3,5/5

It took less than a day to read this - 180 pages long and easy to read - but it's a rich and fruitful book. It comprises two stories in parallel: the tale of Olivia who abandons her British husband when she goes to India; and of her un-named relative who goes to Satipur some fifty years later to solve the mystery of what became of Olivia. She ends up becoming 'seduced' by India too.

Olivia is naive but adventurous, and she doesn't like the other British wives and their disdain for Indian religion and culture. She is bored by their vapid lifestyle, and she outrages 'society' by visiting the local Naweb, an impoverished rogue in league with the Dacoits (bandits). The Naweb seems to exert a strange magnetic influence on those around him, including Harry, Olivia's only discerning friend and the one who helps her out when things go awry.

In the process of discovering these scandals about her great-aunt , the narrator finds herself following in some of her footsteps. However, whereas during the British Raj Olivia was isolated from the 'real India' by class, caste and custom whatever her wishes may have been, in post-independence India her successor lives amongst Indians, and can make different decisions about how to live her life. Once again India is depicted as a place that attracts those interested in its 'spirituality' but the dropout Chid's distaste for life as a mendicant shows just how silly it is for affluent outsiders to hanker for a life of poverty and hardship.

The title shows that Jhabvala had no illusions about the reality of life for most Indians.

I finished reading and journalled this book on 13.10.05.
Cross-posted at The Complete Booker: http://completebooker.blogspot.com.au...

HEAT AND DUST is a true masterwork, deserving of its Booker Prize. Ruth Prawer Jhabvala writes with the sort of insightful, economic, and highly visual style that makes a short novel like this seem so much more vast. I love stories of the confluence of East and West, and surely this is one of the very best of those. Great story, masterfully structured. One thinks one knows where it is going, but that is not the case and one is rather helplessly swept along to its conclusion. I now intend to read everything else she wrote.

Книга, която не позволява да я оставиш до последната страница, да заспиш или да мислиш за друго. Кратка, красиво написана, проследяваща паралелно живота на две жени, които Индия белязва завинаги и ги превръща в авантюристки с трудно обяснимо понякога поведение.
"Индия винаги намира слабото ти място и цели в него."
Едната е отегчена, скучаеща съпруга на високопоставен английски служител, другата – негова внучка от втория му брак, търсеща истината за старателно премълчаваната и скандална за времето си случка в семейството. Историите на двете не са просто истории за любов и внезапна страст. Половинвековното разстояние между тях показва Индия паралелно преди и след независимостта. Някои промени са осезаеми, но и през 1923 г., и в началото на 70-те, тя си е все така мръсна и гладна, с ужасяващо много болни и неграмотни и въпреки цялата мизерия - загадъчна и обсебваща.

اول اینکه: کتاب خیلی جذاب و پرکشش بود. اگر یه وقتی خواستین کتابی به نسبت کوتاه بخونید که داستان داشته باشه و حوصله تون هم سر نره، حتما انتخاب خوبی هست. متن انگلیسیش هم به بسیار بسیار ساده است و اگر خواستین رمان انگلیسی ساده بخونید، گزینه مناسبی هست واقعا.

دوم اینکه: داستان هم یک سری خوبی ها داشت، و هم یه سری نقاط ضعف که خیلی توی ذوق میزد. اول خوبی هاش رو میگم:
1. داستان از زاویه ی دید دو تا خانوم انگلیسی در دو بازه زمانی متفاوت ، اما به موازات همدیگه، درهند نقل میشه. رفت و برگشت بین این دو دنیای موازی خیلی حرفه ای و تمیز بود. با اینکه همه ی آدم ها و فضاها در این دو دنیا با هم متفاوت بودن، ولی همون صحنه ای که دنیای اول تموم میشد، دقیقا شروع صحنه ی دنیای دوم بود. اگر فیلم بود میگفتم حقش هست اسکار بهترین تدوین رو ببره. یه جاهایی حتی اون آخرها بود که در جریانِ یک دیالوگ در دنیای اول، یهو میرفتیم دنیای دوم. به این شکل که در جواب کسی که در دنیای اول داشت حرف میزد، کسی از دنیا دوم جواب میداد و داستان یکهو در دنیای دوم ادامه پیدا میکرد. فرمی بود که شاید برای سینما خیلی عادی باشه، اما شخصا توی کتابی بهش برنخورده بودم.
2. کنار اینها، داستان خیلی موقعیت خوبی رو برای دونستن از هند به عنوان "مستعمره انگلیس" (و نه خود هند فقط) فراهم میکنه. درواقع دید خوبی از حس انگلیس ها به هند به آدم میده. دیدش کامل نبود اما محور داستان درواقع بر دو نگاه متضاد (حتی شاید سه نگاه اگر چید رو هم در نظر بگیریم) به هندی ها تکیه کرده بود. نگاه اول، نگاه کسانی بود که با وجود اینکه حتی در هند به دنیا اومده بودن هنوز نگاه بالا به پایین به هندی ها داشتن. نگاه دوم ، نگاه شخصیت های اصلی داستان بود. کسانی که اول کار علاقه و حسی به هند ندارن (مثلا عاشق بودا و مذاهب شرقی و زیبایی های هند نشدن)، منتها با گذشت زمان در فضای هند و آدم هاش حل میشن و بهش "فرار میکنن" یا به قول خود کتاب :"هند نقطه ضعفشون رو پیدا میکنه و اونها رو به زانو در میاره." خیلی قشنگ این تفاوتِ نگاه ها به هند رو در آورده بود.
3. چیز دیگه ای که راجع به کتاب دوست داشتم این بود که رابطه هندی-انگلیسی ها رو، هم از دید "مسیونرانگلیسی- حاکم(اشراف) هندی" توصیف کرد (دنیای اول) و هم از دید "انگلیسی عادی/بدبخت-هندی عادی/گدا." اینجوری تونسته بود مقدار خوبی از نگاه استعمارگری و قدیمی فرار کنه و خواندده رو با ابعاد مختلفِ اون بستر تاریخی و اجتماعی آشنا کنه. کلا بعد از کتاب حس خاصی به هند داشتم، انگار با قشرهای متعددی از هندی ها مواجه شده بودم در داستان.

4. در کنار همه ی این خوبی ها ولی شخصیت های کتاب خیلی خلی خیلی خام بودن. دیالوگ های بیخوی و بی سر و ته زیاد داشت و روابط آدم ها خیلی ناقص شکل گرفته بود. مثلا درباره ی نواب، واضح بود که نتونسته جذابیت و کاریزماش رو توی دیالوگ ها و حرف ها و کارهاش دربیاره و مجبور بود هی از زبون بقیه بگه که چقدر جذاب و تو دل بروست. و در نهایت هم نمیشد درک کرد چرا الیویا هی مدام بهش سر میزد و آخر هم که باهاش فرار کرد. این قضیه به خصوص سر نواب مهم بود چون به نوعی نواب نمادِ هند بود که جذاب هست و رمزآلود و اغواگر . اینکه نتونسته بود شخصیت نواب (و ایندر لعل) رو دربیاره یعنی نتونسته بود نشون بده چرا هند یه سری از انگلیسی ها رو تا آخر عمر و حتی پس از استقلال هند توی خودش نگه داشت؟ سوالی که بعد از خوندن کتاب توی ذهنم پررنگ تر شد: "هند چی داشت مگه ؟"
از شخصیت هری هم نگم که اساسا حضور و داستانش بیش از اندازه غیر قابل درک بود. اصلا همین الان که دارم این رو مینویسم هی یاد خرده داستان ها و شخصیت های کتاب میفتم و هی از خودم میپرسم "راستی حکمت فلانی و فلان حرف چی بود آخه؟ " خیلی حس کردم داستان سوژه رو داشته و کمی هول هولی نوشته شده که فقط هدفش رو ارضا کنه. آخر کتاب هم مثل فیلم ها که سرنوشت شخصیت ها رو توی سکانس آخر مینویسن و راوی میخونه بود. حتی شاد بدتر و نچسب تر.
در کل به نظرم فیلم نامه ای بود که با ضرب و زور شده بود کتاب ومتاسفانه از ابزارِ" نوشتن " اصلا استفاده نشده بود.

This short novel tells the story of two women, in two different era's. First there is the spoiled and unhappy Oliva, in 1923 colonial India, who outrages society by having an affair with the local Nawab. Olivia's husband Douglas divorces her and remarries. In the 1970's, his granddaughter arrives in India to revisit the places her family once lived and to try to discover the truth about the scandal that surrounded her grandfather's first wife.

There are a great deal of parallel events that occur during this novel; allowing you to see how attitudes have changed over the years. Olivia is a young woman who is simply bored with the life she finds herself leading - with her respectable neighbours, dull dinner parties and absent husband. The Nawab is looked upon with some contempt by Douglas and the other men in the English community. "Only a very little prince..." as his friend Harry remarks, he is regarded as "the worst type of ruler - the worst type of Indian - you can have," by Douglas. Living apart from his wife, dissatisfied and also bored, events throw him and Olivia together with disastrous consequences.

Although this is a short read, it really packs an emotional punch and it is beautifully written. Both the story of Oliva and that of her step-granddaughter almost merge, as you find yourself changing viewpoints with an ease that belies the skill of the author. Ruth Prawer Jhabvala died at the age of 85 this year (2013) but her work stands the test of time and this 1975 Booker winning novel will remain a classic.

Heat and Dust, Ruth Prawer Jhabvala

The initial stages of the novel are told in the first person, from the narrative voice of a woman who travels to India, to find out more about her step-grandmother, Olivia.

She has various letters written by Olivia, and through reading these, and learning from her own experiences in India, she uncovers the truth about Olivia and her life during the British Raj in the 1920's.

Through the use of flashbacks the reader experiences the story from Olivia's point of view.

We discover that Olivia, although at first glance she seems simply to be a proper Englishwoman, is actually smothered by British social restrictions, and longs for excitement.

She meets the Nawab, who instantly charms her, and gradually lets her into his life.

Olivia is drawn to the charm and charisma of the Nawab, and he slowly gains control over her, as he does with other characters such as Harry.

Harry is portrayed as weak due to his homosexuality and inability to withstand the Indian climate and food.

Olivia eventually becomes pregnant with the Nawab's baby, and out of fear decides to abort the child.

This causes scandal in the town of Satipur. She then resides in an unnamed town ("Town X") for her remaining years.

The novel ends with the present-day narrator (whose name is not mentioned) also becoming pregnant, deciding to spend her years in Town X, just as Olivia did.

تاریخ نخستین خوانش روز هشتم ماه آگوست سال 2014میلادی

عنوان: گ‍رم‍ا و غ‍ب‍ار؛ نویسنده: روت‌ (روث) پ‍ری‍ور(پراور) ج‍اب‍والا‏‫؛ ت‍رج‍م‍ه‌ی‌ م‍ه‍دی‌ غ‍ب‍رای‍ی‌؛ تهران، افق، 1382؛ در 246ص؛ شابک 9643691039؛ چاپ دوم سال1387؛ چاپ سوم 1395؛ در 214ص؛ شابک 9789643691035؛ موضوع داستانهای نویسندگان هند - سده 20م

روانشاد خانم «روت‌ (روث) پ‍ری‍ور (پراور) ج‍اب‍والا» در روز هفتم ماه می سال 1927میلادی، در شهر «کلن» از کشور «آلمان» زاده شدند، و در شهر «نیویورک» از کشور «ایالات متحده آمریکا»، به روز سوم ماه آوریل سال 2013میلادی، در هشتاد و پنج سالگی، از این دنیا رخت خویش به سوی آسمانها برکشیدند، یادگاریهای ایشان بسیار است که برای خوانشگران خویش برجای بگذاشته اند

نقل از متن: (کمی بعد از اینکه «اُلیویا» همراه «نواب» رفت، «بِث کرافورد» از «سیملا» برگشت، این قضیه مال سپتامبر 1923میلادی بود؛ «بِث» میخواست برود «بمبئی» به پیشواز خواهرش «تِسی»، که قرار بود با کشتی از راه برسد؛ «تِسی» میآمد که فصل سرما را پیش خانواده ی «کرافورد» بگذراند؛ همه جور ملاقات و سفر برایش ترتیب داده بودند، اما او به خاطر «داگلاس» بیشتر در «ساتیپور» ماند؛ با هم اسب سواری کردند، گوی و حلقه و تنیس بازی کردند، و «تِسی» با تمام قوا سعی کرد برایش همدم خوبی باشد؛ نه اینکه «داگلاس» اوقات فراغت زیادی داشت، چون توی محل همیشه سرش به کاری گرم بود؛ مدام در جنب و جوش بود و لحظه ای آرامش نداشت، طوری که هم همکارها به او عزت و احترام میگذاشتند و هم «هندی»ها؛ آدم درستکار و باانصافی بود، «تِسی» آن فصل سرما و فصل بعد را هم ماند، و پس از آن با کشتی راهی وطن شد؛ سال بعد «داگلاس» برای مرخصی راه وطن در پیش گرفت، و باز در «انگلستان» یکدیگر را دیدند؛ وقتی «داگلاس» توانست ترتیب طلاق زنش را بدهد، آن دو آماده ی ازدواج شدند؛ «تِسی» مثل خواهرش «بِث» به «هن»د پیش شوهرش رفت، و در آنجا زندگی پرمشغله و سعادتمندانه ای را در پیش گرفت؛ با گذشت سالها «تِسی» مادربزرگ من شد ــ البته حالا دیگر همه به «انگلستان» برگشته بودند

از «داگلاس» هیچ چیز یادم نمانده ــ سه سالم بود که مرد ــ اما قیافه ی مادربزرگ «تِسی» و خاله بزرگ «بِث» خوب یادم هست؛ زنهای سرخوشی بودند، با نگاهی معقول و مدرن به زندگی؛ اما با اینحال به قول پدر و مادرم سالهای سال از «اُلیویا» حرفی از دهانشان شنیده نشد، آن دو با شرم و حیا از خاطره اش رو میگرداندند، انگار چیز سیاه و هولناکی در آن بود؛ نسل پدر و مادرم در این احساسات با آنها شریک نبودند ــ برعکس خیلی دلشان میخواست از سرگذشت زن اول پدربزرگ، که با یک شاهزاده ی «هندی» گریخته بود، خبردار شوند؛ اما تا این دو تا، زنانی سالخورده و بیوه نشدند، از موضوع ممنوعه حرفی به میان نیاوردند

تا آنوقت بار دیگر «هَری» را دیده بودند؛ «کریسمس» هر سال برای هم کارت تبریک میفرستادند، اما فقط پس از مرگ «داگلاس»، «هَری» به دیدنشان آمد؛ آنها از «اُلیویا» حرف زدند؛ همچنین «هَری» از حال «مارسیا»، خواهر «اُلیویا»، خبرشان کرد، که کمی بعد از برگشتنش از «هند» او را دیده بود؛ سالها تا زمان مرگ او به دیدارش میرفته - گفت از افراط در می خواری مرده؛ او همه ی نامه های «اُلیویا» را به «هَری» داد و «هَری» هم آنها را به خانمها نشان داد؛ به این ترتیب اولین بار چشمم به آن نامه ها افتاد و حالا آنها را با خودم به «هند» آورده ام

خوشبختانه در ماههای اول ورود، اولین برداشتهایم را در دفتر روزانه یادداشت کرده ام؛ در غیر اینصورت اگر میخواستم یادشان بیاورم، نمیتوانستم؛ برداشتهای امروز مثل آن روزها نیست، چون خودم هم دیگر آن آدم سابق نیستم؛ «هند» همیشه آدم را دگرگون میکند، و من هم استثنا نبوده ام؛ اما این داستان زندگی من نیست، داستان «اُلیویا»ست تا جاییکه بتوانم ته و تویش را درآورم.)؛ پایان

تاریخ بهنگام رسانی 17/05/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی

Parallel stories of British expat malaise in mid-20th century India. Some nice cultural insight and it wraps up agreeably, but Ms. Jhabvala's heroines are mostly just bored, bored, bored, and after this book, you'll know exactly how they feel.

Huzzah! A Booker winner I enjoyed. To be reasonable about the whole thing, I am reading them in order of Goodreads rating from lowest to highest, so it’s not all that surprising that I haven’t really understood what’s been seen in these books up to now (although I did quite like The Finkler Question, which is the lowest rated of the lot), but I’m hoping this means I’ve moved into the realm of enjoyable (for me) fiction.

I’d been looking forward to reading this book, not least because Ruth Prawer Jhabvala wrote the screenplays for wonderful films such as A Room With A View and Howards End, and a personal favourite of mine, The Remains of the Day. I’m also drawn to books set in India. Lastly, because Heat and Dust won the Man Booker Prize in 1975, although admittedly that year there was only one other book on the shortlist – Thomas Keneally’s Gossip From the Forest. You can understand my disappointment then that I didn’t like Heat and Dust as much as I’d hoped.

Told in alternating story lines from the point of view of Olivia and her step-granddaughter (the narrator), the book moves between the 1920s and the 1970s as the narrator seeks to piece together the story of Olivia, supposedly from her letters and journals (but more of that later) and by retracing her steps, visiting the places Olivia lived in India. Throughout the book, there is a real sense of history repeating itself in the lives of the two women. Sometimes it’s a case of mistakes of the past being repeated, sometimes it’s the two women making different choices when faced with the same dilemma and sometimes it’s just the author’s clever inclusion of subtle echoes between the two timelines, such as visits to the same places.

The author evokes the atmosphere of the Indian cities and countryside through which both women travel. However, they each have quite different responses to the India they encounter. Olivia’s experience is one of boredom and isolation, of long days spent alone while her husband, Douglas, is at work, mixing just with other Europeans and then only at weekly dinner parties where very little of the culture of India is allowed to intrude. In a reference to the book’s title, ‘The rest of the time Olivia was alone in her big house with all the doors and windows shut to keep out the heat and dust.’

The narrator’s response is almost the complete opposite. She embraces the atmosphere of India and, rather than feeling closed in, feels freer than she did back in England, as she emulates her Indian neighbours by sleeping outside at night because of the heat. ‘I lie awake for hours: with happiness, actually. I have never known such a sense of communion. Lying like this under the open sky there is a feeling of being immersed in space – though not in empty space, for there are all these people sleeping all around me, the whole town and I am part of it. How different from my often very lonely room in London with only my own walls to look at and my books to read.’

I suppose I should have felt sympathy for Olivia’s frustration but I’m afraid I couldn’t because she seemed so unprepared to do anything about it that didn’t involve destroying her marriage. I couldn’t decide if her professed devotion to her husband, Douglas, was actually that or in fact more reliance or dependence on him. Olivia also comes across as spoiled and self-centered. For example, when she first encounters the Nawab at a party in his palace and he appears to single her out for attention, her reaction is that ‘here at last was one person in India to be interested in her the way she was used to’. What? Similarly, Olivia professes to be ‘by no means a snob’ (she prefers to think of herself as ‘aesthetic’, as if that excuses what follows) but on a visit to the sick Mrs. Saunders, she describes that poor lady as ‘still the same unattractive woman lying in bed in a bleak, gloomy house’. Also, Olivia muses that Mrs. Saunders’ accent ‘was not that of a too highly educated person’. Right, so not a snob then.

I also really struggled to understand why Olivia (or anyone else, for that matter) should be attracted to the Nawab. He comes across as arrogant and manipulative – bordering on coercive – especially towards Harry, the young Englishman he has supposedly befriended. At one point, Harry says of the Nawab, ‘He’s a very strong person’, admitting ‘one does not say no to such a person’. The Nawab seems unashamed of his influence over Harry, to the point of self-righteousness, saying to Olivia and Douglas at one point, ‘But don’t you see, Mr. and Mrs. Rivers, he is like a child that doesn’t know what it wants! We others have to decide everything for him’. Olivia is so under the Nawab’s spell, however, that her reaction is – amazingly – to envy Harry ‘for having inspired such a depth of love and friendship’.

At the beginning of the book, the narrator comments that ‘India always changes people, and I have been no exception’. She goes on to say, ‘But this is not my story, it is Olivia’s as far as I can follow it’. My trouble was that I was never sure exactly by what means the narrator was telling Olivia’s story because the reader is often party to Olivia’s thoughts, and to Douglas’s on some occasions. Clearly, that insight couldn’t be derived purely from Olivia’s letters and journals. Furthermore, by the end of the book, how much more does the reader actually know about why Olivia acted the way she did and the consequences of her actions? Even the narrator admits ‘there is no record of what she [Olivia] became later, neither in our family nor anywhere else as far as I know. More and more I want to find out…’ You and me both, I thought.

Heat and Dust is interesting from the point of view of comparing the experiences of India by two women separated by fifty years and I liked the way the author created echoes of the earlier timeline in the later one. However, I found it difficult to engage with the key characters and some of their actions and attitudes.

Book 43 of '24 and another Booker winner (1975). From a time when the Booker judges seemed to be obsessed with India, 2 women, 50 years apart, experience connected issues. Slow to get going and eventually not going very far, I won't be rushing to the rest of her output.

চমৎকার ছিমছাম একটা উপন্যাস। রুথ প্রাওয়ার জাবভালা আজ আর বেঁচে নেই, তবে রেখে গেছেন বুকার পুরস্কার বিজয়ী এই বইটি, আর মার্চেন্ট-আইভরি টীমের সাথে বানানো ৮০ আর ৯০ দশকের বিখ্যাত কিছু চলচ্চিত্র। আরো কিছু বইও লিখেছিলেন, কিন্তু ঔপন্যাসিক হিসেবে তার কুশলী হাতের প্রধান টেস্টিমনি হয়ে থাকবে এই "হীট এন্ড ডাস্ট"।

লেখিকার জীবনকাহিনী বিংশ শতকের ক্লাসিক গল্প। ১৯৩৯ সালে হিটলারের তাড়া খেয়ে জার্মানীর কোলোন শহর থেকে বিলেতে পালিয়ে এলো ছোট ইহুদি মেয়ে রুথ প্রাওয়ার, সপরিবারে, একদম টায়ে টায়ে, দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ শুরু হওয়ার মাত্র কিছুদিন আগে। আর কয়েকদিন দেরী হয়ে গেলেই ভবলীলা সাঙ্গ হয়ে যেতো হয়তো, আউশভিতস বা বুখেনভাল্ডের গ্যাস চুল্লিতে। রুথের বয়স তখন ১২। তারো ১২ বছর পর ভারতীয় আর্কিটেক্ট স্বামীকে নিয়ে চলে এলেন ভারতবর্ষে, ইংরেজের বিদায়-ঘন্টার নিনাদ মাত্র মিইয়ে যাচ্ছে উপমহাদেশ থেকে। তারপর শুধু লেখালেখি আর লেখালেখি - অনবরত ৫০ বছর। ভারতীয় না হয়েও ভারতকে যে হাতে-গোণা কয়েকজন শ্বেতাঙ্গ লেখক একদম ভেতর থেকে দেখেছিলেন, জানার বোঝার সিরিয়াস চেষ্টা করেছিলেন - জাবভালা আছেন সেই খাটো লিস্টে। রাজ কোয়ার্টেট খ্যাত পল স্কট আছেন আরেকজন। ব্রিটিশ রাজের শেষ দিনগুলোতে হামবড়া বোকাচোদা ইংরেজের আস্ফালন আর উল্লম্ফনের করুণ চিত্র এঁকেছেন। পায়ের তলা থেকে শীঘ্রই মাটি সরে যাওয়া এক পাতি-সভ্যতার সমাপ্তি।

"হীট এন্ড ডাস্ট"-এর গল্প সোজা-সাপ্টা। ১৯২৩ সালে সতিপুর টাউনের ডেপুটি কালেক্টর ডগলাস সাহেব তার নতুন বৌ অলিভিয়া-কে বিলেত থেকে নিয়ে এলেন ভারতে। আশপাশের পুরনো ইংরেজ পরিবারদের সাথে মিলে মিশে চলে অলিভিয়া, ঘর সাজায়, পিয়ানো বাজায়। চরম বোরিং জীবন। একদিন পাশের গ্রাম খাতমের নবাব নিমন্ত্রণ পাঠালেন সবাইকে, নবাব বাড়িতে ঘটা করে দাওয়াতের আয়োজন। সেখানেই ঘটে যায় অঘটন - সুপুরুষ নবাবের নজরে পড়ে যায় তরুণী অলিভিয়া। এবং অলিভিয়ার নজরে নবাব। পরবর্তী ২০০ পৃষ্ঠা এই চোখাচোখির পরিণামের কাহিনী।

অর্ধশতক পরে প্রয়াত অলিভিয়ার এক দূর সম্পর্কের নাতনী তার সন্ধানে চলে আসে ভারতে। পুরনো চিঠির জের ধরে ধরে আবিষ্কার করে সতিপুর গ্রাম আর খাতম, পাঁচ দশকে কতটুকুই বদলেছে আসলে? দারুন নৈপুণ্যে গল্পের কাঠামো সাজিয়েছেন লেখিকা - ফ্ল্যাশব্যাকে ১৯২৩ সালে অলিভিয়া-নবাব-ডগলাস-হ্যারি, নিমেষে আবার বর্তমানে, বেনামী ইংরেজ তরুণী, ইন্দর লাল, মা-জি, শ্বেতাঙ্গ সাধু চিদ... আবার ফ্ল্যাশব্যাক, আবার ফ্ল্যাশ ফরোয়ার্ড... এভাবে করেই আমরা টের পাই যে হারিয়ে যাওয়া বড় নানুর সাথে পঞ্চাশ বছরের তফাতে অথচ বিশ্বস্ত সমান্তরালে চলছে নাতনী।

আজকে বইটির যত না খ্যাতি, তার চেয়ে বেশি পরিচিত সম্ভবত সিনেমাটি - শশী কাপুরের নবাব আর গ্রেটা স্কাক্কি'র অলিভিয়া সেলুলয়েডে অনন্ত জীবন দান করেছেন রুথ প্রাওয়ার জাবভালা'র উপন্যাসকে।