Jeśli wierzyć dwóm panom, K.J. Andersonowi i B. Herbertowi, i w oparciu o ilość zbędnego materiału, jaki udało im się wyprodukować na bazie "domniemanych", często "cudem odnalezionych", zapisków Franka Herberta, to można uznać, że twórca "Diuny" był jedynym swego rodzaju pisarzem, który odniósłszy ogromny sukces na polu literatury science-fiction, pisał był więcej "do szuflady" niż z myślą o publikacji.

Przyjmując w dobrej wierze, oświadczenia niechlubnych spadkobierców znakomitego pisarza o tym, z jakim zaangażowaniem kompletowali szkice, konspekty i porzucone przez twórcę "Diuny" skrawki wydanych i niewydanych części monumentalnej sagi, sięgnąłem swego czasu po "Legendy Diuny". Z trudem zachowawszy zdrowe zmysły i w poczuciu wielkiego niesmaku, dane mi było zdzierżyć dwa pierwsze tomy grafomańskiego popisu, bodajże najbardziej obrazoburczego duetu autorskiego w historii literatury science-fiction.

To było złe! Okropne! Używając analogii - twórczość K.J. Andersona i B. Herberta była dla oryginalnej "Diuny" tym, czym dla "Gwiezdnych Wojen" była trylogia prequeli. A może czymś dużo, dużo gorszym?... Nie zważając na krytykę i falę oburzenia licznej rzeszy fanów, ale mając za motto stare powiedzenie, że "pieniądz nie śmierdzi", Anderson & Herbert Junior, popełnili jeszcze kilka "gwałtów" na oryginale, dopisując prequele, midquele, sequele (w których, komiksowym zwyczajem, wskrzesili i ogołocili z resztek honoru, postaci ukochane przez fanów oryginalnego sześcioksięgu) i masę szmirowatych opowiadań ze scenkami rodzajowymi z życia, nic nieznaczących i nic niewnoszących do kanonu, postaci.

Od ostatniego zetknięcia się z pisaniną dwóch dżentelmenów, którzy posiadając prawa do spuścizny Franka Herberta, zapewniło sobie całkiem przyzwoite źródło potencjalnie niewyczerpanego dochodu (o dziwo, istnieją na tym świecie ludzie, którym ich podejście do science-fiction i świata "Diuny" się podoba i gotowi są za te bazgroły płacić) minęło kilka lat a ja podleczyłem się troche z traumy, w jaką wpadłem po przeczytaniu "Legend Diuny" (i szoku, po zapoznaniu się ze skrótowym opisem tego, co wyczyniało się w kontynuacjach). Kiedy ukazała się "Droga do Diuny", opis której sugerował, że w tej książce więcej znajdzie się źródłowego materiału, który wyszedł w stu procentach spod ręki Franka Herberta, postanowiłem na chwilę powrócić do uniwersum "Diuny". Pomyślałem, że może z wiekiem, kiedy trochę zramolałem i umysł mi się stępił, lżej mi przyjdzie przełknąć pisaninę Kevina i Briana, a dodatki od Franka Herberta zrekompensują mi ból obcowania z ich radosną twórczością?

Niestety, jedyną rzeczą, jaka stanowi jakąkolwiek wartość tej książki są właśnie oryginalne teksty Franka Herberta. Dzięki zestawieniu usuniętych, z powodu ograniczeń objętościowych, materiałów z "Diuny" i "Mesjasza Diuny", z sąsiadującymi z nimi tekstami autorstwa Andersona & B. Herberta, WYRAŹNIE widać, jaka przepaść jakościowa dzieli poziom pisarski ojca "Diuny" od jego marnych epigonów. Wycięte fragmenty z pierwszego i drugiego tomu oryginalnej (zwanej teraz "Kronikami Diuny") serii są naprawdę interesujące i rzucają sporo światła na proces twórczy pisarza. Najbardziej interesującym dodatkiem jest oryginalne, w mojej skromnej opinii, znacznie lepsze - czemu Frank je odrzucił? - zakończenie "Mesjasza...". Nieco mniej zajmującym, ale też ciekawym dodatkiem jest kopia korespondencji z wydawcami, przyjaciółmi i agentem autora, która unaocznia, jak niewiele brakowało, by jedna z najważniejszych książek współczesnej literatury fantastycznej w ogóle się nie ukazała, tylko dlatego, że była zbyt głęboka i obszerna.

Resztę należałoby zbyć milczeniem. Reszta, bowiem, to kolejny festiwal kiczu w stylu charakterystycznym dla duetu Anderson & Herbert Jr. Najgorszym - zajmującym połowię objętości książki - dodatkiem jest "Planeta Przyprawy". Książka powstała w całości na bazie odrzuconego, pierwszego szkicu "Diuny". I jeśli - zaznaczam, JEŚLI, bo śmiem wątpić, że cała ta "bajka" o "oryginalnym, odrzuconym, szkicu" nosi w sobie jakiekolwiek znamiona wiarygodności - był to faktycznie konspekt Franka Herberta, którego na pewnym etapie postanowił się pozbyć, to trzeba przyznać, że powinien był go wrzucić do niszczarki, zamiast chować po - niestety - "cudem odnalezionych" skrytkach bankowych.

"Planeta Przyprawy" a.k.a. "Diuna Beta" nie ma w sobie niczego, co stanowiło o sile kompletnego dzieła. Brak głębi, brak podłoża religijno-filozoficznego, brak jakichkolwiek komplikacji na linii fabularnej. Imiona postaci brzmią kuriozalnie i TAK BARDZO w stylu tych, jakie nadawali swoim bohaterom twórcy (mhm, twórcy) "Legend Diuny". W tej mikro-na-szczęście-powieści nie ma ani krztyny ducha twórczości Franka Herberta. Przyjmuję do wiadomości, że być może istniał jakiś szkic, na którym oparli swoja fabułę Anderson & Herbert Jr., ale jestem niemal całkowicie przekonany, że dziewięćdziesiąt procent tego, czym raczy nas "Planeta Przyprawy" to ich własna, ekhm, wizja.

Cóż, w trakcie czytania powróciły stare traumy i dojmujący niesmak. Dlatego o wieńczących to wydanie opowiadaniach, których akcja dzieje się pomiędzy wydarzeniami z trzech tomów "Legend Diuny" (hura! wracają ulubione postaci, Vorrian, Erazm, Xavier i transformery, przepraszam, cymeki), oraz jedno, bazujące na wydarzeniach z pierwszego tomu "Diuny" i jedno z okresu po wydarzeniach opisanych w "Kapitularzu". Wszystkie nudne, nieciekawe i tak bardzo cuchnące Andersonem, ech...

"Drogę do Diuny" warto przeczytać, pomijając wszystko, co nie jest oryginalną twórczością Franka Herberta. Reszta jest tak koszmarna, słabo napisana i niezamierzenie śmieszna, że można sobie ją bez straty opuścić. Ja poświęciłem się dla osób, które zamierzają sięgnąć po tą pozycję i przeczytałem całość, dlatego z czystym sumieniem mogę polecić 30% tej książki.

The Dune that might have been called "Dune Planet" is included which makes this work worth the read.
A good read.

A large part of this book contained the story which I would consider "Dune, version 0.2", AKA "Spice Planet" or "Duneworld". There were reproductions of letters between Herbert and various friends and publishers as he tried to get the original story published. It also included "Deleted Scenes" from the original stories and snapshots of prequel and sequel stories of the history of Herbert's universe, apparently written by Brian Herbert and Kevin Anderson.

The most fascinating thing I learned from this was the incredible level of changes between the original "Spice Planet" and the story we would eventually come to know as "Dune". I found the flavor of "Spice Planet" (sic) was more in line with other sci-fi of the era. I suspect if it had been the original story, it would not have had anywhere near the impact of the story we today know as "Dune".

I found myself very curious as to why these changes were made, apparently done with a lot of input from John W. Campbell, but this book really did not explore this in detail. I'll summarize a few of the differences below, which some might consider spoilers - so...


There were no Bene Gesserit. There were no Fremen, though there was a group, the freedmen, that might have been their precursor.

Many character names changed between "Spice Planet" and "Dune", in some cases mapped to different characters. Some names were similar, others very different. Duke Leto and Vladimir Harkonnen characters were known as Jesse Linkam and Valdemar Hoskanner, respectively. It was interesting that the one name preserved to the final version was Gurney Halleck.

If you love Dune, this is essential reading. It explains how that novel came to be and all the trials and tribulations Frank Herbert went through to cement his vision. The correspondence is great. The short stories near the end are OK. It was interesting to see what got cut out of Dune and Dune Messiah. However, the thing I was really interested in was Spice Planet. This was the book Herbert originally wanted to write. He outlined it but never did it. His son Brian and Kevin J. Anderson wrote it from that outline, and it's pretty amazing. It's shorter, but it's pulpier. It's a swift punch in the gut. It's interesting to see how similar and yet how different it is to Dune. A lot of the political intrigue is gone, but we have just enough to feel the Dune-ness of it all. I didn't like the prequels all that much, but if you're a Dune purist (ie. You only count the ones Frank Herbert wrote), then this is very much up your alley.

Het is een beetje lastig om Road to Dune chronologisch in de Dune-cyclus te plaatsen. Het is namelijk een verzameling van verschillende dingen waaronder kortverhalen van Brian Herbert en Kevin J. Anderson, maar ook briefwisselingen van Frank Herbert, materiaal waaruit hij inspiratie putte en misschien nog wel het meest interessante: een uitgewerkte versie van Spice Planet! Het oerboek waar het allemaal mee begon en dat voorheen enkel maar in een soort halfslachtige versie bestond.

Zoon Brian en Kevin J. Anderson waren zo in de ban van het werk van hun vader en hun eigen uitbreidingen aan het Dune universum, dat ze besloten om die versie te herwerken tot een volwaardig verhaal en eerlijk gezegd: dat is enorm interessant om te lezen. Je voelt waar Herbert naartoe wil gaan, je merkt dat hij aan bepaalde zaken nog niet heeft gedacht en het is gewoon tof om reeds bekende personages in een ander jasje te zien. Soms hebben ze gewoon een andere naam gekregen (Atreides was voorheen Linkam en Harkonnen heette eerst Hoskanner) en langs de andere kant zijn er al personages die praktisch zo uit Dune geplukt zijn. Deze versie van Gurney Halleck zit gevoelsmatig erg dicht bij de definitieve versie. Het leukste is dan ook de verschillen te spotten zoals het feit dat er nog naar Duneworld wordt verwezen in plaats van Dune. Verder bevat Road to Dune ook nog “verloren” hoofdstukken en daar zit eigenlijk ook erg interessant materiaal tussen. Vooral de iets langere hoofdstukken hebben vaak iets nuttig toe te voegen aan het grote verhaal en dan is het des te jammerder dat Herbert indertijd werd geforceerd om in het verhaal te knippen zodat het in serial vorm uitgebracht kon worden.

Al heeft hij de hoofdstukken zelf ook nooit terug in de boekversies gestoken, dus misschien was hij er zelf ook niet zo tevreden van? Geen idee wat de uiteindelijke reden is geweest, maar het zorgt er wel allemaal voor dat Road to Dune een belangrijk boek is voor de Dune fans. Heb je (nog) niets gelezen van de saga, dan kan je deze het beste voor later bewaren.

I have to rate this book by halves.

The first half, Herbert's proto-Dune novel 'Spice Planet' (which I keep calling 'Spice World'), has some novelty because you can see glimpses of the later work, but as a whole is really terrible, and I could only make it through the first 60 pages or so. 1 star for that half.

The second half covers some of the writing process for Dune as well as cut chapters and excised passages from the first few novels, and this is my reason for buying the book. It may be apocryphal, but it's insightful and interesting reading. Mohiam comes off as almost sympathetic at times - I'd never expected that! 5 stars for the second half.

The draft version of Dune, Spice Planet was interesting reading, but only for Dune and Herbert fans. As a story itself, if compares very poorly with the finished work, and has very little to recommend it, reading like some some kind of really badly derivative fanfic/amateur work. It really is amazing seeing how a novel develops, and this is one of the best scifi novels in prototype form.

The letters give even more background detail and illustrate how lucky we are to have ever received Dune in it's final form, given the obstacles and opposition Frank Herbert had to overcome to eventually get it published.

Finally, Brian Herbert and Kevin J. Anderson present a series of short stories that bridge between some of the works before and after Dune. This is interesting to get an idea of the themes that have been developed by Brian from Franks notes, outlines and unpublished drafts.

Povinnost pro každého milovníka Duny. Vždyť kdo by se nechtěl dostat k vynechaným kapitolám z první písečné trilogie, Frankovým náčrtům a jeho osobní korespondenci s přáteli a vydavateli? Fascinující útržky, které vedly k napsání mé nejoblíbenější knihy na světě. Jsem moc ráda, že se Duna vyvinula tak, jak se vyvinula, protože původní příběh, Planeta koření, není nic víc než průměrná, dobrodružná sci-fi knížečka. Ta však oproti své následovnici postrádá hloubku, kvůli které se k Duně tak ráda (a tak často) vracím.
A díky bohu, že Paulovi nakonec nebylo 12 (vynechané kapitoly) nebo, což by bylo ještě horší, 8 (Planeta koření).

A real hodgepodge of a book. Some interesting bits in here.

The proto-Dune version is intriguing, but mostly because of what wasn't yet in it.

The unpublished scenes and chapters add a little (but only just a tiny amount) of extra to both Dune and Messiah. My conclusion is that they are interesting, but the books are just fine without them.

The letters and background story by Bill Ransom I had already read in other places. I think it was in the introduction to the Pandora Sequence books.

And the less said about the fanfic stories by KJA, the better.

Read the bits I was most interested in (the letters of Herbert, his agent, and John Campbel) and I will return to finish the remainder at a later date.

Frank Herbert, creator of Dune, left behind for his son Brian boxes and boxes of ideas, outlines, and unpublished materials. This book contains SPICE PLANET, an earlier and never-published adventure in which Herbert first shaped the world of Dune. There are sections that were left out of DUNE when it went to publication. Brian and Kevin Anderson together wrote several short stories set in the Dune universe. None of these give an idea of DUNE as the work of genius it is. THE ROAD TO DUNE is intended to give further dimension to that universe, and is specifically targeted for Dune fans.

A fascinating look at the development of the Dune series, detailing correspondence between Frank Herbert and his publishers and his agent, as well as the original novella that evolved into the Duneverse.