana Vernon, de quem gostava mais a cada dia que passava.

O guia de Francis para a Escócia é Andew Fairservice, servo de piedade fingida, cheio de medos, preguiçoso e falastrão, uma espécie de Sancho Pança protestante e escocês. Embora tenha seus momentos divertidos – sobretudo nos diálogos com Francis – não chega à altura da criação de Cervantes, até mesmo porque seu caráter é revelado muito aos poucos, de forma muito nuançada, o que é um erro quando se pretende obter um tipo.

Mal chega em Glasgow, Francis descobre que Owen fora preso por dívida, já que era um sócio minoritário da firma Osbaldistone & Tresham. A partir daqui Francis torna-se um personagem ainda mais passivo do que nas partes antecedentes do livro. Sem saber o que fazer para libertar o braço direito de seu pai, Francis é ajudado por Robert Campbell, sim, aquele mesmo que providencialmente estava na estrada e que apareceu no julgamento de Francis. Na cena da prisão, descobre-se que ele é um fugitivo da polícia. Nesse ponto, mais ou menos pela metade do livro, o leitor começa a se perguntar se esse Robert Campbell é Rob Roy. Lá para 60% do livro é revelado que sim. Este fato simboliza bem o quanto a narrativa de Scott pode ser arrastada e sem foco.

Owen é libertado, Francis tem um entrevero com Rashleigh, interrompido por Campbell (ou Rob Roy) e, novamente joguete do destino, Francis recebe uma carta de Rob para ir às temidas High Lands, pois lá encontraria os títulos de crédito da firma de seu pai e os poderia resgatá-los, impedindo a quebra da firma.

Como se vê, trata-se aqui de uma mistura de Senhor dos Anéis com os romances mais burocráticos (no tema) de Balzac. Não deixa de haver, portanto, uma importância histórica em Scott: reduziu o tamanho das narrativas, que em seus predecessores chegava a 10 volumes grandes por romance e, por outro lado, flertou com temáticas burguesas e não romantizadas, antecipando Balzac – que aliás o adorava como escritor.

Porém, repito, aos olhos modernos o livrinho envelheceu muito mal. Tudo é excessivamente explicado, pouco é mostrado, e o que é ocultado se refere apenas à trama, isto é, não passa de um dispositivo de enredo para prender, pela maneira mais mecânica, o leitor (para mim, não funcionou; só cheguei ao livro à base da força do ódio e teimosia mesmo). Zero sutileza, zero visão artística e estética.

Enfim, continuando: saem de Glasgow Francis, o indefectível Andrew Fairservice e Jarvie, o bailio que é o único parceiro fiel de William Osbaldistone na Escócia e, convenientemente, primo em caralhésimo grau de Rob Roy, razão pela qual deixa de prendê-lo mesmo sendo seu dever -- aliás, as observações sobre o caráter escocês estão pau a pau, em termos de interesse, com os conflitos de visão de mundo entre protestantes e católicos, sendo as únicas coisas que se salvam deste livrinho.

A partir daí, imaginem um filme de Senhor dos Anéis ou episódio de Game of Thrones, só que sem a magia e sem a agilidade na ação. Mas em vez da Sociedade do Anel temos a Sociedade do Papel, que almeja obter os papéis que, roubados por Rashleigh, foram recuperados por Rob Roy e, nas mãos certas, isto é, nas mãos de Francis, teriam o condão de salvar a firma Obsaldistone & Tresham.

Por que e como Rob conseguiu esses papéis de Rashleigh? Por que Rob, que até outro dia estava em Glasgow, teve que se esconder no cafundó do Judas e Francis ir atrás dele? Isso é até respondido, mas sem detalhes, sem verossimilhança. Quer dizer, o leitor fica sabendo em detalhes como é uma noite agitada na rústica cabana da Abigail, onde mal se fala inglês, mas o ápice e o centro da trama, bem, isso aí Scott achou que não valia a pena detalhar. Haja paciência.

Quem chegou até aqui já deve ter previsto que esse encontro de Francis com Rob não é fácil. De fato, mais alguns obstáculos – incialmente militares ingleses, depois a esposa virago de Rob – se interpõem entre Francis e os benditos papeluchos comerciais. Mas tudo de fora, sem antecedentes na narração. Assim como os objetivos de Francis só se tornam nítidos quando dados por alguém de fora, ao passo que quando nascidos na sua subjetividade são vagos e nebulosos, também os obstáculos são todos externos, o que cansa em todos os sentidos o leitor: primeiro porque Francis sai como um bunda-mole; segundo porque há um excesso de coincidências dramáticas que incomoda um leitor mais atento; e terceiro que isso dificulta a resolução interna do romance, forçando ao aparecimento de mais e mais personagens, inclusive perto do final, as quais, revezando-se no papel de Deus Ex Machina, resolvem as situações. Em síntese, Aristóteles se revira no túmulo.

No fim, obviamente tudo dá certo – se não Francis não estaria escrevendo suas memórias, né? Porém, Scott ainda acha por bem nos fazer sofrer um terceiro ato, com a fuga de Diana e seu pai (um revolucionário católico, precisamente o homem que ela escondia no solar Osbaldistone e que Francis tomava por um marido ou noivo), mais uma aparição cirúrgica e extremamente conveniente de Rob Roy e seu bando, e a morte de Rashleigh, cujas personalidade e motivações, de início interessantes, já se esfacelaram no cérebro do leitor a essa altura, após ter sumido por umas boas 150 páginas. No fim, sem qualquer surpresa, ficamos sabendo que o tio de Francis e todos os seus primos morrem na insurreição jacobita, liberando Diana para se casar com Frank. Aliás, a recente viuvez deste, toque dramático interessante que ficou demais para o final, perdendo efeito, foi a causa da longuíssima carta-romance.

Rob Roy foi o único romance de Scott que li. Causou-me péssima impressão. Medianamente escrito, mal montado, com personagens fracas, ação apenas razoável, descrições arrastadas e, o pior de tudo, sofrendo de enorme falta de foco narrativo – quando tudo é importante, quando tudo merece páginas de descrição, nada é importante –, o que posso dizer é, repetindo-me, que o romance envelheceu mal, bastante mal, se é que um dia já foi tido por bom.

O que melhor haveria para tirar da obra – o conflito entre católicos e protestantes, entre a racionalidade inglesa e a força do sangue escocês, entre modernidade e tradição, entre uma mentalidade contabilista e um espírito nobre, ainda que degenerado – fica em segundo plano sob a massa de informações desnecessárias e cenas que se esparramam em vez de se concentrar. Se havia ali algum ouro, ele estava em pó e diluiu-se demais no barro.

Por outro lado, a inovação temática do romance histórico, trazendo como personagens diversas personalidades que realmente existiram, deve ter sido muito interessante na época, mas tem pouco impacto para um rapaz latino-americano sem dinheiro no banco e vivendo no século XXI. Aliás, a história real de Rob Roy, interessantíssima e apenas aludida no livro de Scott, foi muito mais bem trabalhada pelo cinema, relegando também por esse motivo este livrinho ao esquecimento merecido.

Não deixa, porém, de ser interessante tirar dessa leitura a lição de que o dito “tema elevado” ou as “personagens elevadas e nobres”, de cuja ausência tanto se ressente no romance brasileiro, não são garantia de absolutamente nada em termos artísticos. Rob Roy está aí para prova-lo.
Leave a Review
You must be logged in to rate and post a review. Register an account to get started.