I will admit that I did not get all the way through this book. I was simply too bored. So take my opinion with the knowledge that this review was written after I read only about a third of the book, if that. What I did enjoy from this author was his description of setting. He was able to capture a very vivid and interesting world in his writing. The problem I found was that Unsworth was recreating the complex world and he chose from the most boring protagonist possible, a rich white heterosexual male and I was bored and no invested in the story.

Yes, I really enjoyed this book, although it started off slowly. It is set in the 12th century in Sicily during times of conflict between the Roman pope, Christian kings, Moslem rulers, and the Byzantine empire.The ending takes several interesting twists and provides a good payoff.

It was fun to read this book as a historian of the 12th century, but as a general reader not so much. I couldn't really tell when the plot was starting; there was so much exposition and reminiscing. It might have been a better idea to just start the book when the protagonist was a child, since the author spent more time explaining what had happened than what was happening now. Constantly, conversations between two characters were interrupted so the protagonist could spend several long paragraphs remembering/explaining events of years ago. But it wasn't terrible. I liked the protagonist Thurstan well enough and thought the plot (when it actually meandered towards happening) was interesting. But had there not been so much wandering, I would have grasped the significance of the events more readily rather than wondering whether they were just side quests.

Δεν υπήρχαν φυλετικές ή θρησκευτικές προϋποθέσεις για την ένταξη στο σώμα, κι αυτό βάσει της επιθυμίας του ίδιου του βασιλιά, ο οποίος εμπιστευόταν περισσότερο τη διαφορετικότητα, παρά την ομοιογένεια

Πριν από κανά χρόνο φαγώθηκα ν’ αγοράσω το Ρουμπίνι στον αφαλό, ψυχανεμιζόμενος πως θα είναι κάτι ανάμεσα στο Λευκό Κάστρο του Παμούκ, στον Περιπλανώμενο του Βαλτάρι ή στην Άβυσσο της Γιουρσενάρ και στις περιπέτειες του Στήβενσον. Μετά όταν το παρέλαβα δεν ήμουν ποτέ στην κατάλληλη διάθεση για τέτοιου είδους βιβλίο κι έτσι δε βρήκα την ευκαιρία να διαπιστώσω αν όντως είναι έτσι.

Το πρώτο βράδυ που το ξεκίνησα ναι μεν είχε το ιστορικό φινίρισμα κι ο Θέρσταν μου φάνηκε ενδιαφέρων ( όσο κι αν οι τόσο τονισμένες αναφορές στα ξανθά μακριά μαλλιά, τα γαλανά μάτια, το ύψος με ξένισαν κι όχι μόνο επειδή είμαι κοντός, μισοριξιά και καραφλόξανθος ), αλλά υπήρχε μια ιδέα ελαφρότητας που με ενοχλούσε και έτσι το άφηνα συχνά για να ξεφυλλίζω πάλι το Υπουργείο του φόβου, παρότι το είχα τελειώσει.

Την επόμενη ημέρα όμως πριν το ξεκινήσω τα συναισθήματα μου ήταν ανάμικτα. Δηλαδή απ’ τη μια περίμενα ότι θα ξαναβρώ την ίδια αλαφράδα και το ιστορικό υπόβαθρο, χωρίς ακόμα να έχω συναντήσει στοιχεία περιπέτειας και απ’ την άλλη μου δημιουργούσε αυτή την έλξη που συχνά μου δημιουργούν κάποια βιβλία που ενώ δε με τραβάνε ακριβώς, παράλληλα νιώθω κάτι καθησυχαστικό που θα τα διαβάσω, ότι με λίγα λόγια δεν είναι φούσκες. Και επίσης, με ιντριγκάρουν οι ομοιότητες με το εξαιρετικό μυθιστόρημα της ίδιας πάνω κάτω περιόδου και με παρεμφερείς θρησκευτικές αναφορές, του Τερζάκη, την Ιζαμπώ.

Στη σελ. 91 μου άρεσε πολύ η έκφραση ‘’αυτός που θα γινόταν ο αδερφός μου’’ αναφερόμενη σε ένα παιδί που πέθανε στην κοιλιά της μάνας του. Σκεφτείτε πόσο συχνά ακούμε ανθρώπους να λένε πως έχουν χάσει ένα αγοράκι, η ένα κοριτσάκι που όμως δε γεννήθηκαν ακόμα και προσωποποιούν ένα πόνο που ούτως ή άλλως είναι μεγάλη η απώλεια για ένα ζευγάρι, πόσο μάλιστα όταν το προσωποποιείς. Αυτή η αποστασιοποίηση μου άρεσε, Κατανοώ και τις δύο θέσεις, συμφωνώ όμως περισσότερο με τον Άνσγουορθ όσο κι αν στο περιβάλλον ενός γάμου, προτιμά κανείς να προσωποποιεί τον πόνο για όλα εκείνα που αντιπροσωπεύει.. Ακόμα και παιδιά το κάνουν για αδερφάκια που χάθηκαν στη γέννα, προσωποποιώντας μιας άλλης μορφής διάψευση που εσωκλείει ένα πόνο που δεν έχει γεννηθεί ακόμη και που θα σκάσει στην ενήλικη ζωή τους στην αρχή σαν αποστασιοποίηση και κάποιες στιγμές σαν μια βελόνη που μπήγεται οπουδήποτε.

Εν συνεχεία του μυθιστορήματος διαψεύστηκε η αρχική μου δυσθυμία αρκετές φορές. Αισθάνθηκα τέρψη διαβάζοντας το. Ο Άνσγουορθ είναι μεγάλο παραμυθάς. Κρύβει πολύ μεγάλη δεινότητα και πάθος η περιγραφή της μουσικής και του χορού στις σελ 107 – 114. Σχεδόν μύριζα τις μυρωδιές τους μαζί με το Θέρσταν, ιδρώτα, σκόνη και οσμές της φύσης… Όπως και λίγο αργότερα όταν περιγράφει με απίστευτα αστείο τρόπο τη σκηνή με τα μουλάρια μου γκαρίζουν, τους ερωδιούς που κάνουν γούλα γούλα στο λιμάνι κι εκεί που σταματούν, ηρεμούν κι οι κυνηγοί που τους παζαρεύανε και απ’ τις περιγραφές μοιάζουν κάτι παρόμοιο με τη μουρμουριστή φωνή των Αιγυπτίων και την κελαρυστή των Καλύμνιων μια γυναίκα τσιρίζει κι αρχίζουν όλα απ’ την αρχή … γούλα γούλα και δώστου!

Ήμουν σχεδόν προετοιμασμένος για σχόλια σχετικά με την αλλαγή που είχε σημειωθεί πάνω μου όταν γύρισα στο Παλέρμο, τόσο αλλαγμένο ένιωθα τον εαυτό μου μετά από τη συνάντηση με την Αλίσια, λες και υπήρχε ένα φώς γύρω μου. Εάν κάποιος το πρόσεξε δε μίλησε. Και καθώς οι μέρες περνούσαν και ξαναγύρισα στα συνηθισμένα μου καθήκοντα και δεν είχα νέα της, αυτό το φως άρχισε να ξεθωριάζει ώσπου δεν έμεινε παρά το κοινό φως της μέρας

Ένα απ’ αυτά που πρόσεξα μ’ ενδιαφέρον είναι η διάθεση του συγγραφέα να μη σου κρύψει πως αγαπάει το χαρακτήρα του, αλλά πως δεν παύει να είναι ένας νέος, αλαζόνας, ανειλικρινής σε μεγάλο βαθμό με τον εαυτό του, πληγωμένος απ’ τα κενά της πατρικής αγάπης, μπερδεμένος ανάμεσα στα θέλω και στα πρέπει και με μια τάση όλα αυτά να θέλει να αναπληρωθούν από αντικείμενα μωροφιλοδοξίας. Σε κάνει να νοιάζεσαι για το Θέρσταν, να εκτιμάς τα θετικά του και να εύχεσαι αυτό να είναι ένα ταξίδι ενηλικίωσης, για το καλό του και γιατί αυτό σου δημιουργεί μια σχέση μαζί του στοργική, ίσως κάτι σαν την πατρική. Νομίζω αυτό είναι, ο συγγραφέας σε πείθει να δεις τον ήρωα του με τα μάτια του γονιού που άλλοτε περήφανα, άλλοτε λυπημένα ακολουθεί νοερά τα βήματα του παιδιού του.

Σ’ αυτές τις αναμνήσεις από εκείνη που ήταν αληθινές, πρόσθετα κι άλλες που δεν μπορούσαν να είναι: το σχήμα του ποδιού της, την υφή του δέρματος της στη βάση του λαιμού, επινοημένες αναμνήσεις, που όμως δε συνοδεύονταν από πόθο, ήταν στοιχεία της θαυμαστής της ύπαρξης, η απόδειξη ότι υπήρχε. Όσο πιο ολοκληρωμένη μπορούσα να τη φέρω στο μυαλό μου, όσο μεγαλύτερη υπόσταση μπορούσα να της δώσω, τόσο περισσότερο μπορούσα να πιστέψω ότι θα συναντιόμασταν ξανά



Κάτι ακόμα που απ’ την αρχή μου δημιούργησε μια ευχάριστη αν και αψίθυμη διάθεση είναι η τάση του συγγραφέα κατά διαστήματα να χρησιμοποιεί τσιτάτα λογίων της εποχής ή και προγενέστερων, αναφέροντας τους π.χ. ‘’Ο Πέτρος Λομβάρδιος όπως πιστεύω μίλησε πρώτος γι’ αυτή την ικανότητα στο δεύτερο τόμο των αποφθεγμάτων του’’ σε κατακλείδες με μια κατ’ εξοχήν προζίστικη διάθεση, λίγο σα να κομπάζει διακωμωδώντας, λίγο σαν να χάρηκε που βρήκε κάπου να χρησιμοποιήσει ένα απόσταγμα ξένης σκέψης που του είχε μείνει στη μνήμη. Δεν ξέρω φαντάζει τίμιο, φαντάζει αστείο κατά κάποιο τρόπο και είναι σα να σε πιάνει και λίγο στα πράσα ο Άνσγουορθ τη στιγμή που βγάζεις μικρές κραυγούλες κι ετοιμάζεσαι να σημειώσεις την έξοχη φράση, σαν εκείνο το βλάκα από μια ελληνική σειρά που σημείωνε σε ένα μπλοκάκι τις ωραίες λέξεις.

Ένα τέτοιο μυθιστόρημα που έχει τη δυναμική να γίνει μια συναρπαστική περιπέτεια και όμως με σοβαρότητα επιμένει σε αυτό το μοντέλο πολιτείας πάνω από φυλές και θρησκείες και με καθαρή ματιά, σφαιρικά σου δείχνει τα αίτια που συνήθως οδηγούν τους λαούς όταν ζουν μόνοι να μπλέκουν σε εμφυλίου και μαζί με άλλους σε διχόνοια και σφαγές, ως αποτέλεσμα των πύργων της Βαβέλ που δημιουργούνται απ’ εκείνους που μπορούν να προκαλούν ασυνεννοησία, δεν παύει να είναι ένα μυθιστόρημα με βαρύ αμάξωμα, αλλά καλό ρεπρίζ. Κοινωνικό, ηθικό, πολιτικό, αλλά και συναρπαστικό ταξίδι ενήβωσης, με ατμόσφαιρα παραμυθιού.

Δεν αμφισβητώ τη δικαιοσύνη του βασιλιά. Είναι δίκαιος, άδικα πράγματα γίνονται στο όνομα του

Για πολλές σελίδες δε συνέβαιναν πολλά, αλλά διαρκώς με παράσερνε η φυσικότητα των διαλόγων, το μπρίο και η γραμμικότητα της αφήγησης, όσο και οι σκέψεις του Θέσταν, μαζί με το πανταχού παρόν βλέμμα του γονιού, που κληροδοτεί ο συγγραφέας, στον αναγνώστη. Για να ακριβολογώ, με έχει αφήσει έκθαμβο η δεξιοτεχνία του συγγραφέα να γεννήσει ένα χαρακτήρα, υποβάλλοντας με στο ρόλο του γονιού με ό,τι σημαίνει. Κατά τη διάρκεια αυτή, χάρηκα, ντράπηκα, καμάρωσα, λυπήθηκα, ένιωσα ματαίωση, όλα ως αποτέλεσμα των σκέψεων και των προσπαθειών του Θέρσταν. Κι ας μην έχω υπάρξει γονιός, μπορώ έστω να εικάσω.

Κι έτσι καθόμουν εκεί, χαμένος μέσα σ’ αυτή την αιώνια αντίφαση του ανθρώπινου είδους, τη λύπη για την απώλεια αυτού που δε μου άνηκε ποτέ



Γενικά υπάρχουν πολλές στιγμές που το γέλιο ρέει αβίαστα, στις σελίδες 294 – 295 αν και δεν έτρωγα φουντούνια να μου φεύγουν δεξιά – αριστερά απ’ το στόμα, απ’ τις τσιρίδες το τσιγάρο έκανε μπλουμ στην κόκα κόλα. Το αυτό επαναλήφθηκε και στη σελίδα 309, αλλά αυτή τη φορά δεν πήγαινε χαμένο το αναψυκτικό.

Ο Άνσγουορθ πετυχαίνει κάτι ακόμα που θεωρώ επίσης βιρτουόζικο χειρισμό. Αισθάνθηκα κούραση και δυσφορία απ’ τις τόσες πολυστρωματικές δολοπλοκίες, όσο κι αν κέρδιζαν το θαυμασμό μου οι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνταν. Με τον ίδιο τρόπο που μ’ ενοχλεί μια μέρα στη δουλειά, τιγκαρισμένη από στιχομυθίες και τακτικισμούς καλοκαμωμένους να μοιάζουν με στρατηγικές που δεν κρύβουν άλλο, απ’ το διαίρει και βασίλευε. Κι όλοι αυυοί που ηθελημένα, ή αθέλητα, στηριζόμενοι στην αφοσίωση ή τη φιλοδοξία μετέχουν πολύ συχνά, σε κάνουν να σκέφτεσαι διαρκώς τα λόγια του μεγάλου ποιητή, για τη συνάφεια.

Χωρίς το δικαίωμα κατοχής γης, ένας λαός απογυμνώνεται

Στη σελίδα 409 γεύτηκα μεγάλη στενοχώρια όχι απ’ τον χάρτινο Θέσταν, αλλά απ’ το χαρακτήρα που πια είχε γίνει τρισδιάστατος σα να βρισκόταν δίπλα μου, ώστε παραλίγο να κλείσω το βιβλίο και να το παρατήσω. Αλλά η ίδια απογοήτευση είναι κι αρετή του βιβλίου, γιατί ο Θέρσταν αποδεικνύει πέραν αμφιβολιών την ανθρώπινη φύση, που υπερβαίνει τα όρια του βιβλίου.

Μόνο ο πραγματικός αδυσώπητος πόνος φέρνει την ενηλικίωση, την επίγνωση και τότε μόνο οι θεοποιήσεις απομυθοποιούνται, ή αν κρατηθούν γίνεται με χάρτινη αφέλεια που στόχο έχει να ομορφύνει κάποιες άχαρες στιγμές. Αν δεν κρώξεις με απόγνωση που θα σου σκίσει το λαιμό δεν εκτιμάς ποτέ πως η φυσική κατάσταση του λαιμού σου είναι να λειτουργεί, χωρίς να πονά και τότε είναι που θα μπορέσεις να σπάσεις τα σχήματα και να δεις το Ρουμπίνι στο αφαλό.

- Σκεφτείτε το. Είναι σχεδόν απίστευτο. Ένας δικαστής, που ισχυρίζεται ότι είναι χριστιανός με ρωμαιοκαθολικό πιστεύω, να αποφασίσει υπέρ ενός άθρησκου μετανάστη, αγνοώντας την κατάθεση των ίδιων του των ομόθρησκων! Όμως δε θ’ αντέξουν για πολύ. Αυτή η γενιά των ερπετών, αυτοί οι διεφθαρμένοι δικαστές θα εξαφανιστούν. Οι άνθρωποι με ρωμαιοκαθολικό θρήσκευμα πληθαίνουν όλο και πιο πολύ στη Σικελία, αυξάνονται μέρα με τη μέρα.
- Κι αυτοί όμως είναι μετανάστες